Filmske novosti...

Ruski istorijski spektakl Viking



Ruski akcioni istorijski spektakl “Viking” biće premijerno prikazan 21. marta u bioskopu Sinepleks Ušće u Beogradu, a ta filmska “priča o princu koji je stvorio rusku državu” moći će da se vidi i na redovnom repertoaru bioskopa širom Srbije od 23. marta.

Producent Anatolij Maksimov ističe da obim i ideja tog visokobudžetnog projekta nema konkurenciju u savremenoj ruskoj kinematografiji.

U režiji Andreja Kravčuka, ulogu kneza Vladimira igra jedan od najpopularnijih mlađih ruskih glumaca Danila Kozlovski, ovdašnjoj publici poznat iz filma “Bezdušni” (2012), u kojem mu je partner bio srpski glumac Miloš Biković.

Scenario za srednjovekovnu sagu koja se “dešava u vremenu teških mačeva i tamnih zakona krvi, kada je pritisak velikog haosa davao povod za heroje”, pisali su reditelj Kravčuk, Andrej Rubanov i Viktor Smirnov.

Nakon smrti oca, vladara Kijevske Rusije krajem 10. veka, mladi knez Vladimir je prinuđen na izgnanstvo. U izgnanstvu okuplja vojsku nadajući se da će ponovo osvojiti Novgorod, ali se na tom putu suočava sa moćnim snagama Vizantijskog carstva.

Reditelj Andrej Kravčuk (55), višestruko nagrađivan za savremenu filmsku dramu “Italijan” (2005), kaže o svom novom filmu da je to “priča o princu koji je stvorio rusku državu”.

“Njegovi preci su došli iz Skandinavije. Mi govorimo o našim korenima, o onima koji su uspeli da ujedine narode i stvore novu zemlju. U njihovim venama tekla je ne samo krv Slovena, već i Vikinga”, ističe Kravčuk.

Prema njegovim rečima, želja je bila da se napravi zabavan i spektakularan film zasnovan na ozbiljnoj ljudskoj drami, da se ispriča priča o rođenju ljudske duše. I rođenju jedne države.

Film vodi gledaoce u svet veličanstvene prirode, surove predele fjordova i beskrajne snage ledenog okeana, koji su razvijali u starosedeocima osećaj strahopoštovanja, ali i samopoštovanja, želju da budu dostojni ovog sveta, strast… Tako su postali Vikinzi, navela je u najavi distributerska kuća Delius film.

Uz Kozlovskog, u filmu igraju i Svetlana Kočenkova, Maksim Suhanov, Igor Petrenko, Vladimir Jepifancev, Andrej Smoljakov, Kiril Pletnev, Aleksandra Bortič.

(SEEcult.org)

Kjubrik u Muzeju Kinoteke



Muzej Jugoslovenske kinoteke prikazuje od 27. do 31. marta deset filmova američkog reditelјu Stenlija Kjubrika (1928-1999), među kojima su i njegova najpoznatija ostvarenja kao što su “Lolita”, “Doktor Strejndžlav”, “Odiseja u svemiru 2001”, “Paklena pomorandža”, “Beri Lindon” i “Isijavanje”.

Reč je o filmovima koje je Kjubrik snimio od 1956. do 1987. godine, uglavnom u američko-britanskoj koprodukciji, a čine program redovnog Kinotekinog ciklusa “Velikani svetskog filma”.

Kjubrikova retrospektiva počinje 27. marta filmovima “Ubistvo/Uzaludna pljačka” (1956) i “Staza slave” (1957), dok će 28. marta biti prikazani “Spartak” (1960) sa Kirkom Daglasom i Lorensom Olivijeom i “Lolita” (1962) s Džejmsom Mejsonom i Šeli Vinters u glavnim ulogama.

“Doktor Strejndžlav” (1964) i “Odiseja u svemiru 2001” (1968) na programu su 29. marta, a dan kasnije kultni Kjubrikovi filmovi “Paklena pomorandža” (1971) i “Beri Lindon” (1975).

“Isijavanje” (1980) sa neponovljivim Džekom Nikolsonom i “Bojev metak” (1987) biće prikazani u završnici ciklusa 31. marta.

Kjubrik je prvobitno bio fotograf, a na filmsku pozorinicu stupio je kroz žestoke krimiće. Doživeo je svetsku slavu ekranizacijom “Lolite” Vladimira Nabokova, a kultni status stekao je filmom “Doktor Strejndžlav”, jedinstvenom dijagnozom ideološkog ludila. Nakon “Odiseje u svemiru 2001”, ekranizacije poduže novele Artura Klarka, ekranizovao je i kultni roman “Paklena pomorandža” Entonija Bardžisa izrazivši gađenje nad nasiljem vremena koje dolazi.

Između “Pomorandže” i “Isijavanja”, snimio je i film “Beri Lindon” (1975), ekranizaciju istorijskog epa sa čuvenom scenom dvoboja - jedinog takvog događaja prikazanog u stvarnom trajanju.

Sve do 1999. godine, kada je preminuo i ostavio nedovrsen film “Širom zatvorenih ociju”, Kjubrik je bio ljubimac filmske publike, ali ne i magnet za bioskopske blagajne. Vremenom, Kjubrikovi filmovi na digitalnim nosačima našli su ljubitelje među novim generacijama filmofila, koje su u njemu prepoznale vizionara i savremenika.

Cena ulaznice je svega 150 dinara, a program se nalazi u Kalendaru portala SEEcult.org.

(SEEcult.org)

Sa Interakcije u Dubai



Dokumentarni film “Ukras sveta” mladog autora Stefana Krasića, snimljen u okviru kampa Interakcija, prikazan je u takmičarskom programu Festivala Original Narrative u Dubaiju.

Krasićev film o odrastanju dva para blizanaca u porodici Pečenković iz Preljine prikazan je 26. marta na Američkom univerzitetu u Dubaiju, u takmičarskom programu Studentskog filmskog festivala kratkometražnog filma Original Narrative, koji se održava od 25. do 27. marta.

Festivalski program obuhvata 39 dokumentarnih, kratkih igranih i animiranih filmova iz različitih krajeva sveta, saopštio je Nezavisni filmski centar “Filmart”, organizator kampa Interakcija.

“Ukras sveta” je do sada osvojio nekoliko nagrada, među kojima je i Zlatna plaketa Beograda za najbolji domaći film u selekciji kratkometražnog dokumentarnog filma na prošlogodišnjem, 63. Beogradskom festivalu dokumentarnog i kratkometražnog filma (Martovski festival). Kako je ziri tada istakao, “Ukras sveta” je “topao i maštovit film o odnosu dece i odraslih, o malim-velikim ljudima i njihovom svetu igre”.

U toku su, inače, konkursi za učešće na ovogodišnjem Međunarodnom studentskom kampu Interakcija, kao i na masterklasu Interdoc.

(SEEcult.org)

50 godina Skupljača perja



Pola veka od premijere kultnog filma Aleksandra Saše Petrovića “Skupljači perja”, jednog od najznačajnijih ostvarenja crnog talasa i jugoslovenske kinematografije uopšte, obeležava se 28. marta u Muzeju Jugoslavije otvaranjem izložbe i specijalnom projekcijom tog filma, u saradnji s kompanijom Avala film Way i Jugoslovenskom kinotekom.

Izložba u holu ispred bioskopske sale, čiji su autori kustoskinja Jovana Nedeljković i muzejski savetnik Momo Cvijović, obuhvata šešir koji je u filmu “Skupljači perja” nosio Bekim Fehmiu, originalni plakat filma, televizor koji u jednoj sceni filma nosi glavni glumac, autentične fotografije sa Filmskog festivala u Puli, kada su se Josip Broz Tito i Jovanka Broz susreli sa glumcima 26. jula 1967, kao i prilikom susreta režisera i direktora filma sa Titom na ostrvu Vanga, 2. avgusta 1967. godine.

Nakon otvaranja izložbe, u bioskopskoj Sali biće prikazan film “Skupljači perja”, a specijalna gošća večeri je glumica Branka Petrić.

“Skupljači perja” proglašen je najbolјim filmom u istoriji jugoslovenske kinematografije u anketi, koju je 1979. godine sproveo Institut za film među jugoslovenskim filmskim umetnicima i kritičarima.

Osvojio je Veliku zlatnu arenu na 14. Filmskom festivalu u Puli, specijalne velike nagrade glavnog žirija na 20. Filmskom festivalu u Kanu 1967. godine, a bio je nominovan i za Oskara za najbolјi film na stranom jeziku 1968. godine.



“Skuplјači perja” je prvi film koji tretira položaj Roma u društvu i otkriva njihov život. To je takođe prvi film u kojem Romi govore svojim jezikom. Većinu uloga su interpretirali autentični Romi. Petrović slika bogatom paletom njihov život (njegov prvi film u koloru).

“Pred nama je jedna opora zemlјa, Vojvodina, i u njoj opori i opojni lјudi Cigani. I mi smo odmah u vlasti te ekstatične, bujne i strastvene rapsodije u kojoj naporedo žive jedan Šagal i jedan Konjović, u kojoj se humor preobražava u dramu, drama u poeziju, poezija u neku ogromnu čežnju, i prkos i pobunu i izazov sudbini i lјudskoj predestiniranosti”, naveo je pole premijere Mića Milošević u “Borbi” (21. 6. 1967).

U filmu igraju: Bekim Fehmiu, Olivera Vučo, Gordana Jovanović, Velimir Bata Živojinović, Mija Aleksić, Rahela Ferari, Severin Bijelić, Stojan Cole Dečermić, Milivoje Đorđević, Etelka Filipovski, Milorad Jovanović, Zoran Longinović, Branko Milenković, Božidar Pavićević, Velizar Petrović, Milivoje Mića Tomić, Janez Vrhovec…

Bože, ako mi podariš još jedan život posle smrti,
dopusti da budem Ciganin.
Dopusti da sam izaberem jedan od puteva:
Put radosti koji će od mene načiniti srećnog čoveka,
ili put smrti u susret sa tobom. Aleksandar Petrović

(SEEcult.org)

Premijere Martovskog festivala



Među premijernim projekcijama 64. Beogradskog festivala dokumentarnog i kratkometražnog filma - Martovskog festivala, najavljena su dva dokumentarca o poznatim umetnicima sa ovih prostora - “Svaka dobra priča je ljubavna priča” Rajka Grlića i Matjaža Ivanišina o predstavi “Boris, Milena, Radko” i njenim akterima, te brazilski “Prostor između: Marina Abramović i Brazil” Marka del Fiola o jednoj od najpoznatijih svetskih umetnica performansa, rođenoj u Beogradu.

Slovenačko-hrvatski dokumentarni film “Svaka dobra priča je ljubavna priča” govori o predstavi “Boris, Milena, Radko”, kao i o njenom scenaristi i reditelju Dušanu Jovanoviću, glumici Mileni Zupančič i glumcima Radku Poliču i Borisu Cavazzi. To je priča o ljubavnom trouglu, ali i o javnom i privatnom životu umetnika. Prateći produkciju tokom četiri meseca – od prvih proba pa sve do premijere, a istovremeno i intiman život umetnika, film obrađuje univerzalnu temu odnosa stvarnog i zamišljenog, intimnih i javnih oblika umetnosti.

Prema rečima koreditelja, govori o “odnosu intimnog i javnog aspekta umetnosti i o našoj sklonosti preplitanja naših ličnih i životnih iskustava, naše intime, sa pričama koje pripovedamo.

Film nastoji da definiše šta od ispričanog egzibicionizam, a šta je iskreno, a ponekad i bolno suočavanje sa samim sobom”, naveli su Grlić i Ivanišin o svom ostvarenju, koje je prikazano i na nedavnom ZagrebDoxu.



Martovski festival prikazaće 31. marta premijerno u Domu omladine Beograda i dokumentarac “Prostor između: Marina Abramović i Brazil” (The Space in Between: Marina Abramovic and Brazil) o slavnoj umetnici koja, u potrazi za ličnim isceljenjem i umetničkim nadahnućem, putuje kroz Brazil, doživljavajući svete rituale i otkrivajući svoj kreativni proces.

Putovanje se sastoji od dirljivih susreta sa isceljiteljima i mudracima iz brazilskih sela i istražuje granicu između umetnosti i spiritualnosti. Film prikazuje sesije isceljenja sa medijumom Džonom od Boga datim, susrete sa isceliteljima biljem, duhovne ritualie snagom religijskog sinkretizma, šamanske procese i isceljenje energijom kristala po raznim krajevima Brazila. Ovo stvarno putovanje bilo je okidač i za duboko introspektivno putovanje umetnice kroz uspomene, bol i prošla iskustva.





Premijerne projekcije najavljene su i za samo otvaranje Martovskog festivala 30. marta u DOB-u, kada će biti prikazani novi filmovi dvojice velikana srpske kinematografije – “Bunker 93” Puriše Đorđevića i “Panta rei” Ljubiše Samardžića.

Povodom svog kratkog filma “Bunker 93” (2017), Đorđević je izjavio da je, učestvujući u Drugom svetskom ratu, imao neprijatne susrete sa bunkerima. Snimio je od tada mnogo filmova, najviše dokumentarnih, a u tom žanru imao je i dela označena kao filmske poeme.

“Bunker 93” je, kako je naveo, jedna poetska misao, i kao i svaka misao, sadrži montažu slika koje mogu da iznenade jedna drugu.



“Snimajući film ‘Skerco’, u okolini Obrenovca i reke Save, usput sam snimao ostatke bunkera, sa nejasnom idejom - da će možda jednog dana nečemu poslužiti. Danas, kada su mi 93 godine, evo ih pred vama, montiranih u stilu Slavka Vorkapića, bunkeri koji su ubijali, usput ubijani klaviri, pejsaži, usamljeni ljudi i konji, zajedno”, naveo je Đorđević.

Film “Panta rei” (2017) je dokumentarni prikaz jednog vremena kroz svedočanstvo glumca i reditelja Ljubiše Samardžića, koji je na nedavnom 45. Festu dobio nagradu Beogradski pobednik za izuzetan doprinos filmskoj umetnosti.

Počev od skromnog detinjstva u posleratnoj Jugoslaviji, preko putešestvija do Beograda, studija na Akademiji za film i TV i konačno do bogate karijere glumca, Samardžić oslikava portret domaće kinematografije čiji je integralni deo od 50-ih godina 20. veka do danas. Sarađivao je sa nekim od najplodonosnijih umetnika sa ovih prostora, koji su obeležili zlatno doba jugoslovenskog filma, od Puriše Đorđevića, preko Branka Bauera, Saše Petrovića, Žike Mitrovća, Hajrudina Krvavca, Krste Papića, Boštjana Hladnika, Ivana Hetriha do glumaca Milene Dravić, Bate Živojinovića, Borisa Dvornika, Pavla Vuisića i mnogih drugih.



Martovski festival prikazaće, kako je ranije najavljeno, više od 80 filmova u takmičarskim programima.

Festival je sada u potpunosti okrenut ka domaćem filmu, a novitet je i da će u celini biti održan u Domu omladine Beograda, koji je od ove godine i organizator, a novi umetnički direktor je Boban Jevtić, koji je i na čelu Filmskog centra Srbije.

Na 64. Martovskom festivalu biće dodeljeno deset nagrada prema odluci žirija, a ukupan nagradni fond je 14.000 evra.

Gran pri od po 2.000 evra dobiće šest najboljih filmova u svakoj kategoriji (dugometražni dokumentarni film, kratkometražni dokumentarni film, animirani film, domaći kratkometražni igrani film, međunarodni kratkometražni igrani film, eksperimentalni film/video art). Planirane su i četiri strukovne nagrade – za najbolju režiju, kameru, montažu i dizajn zvuka/muziku, u vrednosti od po 500 evra.

Uz filmove u takmičarskim kategorijama, najavljene su i premijerne projekcije u revijalnom delu programa, uz brojne radionice, konsultacije i razgovore filmskih stvaralaca, studenata i publike, kao i prateći muzički program - DJ program svake večeri i koncert benda Autopark 1. aprila.

Prošle godine na 63. BFDKF-u prikazano je ukupno 109 ostvarenja, od kijih je u domaćoj, regionalnoj i međunarodnoj selekciji bilo oko 70 filmova. Gran pri za najbolji dugometražni dokumentarni film dobio je bugarski “Kembridž” Eldore Trajkove, dok je najboljim kratkim filmom proglašen “Iskon anima aeternam” Mihajla Dragaša iz Srbije, koji je dobio i Zlatnu plaketu Beograda za najbolji domaći animirani film – za “Vis Dubium”. U regionalnoj konkurenciji trijumfovali su autori iz Hrvatske, osvojivši nagrade u sve tri kategorije. Festival je bio obeležen odsustvom eksperimentalnog filma kao posebne kategorije, a regionalni takmičarski program proširen je bio sa prostora bivše Jugoslavije na celu Jugoistočnu Evropu, uz smanjenje broja nagrada sa tridesetak na 15.

BFDKF je održan i 2015. godine prema novoj koncepciji, a imperativ je bio povećanje broja gledalaca. Umetnički direktor BFDKF-a bio je 2015. godine reditelј Mladen Matičević, koji je sredinom 2014. godine izabran umesto Janka Baljka, takođe nagrađivanog reditelja.

Beogradski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma stalna manifestacija je u oblasti kulture od značaja za Grad Beograd, koji je i pokrovitelj tog festivala.

Pokrovitelj ove godine je, uz Ministarstvo kulture i informisanja, i Filmski centar Srbije, a generalni sponzor je kompanija Lukoil.

(SEEcult.org)

Deset godina Interakcije na Martovskom festivalu



Međunarodni studentski kamp “Interakcija”, koji organizuje Nezavisni filmski centar “Filmart” iz Požege, učestvuje već deset godina u takmičarskom programu Beogradskog festivala dokumentarnog i kratkometražnog filma, a ovoga puta prikazaće 31. marta film “Zvuk lampaša” rediteljke Antonije Milčeve iz Bugarske, snimljen 2016.

Interakcija i prateći međunarodni masterklas dokumentarnog filma biće predstavljeni na 64. Martovskom festivalu u Domu omladine Beograda i 1. aprila, u okviru programa “Speed Introduction – festivals meet festivals”.

Interakcija je od 2007. do 2017. godine prikazala u takmičarskom programu Martovskog festivala brojne filmove koje su snimili učesnici tog kampa, a studentska ostvarenja dobila su i značajne nagrade.

Prošle godine, na 63. Martovskom festivalu, film Stefana Krasića “Ukras sveta”, koji je nedavno prikazan i na studentskom međunarodnom festivalu u Dubaiju, dobio je Zlatnu plaketu Beograda za najbolji domaći kratki dokumentarni film. Takođe, na 56. Martovskom festivalu 2009. godine Zlatna medalja Beograda za najbolji eksperimentalni film dodeljena je Đuzepeu Sketinu (Giuseppe Schettino) za film “HE - Helijum”.

Publika Martovskog festivala videla je proteklih godina sa Interakcije i filmove “Čvor” (režija Darko Soković), “Reka bola” (Kaveh Ghahreman), “Grupni portret s leđa” (Vojin Vasović), “Buro” (Jakub Paczek), “Moja usta tvoj nos” (Olga Korotkaya), “Kralja Petra 33” (Aleksandr Ratiy), “Ringišpil” (Luka Popadić)…

U toku su, inače, konkursi za učešće na ovogodišnjem, 12. Međunarodnom studentskom kampu Interakcija, kao i na 7. masterklasu Interdoc.

*Fotografija: sa snimanja filma “Zvuk lampaša” u Užicu

(SEEcult.org)

Otvoren 64. Martovski festival



Beogradski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma otvoren je 30. marta u Domu omladine Beograda projekcijama filmova Puriše Đorđevića i Ljubiše Samardžića, u prisustvu te dvojice veterana srpske kinematografije, i uz dodelu nagrade za životno delo reditelju, scenaristi i producentu Miroslavu Bati Petroviću.

Mnogobrojnoj publici obratili su se sa svojih mesta u prvom redu Puriša Đorđević (93) i Ljubiša Samardžić (81), pozdravljeni burnim aplauzom, naročito Samardžić, koji zbog teške bolesti dugo nije viđen u javnosti.

“Nemam reči, uzbuđen sam. Moj dokumentarni film je pao u vreme kada me zdravlje ne služi, ali u svakom slučaju idemo dalje”, rekao je popularni glumac, reditelj i producent. “Ponosan sam što ste organizovali jako dobru manifestaciju koja će živeti duže nego ja, logično. Dosta se u ovom prostoru izmenilo. To me dira, ali i pospešuje. Drago mi je što vidim da će na programu biti i filmova iz naših bivših republika”, rekao je Samardžić.

Reditelj i scenarista Puriša Đorđević istakao je da je “lepo što je toliko publike ovde, ali je ustvari najlepše što je Ljubiša ovde”.

“Ja sam u godinama kada se teško govori i zato, molim vas, prekidam”, dodao je Đorđević.

Prethodno je predsednik festivalskog Odbora i zamenik gradonačelnika Beograda Andrija Mladenović uručio nagradu za životno delo Miroslavu Bati Petroviću koji je rekao da nije očekivao to priznanje i da ga čini srećnim, a pomalo i tužnim.

“Srećan sam jer je prepoznata moja dugogodišnja posvećenost filmu. Ja jesam ceo život posvetio filmu i to traje već 50 godina. Davne 1967, baš krajem marta, upisao sam kurs za kino amatere u legendarnom Kino klubu Beograd. Srećan sam i što mi se nagrada uručuje baš u ovoj dvorani. Tu sam proveo 25 najlepših godina svoje mladosti. Kada su 1969. stariji članovi pretvorili Kino klub Beograd u profesionalno preduzeće, mlade autore su izbacili, a ja sam sa grupom vršnjaka došao u Dom omladine, tu smo formirali filmski klub, koji sam potom vodio 25 godina, najpre volonterski, od 1974. u stalnom radnom odnosu, a od 1979. sam bio urednik filmskog programa. U ovoj sali sam naučio sve što treba da znam o filmu, tu sam izgradio svoj filmski ukus. U ovoj sali sam provodio više vremena nego kod kuće i ovu salu vrlo često sanjam”, rekao je Petrović.

“Hvala svima koji su odlučili da mi dodele nagradu, a da malo imitiram Amerikance – hvala i mojoj porodici koja me podržava, a bogami i trpi”, dodao je Petrović uoči projekcije svog kratkog filma “Ko puši dobar je u duši”, u produkciji njegove filmske kuće “Fiks Fokus”.

Andrija Mladenović naglasio je uoči projekcija važnost Beogradskog festivala dokumentarnog i kratkometražnog filma, koji u 64. izdanju predstavlja više od 80 ostvarenja u takmičarskim i dvadesetak u revijalnom programu, uz fokus na domaća ostvarenja.

“Grad Beograd ponosan što 64 godine za redom ima ovaj sjajan festival, jedan od simbola našeg grada”, rekao je Mladenović, ističući novu koncepciju Martovskog festivala – kako je od ove godine i zvanično nazvan.

“Ove godine uspeli smo da u saradnji sa Domom omladine kao organizatorom, novim umetničkim direktorom Bobanom Jevtićem i novim konceptom, stavimo akcenat na domaći dokumentarni i kratki film. Negujemo tradiciju, ali i moderan pristup”, rekao je Mladenović, pominjući i radionice i besplatan ulaz za studente.

Boban Jevtić je rekao da je čast i odgovornost biti umetnički direktor najstarijeg filmskog festivala u zemlji.

“Želeli smo da se naslonimo na tradiciju, ali i da otvorimo širom vrata za nove snage, da na jednom mestu damo presek cele godišnje produkcije, u šest kategorija - dugog i kratkog dokumentarca, kratkog igranog, animiranog i eksperimentalnog filma i video arta”, rekao je Jevtić, koji je i direktor FIlmskog centra Srbije. Dodao je da je od prethodnog međunarodnog koncepta zadržana samo jedna selekcija – kratkog igranog filma, jer u Srbiji nema festivala koji se bavi tom vrstom filmskog stvaralaštva.

Jevtić je skrenuo pažnju na brojne radionice koje su organizovane u želji da se Festival okrene profesionalcima i mladim ljudima koji se bave filmom.

Na otvaranju 64. Martovskog festivala prikazan je kratki film “Bunker 93” Puriše Đorđevića, koji je o svom najnovijem ostvarenju koje je nastalo na osnovu materijala o bunkerima, snimljenog za vreme rada na filmu “Skerco”.

“Učestvujući u Drugom svetskom ratu, imao sam neprijatne susrete sa bunkerima. Snimio sam mnogo filmova od tada, najviše dokumentarnih, te se dogodilo da sam u tom žanru imao i dela označena kao filmske poeme. ‘Bunker 93’ je jedna poetska misao, i kao i svaka misao, sadrži montažu slika koje mogu da iznenade jedna drugu. Snimajući film ‘Skerco’, u okolini Obrenovca i reke Save, usput sam snimao ostatke bunkera, sa nejasnom idejom - da će možda jednog dana nečemu poslužiti. Danas, kada su mi 93 godine, evo ih pred vama, montiranih u stilu Slavka Vorkapića, bunkeri koji su ubijali, usput ubijani klaviri, pejsaži, usamljeni ljudi i konji, zajedno”, naveo je Đorđević u opisu svog filma za festivalski program.

Publiku na otvaranju 64. Martovskog festivala posebno je dirnuo dugometražni film “Panta rei” Ljubiše Samardžića, u produkciji njegove kuće Sinema dizajn.

To je biografski film i dokumentarni prikaz jednog vremena, kroz svedočanstvo Samardžića kao naratora, počev od skromnog detinjstva u posleratnoj Jugoslaviji, preko putešestvija do Beograda, studija na Akademiji za film i TV do bogate profesionalne karijere i detalja iz privatnog života.

Autor oslikava portret domaće kinematografije čiji je on integralni deo, od 50-ih godina prošlog veka do danas. Sa toplinom podseća na zlatno doba jugoslovenskog filma, pominjući reditelje i glumce sa kojima je najviše sarađivao, od Puriše Đorđevića, Branka Bauera, Saše Petrovića, Žike Mitrovića, Hajrudina Krvavca, Krste Papića, Boštjana Hladnika, Ivana Hetriha do Milene Dravić, Bate Živojinovića, Borisa Dvornika, Pavla Vuisića.

“Uvek sam se trudio da iskreno prenesem svoje utiske iz života na film. Ovo je sažeti deo moje bogate filmske, ali i životne priče. Oslanjao sam se na veliki broj dokumentarnih kreacija velikih majstora. U mom dokumentarcu je samo delić impresija iz života i mojih dela. Ponosim se što sam deo filma posvetio autorima i poštovaocima filma bivše Jugoslavije”, istakao je Samardžić u opisu svog filma.

Najavljeni su i omaži nedavno preminulim rediteljima Krsti Škanati i Lazaru Stojanoviću, a ulaz na projekcije njihovih filmova je besplatan.

Selektori festivalskog programa su Dragan Nikolić (dokumentarni filmovi duži od 50 minuta), Ivana Todorović (dokumentarci do 50 minuta), Nenad Popović i Maša Nešković (kratki igrani film – međunarodna selekcija), Pavle Vučković (kratki igrani - nacionalna selekcija), Nikola Majdak (animirani film), Marta Popivoda (eksperimentalni film i video art).

Medju filmovima u revijalnom programu su tri ekskluzivne projekcije – “Prostor između: Marina Abramović i Brazil” Marka del Fiola o jednoj od najpoznatijih svetskih umetnica performansa, rođenoj u Beogradu, zatim premijera filma Rajka Grlića i Matjaža Ivanišina “Svaka dobra priča je ljubavna priča”, koji je do sada prikazan samo na ZagrebDoxu, te film “Trst - Jugoslavija” o potrošačkoj groznici iz 70-ih i 80-ih godina, posmatranoj sa italijanske strane.

Cena ulaznice je 200 dinara po terminu projekcija, a ulaz na omaž programe Krstu Škanati i Lazaru Stojanoviću je besplatan. Ulaz na sve filmske projekcije je besplatan za studente, koji sa overenim indeksom mogu preuzeti ulaznice na info pultu u holu DOB-a na dan projekcije od 10 časova.

Prošle godine, na 63. BFDKF-u, prikazano je ukupno 109 ostvarenja, od kojih je u domaćoj, regionalnoj i međunarodnoj selekciji bilo oko 70. Gran pri za najbolji dugometražni dokumentarni film dobio je bugarski “Kembridž” Eldore Trajkove, dok je najboljim kratkim filmom proglašen “Iskon anima aeternam” Mihajla Dragaša iz Srbije, koji je dobio i Zlatnu plaketu Beograda za najbolji domaći animirani film – za “Vis Dubium”. U regionalnoj konkurenciji trijumfovali su autori iz Hrvatske, osvojivši nagrade u sve tri kategorije. Festival je obeležen odsustvom eksperimentalnog filma kao posebne kategorije, a regionalni takmičarski program proširen je bio sa prostora bivše Jugoslavije na celu Jugoistočnu Evropu, uz smanjenje broja nagrada sa tridesetak na 15.

BFDKF je održan i 2015. godine prema novoj koncepciji, a imperativ je bio, kako je tada izjavio gradski sekretar za kulturu Vladan Vukosavljević – povećanje broja gledalaca. Umetnički direktor BFDKF-a bio je 2015. godine reditelј Mladen Matičević, koji je sredinom 2014. godine izabran umesto Janka Baljka, takođe nagrađivanog reditelja.

Festivalski sajt je martovski.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org i u PRILOGU (pdf).
http://www.seecult.org/files/64-BFDKF-Martovski-festival-program.pdf

(SEEcult.org)

April u Jugoslovenskoj kinoteci



Jugoslovenska kinoteka će tokom aprila prikazati retrospektivu Andreja Tarkovskog, repriziraće cikluse posvećene Stenliju Kjubriku i Žan Liku Godaru, a uz izbor filmova Milana Vlajčića, kao gostujućeg urednika, predstaviće krajem mesesa i Festival filmske fantastike i Filmski maraton “April u Beogradu”, te programe Nema sreda, Dokumentarni četvrtak i Otadžbina naša iz ugla stranih filmaša.

Intenzivan program počinje u Uzun Mirkovoj ciklusom Kjubrik na bis, pa će od 1. do 5. aprila biti moguće videti deset ostvarenja posvećenih američkom reditelju Stenliju Kjubriku (1928-1999), jednom od velikana svetskog filma. Na programu su filmovi snimljeni od 1956. do 1987. godine, među kojima su i njegova najpoznatija ostvarenja “Lolita”, “Doktor Strejndžlav”, “Odiseja u svemiru 2001”, “Paklena pomorandža”, “Beri Lindon” i “Isijavanje”.

Kinoteka obeležava 85. godišnjicu rođenja ruskog autora i najslavnijeg sineaste iz doba Sovjetskog Saveza Andreja Tarkovskog (1932-1986) programom koji je osmislio Nenad Bekvalac, koji ističe da veliki umetnici poput Tarkovskog zaslužuju više od retrospektivne hronologije naslova.

Uz remek-dela Tarkovskog, kako je naveo Bekvalac, svakoga dana od 7. do 13. aprila biće prikazan po jedan film slične tematike koji je nastao otprilike u isto vreme u Istočnoj Evropi. Filmove objedinjuje vreme nastanka, režim u kojem su autori stvarali i “strah od zabrane prikazivanja ako vlasti procene da delo šteti ideologiji”.

U temu Ratne priče svrstani su “Ivanovo detinjstvo” Tarkovskog i “Tako sam se vratio” Mikloša Janča, u Prikaze iz srednjeg veka – “Andrej Rubljov” Tarkovskog i “Dolina pčela” Františeka Vlačila, a u temu U izgnanstvu - “Nostalgija” i “Žrtva” Tarkovskog i “Na srebrnoj zemlji” Andžeja Žulavskog, te “Pogledi jednog klovna” Vojteha Jasnog. Za temu Vizije sveta odabrani su “Stalker” Tarkovskog i “Slike starog sveta” Dušana Hanaka, za Adaptaciju - “Solaris” Tarkovskog i “Ikarija HB1” Jindriča Polaka, dok će u celini Sećanja biti prikazani “Ogledalo” Tarkovskog i “Pogled unazad” Antonina Maše.

Jugoslovenka kinoteka prikazaće u prepodnevnim i večernjim projekcijama i neke od modernih klasika, kao što su “Uvećanje” Mikelanđela Antonionija, “Persona” Ingmara Bergmana, “Slatka mala” Luja Mala, “Z” Koste Gavrasa…

U Muzeju Kinoteke u Kosovskoj početak aprila je u znaku sećanja na preminule umetnike Vladimira Tadeja i Ivu Brešana, a krajem meseca publika će moći da se podseti i dela reditelja Lazara Stojanovića, kao i filmskih uloga Emanuel Rive i Džona Harta.

Filmski kritičar Milan Vlajčić predstavlja od 3. do 5. aprila u programu Moj izbor desetak filmova iz perioda od 40-ih do 80-ih godina, počev od “Lesi se vraća kući” (1943) Freda M. Vilkoksa. Među njima su i “Majstor i Margarita” (1972) Aleksandra Saše Petrovića, “Artisti i modeli” (1969) Luisa Bunjuela, “Ponoćna zvona” (1965) Orsona Velsa i “Kuvar, lopov, njegova žena i njen ljubavnik” (1989) Pitera Grinaveja.

Vlajčić ima liste po različitim uglovima, žanrovima, čak i listu svojih “bensedin filmova”, a ova koju nudi u Kinoteci nije lista najboljih filmova prema njegovom mišljenju, već onih koje odavno nije video u bioskopu, a ostavili su na njega ozbiljan trag i posle nekoliko decenija.

Program Nema sreda 12. aprila prikazuje filmove glumca Ivana Možuhina koje je taj “idol matinea” snimao u Rusiji i Francuskoj u prvoj četvrtini 20. veka. Dokumentarni četvrtak 13. aprila posvećen je francuskom reditelju Alanu Reneu, sa pet filmova koje je snimio od 40-ih do 60-ih godina – “Van Gog”, “Gernika”, “Noć i magla”, “Pesma Stirene” i “Daleko od Vijetnama”.

Muzej Kinoteke učestvuje u Danima Beograda, u okviru kojih će 18. aprila prikazati srpske igrane filmove “Karađorđe”, “Ulrih Celjski” i “Vladislav Hunjadi”, kao i dokumentarni film “Povratak srpskih pobednika i otkrivanje Karađorđevog spomenika na Kalemegdanu 11. avgusta 1913”.

U programu Godar na bis 19. i 20. aprila biće reprizirano šest filmova slavnog francuskog reditelja. Među njima su “Prezir”, “Neobična banda”, “Muški rod, ženski rod”...

Jugoslovenska kinoteke i Beokon od 21. do 27. aprila predstavljaju Festival fantastike – Povratak u bioskop 4, u okviru kojeg će biti prikazani filmovi kao što su “Besmrtna” Enkija Bilala, “Peti element” Lika Besona, animirani “Fantastična planeta” Renea Lalua, “Barbarela” Rožea Vadima, “Fleš Gordon” Majka Hodžisa… Festival obuhvata i izložbu “Asterian”, kao i tribine na teme “Trilogija Prolaz Džastina Kronina” i “Mange i anime kao igrane verzije”.

Poslednja dva aprilska dana rezervisana su za Filmski maraton, ovoga puta naslovljen “April u Beogradu”. Najavljeno je 14 domaćih ostvarenja u širokom vremenskom i tematskom rasponu od “Grešnice bez greha” (1927) Koste Novakovića do “Beogradskog fantoma” (2009) Jovana B. Todorovića. Tu su i “Ljubav i moda” Ljubomira Radičevića, “Višnja na Tašmajdanu” Stoleta Jankovića, “Mlad i zdrav kao ruža” Jovana Jovanovića, “Otpisani” Aleksandra Đorđevića, “Davitelj protiv davitelja” Slobodana Šijana…

Jugoslovenska kinoteka neće raditi za vreme uskršnjeg praznika, odnosno 14, 16. i 17. aprila.

Sajt Kinoteke je kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.

(SEEcult.org)

Strukovne nagrade na 64. Martovskom festivalu



Žiri za strukovne nagrade na 64. Beogradskom festivalu dokumentarnog i kratkometražnog filma dodelio je nagradu za najbolju režiju Stefanu Ivančiću za film “Kamen u ruci”, za najbolju kameru nagrađen je Zoran Čulić za “Bon Voyage” Siniše Galića, za montažu Jelena Maksimović za “Dubinu dva” Ognjena Glavonića, a nagradu za najbolji dizajn zvuka i muziku osvojili su Aleksandar Protić i Nemanja Mosurović za film “Zid smrti i tako to” Mladena Kovačevića.

Strukovne nagrade, vredne po 500 evra, uručene su 1. aprila u Domu omladine Beograda, uoči premijerne projekcije slovenačko-hrvatskog filma “Svaka dobra priča je ljubavna priča” Rajka Grlića i Matjaža Ivanišina, koji je pozdravio publiku 64. Martovskog festivala.

Stefan Ivančić osvojio je nagradu za najbolju režiju uz obrazloženje žirija da je u filmu “Kamen u ruci” svedenim rediteljskim postupcima prikazao “prelomni trenutak u odrastanju jednog dečaka na veoma jasan, britak i emotivan način”.

Zoran Čulić je nagrađen za najbolju kameru, za film “Bon Voyage” zbog “izuzetnog vizuelnog pristupa filmu, upotrebe objektiva kojim je naglašen intimistički pristup, kadriranju koje podiže atmosferu filma i još bolje naglašava karaktere junaka filma”.

Montažerka potresnog dokumentarca “Dubina dva” o masovnoj grobnici kosovskih Albanaca u Batajnici i zataškavanju tog zločina, Jelena Maksimović, nagrađena je zbog toga što je “kompleksnu temu od izuzetnog društvenog značaja dočarala u savršenom ritmičko-emotivnom odnosu”.

Nagradu za najbolji dizajn zvuka i muziku osvojili su Aleksandar Protić i Nemanja Mosurović za film “Zid smrti i tako to”, jer su ukupnom zvučnom slikom uspeli da približe gledaoce unutrašnjem svetu glavne junakinje, vozačice motora na zidu smrti, na poseban i originalan način”.

Selektori svih takmičarskih kategorija 64. Martovkog festivala, koji je prema koncepciji novog umetničkog direktora Bobana Jevtića fokusiran na domaći film, nominovali su filmove po kategorijama strukovnih nagrada, a na osnovu tih nominacija, žiri je doneo odluke.

Žiri su činili reditelj Ivan Stefanović, direktor fotografije Miloš Spasojević i montažerka Aleksandra Milovanović.

Strukovne nagrade uručili su dobitnicima novi umetnički direktor Martovskog festivala Boban Jevtić i izvršni producent Festivala i urednik filmskog programa DOB-a Marko Popović.

Festival se završava 2. aprila u DOB-u svečanom dodelom Gra pri nagrada i projekcijom filma “Trst, Jugoslavija” reditelja Alesia Bocera, koji je gost.

Festivalski sajt je martovski.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org i u PRILOGU (pdf).
http://www.seecult.org/files/64-BFDKF-Martovski-festival-program.pdf

*Foto: Stanislav Milojković / Martovski festival

(SEEcult.org)

Nagrade Martovskog festivala

http://www.seecult.org/vest/nagrade-martovskog-festivala

Srpski filmovi za strance



Nagrađivanim filmom “Tilva Roš” Nikole Ležaića, 4. aprila u Kulturnom centru Grad u Beogradu počinje ciklus “Srpski filmovi za strance” (Serbian Films for Foreigners) koji nudi izbor uzbudljivih, intimnih, bučnih, duhovitih, dramatičnih i propitujućih ostvarenja novije produkcije, uz prevod na engleski i reazgovore sa autorima.

Cilj tog programa, koji organizuju Ključaonica i KC Grad, jeste da domaću filmsku produkciju približi sve brojnijoj populaciji stranaca koji žive i rade u Beogradu ili na putovanju otkrivaju srpsku prestonicu i njenu kulturnu ponudu. S obzirom na to da se srpski filmovi retko prikazuju u bioskopima sa prevodom na engleski ili neki drugi strani jezik, organizatori žele da omoguće zainteresovanima da upoznaju domaću filmsku scenu kroz ostvarenja nastala proteklih nekoliko godina.

Vrata SFFF-a otvorena su i za domaće filmofile koji žele da se podsete nekih od najzanimljivijih novijih srpskih igranih i dokumentarnih filmova, kao i da učestvuju u raspravi na engleskom jeziku, razmenjujući utiske sa ljubiteljima sedme umetnosti iz celog sveta.

Uz film “Tilva Roš” o maturantima iz Bora i njihovom poslednjem letu pre ulaska u svet odraslih, koji je premijerno prikazan 2010. godine na Sarajevo Film Festivalu, a u međuvremenu je osvojio niz nagrada, do kraja maja biće prikazani i filmovi Srdana Golubovića, Stevana Filipovića i Mile Turajlić.

Za 18. april tako je najavljen Golubovićev film “Krugovi”, koji je inspirisan herojskim podvigom mladog Srđana Aleksića iz Trebinja, a nakon svetske premijere na Sandensu i evropske na Berlinalu, učestvovao je na brojnim domaćim i međunarodnim festivalima. Radnja filma prati tri paralelne priče u Beogradu, Nemačkoj i Trebinju, sa likovima koji su, kao svedoci događaja iz prošlosti, motivisani da donose odluke koje će im promeniti živote.

Ciklus “Srpski filmovi za strance” biće nastavljen 16. maja projekcijom filma “Pored mene” Stevana Filipovića, koji je osvojio Zlatnu arenu za najbolji dugometražni film međunarodnog takmičarskog programa Pulskog filmskog festivala 2016. godine, na kojem je premijerno i prikazana. Prateći dešavanja tokom jedne noći u jednoj srednjoj školi, Filipovićev film secira probleme kako jedne generacije, tako i celog društva.

Prolećno izdanje SFFF ciklusa biće zaokruženo 30. maja nagrađivanim dokumentarnim filmom “Cinema Komunisto” Mile Turajlić o Avala filmu i otacima Titove filmske industrije, ispitujući uspon i pad jugoslovenske filmske iluzije. “Cinema Komunisto” zabeležio je odlične kritike i uspešno je prikazivan na brojnim svetskim festivalima, kao i u bioskopima, a filmski portal “Taste Of Cinema” izdvojio ga je među 20 filmova ključnih za upoznavanje bogate jugoslovenske kinematografije.

Ulaznice za ciklus “Srpski filmovi za strance” nisu u klasičnoj prodaji, već će biti deljene na ulazu u KC Grad po sistemu pay what you want (plati koliko želiš). U slučaju da se publici film dopadne ili da diskusija bude naročito zanimljiva, svako može da pruži svoju novčanu podršku u iznosu koji sam odabere.

Program ciklusa sa satnicom nalazi se u Kalendaru portala SEEult.org.

(SEEcult.org)

Podrška za Nebesku temu



Ekipa filma “Nebeska tema” o životu i delu legendarnog beogradskog rok muzičara Vlade Divljana pokrenula je 5. aprila kampanju za grupno finansiranje (crowdfunding) na platformi Indiegogo i već dobila prve uplate za dovršetak snimanja dokumentarnog filma prema scenariju i u režiji Mladena Matičevića.

“Za mene je pre svega privilegija da radim film o Vladi Divljanu. Snimili smo oko 80 posto filma, predstoje nam još dve nedelje snimanja u junu. Da bismo obezbedili sredstva za to ušli smo u ovu kampanju, koja je u svetu već uobičajeno za nezavisne produkcije. Očekujemo da će participirati publika, oni koji su voleli Vladu, odnosno emocije koje njegova muzika nosi”, rekao je Matičević na konferenciji za novinare u Jugoslovenskoj kinoteci.

Matićević je istakao da su film i do sada velikim delom finansirali Divljanovi prijatelji i kolege.

“Stvorio se čitav front ljudi koji podržavaju ovaj projekat. To je dobra stvar i uverava me da ćemo film završiti”, rekao je on, dodajući da je premijera u planu za jesen.

Za srpske prilike to je skup film, jer ima mnogo aktera i sniman je na mnogim lokacijama - u Beogradu, Zagrebu, Beču, Rovinju… vrhunskim kamerama i sa dosta scena u kojima je postupak kao u igranom filmu. Za potrebni budžet od oko 250.000 evra nedostaje još 70-75.000 evra, rekao je reditelj.

“Čitav koncept i estetika filma, pa i cena, proizlaze iz mog dubokog uverenja da su Vladina muzika i ovih ljudi koji učestvuju u filmu o njemu, zapravo izuzetno blago koje ova zemlja i region imaju. Pokušavam da moja slika, moj film budu u nivou kakva je njihova muzika”, rekao je Matičević.

Utiske o dosad snimljenim scenama preneli su Momčilo Bajagić Bajaga, Srđan Gojković Gile, Stray Dog (Dušan Strajnić) i Zdenko Kolar.

Srđan Gojković Gile je rekao da je na osnovu dva dana snimanja na više lokacija stekao utisak o temeljno i detaljno urađenom poslu.

“Video sam i neke snimke, izgledaju super. Snimio sam pesmu “Ona to zna”, zajedno sa nekadašnjim članovma Old star benda. To je obrada, snimili smo je, sada treba to da smiksamo. Nadam se da će Matičević uskoro rešiti problem i nastaviti snimanje”, izjavio je Gojković.

Momčilo Bajagić Bajaga je rekao da mu je reditelj ponudio da sam izabere stvar koja bi mu legla i da se odlučio za “Rusiju”, koju je snimao sa Sašom Loknerom i Žikom Milenkovićem.

“Osećao sam veću odgovornost nego kad radim neku svoju stvar. Stalno sam razmišljao da li bi to Vladi bilo okej. Hteo sam da bude verzija koja i liči i ne liči, a da zadrži suštinu. Mislim da je dobro ispalo, da bi Vlada bio zadovoljan. Snimili smo samo zvuk, slika tek predstoji”, rekao je Bajaga, dodavši da mu je Divljan bio dobar drug i da mu je drago što učestvuje u projektu njemu u čast.

Zdenko Kolar je izjavio da je na poziv reditelja bio zatečen, ali da je kada mu je Matičević objasnio ideju filma to preraslo u ushićenje, mada je zatim snimanje bilo vrlo bolno.

“Pogađali su me ti trenuci sećanja. S Vladom se znam 50 godina. Za prvu klapu filma pričao sam o nama kada smo bili klinci, o našim maštarijama. Vlada je još neke davne ‘66-67. godine imao viziju da će biti rok muzičar, a ja sam bio uz njega, pomagao sam koliko sam mogao. Na snimanju sam imao knedlu u grlu, ali mislim da će film pokazati dobar deo onoga šta je i kakav je Vlada bio”, rekao je Kolar.

Naslovnu pesmu “Nebeska tema” izvodi Stray Dog uz klavirsku pratnju Aleksandra Šandorova, a u sceni učestvuje oko 50 statista.

“Imao sam sreću da mi je Matičević namenio pesmu, nije bilo pritiska koji bih osećao da sam morao sam da odaberem. Malo sam brinuo jer je to prva pesma koju izvodim na srpskom jeziku, u bendu pevam na engleskom. Saradnja sa Šandorovom bila je sjajna i značila mi je veliko iskustvo. Srećan sma što sam deo ove ekipe”, rekao je on.

U dugometražnom dokumentarnom filmu sa elementima igranog filma učestvuje niz značajnih autora iz Srbije i sa ex-YU prostora, koji za ovu priliku snimaju i u filmu izvode nove verzije čuvenih pesama Divljana. Među njima su Darko Rundek, Mladen Juričić Max, Dušan Kojić Koja i drugi. U filmu učestvuju i Svetozar Cvetković, Goranka Matić, Srđan Šaper, Momčilo Moma Rajin, Divljanova supruga Dina i sinovi Stevan i Pavle, Ivana Šoljan, Bojana Vunturišević...

Matičević je otkrio da se prema scenariju film dešava 10. maja na rođendan Vlade Divljana. Njegovi prijatelji u različitim gradovima sećaju se njega i svojih odnosa sa njim. Oni govore iz off-a kako bi se zadržala intimnost odnosa i izbegla forma intervjua iz klasičnih dokumenatraca.

“Ovde imate junake, ali stavljene u određeni kontekst, tako da bih žanrovski to opisao kao dokumentarni film sa rediteljskim postupcima karakterističnim za igrani film”, izjavio je Matičević.

Podršku filmu moguće je pružiti uplatom preko sajta Indiegogo

(SEEcult.org)

https://vimeo.com/211489419

Odlazak Relje Bašića



Doajen hrvatskog glumišta Relja Bašić preminuo je 7. aprila u Zagrebu u 87. godini, a ostaće zapamćen širom bivše Jugoslavije po mnogobrojnim ulogama u pozorištu i na filmu, kao i po delima koja je sam režirao, te po višedecenijskom vođenju putujućeg Teatra u gostima. Vest o smrti Bašića sa tugom je dočekana širom regiona, uz podsećanja na njegove brojne uloge kako u medijima, tako i na društvenim mrezama.

Povodom smrti velikog glumca, predsednik Vlade Hrvatske Andrej Plenković istakao je da je Bašić bogatom umetničkom karijerom ostavio “neizbrisiv trag među ljubiteljima pozorišne i filmske umetnosti”.

“Njegov Teatar u gostima 30 je godina donosio pozorišnu kulturu u svaki kutak Hrvatske, a antologijske uloge koje je ostvario ostaće trajno zabeležene u hrvatskoj kinematografiji”, naveo je Plenković u telegramu saučešća Bašićevoj porodici, objavljenom na sajtu vlade.

Rođen 1930. u Zagrebu, Bašić je diplomirao glumu na Akademiji dramskih umetnosti (ADU), a već 1955. godine, pri kraju studija, reditelj Bojan Stupica uključio ga je u dramski ansambl Hrvatskog narodnog kazališta u Zagrebu, gde je ostvario niz uloga sa istaknutim rediteljima, među kojima su bili i Stupica, Radojević, Gavela, Paro, Habunek, Violić, Juvančić i Spaić. Odigrao je 498 predstava u HNK-u u kojem je bio angažovan do 1967.

Potom je 1968. godine prešao u status samostalnog umetnika, delujući kao glumac i reditelj u Teatru ITD, Kazalištu Komedija, Zagrebačkom kazalištu mladih, kao i na Dubrovačkim letnjim igrama. Na tim scenama odigrao je oko 800 predstava i realizovao svojih prvih šest režija (Ljubaf, Crna komedija, Jedan dan u smrti Joe Egg, Stara vremena, Obećanja i Hotel Plaza).

Bašić je 1974. godine s grupom istaknutih glumaca svoje generacije osnovao prvo hrvatsko putujuće privatno pozorište Teatar u gostima, u kojem je, kao umetnički direktor, glumac i reditelj, ostao sve do njegovog prestanka delovanja 2004. godine. Teatar u gostima je izveo više od 4.200 predstava u 340 mesta i gradova Hrvatske, bivše Jugoslavije i u inostranstvu.

Bašić je debitovao na filmu već za vreme studija - u antologijskom “Koncertu” Branka Belana (1954), a za ulogu u filmu “Rondo” Zvonimira Berkovića osvojio je Zlatnu arenu u Puli 1966. godine.

Posebno će ostati zapamćen, između ostalog, i po ulozi Gospona Fulira u filmu “Tko pjeva zlo ne misli” Kreše Golika iz 1970. godine.

Bašić je glumio u 56 filmova, te u 70-ak koprodukcija i stranih filmskih ostvarenja, sarađujući sa evropskim i svetskim rediteljima (Volker Schlöndorff, Peter Ustinov, Abel Gance, Robert Hossein, Lamont Johnson, James Cellan Jones, Alexandre Astruce, Mauro Bolognini, Wojtech Jasny, Luigi Magni, Wolfgang Becker i Giuliano Montaldo). I sam je potpisao 26 filmskih režija.

Dobitnik je mnogobrojnih nagrada i priznanja, među kojima su i Orden reda Danice Hrvatske - za doprinos kulturi Hrvatske i nagrada “Vladimir Nazor” za životno delo u pozorištu (1995), nagrada “Dubravko Dujšin” za pozorišnu umetnost za 1976/77, kao i plakete Grada Zagreba, Društva dramskih umetnika Hrvatske, Hrvatske zajednice samostalnih umetnika…

Na 56. Pulskom filmskom festivalu 2009. godine dobio je nagradu Društva hrvatskih filmskih reditelja “Fabijan Šovagović” za poseban glumački doprinos hrvatskoj kinematografiji tokom 50-godišnje karijere. Tada je rekao da još veruje da bi se mogao ponovo napraviti festival kinematografija jugoistočne Evrope, jer bi to bilo mnogo zanimljivije.

“Znam da je to zahtevan program i u finansijskom smislu, nema više Tita koji je kao filmoljubac osiguravao neograničena sredstva za Festival. Mislim da bi većom i oštrijom konkurencijom podstakli domaće filmske snage na još veći trud i rad”, rekao je tada Bašić, navodeći i da je sa nekima od kolega sa prostora bivše Jugoslavije održao kontakt i dugotrajno prijateljstvo, većinom sa onima koji su se otvoreno suprostavili režimu Slobodana Miloševića.

“Milena Dravić, Ljubiša Samardžić, Bora Todorović i Ljuba Tadić su ljudi s kojima sam se viđao i s kojima sam uvek imao teme za razgovor i razloga za druženje”, naveo je Bašić.

(SEEcult.org)

Retrospektiva Tarkovskog



Jugoslovenska kinoteka obeležava 85. godišnjicu rođenja čuvenog ruskog reditelja i scenariste Andreja Tarkovskog (1932-1986) izborom filmova iz njegovog bogatog opusa, uz koje od 7. do 13. aprila prikazuje i ostvarenja slične tematike koja su nastala otprilike u isto vreme u Istočnoj Evropi.

Filmove objedinjuje vreme u kojem su nastali, režim u kojem su autori stvarali i strah od zabrane prikazivanja ako vlasti procene da delo šteti ideologiji, naveo je autor tog programa Nenad Bekvalac, ištičući da veliki umetnici poput Tarkovskog zaslužuju više od retrospektivne hronologije naslova.

Višestruko nagrađivan u svetu, a zabranjivan u domovini, Tarkovski je pažnju privukao već prvim igranim filmom “Ivanovo detinjstvo” (1962), za koji je dobio Zlatnog lava u Veneciji. Njegov poslednji film “Žrtva” (1986), sniman u Švedskoj, osvojio je Gran pri žirija u Kanu, kao i britansku nagradu BAFTA.

Uz ta dva filma, Kinoteka će prikazati i filmove Tarkovskog “Andrej Rubljov”, “Nostalgija”, “Stalker”, “Solaris” i “Ogledalo”.

Bekvalac je program komponovao po temama, kao što su ratne priče, prikazi iz srednjeg veka, u izgnanstvu... a prate filmove Tarkovskog prate ostvarenja “Tako sam se vratio” Mikloša Janča, “Dolina pčela” Františeka Vlačila, “Na srebrnoj zemlji” Andžeja Žulavskog, “Pogledi jednog klovna” Vojteha Jasnog, “Slike starog sveta” Dušana Hanaka, “Ikarija HB1” Jindriha Polaka i “Pogled unazad” Antonina Maše.



U temu Ratne priče svrstani su “Ivanovo detinjstvo” i “Tako sam se vratio”, u Prikaze iz srednjeg veka – “Andrej Rubljov” i “Dolina pčela”, a u temu U izgnanstvu - “Nostalgija”, “Žrtva”, “Na srebrnoj zemlji” i “Pogledi jednog klovna”. Za temu Vizije sveta odabrani su “Stalker” i “Slike starog sveta”, za Adaptaciju - “Solaris” i “Ikarija HB1”, dok će u celini Sećanja biti prikazani “Ogledalo” i “Pogled unazad”.

Sajt Kinoteke je kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.

(SEEcult.org)

Film o Kejvu otvara 10. Beldocs



Dokumentarnim filmom “Još jednom sa emocijom" Endrua Dominika o legendarnom muzičaru i svestranom autoru Niku Kejvu, 8. maja u Sava centru u Beogradu biće otvoren 10. Međunarodni festival dokumentarnih filmova Beldocs, koji je u jubilarnom izdanju najavio niz novina, uzbudljivih ostvarenja i, prvi put, regionalni market dokumentarnih filmova.

Sam izbor filma “Još jednom sa emocijom” (One More Time With Feeling), kojim je najavljen 16. studijski album Kejva i The Bad Seeds “Skeleton Tree”, ukazuje na velike ambicije koje ima 10. Beldocs. U pitanju je dokumentarno ostvarenje rađeno u crno-beloj tehnici o stvaranju albuma “Skeleton Tree”, koji će beogradska publika moći i uživo da čuje na koncertu 28. oktobra u Kombank areni.

Originalno zamišljen kao performans, film uvlači publiku u nešto mnogo značajnije sa čime se i sam reditelj Dominik suočava, a to je tragična pozadina pisanja i snimanja tog albuma. Film čine isprepletane naracije snimljenog performansa novog albuma Kejva i The Bad Seeds, kao i intervjue i snimke koje je sakupljao Dominik. Rezultat je film koji, surov i sirov, predstavlja istinski testament umetnika koji pokušava da pronađe izlaz iz tame nakon tragične smrti svog sina Artura.



Film je premijeru doživeo u Veneciji 2016. godine, nakon čega je prikazan u više od 30 zemalja, ostvarivši izvanredan uspeh.

Reditelj Endru Dominik poznat je po igranim filmovima, počev od filma “Chopper” sa Erikom Banom, koji je radio u Australiji i koji mu je otvorio vrata ka Holivudu, do visokostilizovanih drama “Kukavičko ubistvo Džesija Džejmsa” i “Killing Them Softly” s Bredom Pitom, sa kojima se dokazao kao autor od kojeg se očekuju specifična ostvarenja.

Jubilarni Beldocs prikazaće od 8. do 15. maja u nekoliko beogradskih dvorana više od 80 filmova u različitim programskim celinama, a prema navodima organizatora, većina naslova doživeće svoje evropske ili svetske premijere.

Uz otvaranje i zatvaranje u Sava centru, ostali programi biće održani u Dvorani Kulturnog centra, Domu omladine Beograda, u Velikoj sali Jugoslovenske kinoteke u Uzun Mirkovoj i sali “Dinko Tucaković” u Muzeju Kinoteke u Kosovskoj.

Prvi put, u okviru Beldocsa, biće održan i market dokumentarnih filmova, sufinansiran sredstvima programa “Kreativna Evropa” Evropske unije.

(SEEcult.org)

Živanović - Hani Selimović



Glumica Hana Selimović pobednica je 22. Glumačkih svečanosti “Milivoje Živanović” u Požarevcu, a nagradu za ulogu Saše u predstavi “Ivanov” Narodnog pozorišta u Beogradu posvetila je mladima koji na ulicama gradova širom Srbije svakodnevno učestvuju u protestima “protiv diktature” posle nedavnih predsedničkih izbora.

Statuetu sa likom Milivoja Živanovića, rad vajara Jovana Soldatovića, kao i novčanu nagradu od 150.000 dinara, Hani Selimović uručio je 6. aprila gradonačelnik Bane Spasović, nakon predstave “Pasivno pušenje” Zvezdara teatra, izvedene u čast nagrađenih.

Navodeći da glumci, kao elementarni i najveći prostor svoje slobode, koriste scenu, Hana Selimović je iskoristila priliku da zahvali publici, bližnjima i svima koji su učestvovali u predstavi “Ivanov”, kao i žiriju koji joj je, kako je istakla, omogućio da postane peta žena koja je dobila nagradu “Milivoje Živanović” u 22-godišnjoj istoriji Glumačkih susreta.

“Na kraju želim da zahvalim studentima i mladosti moje zemlje koja je ovih dana na ulicama”, rekla je Hana Selimović i dodala da je nagrada koju je dobila za njih, što je publika pozdravila.



Hana Selimović je, kako je istakao žiri, predstavila lik klasika dramske literature Čehova savremenim glumačkim metodama, braneći osnovnu nit ove značajne, umetničke i kompleksne uloge. “Njena iskrenost izražavanja, njena posvećenost interpretaciji i emociji u odbrani lika, išla je uzlaznom, nekad i eruptivnom linijom osvećenja ovog značajnog lika. Sugestivno je tu energiju prenosila na kolege iz ansambla, što je sve uzrokovalo izazivanje snažne empatije kod publike privlačeći je magnetnom silom”, naveo je u obraloženju žiri koji su činili Mihajlo Miša Janketić, Milovan Zdravković i Ana Sofrenović (predsednica), koja je vratila gradonačelniku ključeve grada.

U konkurenciji za glavnu nagradu festivala bili su Sena Đorović, Mirjana Karanović, Boris Isaković i Hristina Popović.

Gradonačelnik Bane Spasović istakao je da je publika imala priliku da nekoliko dana uživa u glumačkim kreacijama najboljih srpskih pozorišnih umetnika, i to zahvaljujući velikoj zaostavštini Milivoja Živanovića.

“Kao što bi verovatno i Milivoje rekao, svako ima pravo na slobodu govora i svoje mišljenje u vezi svih događaja u zemlji. Zato smo se i borili da svako, na svakom mestu, može izraziti svoje mišljenje”, rekao je Spasović povodom podrške Hane Selimović studentima i građanima koji protestuju nakon predsedničkih izbora na kojima je pobedio aktuelni premijer Aleksandar Vučić, lider Srpske napredne stranke.



U selekciji Nebojše Bradića, na 22. Glumačkim svečanostima “Milivoje Živanović” izvedeno je od 1. aprila pet predstava u takmičarskom programu, a sve su iz Beograda. Uz “Ivanova”, Narodno pozorište je i predstavom “Narodna drama”, a publika je videla i “Aveti” - koprodukciju Bitef teatra, Budva grada teatra, sarajevskog MESS-a i Hartefakta, “Pod žrvnjem” Jugoslovenskog dramskog pozorišta i “Mrešćenje šarana” Ateljea 212.

Svake večeri publika i žiri birali su najbolje glumce, pa je pretposlednje festivalske večeri publika proglasila najboljim glumcem predstave “Mrešćenje šarana” Nenada Jezdića, a žiri Hristinu Popović. U drami “Pod žrvnjem” JDP-a, u kojem je i Milivoje Živanović proveo najveći deo radnog veka, publici je bila najbolja Anita Mančić, a žiriju Boris Isaković koji je tumačio dve uloge u toj predstavi. Isti izbor publika i žiri napravili su samo u ocenjivanju predstave “Aveti”, izdvojivši kao najbolju Mirjanu Karanović.



U predstavi “Ivanov”, za koju je žiri nagradio Hanu Selimović, publici bio najbolji Bane Vidaković.

Festival je otvorila nagrađivana dramska umetnica Svetlana Bojković, koja je odrzala i besedu o glumcu, a prve večeri publika je videla predstavu “Narodna drama”, za koju je proglasila najboljim Ivana Markovića, dok je žiri dao prednost Seni Đorović.

U Centru za kulturu Požarevac, koji je organizator festivala, otvorena je bila i izložba fotografija “Petar Kralј, uloge u pozorištu i na radiju” Muzeja pozorišne umetnosti Srbije.

Požarevački festival pokrenut je u slavu Milivoja Živanovića, koji je bio prvi strani glumac koji je dobio Medalju Stanislavski 1966. u Moskvi.

Živanović je igrao najpre u putujućim družinama, a prelomni trenutak u njegovoj karijeri bio je nastup u trupi Mihajla Mikice Spasića, kada ga je video i Branislav Nušić. Igrao je u Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu, pa u skopskom Narodnom pozorištu. U Narodno pozorište u Beogradu došao je 1933. godine, a 1947. prešao je u JDP i u njemu ostao do 1970. Potom je prešao u tadašnje Savremeno pozorište Beograd (današnje Beogradsko dramsko), gde je odi igrao samo jednu predstavu. Ukupno je od 1923. do 1970. ostvario više od 360 uloga, a igrao je i u više od 30 filmova i TV serija.

Manifestaciju finansiraju Grad Požarevac i Ministarstvo kulture i informisanja Srbije.

*Foto: CK Požarevac

(SEEcult.org)

Anri Levi zvezda 10. Beldocsa



Predstojeći 10. Beldocs, međunarodni festival dokumentarnog filma čije će jubilarno izdanje biti održano od 8. do 15. maja, obeležiće dolazak francuskog filozofa Bernara Anrija Levija (Berndard-Henri Levy), pisca i publiciste, poznatog i pod inicijalima BHL, kojima se potpisuje kao jedan od najistaknutijih takozvanih prestavnika “Novih filozofa”.

Levi je poznat i po kontroverzama koje su njegovi politički stavovi izazvali u domaćoj i međunarodnoj javnosti. Izjave o ratu u Jugoslaviji i potonjem NATO bombardovanju donekle je već objašnjavao, ali će Beldocs biti prilika da beogradska publika čuje i uživo njegove političke i filozofske stavove.

Levija će ugostiti srpski reditelj Goran Marković, čijem je radu u dokumentaristici posvećen poseban program Beldocsa.

Marković i Levi su već sarađivali na filmu “Srbija godine nulte”, a nakon projekcije, planiran je i njihov razgovor na temu “Kreacija vs. destrukcija”, što je i naziv specijalnog programa Beldocsa u kojem će biti prikazana ostvarenja sa političkim i ratnim tematikama. Među njima su i dva Levijeva filma “Pešmerga” i “Bitka za Mosul”.



Oba filma su uvid u najnoviju opsesiju Levija, a tiču se neprekidnih sukoba Kurda sa Isisom. Pešmerga – što na farsiju (persijskom) znači “oni koji se susreću sa smrću” – ime je kurdskih vojnika, sa kojima je Levi živeo svakodnevno, delio njihove živote, žudnje, borbe i tako ostvario vrlo osobene i retko viđene snimke.

Film “Pešmerga” premijerno je prikazan u Kanu prošle godine, gde je pokupio pohvale za izvanrednu kameru, koja sve vreme opčinjava, dok se Levi kreće sa pobunjenim Kurdima u njihovoj borbi protiv Isisa.

Levi je sa svojim timom kamermana boravio od jula do decembra 2015. godine na hiljadu kilometara dugoj grahnici koja razdvaja irački Kurdistan od trupa Isisa. Tokom putovanja, Levi razvija film poput dnevnika od slika, koje nude gledaocu priliku da stekne pravi uvid u rat kojem se kraj ne nazire, ali čiji su ulozi od globalnog značaja. U malom prostoru u kojem se nalazi sa Pešmergama, kurdskim borcima koji su odlučni u borbi protiv džihada i fundamentalizma, Levijev film vodi od vrhova Mosula do srca planine Sinđar, prolazeći putem poslednjih hrišćanskih manastirima, kojima preti destrukcija. Na tom putu Levi nailazi na mnogobrojne likove, koje je retko ko imao priliku da vidi.

Njegov film, kako navode organizatori Beldocsa, pre svega ukazuje da Isis nije tako lako pobediti, kao što tvrde Asad ili Putin. I na toj tezi Levi ulazi u političku diskusiju, postavljajući se vrlo radikalno u temi koja ga kao filozofa, mislioca i pisca u poslednje vreme opčinjava.



Klimaks filma je trenutak kada Levi pokazuje ženski bataljon dobrovoljaca, čime pojačava već poznati strah Isisovih ratnika koji su prestravljeni idejom da postoji mogućnosti da ih ubije žena, što bi - prema njihovom radikalnom shvatanju Kurana, značilo da bi taj koji strada od ženske ruke bio nečist i ne bi na nebesima dobio svoj harem od 72 device, što mu po zaslugama pripada. Još interesantnije, s druge strane, jeste shvatanje tradicije Pešmerga, koji ne vole svoje stradale da nazivaju mučenicima, jer to vređa kult mrtvih u džihadu.

Jubilarni Beldocs prikazaće u nekoliko beogradskih dvorana više od 80 filmova u različitim programskim celinama, a većina naslova doživeće evropske ili svetske premijere.

Za otvaranje Beldocsa u Sava centru najavljen je dokumentarni film “Još jednom sa emocijom” Endrjua Dominika o Niku Kejvu i Bed Sids, snimljen povodom njihovog novog, 16. studijskog albuma “Skeleton Tree”.



Ostali programi biće u Dvorani Kulturnog centra Beograda, Domu omladine Beograda, u Velikoj sali Jugoslovenske kinoteke i sali “Dinko Tucaković” u Muzeju Kinoteke u Kosovskoj.

Kao i ranijih godina, takmičarski program podeljen je na međunarodni i domaći.

Među atrakcijama 10. Beldocsa je i pobednički film Trajbeke - rediteljski debi snimatelja Krejga Atkinsona “Do Not Resist” o rapidnoj militarizaciji njujorške policije. Atkinson je najavljen i kao gost Beldocsa sa producentkinjom svog filma Lorom Hartrik.

Među više od 80 filmova najavljeno je i pet naslova sa ovogodišnjeg Sandensa, uključujući dokumentarac “Poslednji ljudi u Alepu” (Last Men in Aleppo), u režiji nagrađivanog Ferasa Fajada, koji je osvojio Gran pri žirija Sandensa kao najbolje ostvarenje vanameričkog govornog područja.

Beldocs je, inače, jedan od tridesetak filmskih festivala koji je dobio sufinansirajuća sredstva programa “Kreativna Evropa” Evropske unije.

(SEEcult.org)

Nova turneja Slobodne zone



Filmski festival Slobodna zona kreće na 11. turneju u više od 40 gadova i mesta širom Srbije, a publika će imati priliku da vidi osam najboljih ostvarenja sa 12. izdanja tog festivala angažovanih fimova, održanog prošle jeseni u Beogradu, Novom Sadu i Nišu.

Od sredine aprila do kraja juna publika širom Srbije imaće priliku da pogleda filmove koje su izabrali posetioci i selektori 12. Slobodne zone, na kojoj je u novembru 2016. godine prikazano ukupno 50 angažovanih igranih i dokumentarnih ostvarenja.

Predvodnik repertoara 11. turneje je film kojim je 12. Slobodna zona otvorena u novembru 2016. u Beogradu, Novom Sadu i Nišu – “Neruda” Pabla Laraina, u kojem Gael Garsija Bernal igra ulogu policijskog inspektora koji progoni čuvenog čileanskog pesnika Pabla Nerudu.

Među filmovima na turneji je i pobednik 66. Berlinala, italijanski dokumentarac “Požar na moru” Đanfranka Rozija, koji skida medijsko-senzacionalističku masku sa najveće tragedije u savremenoj istoriji i otkriva ljudsku stranu akuelnog problema migranata.



Najavljen je i najnoviji film legendarnog Vernera Hercoga “Čujte i počujte” o fenomenu interneta, njegovom nesagledivom uticaju i posledicama. Naročito dobar prijem beogradske publike na Slobodnoj zoni imao je film “Beskrajna poezija” o mladosti kultnog filmskog autora Alehandra Hodorovskog, oslobađanju od roditeljskih stega, istraživanju života i druženju sa najpoznatijim čileanskim boemima. Takođe, karta više tražila se za višestruko nagrađivani dokumentarac “Pod suncem” Vitalija Manskog, koji otkriva životnu svakodnevicu diktatorske Severne Koreje, kao i ono što se krije iza nje.



Publika će na 11. turneji Slobodne zone imati priliku da pogleda i igrani film “Dok otvaram oči” o mladoj Fari koja živi u Tunisu i protiv volje svoje majke peva u društveno angažovanom bendu, voli život, žurke, otkriva ljubav i noćni život svoga grada. “Ljubavnici i despot” je uzbudljivi dokumentarac o dvoje najvećih korejskih dramskih umetnika koje kidnapuje njihov najveći fan – diktator. Biće prikazan i “Efekat vode”, romantična komedija o čoveku koji se pravi da ne ume da pliva da bi ga spasila žena koju voli.



Misija turneje Slobodne zone jeste da decentralizacijom kulture najširoj publici u manjim gradovima i mestima, u kojima bioskopi ne postoje godinama, a kulturna dešavanja su retkost, ponudi na uvid, vrhunski festivalski filmski program. Turneja je jedina filmska manifestacija takvog karaktera u Srbiji.

U saradnji sa Grupom 484, u Sjenici, Nišu, Loznici i Vranju, nakon filma “Požar na moru”, kao i u Subotici nakon filma “Sklonište”, biće održane tribine koje tematizuju pitanja prisilnih migracija i izbeglištva.

Kroz različite uglove pristupa toj temi učesnici će pokušati da odgovore na pitanje da li postoji održivo rešenje za izazove koje donose aktuelni procesi migracija. Biće razmotren i humanitarni pristup migracijama, ali i pravni okviri, integacijske politike, praktični rad i angažman prilikom prihvata izbeglica i migranata, kao i obrada teme migracija u medijima, najavili su organizatori.

Gradovi i opštine u kojima će filmovi biti prikazivani na 11. turneji Slobodne zone su: Vranje, Ruma, Kraljevo, Zrenjanin, Krupanj, Aranđelovac, Prijepolje, Leskovac, Ruski Krstur, Pančevo, Subotica, Mionica, Vršac, Kragujevac, Ivanjica, Zaječar, Dimitrovgrad, Sjenica, Jagodina, Užice, Bačka Palanka, Petrovac na Mlavi, Kruševac, Bečej, Obrenovac, Novi Pazar, Lazarevac, Loznica, Negotin, Požega, Čačak, Mokrin, Sombor, Irig, Kanjiža, Paraćin, Smederevo, Šabac, Prokuplje, Valjevo, Odžaci, Sremka Mitrovica, Gornji Milanovac, Požarevac, Mladenovac i Bor.

Turneju Slobodne zone podržali su Francuski institut u Beogradu i distributerska kuća Five stars.

Program se nalazi na festivalskom sajtu, kao i u Kalendaru portala SEEcult.org, i u prilogu (pdf)

(SEEcult.org)

Ćićolina na Beldocsu



Međunarodni festival dokumentarnih filmova Beldocs, koji će biti odrzan deseti put u Beogradu od 8. do 15. maja, najavio je u okviru selekcije biografskih dokumentaraca film “Ćićolina, kuma od skandala”, posvećen nekada čuvenoj italijanskoj pornografskoj zvezdi i poslanici, a organizatori pregovaraju i o njenom dolasku u Beograd.

Prema navodima Beldocsa, Ćićolina (Cicciolina) je “veoma raspoložena da se upozna sa publikom u Beogradu” i bude jedna od gošći desetog izdanja tog festivala, a pregovori o tome su u toku.

Festivalski program Biografski dokumentarci već je stvorio svoju publiku koja očekuje da se podrobnije upozna sa nekom od poznatih ličnosti iz prošlosti, i to u dokumentarnom stilu, sa mnogo snimaka, mahom dosad neobjavljivanih, iz privatnih arhiva… Tako će, prema najavi organizatora, biti i na 10. Beldocsu, na kojem će biti predstavljena neka dobro poznata imena, ali u posve drugom svetlu.

To je slučaj i sa Ćićolinom, nekada čuvenom pornografskom zvezdom, koja u filmu govori o sebi i svom životu, zajedno sa drugima intervjuisanim za tu priliku.

Film “Ćićolina, kuma od skandala” Alesandra Melacinija prati životni put Ilone Staler, kasnije poznate kao Ćićolina, sa posebnim pogledom i osvrtom na njen rad i umetnost. Na početku prikazuje kako je kao mala emigrirala iz tada komunističke Mađarske u Italiju, gde je otkrila pogodno tle za život ispunjen skandalima. Devojka atraktivnog izgleda prvo je radila posao špijuna za obaveštajnu službu, da bi potom postala model. Status zvezde stekla je nakon fotosešna u kojem je predstavljala sirenu u provokativnim pozama. Najpre je radila na radiju, gde je slobodan stil razgovora sa publikom izazivao tada velike skandale, a potom na televiziji, gde je svaka njena pojava budila kontroverze. Dubok trag ostavila je i u oblasti filma, posebno pornografskog.



Ćićolina je postala prva zvezda porno filmova u istoriji demokratije koja je izabrana za polanicu parlamenta, a njen turbulentan brak sa umetnijkom Džefom Kunsom dodatno je učvrstio njen status na sceni savremene pop kulture.

Film je upravo i fokusiran na to - iz sasvim jednog drugog ugla upoznaje gledaoce sa kompleksnom osobom koja je zapravo u potpunosti iskoristila svoj status kako bi u poslu koji je odabrala bila i ostala prva. Film je tako putovanje u prošlost ispunjen hardkor slikama. Preispitujući te slike, Ćićolina se i sama pita da li je ona zapravo bila ozbiljan umetnik u svom javnom nastupu, koji će tek kasnije postati vulgarizovan.

Posebno uzbudljivo u filmu jeste snimanje sa pitonom, koje je tada uznemirilo čitavu Italiju, a postalo je simbol čitavog jednog perioda italijanske istorije. Svako ko je i pomislio da je Ćićolina zapravo sinonim za vulgarnost i perverziju, sada ima priliku da se uveri da je u pitanju umetnica koja je našla način da koristi seks u svakom životnom segmentu i da od sebe, kao seksualne figure, napravi ime i brend. Iz filma se saznaje i koliko je Ćićolina bila cenjena u poslu kojim se bavila, a u jednom segmentu je citiran i slavni Federiko Felini, koji kaže: “Ćićolina je zabranjeni, divlji san italijanskog društva… Njena seksualnost je mitološka, a ne zastrašujuća. Kada spava sa zmijama ili konjima, ona tada odnosi muške strahove o njihovoj snazi, smeškajući se konstantno poput hijeroglifa…”

Predstojeći 10. Beldocs obeležiće dolazak francuskog filozofa Bernara Anrija Levija (Berndard-Henri Levy), pisca i publiciste, poznatog i pod inicijalima BHL, a njegov domaćin biće srpski reditelj Goran Marković, čijem je radu u dokumentaristici posvećen poseban festivalski program.

Jubilarni Beldocs prikazaće u nekoliko beogradskih dvorana više od 80 filmova u različitim programskim celinama, a većina naslova doživeće evropske ili svetske premijere.

Za otvaranje Beldocsa u Sava centru najavljen je dokumentarni film “Još jednom sa emocijom” Endrjua Dominika o Niku Kejvu i Bed Sids, snimljen povodom njihovog novog, 16. studijskog albuma “Skeleton Tree”.

Ostali programi biće u Dvorani Kulturnog centra Beograda, Domu omladine Beograda, u Velikoj sali Jugoslovenske kinoteke i sali “Dinko Tucaković” u Muzeju Kinoteke u Kosovskoj.

Kao i ranijih godina, takmičarski program podeljen je na međunarodni i domaći.

Među atrakcijama 10. Beldocsa je i pobednički film Trajbeke - rediteljski debi snimatelja Krejga Atkinsona “Do Not Resist” o rapidnoj militarizaciji njujorške policije. Atkinson je najavljen i kao gost Beldocsa sa producentkinjom svog filma Lorom Hartrik.

Među više od 80 filmova najavljeno je i pet naslova sa ovogodišnjeg Sandensa, uključujući dokumentarac “Poslednji ljudi u Alepu” (Last Men in Aleppo), u režiji nagrađivanog Ferasa Fajada, koji je osvojio Gran pri žirija Sandensa kao najbolje ostvarenje vanameričkog govornog područja.

Beldocs je, inače, jedan od tridesetak filmskih festivala koji je dobio sufinansirajuća sredstva programa “Kreativna Evropa” Evropske unije.

(SEEcult.org)

Aprilski broj Kinoteke



Novi, aprilski broj časopisa “Kinoteka”, pokrenutog početkom ove godine, posvećen je programima u salama u Uzun Mirkovoj i Kosovskoj, a sadrži, između ostalog, i intervju sa švedskim glumcem Stelanom Skarsgardom, analizu Vizantije na filmu, kao i prikaz opusa glumca Ivana Možuhina i dokumentarna dela Alena Renea, te nastavak feljtona o panku na filmu.

Časopis “Kinoteka” nastao je od ranijeg kataloga sa programom Jugoslovenske kinoteke, a novi broj otvara tekst posvećen slavnom ruskom reditelju i scenaristi Andreju Tarkovskom, kome je priređena retrospektiva u okviru ciklusa “Velikani svetskog filma”. Autor Nenad Bekvalac objašnjava zašto je sa remek delima Tarkovskog “upario” ostvarenja slične tematike nastala u isto vreme u Istočnoj Evropi, uz kratak sadržaj i opis odabranih naslova.

Doajen srpske filmske kritike Milan Vlajčić u rubrici “Moj izbor” predstavlja deset filmova koji su na njega ostavili ozbiljan trag i posle nekoliko decenija, a publika je mogla da ih vidi u Kinoteci.

Intervju sa švedskim glumcem Stelanom Skarsgardom, koji je vodila Sandra Perović, otkriva njegove motive da igra u najnovijem filmu Folkera Šlendorfa “Povratak u Montok”, kako inače bira uloge, te šta ga privlači holivudskim, a šta nezavisnim produkcijama.

U tekstu “Vizantija na filmu” Dimitrije Vojnov i Jovana Anđelković analiziraju pojavu te imperije na velikom platnu počev od 20-ih godina XX veka u Italiji. Kroz konkretne primere vide se sličnosti i razlike u načinu prikazivanja Vizantije u bugarskoj, ruskoj, turskoj kinematografiji. Temu aktuelizuje trenutno snimanje domaće TV serije o Nemanjićima.

U rubrici Filmska muzika o “Bekstvu iz Njujorka” (1997) reditelja Džona Karpentera i muzici koju za taj film radili Karpenter i Alan Hauart piše Svetlana Đolović.

Uz stalne programe Kinoteke Nema sreda i Dokumentarni četvrtak, opus glumca Ivana Možuhina predstavlja Aleksandar Saša Erdeljanović, a reditelja Alena Renea kao dokumentaristu Božidar Marjanović.

Rubrika Kritika iz prošlosti ovoga puta prenosi kritiku filma “H-8” Nikole Tanhofera, koju je 1958. objavio u listu Film danas Žika Bogdanović.

Aprilski broj “Kinoteke” donosi i četvrti deo feljtona “Pank na filmu” Dejana D. Markovića, zatim tekst “Palp i film” Miloša Petrika, prikaz knjige “Slavko Vorkapić – devet ispovesti filmskog buntovnika”, najavu Festivala fantastike “Povratak u bioskop”...

Tu su i tekstovi o nedavno preminulim filmskim umetnicima Bilu Pakstonu, Emanuel Riva, Lazaru Stojanoviću, Džonu Hartu, Vladimiru Tadeju...

Časopis je bogato ilustrovanim fotografijama, a dizajn potpisuje Vuk Popadić.

Cena časopisa je 200 dinara, a može se kupiti u Jugoslovenskoj kinoteci, kao i u knjižarama Delfi/Laguna i na blagajnama većine beogradskih bioskopa.

Uz retrospektivu Tarkovskog, Jugoslovenska kinoteka reprizirala je ciklus posvećen Stenliju Kjubriku i Žan Liku Godaru, a predstaviće krajem mesesa i Festival filmske fantastike i Filmski maraton “April u Beogradu”, te programe Nema sreda, Dokumentarni četvrtak i Otadžbina naša iz ugla stranih filmaša.

Jugoslovenska kinoteka neće raditi za vreme uskršnjeg praznika, odnosno 14, 16. i 17. aprila.

Sajt Kinoteke je kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.

(SEEcult.org)

70. Kan u političkom tonu



Kanski filmski festival objavio je 18 naslova u trci za Zlatnu palmu, među kojima su mnogi politički obojeni filmovi, kako u takmičarskom programu, tako i van konkurencije. Među autorima filmova u glavnom programu 70. Kana, koji će biti održan od 17. do 28. maja, našli su se i dvostruki pobednik Mihael Haneke, te Andrej Zvjagincev, Sofija Kopola, Sergej Loznica, Fransoa Ozon, Fatih Akin, Tod Hejns, Kornel Mundruc…

Predsednik Filmskog festivala u Kanu Pjer Leskur, najavljujući 13. aprila u Parizu program jubilarnog festivalskog izdanja, takođe je istakao politički ton, navodeći da se, “s obzirom da imamo svakodnevna iznenađenja od (američkog predsednika) Donalda Trampa”, nada da “Sirija i Severna Koreja neće baciti senku na festivalski program”.

Politički ton naglašen je kako u glavnom takmičarskom programu, tako i van konkurencije, a veliki broj filmova koji se bave migrantskom krizom ocenjen je u svetskim medijima kao odgovor 70. Kana na Trampovu politiku.
Austrijski reditelj Mihael Haneke mogao bi da postane prvi trostruki dobitnik Zlatne palme (Ljubav, Bela traka), a predstaviće film “Happy End”, izbegličku dramu sa Izabel Iper, Metjuom Kasovicem i Žan Lujem Trentinjanom u glavnim ulogama. Pitanjem izbeglica bavi se i mađarski reditelj Kornel Mundruc filmom “Jupiter’s Moon”.

Žiri na čelu sa španskim rediteljem Pedrom Almodovarom ocenjivaće i filmove “120 Battements par Minute” Robina Kampila o sidi, te fantaziju “Okja” Bonga Jon-Hona s Tildom Svinton, koju je direktor Kanskog festivala Tjeri Fremo opisao kao “veoma politički film” o “načinu na koji eksploatišemo životinje”.

U trci za Zlatnu palmu su i filmovi “Loveless” ruskog reditelja Andreja Zvjaginceva o razvedenom paru koji traži nestalog sina, te južnjačka drama “The Beguiled” Sofije Kopole smeštena u vreme američkog građanskog rata, u kojoj igraju Nikol Kidman, Kolin Farel, Ela Faning, Kirsten Danst... Zvjagincev je, inače, snimio novi film bez državne podrške, budući da se ruskom Ministarstvu kulture nije baš svideo njegov prethodni, kritički intonirani film “Levijatan”, koji je pobrao niz nagrada na međunarodnim festivalima.

U trci za Zlatnu palmu su i filmovi “In the Fade” Fatiha Akina o osveti u nemačko-turskoj zajednici, “L’Amant Double” Fransoa Ozona o ženi koja se zaljubljuje u svog pihoanalitičara, “Wonderstruck” Toda Hejnsa, koji je finansirao Amazon, “Le Redoutable” oskarovca Mišela Azanavisijusa (Artist) o slavnom kolegi Žan-Liku Godaru, “Radiance” japanske rediteljke Naomi Kavase, “A Gentle Creature” ukrajinskog reditelja Sergeja Loznice, inspirisanog Dostojevskim, te “The Day After” južnkorejskog reditelja Honga Sang-soa, te “Rodin” francuskog reditelja Žaka Duajona o slavnom skulptoru Ogistu Rodinu.

Glavni takmičarski program čine i američki film “Good Time” braće Benija i Džošue Safdija, “The Killing of a Sacred Deer” Jorgosa Lantimosa iz Grčke, u kojem takođe igraju Farel i Kidmanova, “The Meyerowitz Stories” američkog reditelja Noe Baumbaha sa Adamom Sendlerom i Dastinom Hofmanom i “You Were Never Really Here” škotske autorke Lin Rezi, poznate po drami “Moramo da pričamo o Kevinu”, koja se u novom filmu sa Hoakinom Finiksom bavi lancem trgovine ženama.

Među specijalnim projekcijama biće nastavak dokumentarca “An Inconvenient Truth” bivšeg američkog potpredsednika Ala Gora i aktiviste u oblasti klimatskih promena. Najavljen je i rediteljski debi slavne glumice Vanese Redgrejv “Sea Sorrow” sa Rejfom Fajnsom i Emom Tompson, koji pruža istorijski kontekst aktuelne migrantske krize. Reditelj Klod Lanzman vraća se u Kan filmom “Napalm”, dokumentarcem o Severnoj Koreji, a Rejmond Depardon debituje dokumentarnim filmom “12 Jours”, snimljenim u psihijatrijskoj bolnici.

Budući da je jubilarni, Kanski festival je najavio i veći broj zvezda nego prethodinih godina, među kojima su i Dastin Hofman, Nikol Kidman, koja će se pojaviti pritom u čak četiri filma, te Marion Kotijar, koja igra u francuskom filmu Arnoa Desplešina “Ismael’s Ghosts”, kojim 70. Kan svečano počinje 17. maja.

Specijalnu projekciju imaće poslednji eksperimentalni film prošle godine preminulog Abasa Kjarostamija “24 Frames”. Van konkurencije biće prikazan i dokumentarac jedne od legendi novog talasa Agnes Varde “Visages, Villages”, te “Blade of the Immortal” Takašija Miike i “How to Talk to Girls at Parties” Džona Kamerona Mičela.

Kao posebna atrakcija najavljen je dugoočekivani nastavak serije “Tvin Piks” Dejvida Linča. Televizija ima neuobičajeno važno mesto u ovogodišnjem kanskom programu i zahvaljujući detektivskoj drami Džejn Kempion “Top of the Lake”, još jednim projektom u kojem igra Nikol Kidman.

Meksički reditelj Alejandro Gonzalez Injaritu predstaviće instalaciju u virtuelnoj stvarnosti - kratki film “Flesh and Sand”, koju je realizovao sa Emanuel Lubecki.

Dok glavnim žirijem predsedava Almodovar, na čelu žirija kratkog i studentskog filma je nagrađivani rumunski reditelj i kanski pobednik 2007. godine Kristijan Munđiu.

Inače, distriburerska kuća MegaCom Film (MCF), koja tradicionalno donosi u bioskope u Srbiji izbor filmova sa Kana, najavila je 12 naslova iz glavnog programa, počev od filma odabranog za otvaranje “Ismael’s Ghosts” Arnoa Desplešina o režiseru koga život baca u vrtlog iskušenja zbog duhova prošlosti. Glavne uloge tumače Metju Almarik, Marion Kotijar, Šarlot Gensbur i Luj Garel.

Prošle godine Zlatna palma 69. Kanskog festivala pripala je britanskom filmskom veteranu Kenu Louču za angažovanu dramu “Ja, Danijel Blejk” o problemima zdravstvenog sistema u Britaniji. Louč je time postao dvostruki dobitnik glavne nagrade u Kanu, koju je osvojio i deset godina ranije za film “Vetar koji njiše ječam”.

(SEEcult.org)

Sa Kana u distribuciji MCF-a



Većina filmova iz glavnog takmičarskog programa predstojećeg 70. Kanskog festivala naći će se tokom godine na festivalima i u bioskopima u Srbiji, zahvaljujući distributerskoj kući MegaCom Film (MCF).

Među 12 filmova iz glavnog kanskog programa je i “Ismael’s Ghosts” francuskog reditelja Arnoa Desplešina (Arnaud Desplechin), kojim jubilarni Kan počinje 17. maja, a biće prikazan van konkurencije.

Reč je o drami o režiseru koga život baca u vrtlog iskušenja zbog duhova prošlosti, a glavne uloge tumače Metju Almarik, Marion Kotijar, Šarlot Gensbur i Luj Garel.

Među filmovima koje je MCF otkupio je i novo ostvarenje dvotrukog kanskog pobednika Mihaela Hanekea (Michael Haneke) “Happy End” o migrantskoj krizi.

Autrijski reditelj Haneke poznat je kao autor koji pokreće društvena pitanja i oslikava osećanja otuđenosti koje pojedinci doživljavaju u modernom društvu. Između ostalog, dobio je Zlatnu palmu u Kanu za filmove “Ljubav” (2012) i “Bela traka” (2009).

MCF je otkupio i film “Le Redoutable” oskarovca Mišela Azanavikijusa (Michel Hazanavicius) o životu legendarnog francuskog reditelja Žan-Lika Godara. Kao i u nagrađivanom filmu “Artist”, Azanavikijus je i ovoga puta napravio omaž i klasičnom bioskopu.

Među otkupljenim filmovima iz glavnog takmičarskog programa su i “Radiance” japanske rediteljke Naomi Kavase (Kawase), “The Killing Of The Sacred Deer” Jorgosa Lantimosa (Yorgos Lanthimos) iz Grčke, “A Gentle Creature” ukrajinskog reditelja Sergeja Loznice (Sergei Loznitsa), “Jupiter’s Moon” Kornela Mundruca (Kornél Mundruczó) iz Mađarske, “You Were Never Really Here” škotske rediteljke Line Remzi (Lynne Ramsay), “Loveless” ruskog reditelja Andreja Zvjaginceva (Andrey Zvyagintsev), “In The Fade” nagrađivanog nemačko-turskog reditelja Fatiha Akina.

Takođe, otkupljen je i “Rodin” francuskog reditelja Žaka Duajona (Jacques Doillon), kao i film “How to Talk to Girls at Parties” Džona Kamerona Mičela (John Cameron Mitchell), koji će biti prikazan van konkurencije.

Kanski festival objavio je 18 naslova u trci za Zlatnu palmu, a među autorima su i Sofija Kopola, Fransoa Ozon, Tod Hejns…

(SEEcult.org)

Za očuvanje Tuškanca



Hrvatski filmski savez (HFS) pokrenuo je akciju za očuvanje bioskopa Tuškanac u Zagrebu, a podršku u borbi protiv novih poteza gradske uprave, koji ugrožavaju opstanak te kultne bioskopske dvorane i najavljuju ulaganja u nekadašnju zgradu Kinoteke, dobio je od mnogobrojnih filmskih radnika i umetnika, kao i od filmskih udruženja, festivala, kulturnih centara, Saveza udruga Operacija grad sa više od 20 članica, te i od više od 1.200 potpisnika onlajn peticije.

Da je budućnost Tuškanca kao temeljne kinotečne dvorane u Zagrebu ozbiljno narušena i ugrožena ukazuje niz okolnosti i događaja, među kojima HFS izdvaja drastično umanjene dotacije za program tog bioskopa u 2017. godini (prepolovljeno od 2008. godine), zatim najavu preispitivanja “stanarskog prava” HFS-a u zgradi na adresi Tuškanac 1, te informacije o pregovorima Grada i Crkve o preuzimanju nekadašnje dvorane Kinoteke u Kordunskoj, čije bi upravljanje bilo povereno Centru za kulturu i film “August Cesarec”. Takođe, zabrinutost su izazvale i informacije o obnovi zapuštene dvorane Kinoteke koja, za razliku od zgrade Tuškanca, nije gradsko vlasništvo i u koju bi Grad investirao dodatnih 12.000 kuna mesečnog najma kako bi zapravo obezbedio gotovo identičan kinotečni program kakav već postoji u Tuškancu.

Ukazujući na niz pitanja i nedoumica koje otvaraju novi potezi gradskih vlasti, inicijatori akcije “Daj mi kino - 2” pitaju, između ostalog, zašto Grad – ako namerava da ulaže ogromna sredstva u tuđ prostor, odbija da to čini u vlastitom. Takođe, HFS navodi da gradske smernice o planiranom programu dvorane Kinoteke ukazuju na potpunu neinformisanost o dosad realizovanom programu Tuškanca u poslednjih 13 godina. Strahujući da ponovno otvaranje Kinoteke predstavlja zapravo samo pokušaj zamene i gašenja bioskopa Tuškanac, HFS postavlja i pitanje da li postoji uopšte ikakva dugoročna kulturna strategija kojom bi bili određeni i nezaobilazni punktovi gradskog kinematografskog života, te model njihovog funkcionisanja i finansiranja.

Akcija “Daj mi kino - 2”, kako je saopštio HFS, pokrenuta je upravo zbog odsustva bilo kakvih odgovora nadležnih u Gradskom uredu za obrazovanje, kulturu i sport na ta i još niz pitanja, a započeta je 13. aprila skupom podrške u Tuškancu. Prethodilo joj je pismo zaposlenmih u HFS-u, koji se pitaju da li splet novonastalih okolnosti vodi gašenju bioskopskog programa u Tuškancu, useljavanju neke druge organizacije/institucije u zgradu ili prenameni prostora u luksuzni hotel na atraktivnoj lokaciji.

“Nismo mislili da ćemo se ponovno morati boriti za kino prostor u Zagrebu. Mi nismo političari, mi se bavimo filmom, živimo za film i želimo da ovo ostane hram filmske kulture”, izjavila je filmska kritičarka i voditeljka izdavačkih delatnosti HFS-a Diana Nenadić na skupu u Tuškancu, ističući da HFS nije protiv otvaranja novih dvorana, te da je i sama odrala u Kinotec i da je zbog te nostalgije delom i otvoren Tuškanac i pokrenuta 2006. godine akcija “Daj mi kino” kojom je sačuvan bioskop Europa.



“Mi smo za dogovor, za transparentnost, za profesionalnu etiku koja izostaje. Evidentno je da je program buduće Kinoteke gotovo identičan našem, pa se postavlja pitanje postoji li potreba za dva ista programa, tj. za programom u našem prostoru. Želimo jasnu kulturnu strategiju”, poručila je Diana Nenadić na skupu na kojem se okupljenima obratio i predsednik HFS-a Tonći Gaćina, a glumci Tihana Lazović i Dado Ćosić pročitali su samo deo imena filmskih autora čiji su klasici prikazivani u proteklih 13 godina u Tuškancu.

Podršku opstanku Tuškanca izrazio je i direktor Zagreb Film Festivala i bioskopa Europa Boris T. Matić, navodeći da je Tuškanac bio prvi nezavisni bioskop u Zagrebu koji je vraćen filmofilima, a potom je to učinjeno i sa Kinom Europa, nakon čega je posledično nastala i Mreža kina koja danas broji više od 40 dvorana.

“Podržavamo ovu akciju, no mi nismo protiv otvaranje Kinoteke, već očekujemo strategiju, jasne informacije ko će i kako finansirati te programe. Na prikazanom filmu koji je donio uvid u presek delovanja kina Tuškanac u poslednjoj deceniji, videli smo neke preminule kolege iz sveta filma koji su zadužili domaću kinematografiju. Ne dajmo kinu Tuškanac da umre”, poručio je Mitić.



Filmski teoretičar, kritičar i profesor na Akademiji dramske umetnosti u Zagrebu Hrvoje Turković, dugogodišnji predsednik HFS-a, poručio je u video izjavi da je “neshvatljivo da se ‘ad hoc zamenskim idejama’ pokušava uništiti živi filmski centar na koji su ljudi navikli i koji deluje plodno. To mi liči na kulturocid, neko će početi s novim programima, a ovde već takav program postoji i nije samo prikazivački, nego ima drugi niz delatnosti, filmskog izdavaštva, edukativnih programa, radionica, predavanja…”

Savez udruga Operacija grad i članice te mreže takođe su izrazile podršku akciji “Daj mi kino – 2”, osuđujući maćehinski odnos gradskih vlasti prema Tuškancu i HFS-u, kao i najnovije postupke koji potvrđuju da je “trajni interes gradonačelnika i njegovih saradnika delovati netransparentno, bez obavezujuće kulturne strategije, bez uključivanja nosilaca kulture u gradu u donošenje bitnih odluka i, kao što je poznato iz prethodnih situacija, u svrhu prikrivenih političkih i ličnih dobitaka”.

Navodeći da novi potezi gradskih vlasti izazivaju zabrinutost i za budućnost drugog prikazivačkog prostora za umetnički film - Kina Europa i organizaciju Zagreb film festivala koja vodi taj prostor, Operacija grad podseća da se filmska struka 2009. godine izborila da ta dva bioskopa ne budu pretvorena u komercijalne prostore, te da je HFS od tada delovao, svojim aktivnostima brige o filmskom nasleđu i prikazivačkim programom, kao zamena za kinotečni program, a program Kina Europa postao središnji zagrebački prostor art-filma.

“Međutim, izgleda da se istorija ponavlja. Iako su tada ovi prostori spašeni od mešetarenja prostorima u vlasništvu grada, gradske vlasti opet sprovode netransparentnu kulturnu politiku koja ugrožava namenu tih prostora i delovanje iskatknutih aktera koji deluju u njima. Dok umanjuju sredstva postojećim bioskopima, te ne produžavaju ugovor za njihovo korišćenje, gradske vlasti istovremeno unajmljuju privatni prostor Crkve, već 12 godina zatvorenu bivšu Kinoteku, kako bi u njemu pokrenule prikazivački program koji već postoji u Kinu Tuškanac. Upravljanje programom i prostorom, čiji najam košta 12.000,00 kuna mesečno, gradske vlasti su dodelile Centru za kulturu i film ‘August Cesarec’ koji nije ni ljudskim kapacitetima, ni opremom opremljen za vođenje filmskog programa”, poručio je Savez udruga Operacija grad, dodajući da o neadekvatnosti tog rešenja govori i činjenica da je Centar “August Cesarec” raspisao konkurs za voditelja programa koji nije bio na primeren način promovisan, pa se na njega prijavila amo jedna osoba.

Gradske vlasti kritikovane su i zbog preduzimanja novih poteza bez konsultacija s relevantnim akterima i bez jasno argumentovane potrebe za njima, a saopštenje su potpisali i Kulturtreger, URK, Plesni centar Tala, Slobodne veze, Attack, Savez udruga Klubtura, EKS scena, Kurziv, WHW, Domino, BAD.co, Multimedijalni institut, Mreža mladih Hrvatske, Kontejner, 90-60-90, Studio za savremeni ples, Konfuzija, BLOK…



Bioskop Tuškanac je 16. oktobra 2004. godine otvorio tadašnji i sadašnji gradonacelnik Zagreba Milan Bandić i svečano ga predao na zajedničko upravljanje HFS-u i Zagreb filmu. Bila je to prva kruna višegodišnjih napora uglednih filmskih radnika, okupljenih oko ideje o osnivanju gradskog filmskog centra kako bi se nadoknadio gubitak kinotečnog programa koji je do kraja 80-ih svakodnevno prikazivan u Kinoteci u Kordunskoj 12, a tokom 90-ih nikako ili samo sporadično. Zbog ratnog prekida dotoka filmova iz glavne riznice – Jugoslovenske kinoteke u Beogradu, Kinoteka u Kordunskoj se tokom ratnih godina preorijentisala na nezavisni i art-film. Tako je bilo sve do jeseni 2001, kada je HFS, kao gostujući organizator, počeo da prikazuje filmske klasike dvaput nedeljno. Nakon konačnog zatvaranja dvorane i vraćanja Crkvi Sv. Blaža, u čijem je vlasništvu, te jednogodišnje kampanje da se hrvatskoj prestonici sa potpuno devastiranom bioskopskom mrežom osigura jak filmski centar, HFS se, uz podršku filmske zajednice, izborio za revitalizaciju bioskopa Tuškanac kao buduće kinotečne dvorane.

Zagreb film ubrzo se potom odrekao prikazivačke delatnosti i prepustio vođenje HFS-u, koji je tokom 13 godina podstanarstva ugovorenog s Gradom - vlastitim sredstvima i znanjem (od Grada je dobijao samo podrsku za program), uspeo da prema svim kinotečnim i savremenim tehnološkim standardima obnovi potpuno opustošen bioskopski prostor, koji je u međuvremenu lišen galerije koju je stariji “podstanar” pregradio i pretvorio u komercijalni ugostiteljski prostor. Mala dvorana u prizemlju zgrade osposobljena je, opremljena i uređena za održavanje promocija, predavanja i radionica. Građevinski je uređen i namešten reprezentativan kancelarijski prostor, a najvažnije je, kako ističe HFS, bilo to što su se na veliko platno vratili klasici svetske filmske umetnosti.



U proteklih 13 godina filmski programi u Tuškancu obrazovali su nekoliko generacija srednjoškolaca i studenata, te vratili srednju i stariju generaciju gledalaca, kojoj je odbojna ideja da posećuju bioskope u tržnim centrima. Tuškanac je udomio i niz filmskih festivala, a čak se i bronznai Čarli Čaplin, uz blagoslov svog tvorca - skulptora Ratka Petrića, preselio sa izvorne lokacije u dvorištu nekadašnje Kinoteke - na prostor ispred Tuškanca, kako bi se i time obeležio novi hram filmske klasike.

Imajući pred sobom širu viziju i strategiju obnove mahom privatizovane i gotovo zatrte bioskopske mreže u gradu, HFS je 2006. godine sa Propeler filmom i Zagreb film festivalom pokrenuo akciju “Daj mi kino”, kojom je za film sačuvano i bioskop Europa, namenjen festivalskim i premijernim programima domaćeg i art-filma. Tadašnji, a i današnji gradonačelnik Milan Bandić je sa bioskopske bine zahvaljivao filmsoj zajednici što je svojim pritiskom iznudila gradsku odluku da se Kino Europa otkupi od tadašnjih vlasnika i u njemu zadrže filmski programi.

Dok su se filmofili tokom marta ove godine gurali da nekako uđu na projekcije filmova Andreja Tarkovskog u Tuškancu, voditelji tog bioskopa su pokušali da reše enigmatične poteze gradskih vlasti, koje su im najavile pismom preispitivanje daljeg “stanarskog prava” na adresi Tuškanac 1, navodeći da je problem to što bioskopom upravlja savez udruženja, a ne gradska ustanova, jer udruženje nema sredstava za održavanje bioskopa, a Grad ne može da održava i popravlja zgradu dokle god udruženje, koje pritom ima nacionalni predznak, stoluje u gradskom prostoru.

“Zbrajajući sve elemente, a imajući oko sebe razjapljene pukotine koje je pre više godina prouzročilo bušenje podzemne garaže, a iznad sebe rupetinu veličine 2x2 m, koju je pre 16 meseci u zgradi zaštićenoj kao spomeničko dobro probušio nemarni podstanar-ugostitelj, povlačeći gajbe s pivom po oronulom tavanu (a da obaveštene gradske službe nisu preduzele baš ništa na sanaciji oštećenja), voditelji Tuškanca, štaviše – obnovitelji kino-života u gradu Zagrebu, s pravom se pitaju čemu vodi taj koloplet okolnosti – gašenju kino-programa u Tuškancu (novom rundom finansijske stege u sledećoj godini), useljavanju neke druge organizacije/institucije u zgradu ili prenameni prostora u luksuzan hotel na atraktivnoj lokaciji?”, poručili su zaposleni u HFS-u pismom koje je prethodilo akciji “Daj mi kino – 2”.

Peticiju za podršku opstanku bioskopa Tuškanac moguće je potpisati OVDE
https://www.peticija24.com/daj_mi_kino_2

Fantastika u Muzeju Kinoteke



Festival fantastike u Muzeju Jugoslovenske kinoteke predstavlja od 21. do 27. aprila više od 20 filmova, od kojih će većina biti prikazana sa 35-milimetrske trake, pa će gledaoci moći da se podsete kako su originalno izgledali.

Festival fantastike – Povratak u bioskop 4, koji organizuju Jugoslovenska kinoteka i Beokon, obuhvata i izložbu i tribine, a počinje “Petim elementom” Lika Besona, povodom 20 godina od premijere (1997) tog filma sa Milom Jovović u glavnoj ulozi. Prethodno će biti otvorena izložba grafičkog umetnika Asterijana i predstavljen novi broj “Emitora” posvećen tom stvaraocu.

Za 22. april najavljena su četiri filma apokalipse, nastala u Americi u doba hladnog rata, među kojima su “Rat svetova” i “Doktor Strejndžlav”, kao i tribina o trilogiji “Prolaz” Džastina Kronina.

Za 23. april najavljeni su animirani filmovi, uz tribinu o igranim verzijama popularnih mangi i anima, dok će dan kasnije biti prikazani evropski filmovi među kojima je i zaboravljeni mađarski “Bekstvo iz središta zemlje” (1969).

Fantazija je tema programa 25. aprila, povodom 35 godina od premijere “Gospodara zveri”, a program 26. aprila prati vezu palp književnosti i filma, uz projekcije filmova “King Kong”, “Pre milion godina” i “Zardoz”.

Poslednji festivalski dan posvećen je strip ekranizacijama iz vremena pre aktuelne Marvel i DC dominacije. Biće prikazana jedna od najboljih strip adaptacija na filmu “Dijabolik” Marija Bave, te “Barbarela” sa Džejn Fondom u naslovnoj ulozi i mnogima omiljeni “Fleš Gordon” iz 1980. godine.

Sajt Kinoteke je kinoteka.org.rs, a program Festivala fantastike nalazi se i u Kalendaru portala SEEult.org.

(SEEcult.org)

Filmska verzija romana Vladislave Vojnović



Film “Kozje uši” reditelja Marka Kostića i scenaristkinje Vladislave Vojnović, snimljen prema njenom istoimenom romanu, biće premijerno prikazan 25. aprila u Sava centru u Beogradu, a u žanru drame i komedije doneće priču o običnim ljudima i njihovoj borbi za opstanak u savremenom društvu.

Priča prati borbu jedne bake sa surovom današnjicom i svim pritiscima društva u kojem živimo, navodi producentska kuća direktora fotografije Miloša Spasojevića i Vladislave Vojnović “Luks film”.

Glavnu junakinju, baba Stojanku, koju igra Gorica Popović, život je sticajem okolnosti još davne 1968. godine vratio iz grada i sa studija u rodno selo. Sada, u svojim šezdesetim godinama, Stojanka u južnom Banatu odgaja unuke, 14-godišnju Sofiju i osmogodišnjeg Stevana, čiji su roditelji otišli u inostranstvo trbuhom za kruhom. Sa ćerkom u Americi odavno nema kontakt i pati zbog toga.

Iako rođena u selu, Stojanka se ne uklapa u tipičan seoski milje, pa će njen karakter u sudaru sa sredinom u kojoj živi dati mnogo povoda za smeh.

Stojanka pokušava da preživi kako zna i ume. Sin i snaja ne šalju pare, a i retko se javljaju, pa baba Stoja, kroz niz tragikomičnih situacija, pokušava da kupi unuci nove patike, unuku željeni bicikl, popravi krov na kući koji prokišnjava, zaradi gledajući u šolju za pare, nameštajući iščašene ruke i noge, ostavljajući zamke za zečeve u šumi...

U filmu, kao i romanu, svoje mesto imaju i Stojankina neprežaljena ljubav iz mladosti, seoski sveštenik, lovac, odbegla deca, ali i Bitlsi, jer od čoveka sa kojim je ostala trudna Stojanka, kao uspomenu, ima samo jednu polomljenu singl ploču.

U glumačkoj ekipi su i Slobodan Ćustić, Nikola Kojo, Milica Spasojević, Sergej Trifunović, Branislav Trifunović, Goran Radaković, Anđelka Prpić, Pavle Marković i drugi.

Montažeri su Almir Kenović i Petar Jakonić, scenograf Dejan Anđelković, kompozitor Aleksandar Habić, a kostimograf Boris Čakširan.

Posle beogradske premijere, film “Kozje uši” imaće i svečanu novosadsku premijeru u bioskopu Arena Cineplex 26. aprila, a dan kasnije film ulazi na redovni repertoar bioskopa širom Srbije i regiona, u distribuciji kompanije Art Vista.

(SEEcult.org)