Filmske novosti...

Dukić na čelu FEDEORA



Federacija filmskih kritičara Evrope i Mediterana (FEDEORA), čije je sedište u Londonu, izabrala je za svog novog predsednika srpskog filmskog kritičara Nenada Dukića, bivšeg umetničkog direktora FEST-a.

Izborna skupština FEDEORA održana je tokom nedavnog 65. Berlinala, a Dukić zamenjuje na mestu presednika te organizacije britanskog kritičara Ronalda Bergana. Za potpredsednike su, osim Bergana, izabrani i Ninos Mikelides, Sherif Awad, Natascha Drubek i Dubravka Lakić, filmska kritičarka beogradske “Politike”.

FEDEORA je osnovana pre četiri godine i, po principu individualnog članstva, okuplja više od 70 filmskih kritičara iz evropskih i mediteranskih zemalja.

Nenad Dukić je dugogodišnji filmski kritičar Radio Beograda, dopisnik BBC-ja i Radio Berlina, a bio je sedam godina i dopisnik američkog časopisa “Hollywood reporter”, objavljivao u britanskom časopisu “Moving Pictures” i beogradskom “Filmografu”.

Predavanja o filmu držao je na univerzitetima u Njujorku (William Paterson University) i Vašingtonu (George Mason University).

Bio je predsednik ili član žirija kritike na vodećim međunarodnim filmskim festivalima (Kan, Berlin, Venecija, San Sebastijan, Toronto, Montreal, Karlove Vari...).

Dukić je bio umetnički direktor beogradskog FEST-a a od 2011. godine je umetnički direktor Međunarodnog filmskog festivala u Bratislavi.

Jedan od osnivača FEDEORE, a svojevremeno je bio potpredsednik FIPRESCI-ja (Međunarodne federacije filmskih kritičara, sedište u Minhenu) i predsednik jugoslovenske i kasnije srpske sekcije FIPRESCI.

Dukić je pre tri godine primljen i za člana Evropske filmske akademije.

(SEEcult.org)

Nova kampanja za Zvezdu



Bioskop Zvezda pokrenuo je novu onlajn kampanju za renoviranje zgrade u centru Beograda koja je oživela pre tri meseca, kada su aktivisti Pokreta za okupaciju bioskopa zauzeli godinama zapušteni prostor i započeli svakodnevne projekcije filmova.

Nova kampanja za prikupljanje sredstava za Zvezdu pokrenuta je na sajtu Indiegogo, nakon neuspele prve akcije na sajtu Kickstarter.

Sada je cilj prikupiti do 24. marta 10.000 dolara, pri čemu je reč o tzv. fleksibilnoj kampanji, pa će Zvezda dobiti bilo koji iznos koji bude uplaćen do tada.

“Ne odustajemo! Kampanja na Kickstarteru je propala, ali evo nas na novoj, pristupačnijoj i veselijoj platformi Indie Go Go!”, poručili su aktivisti.

Prethodna kampanja na Kickstarteru, čiji je cilj bio 30.000 funti, neuspešno je završena jer je prikupljena svega šestina planirane sume.

Bioskopu Zvezdi neophodno je renoviranje kako bi mogao da neometano nastavi osnovnu funkciju prikazivanja filmova i proširenje aktivnosti u pravcu kulturnog centra.

Neophodne su, između ostalog, potpuno nove električne instalacije, popravka vodovoda, krova, kao i obezbeđivanje sistema za grejanje.

Svi koji žele da doniraju pomoć za obnovu Zvezde mogu to učiniti OVDE, a u zavisnosti od iznosa donacije, dobiće i interesantne poklone.

Zvezda u međuvremenu nastavlja redovan program, koji se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.

(SEEcult.org)

... nešto je i u cenzuri



Muzej Jugoslovenske kinoteke prikazuje od 20. do 22. februara ciklus filmova jugoslovenskog crnog talasa “Zabranjeni bez zabrane”, kako je i naziv dokumentarnog filma Dinka Tucakovića i Milana Nikodijevića iz 2007. godine koji je posvećen toj temi.

Film “Zabranjeni bez zabrane” prikazan je 19. februara u programu sećanja na Tucakovića, prerano preminulog upravnika Muzeja Jugoslovenske kinoteke (1960-2013) i svestranog filmskog autora, kritičara, teoretičara i istoričara filma.

Taj dokumentarac poslužio je kao svojevrsni uvod u programski fokus “Zabranjeni bez zabrane” koji počinje filmovima “Buđenjem pacova” (1967) Živojina Pavlovića, “Nevinost bez zaštite” (1968) Dušana Makavejeva i “Grad” (1963) Marka Babca, Živojina Pavlovića i Vojislava Kokana Rakonjca.

Tokom vikenda u Sali “Dinko Tucaković” u Kosovskoj biće prikazani i filmovi “Sveti pesak” (1968) Miroslava Antića, “Vrane” (1969) Ljubiše Kozomare i Gordana Mihića, “Rani radovi” (1969) Želimira Žilnika, “Uloga moje porodice u svetskoj revoluciji” (1971) Bahrudina Bate Čengića, “Plastični Isus” (1971) Lazara Stojanovića i “WR – Misterije organizma” 1971) Makavejeva.

Tucaković je svojevremeno, nadahnut krilaticom “Nije sve u zabranama, nešto je i u cenzuri”, podsetio da originalno značenje reči cenzura (lat. censura), znači samo ocenu ili procenu nečega. Tek su Štazi, UDB-a ili KOS, i druge tajne službe, učinili da reč cenzura ne utiče na život samo u sferi disanja, odnosno osnovnih fizioloških potreba.

“Cenzorski mozak je oduvek bio specifičan. Verovatno nikada nije ni odmeravao ni procenjivao. Kada neprijatelja više nije bilo, on se fokusirao na drugove, mangupe u sopstvenim redovima. Pa ko je bio drug, a ko nije išao po liniji? Osim onih koji nisu menjali celokupnu istoriju Umetnosti i Civilizacije, a i mnogi od njih. „...Francios Villon war arme leute kind..." Breht, građanin DDR-a, autor teksta za himnu države koje više nema, ali i mnogih reklama za Mercedes pre Hitlera, znao je da ni Aleksandar Veliki ne može sam da pokori Svet. Potreban mu je verovatno kuvar i ponešto vojnika. B.B. je svom Galileu (Galileo Galilei) naredio da se Zemlja ne okreće, iako su obojica verovali u suprotno. Drugovi (genossen) u najdemokratskijoj nemačkoj državi cenili su da ni Gete nije savršen, a gde li tek, filmadžije, od kojih su neki pretekli i iz perioda posle Vajmara, a definitivno sinhrono ca Adenauerom. Ko se smeje ili peva taj demokrata zasigurno nije! Pogotovo u vreme hladnog rata!!! A kada kažu veliki, tako slušaju i mali. U SFR Jugoslaviji, u godinama 60-im XX veka, sve što crno, sivo ili belo nije, bilo je sumnjivo, uključujući i kolor filmove. Bauk konformizma kružio je prostorima koji su bili ponosni da nisu iza gvozdene zavese, ni Istok ni Zapad, samo najbolje... Bio je to preludijum za dojavu ‘crnog talasa’ koji je srpski i jugoslovenski film stavio na kartu Evrope, kada je komanda bila levo, pa opet levo, i opet levo, levo...”, naveo je Tucaković u tekstu na koji podseća Kinoteka februarskim programom.

U filmu "Zabranjeni bez zabrane" Tucaković i Nikodijević pripovedaju o fenomenu cenzure kroz razgovore sa jugoslovenskim autorima, otkrivajući triler priču o metodama obrane tabua totalitarnih rezima na primerima progona najznačajnijih jugoslovenskih filmskih autora. Njihova priča bavi se mehanizmima i bizarnim okolnostima u kojima su filmovi crnog talasa nastajali i bivali zabranjivani "bez zabrane", jer je jedini zvanično zabranjeni film bio "Grad" Marka Babca.

Sajt Kinoteke je kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.

(SEEcult.org)

Region na 43. FEST-u



Beogradski filmski festival predstaviće u 43. izdanju neke od najboljih prošlogodišnjih ostvarenja iz regiona koja će imati šansu da osvoje nagradu “Nebojša Đukelić” za film koji na najbolji način spaja tradiciju bioskopskog i umetničkog filma, u duhu kritičarskog rada Đukelića, usmerenog ka mirenju te dve struje.

Diplomu i nagradu u uslugama za sledeći projekat nagrađenog producenta ili reditelja, u vrednosti od 5.000 evra, obezbedila je fondacija „Nebojša Đukelić“, a žiri će činiti Nenad Polimac, Vesna Perić i Vuk Perović.

Među filmovima iz regiona na 43. FEST-u je “Zagreb Kapućino”, debitantsko ostvarenje rediteljke Vanje Sviličić, koje je priča o dve najbolje prijateljice iz detinjstva, Petri i Kristini, koje se sreću posle mnogo godina. Petra se razvodi i Kristina, gradska devojka, dolazi iz Kelna u Zagreb da je teši i pomogne joj da nastavi život bez muža i porodice. Uz nekoliko šoljica kafe i preko večernjeg izlaska upoznajemo njihove strahove, terete, njihovu samoću i nesigurnost.

Vanja Sviličić i glavna glumica, Mila Elegović, biće gošće 43. FEST-a, na kojem će “Zagreb Kapućino” biti prikazan 6. marta u Domu sindikata i 7. marta u Dvorani kulturnog centra.



Reditelj Ognjen Sviličić, suprug Vanje Sviličić, predstaviće film “Takva su pravila” o bračnom paru koji živi tihim životom u predgrađu Zagreba sve dok jedne noći njihovog sina Tomicu drugi tinejdžer napadne na ulici, prebije ga i ostavi teško povređenog. U tom trenutku se ruši njihov svet lažne bezbednosti. I dok prolaze kroz nepodnošljiva iskušenja, primorani su da preispitaju svoje živote i sve u šta su verovali. Priča je zasnovana na istinitim događajima o tinejdžeru iz Zagreba koji je na smrt prebijen na ulici, a uloge tumače Jasna Žalica, Hrvoje Vladisavljević, Veronika Mah i Emir Hadžihafizbegović, koji je za ulogu u tom filmu osvojio nagradu na 71. Filmskom festivalu u Veneciji.

Film “Takva su pravila” prikazan je na festivalima u Stokholmu, Pusanu i Varšavi, gde je Sviličić osvojio nagradu za režiju.

Na FEST-u se takmiči i za nagradu Beogradski pobednik u glavnom takmičarskom programu, a biće ga moguće videti 4. marta u Sava centru, 5. marta u DKC-u i 6. marta u Domu omladine.

Reditelj i glumci Jasna Žalica i Emir Hadžihafizbegović predstaviće se beogradskoj publici.

Producenti tog filma su Damir Terešak iz zagrebačke kuće MaXima Film i Janja Kralj iz francuskog KinoElektrona, a koproducenti Nikolina Vučetić Zečetić (Biberche Productions) iz Beograda i Svetozar Ristovski (Trice Films) iz Skoplja). Film je podržan sredstvima HAVC-a, HRT-a, francuskog Nacionalnog centra za kinematografiju, Filmskog centra Srbije i Filmskog centra Makedonije.

Makedonski film “Deca sunca” je priča o porodici i vernosti, ljubavi i gubitku, izdaji i pokajanju. Scenario za film napisao je Gordan Mihić, a reditelj je Antonio Mitrićeski koji će posetiti Beograd sa glumicom Biljanom Tanevskom.

Mitrićeski je tim filmom želeo da “napravi dijagnozu društva”, presek svih stradanja, iluzija, iskušenja...

“Trudim se da obuhvatim mentalitet naroda, da ne pobegnem od istine koja me najviše interesuje u ovom filmu. Ljubav je svuda oko nas ista i pulsira u filmu”, naveo je Mitrićeski, čiji je ceo film sniman "iz ruke", jer je želeo da ima dokumentaristički duh.

Film “Deca sunca” na programu je 4. marta u Domu sindikata i 5. marta u DKC-u.

Među filmovima iz regiona na 43. FEST-u je i “Inferno”, novi film slovenačkog reditelja Vinka Mederndorfera, u čijem je središtu mlada nezaposlena porodica iz radničke klase i njihova svakodnevna borba za opstanak. Zbog globalne ekonomske krize, njihovi životi završavaju u ćorsokaku. Čini se kao da nema izlaza. Pojedinci ne mogu da se bore protiv nepravde, jada, nevidljive vladavine kapitala...

Mederndorfer će biti gost FEST-a, kao i glumci Marko Mandić i Medea Novak, a film je na programu 1. marta u Domu sindikata i 2. marta u Jugoslovenskoj kinoteci.

Biće prikazan, između ostalog, i film “Memoari slomljenog uma” Danijela Lole Ilića, koji živi i radi u Puli.

To je film o čoveku i društvu, kompilacija misli o životu i vremenu u kojem živimo. Glavni karakter se preispituje i pokušava da nađe odgovor na pitanje o pravoj vrednosti ljudskog postojanja, vrednosti koju smo možda zaboravili. Film predstavlja emotivnu i ponekad nadrealnu “vožnju" kroz stanja svesti onoga koji se ne uklapa u svet i pokušava da dokuči da li svet propada ili je on taj koji je slomljen.

Film se nalazi u selekciji Microwave, a na programu je 6. marta u Domu sindikata i 7. marta u DKC-u.

Pod sloganom “Tu smo! U sazvežđu pobednika”, 43. FEST prikazaće od 27. februara do 5. marta ukupno 90 premijernih i 34 reprizna filma.

Festivalski sajt je fest.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org, odnosno OVDE (pdf).

(SEEcult.org)

Zlatni pečat Sevidžu i Sokurovu



Jugoslovenska kinoteka dodeliće svoje najveće priznanje – “Zlatni pečat” za izuzetan doprinos kinematografiji američkom glumcu Džonu Sevidžu i ruskom reditelju Aleksandru Sokurovu, koji će biti gosti 43. FEST-a.

Sevidžu će “Zlatni pečat” biti svecano uručen 28. februara u Jugoslovenskoj kinoteci, dok će Sokurov to prestižno priznanje dobiti 1. marta, nakon čega će održati masterklas.

Sokurov je, uz srpsku glumačku divu Milenu Dravić, dobitnik i nagrade Beogradski pobednik za izuzetan doprinos filmskoj umetnosti.

U Kinoteci će biti održan i omaž Sokurovu, koji obuhvata filmove “Aleksandra” (1997), “Dani pomračenja” (1988), “Faust” (2011), “Glas Sokurova” (2014), “Japanska istorija”, “Mati i sin” (1997), “Otac i sin” (2003), “Povinovanje”, “Ruski kovčeg” (2002).

Pod sloganom “Tu smo! U sazvežđu pobednika”, 43. FEST prikazaće od 27. februara do 5. marta ukupno 90 premijernih i 43 reprizna filma.

FEST u 43. izdanju ima tri nova takmičarska programa, u okviru kojih će dodeliti novčane nagrade u ukupnom iznosu od oko 33.000 evra.

Festivalski sajt je fest.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org, odnosno OVDE (pdf).

(SEEcult.org)

Nagrade FIPRESCI Srbija



Film “Top je bio vreo” Slobodana Skerlića o detinjstvu u Sarajevu za vreme rata proglašen je najboljim srpskim filmom 2014. godine na osnovu mišljenja FIPRESCI Srbija - Nacionalne sekcije Međunarodne federacije filmskih kritičara.

Skerlić je proglašen najboljim rediteljem, a za ulogu u filmu “Top je bio vreo”, u produkciji Tihomira Stanića, nagrađena je i glumica Anita Mančić – za najbolju žensku ulogu.

Za najbolju mušku ulogu nagrađen je Nikola Rakočević, za tumačenje lika Gavrila Principa u filmu “Branio sam mladu Bosnu” reditelja i scenariste Srđana Koljevića, koji je i dobio nagradu za najbolji scenario.

Tri nagrade filmskih kritičara i novinara dobio je bioskopski hit “Montevideo, vidimo se” Dragana Bjelogrlića – za najbolju fotografiju (Goran Volarević), muziku (Manjifiko) i kostim (Dragica Laušević).

Dve nagrade odneo je film “Mamula” Milana Todorovića – za najbolju montažu (Filip Dedić) i najbolju scenografiju (Ivan Denić).

U konkurenciji za jedino stručno priznanje koje sumira godišnje rezultate srpske filmske produkcije, a dodeljuje se od 1993. godine, bilo je 13 dugometražnih igranih filmova.

Osim nagrađenih, u konkurenciji su bili i “Atomski zdesna” Srđana Dragojevića, “Čudna šuma” Sabolča Tolnaija, “Kad lјubav zakasni” Ivana Stefanovića, “Mali Budo” Danila Bećkovića, “Neposlušni” Mine Đukić, “Peti leptir” Milorada Milinkovića, “Spomenik Majklu Džeksonu” Darka Lungulova, “Travelator” Dušana Milića i “Varvari” Ivana Ikića.

Najboljim dokumentarno-igranim filmom porglašen je “Love Hunter, priče iz njujorškog taksija” o Milanu Muminu, frontmenu grupe Love Hunters, koji su snimili braća Nemanja i Branislav Bala.

Najboljim stranim filmom proglašen je ruski “Levijatan” Andreja Zvjaginjceva, koji je premijerno prikazan u Srbiji na 21. Festivalu evropskog filma Palić, na kojem je osvojio Zlatni toranj, a potom i na Festivalu autorskog filma u Beogradu, nakon čega se našao i u bioskopima, u
distribuciji MegaCom Filma.

Specijalna priznanja za životno delo posthumno su dodeljena filmskim kritičarima i teoretičarima Milanu Mitiću i Severinu Franiću.

Nagrade FIPRESCI Srbija dodeljene su 25. februara u Muzeju Jugoslovenske kinoteke.

Pobednički film “Top je bio vreo” premijerno je prikazan pre godinu dana na otvaranju 40. FEST-a u Beogradu, a snimljen je prema motivima istoimenog romana Vladimira Kecmanovića. Premijera tog filma protekla je u znaku Kecmanovićevog negodovanja zbog toga što se film završava drugačije od njegove knjige, zbog čega nije ni prisustvovao premijeri.

Skerlić je film “Top je bio vreo” opisao kao priču o stradanju dece u ratu, bez obzira na nacionalnu pripadnost.

To je potresna priča o dečaku srpske nacionalnosti čiji su roditelji poginuli u granatiranju Sarajeva, a prihvata ga komšinica Hatidža, uz negodovanje mnogih stanara u soliteru što u teškim ratnim okolnostima i nemaštini čuva “Vlaha”.

(SEEcult.org)

Počeo 43. Fest

http://www.seecult.org/vest/poceo-43-fest

Citizenfour otvara Beldocs



Dokumentarni film “Citizenfour” koji prikazuje kako je Edvard Snouden obelodanio tajna dokumenta NSA o nadgledanju internet komunikacije građana i prisluškivanju svetskih zvaničnika, biće prikazan 7. maja na otvaranju osmog festivala Beldocs u Sava centru u Beogradu.

Beldocs tradicionalno počinje dobitnikom Oskara za najbolji dugometražni dokumentarac, a organizatori su izrazili posebno zadovoljstvo što je to ove godine “Citizenfour”, naslovljen nekadašnjim internet pseudonimom Snoudena, bivšeg američkog obaveštajca i najpoznatijeg uzbunjivača javnosti, koji od 2013. godine živi kao azilant u Rusiji.

Posle uručenja tajnih dokumenata NSA novinarima “Gardijana” i “Vašington posta” u sobi hongkongškog hotela, Snouden je prebegao u Rusiju, gde se i danas nalazi. Njegova otkrića o nadgledanju internetskog saobraćaja običnih ljudi, ali i prisluškivanju telefona nemačke kancelarke Angele Merkel, privukla su nezapamćenju medijsku pažnju i inicirala aktuelne rasprave o subverzivnom delovanju zapadnih, pre svega američkih, vladinih agencija.



“Citizenfour” ne donosi mnogo novih saznanja u vezi sa bezbednošću podataka u digitalnom svetu ili o kršenju ljudskih prava, već na krajnje eksplicitan način predočava kako je Snouden, zaobilazeći prepreke svojih poslodavaca, došao do rediteljke tog ostvarenja Laure Pojtres, a zatim i do novinara “Gardijana” Glena Grinvalda.

Pored društvene i političke intrigantnosti, međutim, insajderska perspektiva “najveće špijunske afere stoleća” donosi gledaocima saspens veći od bilo kog holivudskog trilera. Upravo zato što se ta kontraobaveštajna drama “zaista dogodila”.



Film sadrži prve ostvarene onlajn četove između Snoudena i Pojtresove, kao i autentičan video zapis Snoudenovog boravka u sobi hongkongškog hotela - uključujući i susret sa Grinvaldom.

Laura Pojters je već nekoliko godina radila na temi nadgledanja u eri posle 11. septembra, kada je počela da dobija kodirane poruke od nekoga ko se identifikovao kao “citizenfour”. Predočio joj je da je spreman da razotkrije masovne programe nadgledanja koje sprovode NSA i druge obaveštajne agencije. Pojtersova i Grinvald su u junu 2013. godine otputovali u Hong Kong na prvi od mnogih kasnijih sastanaka sa dotad nepoznatim čovekom. Ispostavilo se da je to Snouden. Laura Pojters je sa sobom imala kameru, pa je film nastao od autentičnih snimaka njihovih susreta, kao kontraobaveštajni triler koji se odigrao u realnom životu, a koji govori o tome da je od NSA nemoguće bilo šta sakriti danas.



“Citizenfour” je, osim Oskara, dobitnik još niza nagrada, među kojima je i Bafta za najbolji dokumentarni film.

Povodom osvajanja Oskara, Snouden je izjavio da se nada da će nagrada Američke filmske akademije navesti mnoge da vide film i inspirisati ih porukom da obični ljudi, ako rade zajedno, mogu promeniti svet. Snouden je naglasio i da to nije film o njemu, već o svima nama.

Film se trenutno prikazuje u bioskopima u Austriji, Britaniji, Portugalu, Danskoj, Nemačkoj, Irskoj, Kanadi, SAD, Australiji, Novom Zelandu, a uskoro stiže i u Francusku.

(SEEcult.org)

Sevidžu uručen Zlatni pečat Jugoslovenske kinoteke



Američkom glumcu Džonu Sevidžu uručen je 28. februara Zlatni pečat Jugoslovenske kinoteke, najveće priznanje te institucije, koje je ustanovljeno pre 20 godina povodom stogodišnjice filma u svetu.

Sevidž je 30. strani dobitnik tog priznanja, koje su u Kinoteci svojevremeno primili i Đuzepe de Santis, Jirži Mencl, Liv Ulman, Teo Angelopulos, Nikta Mihalkov, Harvi Kajtel, Andrej Končalovski, Ken Rasel, Vim Venders, Lik Beson, Šarl Aznavur, Bob Ralfelson, Rejf Fajns, Piter Bogdanovič, Žerar Depardje...

Zlatni pečat Jugoslovenske kinoteke dobiće 1. marta i ruski reditelj Aleksandar Sokurov, koji je 27. februara dobio i novoustanovljeno priznanje Festa Beogradski pobednik, uz domaću filmsku divu Milenu Dravić.

Direktor Jugoslovenske kinoteke Radoslav Zelenović zahvalio je Sevidžu, uz lično i profesionalno zadovoljstvo, na svemu što je učinio za svetsku kinematografiju.



Zahvaljujući na priznanju, Sevidž je izneo i utiske sa snimanja filma Darka Bajića “Bićemo prvaci sveta”, povodom čije premijere boravi ovih dana u Beogradu.

Naveo je da će zapamtiti snimanje tog filma i zbog velikog uzbuđenja koje je osetio radeći sa glumcima iz Srbije, Hrvatske i bivše Jugoslavije.

Urkos jezičkoj barijeri, Sevidž je rekao da su duh i radna atmosfera bili jako uzbudljivi i da misli da je reč o divnom filmu koji vraća duh vremena sa kraja Drugog svetskog rata i početka novog doba, ove energije i novog vremena koje su kroz sport doneli mladi ljudi.

“Taj duh je unet u film zahvaljujući mladim ljudima iz Srbije, Hrvatske i bivše Jugoslavije”, rekao je Sevidž, dodajući da ga je to dirnulo i da predstavlja svetlost u ovim tamnim vremenima.

“Divan je ljudski duh ovde, uprkos svim izazovima i problemima koje imaju ljudi”, rekao je Sevidž, koji se proslavio ulogama u filmovima “Lovac na jelene” (1978) Majkla Ćimina i “Kosa” (1979) Miloša Formana. Sevidž je rekao da je slična situacija u celom svetu, uključujući i Ameriku, te da zato posebno ceni individualnu hrabrost pojedinaca.

Sevidž u filmu “Bićemo prvaci sveta” tumači lik Vilijama Džonsa, jednog od osnivača Svetske košarkaške federacije (FIBA) 1932. godine.

Film “Bićemo prvaci sveta” rađen je u koprodukciji sa partnerima iz Hrvatske i Slovenije, a sniman je na lokacijama u Srbiji, Hrvatskoj, Sloveniji i Makedoniji.

Posle premijere 26. februara u Sava centru, ta filmska priča o očevima jugoslovenske košarke i prvoj Zlatnoj medalji osvojenoj u Ljubljani 1970. godine, biće distribuirana u bioskopima u Novom Sadu, Kragujevcu, Nišu, Leskovcu, Paraćinu, Jagodini, Somboru, Subotici, Kruševcu, Kraljevu, Užicu, Požarevcu, Vršcu…

(SEEcult.org)

Ričard Drajfus na Festu



Oskarovac Ričard Drajfus (Richard Dreyfuss), najpoznatiji po ulogama u filmovima “Američki grafiti” i “Ajkula”, specijalni je gost 43. Festa u Beogradu.

Drajfus ne igra ni u jednom od oko 90 premijernih filmova na Festu, ali će ga publika videti u filmu “Američki grafiti” Džordža Lukasa, koji je prikazan na Festu 1974. godine, a sada je deo programa “Fest klasik” u Muzeju Jugoslovenske kinoteke. Takodje, u okviru omaža Drajfusu, Jugoslovenska kinoteka će prikazati filmove "Dilindžer" (1973) Džona Milijusa, "Klošar sa Beverli Hilsa" (1986) Pola Mazurskog (Paul Mazursky), “Čeljust” (1975) Stivena Spilberga, “Devojka za zbogom” (1977) Herberta Rosa, “Dudi visoko leti” (1874) Teda Kočifa, “Ima li mesta za ljubav” (1980) Džoela Olinskog, “Razglednice iz pakla” (1990) Majka Nikolsa i “Rozenkranc i Gilderstern su mrtvi” (1990) Toma Stoparda.

Drajfus je za ulogu u filmu “Devojka za zbogom” (The Goodbye Girl) 1978. godine dobio Oskara i kao 30-godišnjak postao najmlađi glumac kome je to pošlo za rukom. Taj rekord je držao narednih 25 godina.

Prvi put je zaigrao u filmu “Valley of the Dolls”, a zatim su usledili “Dilindžer”, “Diplomac”, te “Američki grafiti”, koji mu je doneo nominaciju za Zlatni globus, ali i otvorio vrata Holivuda.

Do kraja 70-ih Drajfus je već bio zvezda zahvaljujući ulogama u Spilbergovim hitovima “Ajkula” i “Bliski susret treće vrste”.

Tokom 80-ih se gotovo u potpunosti povukao sa scene zbog ličnih problema, ali se uspešno oporavio i nastavio karijeru filmovima “Down and Out in Beverly Hills”, “Moon Over Parador”, “Always”, te “Postcards from the Edge” i “Rosencrantz & Guildenstern Are Dead”.

Najvažniju ulogu u kasnijem periodu ostvario je 1995. u filmu “Opus gospodina Holanda”, biografskom filmu o fiktivnom profesoru muzičkog i njegovoj 30 godina dugoj karijeri. Za tu ulogu bio je ponovo nominovan za Oskara i Zlatni globus.

Osim glume, njegova velika strast je istorija, a 1997. je objavio roman “Dva Džordža” (The Two Georges) koji se bavi alternativnom istorijom, tj. dešavanjima u Americi kao delu britanske kraljevine nakon neuspešne revolucije.

Drajfus je 2004. objavio da planira da se povuče sa filma i posveti pozorištu, koje je uvek više i voleo, ali je nastavio da se povremeno pojavljuje u manjim ulogama.

Između ostalog, igrao je potpredsednika SAD Dika Čejnija u filmu Olivera Stouna (Oliver Stone) “W” o starijem Bušu, te gostovao u popularnoj seriji “Weeds” za koju je dobio nagradu Saturn.

Drajfus je poznat i kao društveni aktivista i glasnogovornik u pitanjima politike korišćenja informacija u medijima. Zalaže se za slobodu privatnosti, slobodu govora, demokratiju i individualnu odgovornost. Posebno je posvećen unapredjivanju podučavanja gradjanskog prava u američkom školstvu.

Osnivač je neprofitne organizacije TheDreyfussInitiative.org, a predvodi i nacionalnu inicijativu da se gradjanska kultura vrati mladima.

Angažovan je i u Komitetu za obrazovanje pri Američkoj advokatskoj komori, u odboru Nacionalnog ustavnog centra i Veću za inostrane odnose, a bio je i član savetodavnog tela na Koledžu Sent Entoni Oksfordskog univerziteta.

Fest je svečano otvoren 27. februara u Sava centru, uz defile domaćih filmskih zvezda i ličnosti iz šou biznisa crvenim tepihom, a do 8. marta prikazaće više od 120 filmova, od kojih 90 premijernih, uključujući i tri nova takmičarska programa koja su uvedena umesto dosadašnjeg “Evropa van Evrope”.

Zvezde na otvaranju 43. Festa bili su srpska glumica Milena Dravić i ruski reditelj Aleksandar Sokurov, kojima je dodeljena novoustanovljena nagrada Beogradski pobednik za izuzetan doprinos filmskoj umetnosti.

Cene ulaznica za 43. Fest su 250, 300 i 350 dinara – u zavisnosti od termina, a do sada ih je, prema navodima organizatora, prodato više od 52.000.

Festivalski sajt je fest.rs, a program 43. Festa nalazi se i u Kalendaru portala SEEcult.org, odnosno OVDE (pdf).

(SEEcult.org)

Markovićev dokumentarac o Koči Popoviću



Dokumentarni film “Konstantin Koča Popović” Gorana Markovića o visokom partijskom i državnom funkcioneru bivše Jugoslavije, koji je bio i publicista, književnik i jedan od osnivača beogradske nadrealističke grupe, imaće krajem marta svetsku premijeru na 62. Beogradskom festivalu dokumentarnog i kratkometražnog filma (BFDKF).

Iako se već dugo ne bavi dokumentarnim filmom, Marković je, kako je naveo, oberučke prihvatio predlog Filmskih novosti da snimi film o Koči Popoviću (1908-1992), jer gaji veliko poštovanje prema njegovom životu i delu.

“Smatrao sam da neko na ekranu treba da zabeleži i širokom auditorijumu približi taj neobični i značajni lik koji već polako tone u zaborav. Doduše, o Koči je napisano dosta (pre svega, mislim na izvanrednu knjigu Dušana Čkrebića) ali u Filmskim novostima bilo je jako mnogo filmskog materijala koje vredelo izvući na svetlost dana i prikazati ga, pre svega novim generacijama koje o Koči ne znaju praktično ništa a slabo čitaju publicistiku. Dakle, smatrao sam da je moja civilizacijska obaveza da napravim jedan ovakav film”, naveo je Marković.



Za Koču Popovića važi da je bio umetnik, pesnik, nadrealista, filozof, ratnik, general, cinik, državnik, razmaženi bogataški sin, genijalni vojskovođa, bonvivan… Srbin koji je pre maternjeg naučio francuski jezik, ubeđeni komunista koji se podsmevao komunističkoj dogmi, sportista, potpredsednik Jugoslavije koji je na posao dolazio svojim “spačekom”...



Ko je zaista bio ostala je misterija, koju će bar donekle pokušati da odgonetne Markovićev film, koji će biti prikazan u okviru domaće takmičarske selekcije “Dvorište”.

Producent filma su Filmske novosti, montažer je Milan Stevanović, snimatelj Dragan Pejić, a spiker Tihomir Stanić.



Beogradski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma (BFDKF), nekada poznat i kao Kratki metar i Martovski festival, biće održan od 23. do 29. marta u Domu sindikata, i to u značajno drugačijem obliku nego ranijih godina.

Novi koncept se čvrsto oslanja na slavne dane tog festivala i podrazumeva povratak u program svih formi dokumentarnog filma, a pre svega dugometražnog i srednjemetražnog.

Iza novog-starog koncepta BFDKF-a stoje novi umetnički direktor Mladen Matičević i Odbor u sastavu: Andreja Mladenović, Igor Toholj, Bogdan Petković, Petar Jakonić i Stevica Živkov.

BFDKF će imati tri takmičarske selekcije: Dvorište (domaća selekcija), Vidici (regionalna selekcija) i Reflektor (međunarodna selekcija), kao i tri velika prateća programa: U Kinu - program najboljih kineskih dokumentarnih filmova nastalih u zadnjoj deceniji, Duh grada - program najboljih filmova koji govore o urbanom duhu Beograda nastalih u poslednjih deset godina, i Panorama, selekcija filmova koji nisu ušli u takmičarski program ali zavređuju da budu prikazani.

(SEEcult.org)

Fenomen erotike na filmu



Film “Petlja” Milutina Petrovića, posvećen delu Ljubomira Šimunića, autora avangardnih filmova i fotografija, premijerno će biti prikazan 2. marta u Domu sindikata u Beogradu, kao deo domaćeg takmičarskog programa 43. Festa i programske celine mikrobudžetskih filmova Microwave.

Susret Holivuda i evropskog andergraunda, “Petlja” je vizuelno istraživanje o fenomenu erotike na filmu. Odabrani elementi filmskog jezika, kako je istaknuto u sinopsisu, prikazuju potragu za nestalim šamanom filma, velikim čarobnjakom slike – Šimetom.

Uz Ljubomira Šimunića, u filmu učestvuju i Saša Radojević, koji je sa Petrovićem i koscenarista, vizuelna umetnica Marina Marković, Ljuma Penov, Ivan Zarić, Anja Popović, Daniel Kovač, Tatjana Venčelovski, Sandra Miletić i Amra Latifić.



Petrović potpisuje i fotografiju, kao i montažu i muziku svog filma, nastalog u produkciji IM Production.

“Petlja” je peti dugometražni film Petrovića, koji iza sebe ima i filmove “Novo je da sam zlostavljana” (2009), “Agi i Ema” (2007), “Jug-jugoistok” (2005) i “Zemlja istine, ljubavi i slobode” (2000).



Rođen 1961. u Beogradu, Petrović već 30 godina deluje kao profesionalni režiser na filmu, pozorištu, televiziji, u advertajzingu.

Između ostalog, napisao je i knjigu eseja o filmu “52 idealna filmska vikenda” i vodi privatnu školu filma Preditor, a bavi se i muzikom.

Nakon premijere, film “Petlja” imaće i reprizu 3. marta u Jugoslovenskoj kinoteci.

(SEEcult.org)

Poziv Zvezde, posle 100 dana



Aktivisti koji su pre sto dana okupirali bioskop Zvezda u centru Beograda pozvali su 1. marta Ministarstvo kulture i informisanja Srbije da iskoristi zakonsku mogućnost da oduzme taj prostor, koji je kulturno dobro, od nesavesnog vlasnika i dodeli ga incijativi građana koja ga je oživela, održava ga i planira da ga transformiše u kulturni centar koji bi, uz filmske projekcije, imao i pozorišnu scenu, izložbeni i koncertni prostor.

Novi bioskop Zvezda bi, prema tom predlogu, trebalo da postane kreativni poligon koji će “imati moć i delotvornost da vremenom revitalizuje i unapredi srpsku kinematografiju, ali i poimanje kulturnog delovanja u širem smislu.

“Jasno definisan cilj, vodi i do jasnog problema vezano za pitanje regulisanja vlasništva. Ovim putem, pred javnost, nakon 100 dana okupacije, izlazimo sa mogućim rešenjem i obaveštavamo vas o preduzetim koracima”, saopštio je Pokret za okupaciju bioskopa, koji je 21. novembra 2014. zauzeo godinama zapušteni bioskopski prostor, očistio ga i oživeo svakodnevnim besplatnim projekcijama.

“S obzirom na činjenicu da je zgrada bioskopa Zvezda kulturno dobro koje je privatizovano 2007. godine i od tada je napušteno, što je dovelo do oštećenja, stoga postoji mogućnost da bude uništeno. Članom 33. Zakona o kulturnim dobrima propisano je da - ukoliko sopstvenik ne izvršava mere zaštite ili ih ne izvršava sa pažnjom dobrog domaćina, odnosno kad privremeno ili trajno napusti kulturno dobro tako da postoji mogućnost da ono bude uništeno ili oštećeno, Ministarstvo nadležno za poslove kulture može odrediti da se kulturno dobro preda fizičkom ili pravnom licu kao staraocu za sprovođenje mera zaštite kulturnog dobra”, navedeno je u saopštenju.

Aktivisti su istakli da resorni ministar kulture Ivan Tasovac “ima ovlašćenje da oduzme kulturno dobro njenom nesavesnom vlasniku i dodeli ga privremenom staratelju, tj. incijativi građana koja je sposobna da se bavi održavanjem kulturnog dobra”.

“Tokom 60 dana koliki je rok za odgovor, aktuelni ministar će dobiti priliku da pokaze stav aktuelne vlasti i time stavi do znanja da li je voljan da ispravi greške svojih nesavesnih prethodnika”, poručili su aktivisti, napominjući da ne upiru prstom na osobu, već pozivaju na odgovornost koju funkcija ministra nosi.

Navodeći i da je rešavanje tog pitanja i u interesu 300 oštećenih radnika preduzeća “Beograd filma”, koje je privatizovano 2007. godine sa svih 14 bioskopskih sala, aktivisti iz bioskopa Zvezda istakli su i da je opstanak tog prostora važan “na etičkom, političkom i kulturološkom nivou”.

Poručili su i da, nakon jasno iznesenog plana šta bioskop Zvezda može da postane, neće odustati, ali da ostaje pitanje da li će u opstanku tog prostora učestvovati nadležne institucije ili ne.

Nezavisno od odgovora, naglasili su da se borba nastavlja i podsetili sve one koji žele da pomognu nezavisnom funkcionisanju bioskopa Zvezda da se priključe akciji i doniraju sredstva putem internet platforme IndieGoGo na kojoj je kampanja za pomoć Zvezdi aktuelna još 30 dana.

Ministarstvu kulture poslat je i zvaničan dopis “u ime onih koji trenutno održavaju Novi bioskop Zvezda”.

U dopisu je navedeno i šta se sve dešavalo u proteklom tromesečnom periodu od okupacije bioskopa Zvezda.

Pored svakodnevnih projekcija, sanitarnih intervencija, osposobljavanja vodovodnog sistema i sanacije krova, bioskop Zvezda je ugostio Alena Badjua, Marka Brecelja i Jozefa van Vizema, a bio je i usputna stanica Aleksisu Ciprasu, aktuelnom premijeru Grčke, prilikom njegovog boravka u Beogradu uoči izbora.

U Zvezdi je održano i pet koncerata, desetak tribina, jedna izložba i niz formalnih i neformalnih razgovora na temu daljeg funkcionisanja tog prostora.

“Kroz bioskop su prošli glumci, studenti, reditelji, pravnici, arhitetkte, radnici i građani. U pokušaju da se fenomen osvetli ili definiše, lepljene su nam različite političke i interesne etikete. Danas, stotog dana okupacije, Zvezda i dalje opstaje. Manja ali jača, isključivija ali mudrija, sa mesečnim računima za struju od 80.000 dinara koji se plaćaju isključivo zajedničkim donacijama građana i onih koji su u bioskopu. Iako nedeklarisana i bez ikakve lobističke ili političke zaleđine, ova grupa je pretrpela dva ozbiljna napada od strane desničarskih organizacija i sama sanirala posledice. Nasledili smo obaveze i dugove koje nije preuzimao ni zakoniti vlasnik. Platili smo račune i preduzeli korake kojima želimo da sprečimo da ovaj prostor nastavi da propada”, naveli su aktivisti, ističući da su nakon sto dana praćenja procesa i interakcije tog fenomena sa društvom imali mogućnost i da jasnije definišu cilj.

Pokret za okupaciju bioskopa pozvao je bio i sredinom decembra ministra kulture na dijalog – muzičkim performansom nalik akcijama koje je svojevremeno izvodila Beogradska filharmonija dok je na njenom čelu bio Tasovac.

Tasovac je krajem januara izjavio da nema nadležnost za poništavanje privatizacije “Beograd filma”.

“Ministarstvo kulture je nadležno za poništavanja loših privatizacija iz prošlosti koliko i za osemenjavanje pingvina na Antarktiku”, naveo je Tasovac u intervjuu “Danasu”, dodajući da svoju odgovornost i obavezu doživljava u radu na pronalaženju sistemskih rešenja koja će omogućiti mladim autorima da dobiju šansu za svoj prvi film ili doprineti boljoj distribuciji i većoj gledanosti domaćeg filma. To je, kako je dodao, samo jedan mali segment izazova na kojima radi Filmski centar Srbije u saradnji sa Ministarstvom kulture.

(SEEcult.org)

Najbolji projekti na ZagrebDoxu



Finski projekat dokumentarnog filma “Unforgiven” (Neoprošteni) i francuski “Solenzara, An ode to nostalgia” (Solenzara, oda nostalgiji) dobili su nagrade ovogodišnjeg programa ZagrebDox Pro, a specijalno priznanje dodeljeno je projektu “Zašto je Dragan napravio orkestar” reditelja Nikole Spasića iz Srbije.

ZagrebDox Pro je program usavršavanja namenjen autorskim dokumentarnim projektima u različitim fazama razvoja, a na 11. ZagrebDoxu predstavljeno je 11 projekata koje su odabrali voditelji radionice i moderatori pitching foruma Leena Pasanen i Stefano Tealdi.

Nagrada HBO Adria za najbolji predstavljeni projekt u razvoju (HBO Adria Award for Best Pitch) pripala je finskom projektu “The Unforgiven” reditelja Larsa Feldballe-Petersena i producenta Aria Matikainena, priča o ratnom zločincu i njegovom povratku u život. Nagrada uključuje 2.000 evra za dalji razvoj projekta.



Francuski projekat “Solenzara, An ode to nostalgia” reditelja Stephana i Pascala Regolia, te producenta Pierrea Le Bloa, osvojio je nagradu ZagrebDox Pro-a za najbolji projekat (ZagrebDox Pro Award For Best Project), koja uključuje jednogodišnje mentorstvo projekta. Ovogodišnji mentor je Hans Robert Eisenhauer, dugogodišnji urednik na ZDF/Arte koji odnedavno vodi producentsku kuću Ventana film, koproducenta filma “Povratak u Homs” koji je 2014. godine na Sandensu osvojio Veliku nagradu žirija za najbolji strani dokumentarac.

Zbog neizmernog napretka tokom radionice i sjajne prezentacije projekta, spontano posebno priznanje dobio je projekat “Zašto je Dragan napravio orkestar” reditelja Nikole Spasića iz Novog Sada i producentkinje Lidije Teleki o samohranom ocu koji osniva orkestar sa svoja tri sina, ali ne samo da bi zaradio za život, već i ujedinio porodicu.



Među predstavljenim projektima bili su i “Slatko od Ništa” nagrađivanog dokumentariste Borisa Mitića, koprodukcija Francuske, Hrvatske i Srbije, “Zid smrti, i tako to” Mladena Kovačevića, takođe iz Srbije, te “Srbenka” Nebojše Slijepčevića o vršnjačkom nasilju prema deci drugih nacionalnosti u Hrvatskoj i “Rode” Tomislava Jelinčića iz Hrvatske.

U okviru programa ZagrebDox Pro, održani su i masterklasovi britanske rediteljke Kim Longinotto i Želimira Žilnika iz Srbije, koji je na ZagrebDoxu premijerno predstavio i svoj film “Destinacija Srbistan” o ilegalnim migrantima i tražiocima azila.

Kim Longinotto je predstavila svoj rad i prikazala vizuelne materijale iz odabranih filmova o kojima je razgovarala s publikom.

Žilnik je održao masterklas “Stvarnost i čudo kao temelj dokumentarnog filma”, te predstavio publici svoju filmsku metodologiju, koja uključuje društveni angažman, humor, grotesku, komediju i eksplicitnu političku kritiku.



Ovogodišnje izdanje programa ZagrebDox Pro objedinilo je radionicu za odabrane dokumentarne projekte u različitim fazama razvoja i produkcije, pitćing forum na kojem se projekti predstavljaju javnosti potencijalnim finansijerima i distributerima, te dan međunarodne saradnje namenjen susretu pojedinaca iz različitih zemalja koji se profesionalno bave dokumentarnim filmom kroz različite profesije.

ZagrebDox je u 11. izdanju, koje je završeno 28. februara dodelom nagrada, predstavio 25 filmova u međunarodnoj i 18 u regionalnoj konkurenciji, te devet zvaničnih programa (Biografski dox, Glazbeni globus, Happy Dox, Kontroverzni dox, Majstori doxa, Stanje stvari, Teen Dox, Factumentarci i ADU Dox) i tri nove sekcije (Triler dox, Blistok i ZagrebDoXXL), kao i dve retrospektive hrvatskih dokumentaraca u selekciji filmske kritičarke i filmološkinje Diane Nenadić – autorsko veče Vinka Brešana i retrospektivu hrvatskih muzičkih dokumentaraca.

Veliki pečat u međunarodnoj konkurenciji osvojio je britanski film “Virunga” Orlanda fon Ajnzidla, koji poziva na zaštitu istoimenog nacionalnog parka u Kongu, dok je najboljim regionalnim filmom proglašen mađarsko-francuski dokumentarac “Kainova deca” Marcela Geroa o trojici dečaka koji su još u detinjstvu osuđeni zbog ubistva i poledicama koje danas trpe zbog toga.

*Foto: ZagrebDox

(SEEcult.org)

Aniti Mančić Žanka Stokić



Dramska umetnica Anita Mančić dobitnica je nagrade "Žanka Stokić" koja se dodeljuje ličnosti koja je obeležila pozorišni i filmski život Srbije stvaralačkom zrelošću i bogatstvom glumačkog izraza.

Odluku o dobitnici jednoglasno je doneo 4. marta žiri čija je počasna predsednica Mira Stupica, a članovi su glavni urednik i generalni direktor "Novosti" Ratko Dmitrović, vd. upravnika Narodnog pozorišta Dejan Savić, prošlogodišnja dobitnica Mira Banjac i upravnik Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu Aleksandar Milosavlјević.

To glumačko priznanje, koje su 2003. godine ustanovili Narodno pozorište u Beogradu, kompanija "Novosti" i Grad Požarevac, sastoji se od plakete Narodnog pozorišta (rad akademskog slikara i scenografa Geroslava Zarića), statuete Žanke Stokić (dar Grada Požarevca, rad akademskog vajara Milivoja Bogosavlјevića) i novčanog iznosa koji poklanjaju "Večernje novosti".

Dosadašnje dobitnice nagrade "Žanka Stokić" su: Svetlana Bojković, Milena Dravić, Radmila Živković, Đurđija Cvetić, Ružica Sokić, Jelisaveta Seka Sablić, Gordana Đurđević Dimić, Dara Džokić, Mirjana Karanović, Ljilјana Blagojević, Ljilјana Stjepanović i Mira Banjac.

Nagrada će svečano biti uručena Aniti Mančić 15. marta u podne na Velikoj sceni Narodnog pozorišta u Beogradu.

Glumica Žanka Stokić (1887-1947), osuđena 1945. godine na osmogodišnju kaznu gubitka nacionalne časti zbog navodne saradnje sa okupatorom i domaćim izdajnicima, rehabilitovana je 2009. godine odlukom Okružnog suda u Beogradu.

Okružni sud konstatovao je da je Žanka Stokić na početku Drugog svetskog rata bila članica Narodnog pozorišta u Beogradu i da nije bila politički aktivna, te da je osuđena iz političkih i ideoloških razloga, preneli su beogradski mediji.

Žanka Stokić osuđena je zbog učešća u “Veseljacima” i “Centrali za humor”, kao i u emisiji “Šareno popodne” Radio Beograda, uz ocenu da je time kulturno i umetnički sarađivala sa okupatorom i domaćim izdajnicima.

Prema navodima suda, Žanka Stokić je tokom sudskog postupka svedočila je da je dobrovoljno stupila u "Veseljake" i "Centralu za humor" jer joj bio potreban novac za lečenje, dok je za na radiju radila pod prinudom glavnog nemačkog radio-aranžera.

Žanka Stokić, čije je pravo ime Živana Stokić (Rabrovo 1887 - Bograd 1947. godine) najpoznatija je bila po ulozi Živke u “Gospođi ministarki” Branislava Nušića, koji joj je i posvetio taj lik.

(SEEcult.org)

U Srbistanu, na putu ka EU



Novi dokumentarac Želimira Žilnika "LogBook Serbistan” (Destinacija Srbistan), premijerno predstavljen na netom završenom ZagrebDoxu, zasigurno je među najboljim filmovima prikazanim na 11. izdanju tog festivala, i to ne samo u regionalnoj konkurenciji. Nastao u pravom trenutku, ili možda još bolje rečeno – i prije njega, "LogBook Serbistan" majstorski oslikava jedan od najvažnijih suvremenih regionalnih i europskih fenomena – poplavu imigranata s Bliskog Istoka i iz Afrike, kao i činjenicu da ona bolje/gore i od prirodnih nepogoda testira (društveno) stanje zemalja koje zadesi.

Slijedeći svoj neprijeporni dokumentaristički i aktivistički nerv za bitno i hitno, Žilnik je i ovaj put pokazao kako u istinskoj filmskoj dokumentaristici najvažniji elementi nisu ni atraktivnost teme ni spektakularnost izvedbe, nego osjećaj za stvarni život i oko za ljude. U skladu sa zlatnim pravilom forme – nepretencioznošću i (samo)ograničavanjem ne toliko na ono što poznaje koliko na ono što ga se doista tiče, autor brojnih nagrađivanih dokumentaraca usredotočio se tako na mali djelić tisućukilometarskog puta koji prolaze imigranti, uglavnom muškarci "u najboljim godinama", dok iz svojih kaosom, ratovima i bijedom zahvaćenih zemalja hrle u "bolji život" Europe, najčešće sjeverne.



"LogBook Serbistan", dakle, svoje prvotno brojne "likove", koji se, kako put odmiče, svode na nekolicinu, prati samo tijekom proputovanja od juga do sjevera Srbije, odnosno do mađarske granice - rutom koja zbog pooštravanja graničnih kontrola i tragedija na Sredozemnom moru postaje sve popularnija, no i za to, relativno kratko vrijeme uspijeva pokazati dovoljno da iole zainteresiranom gledatelju pokaže razmjere problema u kojim se nalaze ne samo imigranti nego i čitav (naš) svijet.

Pri tomu, ljudi koji se vremenom izdvajaju kao protagonisti nikako nisu nekakva bezlična ilustracija problema: Žilnik gledatelje ne bombardira njihovim tragičnim pričama, bilo onima s "puta", bilo onima od kuće, kao što se to čini u nekim drugim filmovima na sličnu temu, ali jasno naznačava njihove portrete, itekako određene i preživljenim mukama, a čini i ono što još nismo vidjeli: prepušta baš njima da budu subjekti, a ne samo žrtve, kao i da ponude moguća objašnjenja teške situacije te predlože rješenja i izlaze.

U razgovoru dvojice afričkih mladića tako saznajemo kako se mnogi nikada ne bi ni zaputili u Europu da u Africi nije na snazi novi val kolonijalizma, koji danas više uopće ne treba domaću radnu snagu, jer i nju "uvozi", iz Kine primjerice. Također, jasno i glasno postavlja se pitanje kako je moguće da zapadne zemlje, čiji su kolonijalizmi i neoliberalizmi uvelike odgovorni za probleme u Africi, naprosto "ne okupe svoje najpametnije ljude da smisle neko rješenje...", te lakonski zaključuje da "mora biti da im nije ni stalo"...



Naravno, priča o "gostima" iz Gane, Somalije, Sirije, Afganistana i drugih zemalja, istovremeno je priča o današnjoj Srbiji, pa i regiji: film počinje raščišćavanjem prošle godine poplavljenih područja, u kojima sudjeluju i imigranti, prati birokratske peripetije njihova smještanja u azilantske centre, bilježi međusobne razgovore i susrete s lokalnim stanovništvom...

Iako većinom i sami bez posla i sigurne egzistencije, ljudi s kojima se prisilni nomadi susreću uglavnom su dobrodušni prema njima, a ni vlasti nisu tako oštre kao u nekim drugim zemljama, što je Žilnik u razgovoru sa zagrebačkom publikom nakon premijere filma objasnio i time što Srbija još uvijek nije u EU, te nema obvezu da registrira sve koji traže azil, kao i činjenicom da su mnogi njezini stanovnici i sami prošli slične azilantske muke i procedure ili imaju nekoga u inozemstvu tko jeste.



U "LogBook Serbistanu" ima čak i jedna humorna scena – međunarodni razgovor na temu poligamije i seksa, koja je najviše u duhu Žilnikovih poznatih doku-drama, no autor "Lipanjskih gibanja", "Ranih radova", "Crnog filma", "Tita drugi put među Srbima", "Evrope preko plota" i još četrdesetak dokumentarnih i igranih naslova ne izbjegava prikazati ni ono što bi mnogi da zanemare, poput konstatacije jednoga od imigranata da su ulice zapuštenog srbijanskog gradića u kojemu se našao jako slične onomu što je ostavio u Africi... Ili pak trenutaka koji - iako je veći dio filma obojen nadom, umnogome potpomognutom izvrsnim, on the road ritmom filma - nedvojbeno pokazuju kako mnogi od nekoliko desetaka tisuća iz daleka pristiglih ljudi, jednako kao ni onih dvadeset-trideset tisuća koji godišnje "tiho" izađu i iz same Srbije, ili nikada neće uspjeti ući i ostati u EU, ili tamo neće dobiti ono što očekuju...

Jedna od najupečatljivijih scena filma "LogBook Serbistan" tako je ona u kojoj mladi imigrant pokušava utješiti svog slučajnog "kolegu", koji vjerojatno uopće ne razumije njegov engleski i koji je na svom dugom pješačenju do napuštene barake nedaleko od mađarske granice ozbiljno ozlijedio noge i sasvim izgubio nadu, ali se u njegovim očima ne vidi ni ljutnja ni bol, nego samo neka pitoma, beskrajna tuga.

Vesna Pažin

Fest u čast Pazolinija



Beogradski filmski festival Fest obeležava 40-godišnjicu ubistva slavnog italijanskog reditelja Pjera Paola Pazolinija (1922-1975) projekcijama biografskog filma “Pazolini” Abela Ferare, sa Vilijemom Dafoom u glavnoj ulozi.

Film o Pazoliniju, koji rekonstruiše poslednji dan zivota Pazolinija, na programu je 43. Festa 5. marta u Sava centru, a 6. marta u bioskopu Fontana i Domu omladine Beograda.

Radnja filma, koji je mešavina stvarnosti i fikcije, događa se 2. novembra 1975. godine u Rimu, kada je Pazolini ubijen pod još nerasvetljenim okolnostima.

Pazolini je predstavljen kao simbol umetnosti koja se bori protiv moći. Njegovi napisi su skandalozni, njegove filmove sankcionišu cenzori, mnogi ga vole, ali ga mnogi i mrze. Dan pred smrt, Pazolini provodi poslednje sate sa voljenom majkom i, kasnije, sa najdražim prijateljima -pre no što konačno u svoma “alfa-romeu” ne ode u noć u potrazi za avanturama u Večnom gradu.

U zoru, Pazolinija nalaze mrtvog na plaži u Ostiji na rubu grada.

Pazolini je debitovao kao režiser 1961. godine filmom “Skitnica”, za koji je koristio fabule iz sopstvenih romana, posebno iz “Žestokog života” (Una vita violenta) koji je objavljen 1959.

Snimio je nekoliko filmova koji su ušli u zlatni fond svetske kinematografije, kao što su “Mama Rim”, “Trilogija života” - “Dekameron”, “Kenterberijske priče” i “Hiljadu i jedna noć”, te “Salo ili 120 dana Sodome”, koji je prikazan posthumno.

Pazolinijevo ubistvo i dalje je obavijeno velom tajne.

Sedamnaestogodišnji mladić Pino Pelozi Gvidonia (Pelosi di Guidonia) priznao je ubistvo Pazolinija i osuđen je, 30 godina kasnije, ali je povukao iskaz, navodeći da ga je dao zbog pretnji njegovoj porodici. Tvrdio je da su ubistvo Pazolinija počinila trojica ljudi sa “južnjačkim akcentom”, koji su smatrali Pazolinija “prljavim komunistom”.

Prema nekim tumačenjima, Pazolini je životom platio neka saznanja o tajnama nacionalne naftne kompanije ENI o kojima je pisao u romanu “Petrolio”, apokaliptičnoj viziji Italije početkom 70-ih.

Italijanski senator Marčelo Delutri pronašao je pre nekoliko godina dotad neobjavljen tekst Pazolinija, koji je zapravo deo njegovog posthumno objavljenog romana “Petrolio”.

O njegovom životu i delu snimljeno je nekoliko filmova, uključujući Ferarin.

Američki reditelj Ferara poznat je i po filmovima kao što su “The Driller Killer” (1979), “Ms. 45” (1981), te “King of New York” (1990) i “Zli poručnik” (1992) kojima je osvojio širi krug kritičara. Njegovi filmovi često prikazuju antijunake vizionare koji se bore na marginama društva metropole, a često je vidljiv i uticaj katoličkog nasleđa. Posle 11. septembra, Ferara se preselio u Rim na nekoliko godina, ali je nastavio da snima filmove o rodnom gradu. Ipak, više od decenije Ferarini filmovi nisu prikazani u SAD.

(SEEcult.org)

Od Lorana do Bataljona



Beogradski filmski festival Fest, koji je proteklih deset dana prikazao više od 120 filmova, a koncepcijskim novinama pokušao da napravi zaokret od pretežno revijalne smotre i započne put povratka ka staroj slavi, završava se 8. marta u Sava centru svečanom dodelom nagrada i ruskim filmom “Bataljon” Dmitrija Mešijeva o hrabrim ženama – vojnicima u Prvom svetskom ratu.

Fest će ugostiti u završnici i ruskog ministra kulture Vladimira Medinskog koji će sa srpskim kolegom Ivanom Tasovcem imati susret sa novinarima, uoči predstavljanja ekipe filma “Bataljon”, a tokom popodneva će otvoriti izložbu originalnog 166. lista “Miroslavljevog jevanđelja” u Muzeju Vuka i Dositeja.

Gosti Festa su i idejni tvorac filma “Bataljon” Igor Ugoljnikov, producent Evgeni Ajzikovič i glumica Maria Koževnikova, koja igra jednu od heroina tog ratnog filma čija se radnja događa u proleće 1917. godine, kada je po naredbi privremene vlade - da bi se podigao borbeni moral vojske koja je bila pred raspadanjem, formiran ženski “bataljon smrti” pod komandom Marije Bočkarove, odlikovane Georgijevskim ordenom. U redovima “udarnog bataljona” bile su pre svega žene koje su služile vojsku na liniji fronta, ali i žene iz građanskih porodica, plemkinje, učenice, učiteljice, radnice…



Kao što je i počeo, 43. Fest će biti završen ceremonijom sa crvenim tepihom kojim su proteklih dana prolazili uglavnom domaći i regionalni filmski autori i članovi njihovih ekipa, uz pojedine strane goste, među kojima su najveće zvezde bili ruski reditelj Aleksandar Sokurov, dobitnik novoustanovljene nagrade Beogradski pobednik za doprinos filmskoj umetnici, te američki glumac Ričard Drajfus, kome je dodeljen počasni Beogradski pobednik. I Sokurov i Drajfus dobili su tokom boravka u Beogradu i najveće priznanje Jugoslovenske kinoteke – Zlatni pečat.

Beogradski pobednik dodeljen je na otvaranju 43. Festa i srpskoj glumačkoj divi Mileni Dravić, kada je gradonačelnik Beograda Siniša Mali istakao nameru gradskih vlasti da Fest "bude ponovo neprikosnoven u regionu i nezaobilazan u svetskoj festivalskoj ponudi” i dodao da su novi Odbor Festa, selektor Mladen Đorđević i umetnički direktor Jugoslav Pantelić, kao i “mnogi drugi vredni i posvećeni ljudi, dali su svoj maksimum da se ova težnja ostvari”.

Novoustanovljena nagrada Beogradski pobednik biće dodeljena u šest kategorija u Glavnom takmičarskom programu, u kojem je 15 filmova iz Engleske, Mađarske, Turske, Italije, Jordana, Grčke, Rusije, Francuske, Nemačke, Hrvatske, Gruzije i Čilea.

Filmovi u Glavnom takmičarskom programu, kao i u nacionalnom programu Srpski film, takmiče se za nagrade žirija, te za nagrade za najbolji film, scenario, režiju, mušku i žensku ulogu i najbolji debi.

Najbolji film Glavnog programa poneće nagradu Beogradski pobednik i 10.000 evra, a za ostale kategorije predviđene su diplome.

Sedmočlani internacionalni žiri prevodi srpska glumica Neda Arnerić, a članovi su i domaći reditelji Srđan Dragojević i Maja Miloš, te glumica Deborah Kara Unger iz Kanade, reditelj Liu Jie iz Kine, reditelj Giuseppe Piccioni iz Italije i američka direktorka fotografije Ellen Kuras.

U nacionalnoj selekciji takmiči se 12 filmova, a internacionalni žiri čine književnik Miljenko Jergović iz Hrvatske (predsednik), reditelji Predrag Antonijević i Oleg Novković iz Srbije, producent Torsten Neumann iz Nemačke i glumica Anamaria Marinca iz Rumunije.

Filmovi u nacionalnoj konkurenciji takmiče se za statuetu Beogradski pobednik i 5.000 evra, koje dobija najbolji film, nagradu žirija (4.000 evra), te nagrade za najbolju režiju (3.000 evra), najbolju žensku i mušku ulogu (po 2.500 evra), najbolji scenario (2.000 evra) i najbolji debi (1.500 evra).

O 12 filmova u novom programu Granice odlučuje žiri kojim će predsedavati reditelj Đorđe Kadijević, a čine ga i filmski TV urednik Nikola Popević i teoretičar filma Miroljub Stojanović, koji će dodeliti plaketu za najbolji film i novčanu nagradu od 3.000 evra.

Biće dodeljena i nagrada “Nebojša Đukelić” koja je sada namenjena najboljem filmu iz regiona, odnosno ostvarenju koje na najbolji način spaja tradiciju bioskopskog i umetničkog filma, a u duhu je kritičarskog rada Đukelića.

Predsednik žirija je filmski kritičar iz Hrvatske Nenad Polimac, a čine ga i dramaturškinja i filmska kritičarka Vesna Perić iz Srbije i filmski kritičar Vuk Perović iz Crne Gore.

Nagradu u uslugama za sledeći projekat nagrađenog producenta ili reditelja, u vrednosti od 5.000 evra, kao i diploma, obezbedila je Fondacija “Nebojša Đukelić”.
Takođe, biće dodeljene nagrade žirija kritike FIPRESCI Srbija (nagrada Dinko Tucaković), te nagrada žirija srpskog ogranka FIPRESCI, a studentski žiri proglasiće najbolji film iz programa Thrills & Kills.

FEST je do sada imao takmičarski program “Evropa van Evrope”, koji je prikazivao filmove iz evropskih zemalja koje nisu u Evropskoj uniji.

FEST je dobio u julu 2014. novi Odbor u kojem su, osim gradskog sekretara Vladana Vukosavljevića (predsednik), i rektor Univerziteta “Singidunum” Nada Popović Perišić, predsednica UO Filmskog centra Srbije, zatim selektorka glavnog programa Kustendorfa Dunja Kusturica, ćerka režisera Emira Kusturice, filmska producentkinja Snežana Penev i filmska reditelјka i producentkinja Mina Đukić, koja je izazvala veliku pažnju filmom "Neposlušni" i aktivnostima u oživljavanju bioskopa Zvezda.

Organizatori 43. Festa najavili su po zvaničnom zatvaranju program na bis nazvan "Dan pobednika" - 9. marta u Sava centru, Domu omladine i bioskopu Cineplexx Ušće.

Za projekcije u Sava centru cena karte je 250 dinara, u DOB-u 200 dinara, dok za Cineplexx Ušće treba izdvojiti 440 dinara.

Festivalski sajt je fest.rs, a program 43. Festa nalazi se i u Kalendaru portala SEEcult.org, odnosno OVDE (pdf).

(SEEcult.org)

Pobednici 43. Festa

http://www.seecult.org/vest/pobednici-43-festa

Venders u Muzeju Kinoteke

Muzej Jugoslovenske kinoteke prikazuje od 13. do 23. marta ciklus filmova slavnog nemačkog reditelja Vima Vendersa (Wim Wenders).

Ciklus počinje filmom “Alisa u gradovima” (1974), a obuhvata i “Prijatelj iz Amerike” (1977), “Pariz, Teksas” (1984), “Stanje stvari” (1982), “Nebo nad Berlinom” (1987), “Lisabonska priča” (1995), “Kraj nasilja” (1997), “Hotel od milion dolara” (2000), “Zemlja izobilja” (2004), “Do kraja sveta” (1991) i “Snimanje u Palermu” (2008).

Te filmove publika je mogla da vidi u februaru u novoj zgradi Jugoslovenske kinoteke, u vreme Berlinala, na kojem je Venders dobio Zlatnog medveda za životno delo.

Venders je dobitnik i Zlatnog pečata Jugoslovenske kinoteke, koje mu je uručeno za vreme 34. Festa 2006. godine.

Venders se tada predstavio i izložbom u Salonu Muzeja savremene umetnosti na kojoj je prikazao fotografije iz ciklusa "Slike sa površine Zemlje".

Filmovi Vendersa čine jedinstven opus koji ga svrstava među najznačajnije evropske filmske stvaraoce. Iako se učestalo oslanja na najrazličitije načine na američku kinematografiju, Venders je ostao jedan od najautentičnijih evropskih reditelјa.

Sajt Kinoteke je kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.

(SEEcult.org)

Odbrana filmske trake



Iako je većina bioskopa u razvijenim zemljama prešla na digitalno prikazivanje filmova, sve jače su i zahtevi za očuvanje filmske trake i opreme koja je potrebna za projekcije.

U svetlu tog zahteva protekla je i konferencija održana u Istraživačkom institutu Geti u Los Anđelesu proteklog vikenda, na kojoj je reditelj Kristofer Nolan izjavio da su projektori i filmske kopije potrebni zauvek.

Iako su severnoamerički bioskopi gotovo u potpunosti prešli na digitalno prikazivanje filmova, reditelj trilogije “Mračni vitez” rekao je da publika treba da ima izbor.

“Važno je da sačuvamo filmsku traku za buduće generacije”, rekao je Nolan, prema navodima “Holivud riportera”.

I pojedini drugi učesnici skupa u Geti institutu zauzeli su se za očuvanje filmske traje kao medija.

U februaru je postignut sporazum sa Kodakom o nastavku proizvodnje filmske trake, buduci da je jedina velika kompanija koja i dalje to čini.

Nolan, međutim, smatra da je potrebno učiniti i više od toga.

“Potrebni su nam jedinstveni standardi zaštite i arhiviranja, bilo u studijima, na Akademiji, ili u arhivskim institucijama”, rekao je Nolan.

Prema njegovim rečima, za sada ne postoji stabilan digitalni medij za arhiviranje filma, a i da postoji, trebalo bi ga testirati decenijama.

Nolan je rekao i da njegov poslednji film “Interstellar”, koji je dobio Oskara za vizuelne efekte, odlično prolazi u bioskopima koji ga prikazuju na klasičan način.

I drugi filmski reditelji, među kojima su i Kventin Tarantino i Džej Džej Abrams, ranije su se već zauzeli za opstanak filmske trake, čime su uticali na opstanak Kodakove proizvodnje tog medija.

Uprkos tome što je digitalna revolucija dovela do drastičnog pada prodaje filmske trake od 2006. godine, Tarantino, Abrams, Nolan i drugi reditelji uspeli su da ubede holivudske studije prošlog leta da se obavežu na višegodišnje nabavke filma u fizičkom formatu od Kodaka kako bi sačuvao svoju fabriku u Ročesteru.

Abrams snima novi nastavak “Ratova zvezda” na filmskoj traci koja je “postavila standard kvaliteta” u filmskoj industriji, kako je rekao ranije “Vol strit džurnalu”. “Ima nešto u filmu što je nesporno divno, nesporno organsko, prirodno i realno”, dodao je Abrams.

(SEEcult.org)

150 filmova na 62. BFDKF-u



Beogradski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma (BFDKF) prikazaće od 23. do 29. marta u Domu sindikata oko 150 filmova, a novom koncepcijom 62. izdanja pokušaće da vrati nekadašnji ugled.

BFDKF će prikazati 96 filmova u takmičarskim programima – međunarodnom, regionalnom i nacionalnom, a novim konceptom vraća sve forme dokumentarnog filma, pre svega dugometražnog i srednjemetražnog, saopšteno je 11. marta na konferenciji za novinare u Skupštini grada Beograda, koja je osnivač tog festivala.

Festival će imati tri takmičarske selekcije: Dvorište (domaća), Vidici (regionalna) i Reflektor (međunarodna). Domaći i regionalni autori takmičiće se u kategorijama: dugometražni dokumentarni film, srednjemetražni dokumentarni film, kratkometražni dokumentarni film, kratkometražni igrani film, eksperimentalni, animirani i studentski film.

Novi umetnički direktor BFDKF-a, reditelj Mladen Matičević, izrazio je zadovoljstvo odzivom autora iz zemlje, regiona i sveta, ističući da će među filmovima u takmičarskim programima biti čak 21 dokumentarni dugometražni, i mnogo srednjemetražnih.

“Opredelili smo se za tri takmičarska programa. U Srbiji ne postoji nacionalni festival dokumentarnog filma, a svaka zemlja koja drži do kulture mora da ga ima. Odazvale su se, na moju radost, sve generacije autora”, rekao je Matičević, koji je povodom novouvedene regionalne takmičarske selekcije rekao da sve zemlje u regionu “čine jedan kulturni prostor”, pa će presek dešavanja u godini moći da se vidi upravo na BFDKF-u.

Dokumentarni filmovi su budućnost domaće i svetske produkcije. Jeftiniji su, lakše se snimaju, i po temama su raznovrsniji od igranih filmova”, dodao je Matičević, koji je iz programa izdvojio domaću premijeru novog dugometražnog filma Želimira Žilnika “Destinacija Srbistan”, koji je prikazan na nedavnom ZagrebDoxu, zatim srednjemetražne filmove Gorana Markovića o Koči Popoviću, koji će imati svetsku premijeru, te Puriše Đorđevića o Čedomiru Jovanoviću, koji je prikazan na 20. Festivalu autorskog filma. Kao autorsku “zvezdu u usponu”, istakao je i Gorana Stankovića, autora filma “U mraku” o rudarima, koji će premijerno biti prikazan u domaćoj konkurenciji.



Za koncepcijski zaokret BFKDF-a, koji je bio poznat i kao Kratki metar i Martovski festival, zaslužan je, uz Matičevića, i novi Odbor tog festivala u kojem su Andreja Mladenović, Igor Toholj, Bogdan Petković, Petar Jakonić i Stevica Živkov.

Gradski sekretar za kulturu Vladan Vukosavljević rekao je se Beograd “ponosi dugom, neprekidnom tradicijom” tog festivala i “želi da unapredi kvalitet ovakvih manifestacija, ne bi li bio festivalski lider u regionu”.

“Prvi izazov je bio FEST, a ovaj je još veći, jer je u pitanju veliki povratak dugometražnog dokumentarnog filma”, rekao je Vukosavljević.

Predsedik Odbora BFDKF-a i zamenik gradonačelnika Beograda Andreja Mladenović rekao je da takvi festivali “pospešuju ne samo kulturnu, već i turističku i privrednu ponudu grada”.

“Ranijih godina je broj posetilaca padao, sad očekujemo da se to značajno promeni”, dodao je Mladenović.

Selektor i član Odbora Igor Toholj, zadužen za međunarodnu selekciju debitantskih dugometražnih dokumentaraca Reflektor, rekao je da je izbor stranih filmova višestruko relevantan, te da su mnogi prikazivani na velikim svetskim festivalima A kategorije - u Veneciji, Kanu, Roterdamu i San Sebastijanu.



Organizatori BFDKF-a istakli su i edukativan značan pratećih programa, u okviru kojih će biti prikazana retrospektiva srpske animacije od 1949. do 1990, kao i retrospektive restauriranih kopija filmova predstavljenih u Nacionalnoj galeriji umetnosti u Vašingtonu u aprilu 2014. godine, odnosno nedavno u Arhivu antologijskog filma u Njujorku.

Najavljena je i retrospektiva Urbani duh sa sedam dugo i srednjemetražnih filmova u vezi sa Beogradom, a otvoriće je slovenački dokumentarni “Vlada” Rudija Urana iz 2009. godine o nedavno preminulom velikanu beogradskog i jugoslovenskog rokenrola Vladi Divljanu.

Program MarginaDox biće posvećen crnom talasu, odnosno, angažovanim i socijalnim dokumentarcima.

Novčani fond nagrada je oko 50.000 evra.

Nagrada za najbolji dugometražni film u sve tri kategorije je 200.000 dinara, za srednjemetražni 150.000 dinara, a za kratkometražni 75.000 dinara, koliko će dobiti i svi strukovno nagrađeni filmovi.

Sva ostvarenja prikazana na BFDKF-u takmičiće se i za nagradu publike, vrednu 100.000 dinara.

Festivalu će, kako su saopštili organizatori, prisustvovati i veliki broj gostiju iz celog sveta.

Cena ulaznice za kompletan dnevni program je 350 dinara, za pojedinačne projekcije takmičarskih filmova 150 dinara, a za prateći program 50 dinara.

BFDKF prvi put organizuje, koji stoji i iza nedavnog Festa, održanog takođe prema novoj koncepciji.

BFDKF je 2014. godine prikazao oko 80 filmova u međunarodnom i domaćem takmičarskom programu, a Gran pri je osvojio turski kratki film “Para” (Buhar) Abdurahmana Onera o bračnoj problematici, snimljen iz jednog kadra.

Žiri 61. izdanja tog festivala, koji su činili nagrađivani domaći autor Nikola Majdak mlađi, rediteljka i profesorka Barbara Miler iz Ciriha, glumica Hana Selimović iz Beograda, filmolog Sesil Jork iz Kopenhagena i filmski kritičar i istoričar Andrej Alferov iz Ukrajine, nije dodelio nagrade za najbolji domaći dokumentarni film i za najbolju animaciju domaćeg filma.

Umetnički direktor BFDKF-a proteklih nekoliko godina bio je reditelj Janko Baljak, koji je za smenu, kako je saopštio u junu 2014. godine, saznao iz medija, a ocenio je da je motivisana političkim razlozima.

(SEEcult.org)

Nagrade 9. DORF-a



Dokumentarni film 'Izgubljeno dugme' o bubnjaru Bijelog dugmeta Goranu Ipi Ivandiću (1955-1994) i njegovom uzbudljivom i tragičnom životu pobedio je na devetom Festivalu dokumentarnog rok filma – DORF, izdvojivši se “najistaknutijom pričom” u regionalnoj konkurenciji.

Prelazeći granice dokumentarizma, film “Izgubljeno dugme” Renata Tonkovića, Roberta Bubala i Marija Vukadina izbegao je “zamku priče o velikom bendu i prikazao život pojedinca u svetu muzike i industrije”, istakao je žiri devetog DORF-a. “Tipična rock'n'roll tema ispričana je na upečatljiv način, uz elemente drame”, naveo je žiri najvećeg regionalnog festivala muzičkih dokumentaraca koji predstavlja od 12. do 15. marta u Vinkovcima, Osijeku i Vukovaru oko 30 filmova iz 12 zemalja.

Pobednički film “Izgubljeno dugme”, koprodukcija Bosne i Hercegovine, Hrvatske i Austrije, nastao je nakon gotovo petogodišnjeg prikupljanja materijala i razgovora, a prikazuje detalje uzbudljive biografije jednog od najboljih bubnjara bivše Jugoslavije, ali i o karijeri sarajevskog benda Bijelo dugme.

Ivandićeva slava prekinuta je na vrhuncu karijere, kada je zbog posedovanja hašiša osuđen na tri godine zatvora. Odslužio je više od godinu i po kazne, a amnestiran je za Dan Republike 1982. godine odlukom Predsedništva SFRJ. Iako se vratio muzici, njegov život kreće nizbrdo, a završava se tragičnom smrću u Beogradu, gde je prešao bio po izbijanju rata.



Žiri DORF-a, koji su činili Dušan Moravec (predsednik), bivši član pank-rok sastava Kuzle, a kasnije novinar i organizator kulturnih događaja, režiser i scenarista, zatim Krešimir Blažević, jedan od pokretača i glavni urednik portala Muzika.hr, te Lada Furlan Zaborac, basistkinja benda The Bambi Molesters, jednoglasno je odlučio o pobedniku.

Posebno priznanje žiri je dodelio filmu “Sudar u dvorcu” Arsena Oremovića iz Hrvatske o snimanju albuma Mateja Meštrovića i ansambla Sudar Percušion u dvorcu Sv. Križ Začretje u Hrvatskom zagorju, te slovenačkom filmu “Vreme za improvizaciju” Tine Lešničar o ljubljanskoj džez sceni.

Oremovićev film, kako je istakao žiri, “višeslojna je priča koja osvaja svojom jednostavnošću i dubinom na prvo gledanje”, dok je dokumentarac Tine Lešničar “uverljivo snimljen prikaz mladih muzičara u svetu savremenog džeza”.



DORF je posebno priznanje dodelio filmu “Morphine – Putovanje snova” američkog autora Marka Šumana (Shuman) zbog “temeljnog prikaza karijere sastava Morphine i ritma kojim je iznesena tragična biografija ovog sjajnog benda”.

Nagrada koju dodeljuje KlasikTV u saradnji sa DORF-om, u iznosu 10.000 kuna za razvoj scenarija muzičkog dokumentarca, pripala je rediteljki Milici Stojanov i novinaru Dušanu Majkiću iz Srbije za projekat “10 izgubljenih pesama”.

Žiri su činili Brankica Drašković, Dušan Moravec i Marcella Jelić.

Brankica Drašković iz Srbije je 2013. dobila tu nagradu, a njen film “Maske” o legendarnom novosadskom muzičaru, piscu i performeru Slobodanu Tišmi imao je svetsku premijeru na devetom DORF-u.



DORF je nagradu za životno delo dodelio ove godine Zdenku Franjiću, a osnivač i direktor tog festivala Toni Šarić naglasio je prilikom uručenja da bez izdanja Franjićeve etikete Slušaj najglasnije ne bi danas bilo ni samog DORF-a.

Nagrade DORF-a izradila je mlada umetnica iz Skoplja Marija Miloševska, a nagradu za životno delo Franjiću Arpad Slančik iz Subotice.

Deveto izdanje DORF-a obeležio je veliki broj premijera i gostiju, interesovanje posetilaca za prateće programe i mladih za EDIT program, koji je realizovan uz podršku Zaklade Kultura nova.

Festival organizuje Udruženje ljubitelja filma Rare iz Vinkovaca, uz podršku Hrvatskog audiovizuelnog centra, Grada Vinkovci, Vukovarsko-srijemske županije.

Festivalski sajt je filmfestivaldorf.com, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.

(SEEcult.org)

Podrška evropskim koprodukcijama



Evropski filmski fond Eurimaž odlučio je da podrži koprodukcije 18 igranih filmova i dva dokumentarna filma, u ukupnom iznosu od 4,4 miliona evra, a među podržanim projektima je i nekoliko iz Srbije i Hrvatske.

Među podržanim filmovima su i srpsko-bugarska koprodukcija “Smrdljiva bajka” scenariste i reditelja Miroslava Momčilovića, u produkciji Brigade d.o.o. (Srbija) i Audiovideo Orpheus (Bugarska). Taj projekat podržan je sa 62.000 evra, dok je za srpsko-hrvatsku koprodukciju “Tajna o mašinovođama” scenariste i reditelja Miloša Radovića, u produkciji Zillion filma (Srbija) i Interfilma (Hrvatska), opredeljeno 210.000 evra.

Iz Hrvatske je podržan i projekat “Ne gledaj mi u pijat” Hane Jusić, koprodukcija sa Danskom.

Među podržanim projektima je i film “Kharms” Ivana Bolotnikova iz Rusije, koprodukcija sa Litvanijom i Makedonijom.

Rumunija je nosilac dva projekta – filmova “Caini” (Psi) Bogdana Floriana Mirice, koji je koprodukcija sa Francuskom i Bugarskom, te “6,9 pe scara Richter” (6,9 stepeni Rihtera), koji je koprodukcija sa Bugarskom, a reditelj je Nicolae Caranfil.

Među podržanim projektima su i “Chronia Polla” (Happy Birthday) Christosa Georgioua sa Kipra, koprodukcija Nemačke, Grčke, Francuske i Kipra, špansko-nemački “El Olivo” (The Olive Tree) Icíara Bollaína, “Flakeslaskepot FRA P” (A Conspiracy of Faith) Hansa Pettera Molanda iz Norveške, koprodukcija Danske i Nemačke, “La femme de la plaque argentique” japanskog reditelja Kiyoshia Kurosawe, koprodukcija Francuske i Belgije, holandsko-belgijski film za decu “Meester Kikker” (Mr. Frog) Anne van der Heide iz Holandije, holandsko-belgijski “Monk” Ties Schenk, nemačko-aistrijski “Nebel im August” (Fog in August), koji potpisuje Kai Wessel, te grčko-francusko-bugarski “O gios tis Sofias” (Son of Sofia) Eline Psykou.

Podržan je i film “Rehepapp”, koprodukcija Estonije i Holandije, tursko-nemačko-francuski “Tereddut” (Clair-Obscur) rediteljke Yesim Ustaoglu, te francusko-belgijski “Un petit boulot” Pascala Chaumeila.

Podršku je dobio i britanski film “Walking to Paris” Pitera Grinaveja.

Sa 145.000 evra podržana su i dva dokumentarca - “Vienne avant la nuit” (Vienna before Nightfall) Roberta Bobera, koprodukcija Francuske, Nemačke i Austrije, kao i portugalsko-francuski “El Dorado” Salomé Lamas.

Upravni odbor Eurimaža podržao je i distribuciju 38 filmova do kraja 2015. godine u ukupnom iznosu od 202.077 evra.

Među kućama koje su dobile tu podršku su i MCF Megacom, Delta Video i Taramount iz Srbije.

U okviru podrške unapređenju svesti o značaju evropskog filma, sa 103.000 evra podržan je makedonski projekat “SeeMovies – VOD platform”.

(SEEcult.org)

16. Smotra arheološkog filma



Međunarodna Smotra arheološkog filma u Beogradu otvorena je 19. marta u Galeriji fresaka Narodnog muzeja koja je bila toliko krcata da je na desetine zainteresovanih moralo da odustane od ideje da pogleda filmove o Persepolisu i drevnom Peruu.

Ispred Galerije fresaka, prema slobodnoj proceni, ostalo je bar onoliko publike svih generacija koliko je uspelo da uđe na projekcije iranskog filma “Raskoš Persepolisa” (Farzin Rezaeian) i španskog “Drevni Peru: neistražena priča” (José Manuel Novoa).

Razlog je to što je prostor Galerije fresaka oko četiri puta manji od Atrijuma Narodnog muzeja, u kojem je Smotra arheološkog filma do sada održavana.

Budući da je Narodni muzej nedavno zatvoren zbog sanacije i rekonstrukcije, za 16. Smotru arheološkog filma, na kojoj će do 25. marta biti prikazana 22 ostvarenja iz deset zemalja, domaćin je Galerija fresaka. Za razliku od proteklih godina, a na žalost mnogih ljubitelja arheološkog filma, neće biti repriznih projekcija.

Smotra arheološkog filma nudi u 16. izdanju ostvarenja iz Irana, Polјske, Nemačke, Italije, Španije, Grčke, Austrije, Slovenije, Hrvatske i Srbije.

Izabrani filmovi, prema navodima organizatora, odlikuju se visokim naučnim kvalitetom, ali i atraktivnim pristupom kulturnoj baštini, omogućavajući tako ne samo stručnjacima, nego i svima onima koje privlače stare civilizacije da se upoznaju sa značajnim i dragocenim svetskim spomenicima. To su uglavnom novosti i reportaže, ali i obrazovni filmovi koji predstavlјaju važna otkrića, izuzetna dostignuća prošlosti iz različitih civilizacijskih perioda.

Nakon “Raskoši Persepolisa” i filma o Peruu u vremenu 4.000 godina pre Inka i dolaska konkvistadora, publika ima priliku da vidi 20. marta austrijski film “Vreme metala. Nastajanje hijerarhije“ (Petrus van der Let) o istoriji upotrebe metala i njegovom uticaju na razvoj civilizacije, kao i italijanske filmove “Lipari, luka za koju niko nije mislio da postoji” (Roberto Rinaldi) o najvećem od Eolskih ostrva i “Geneza, morgantinska boginja” (Fabrizio Lunetta) o istočnoj Siciliji, oblasti drevne grčke kulture gde antička verovanja vekovima opstaju u različitim oblicima.

Za 21. mart najavljeni su španski film “Akvadukt” (Jose Antonio Muñiz, Javier Téllez) o građevinskim dostignućima starih Rimljana, te nemački “Moć elemenata: Voda” (Charles Colville, Ruth Omphalius) iz Bi-Bi-Si-jevog serijala o ulozi vode u oblikovanju istorije i današnjice čovečanstva.

Za 22. mart najavljen je italijanski dokumentarac “Rimsko pozorište u Aosti” (Benni Piazza) o različitim fazama romanizacije pokrajine Vale d'Aosta, kao i dva nastavka filma o monumentalnom kompleksu Svetog Orsa u Aosti u periodu od IV do XI veka i od XII do XXI veka. Biće prikazan i grčki film “Knosos, lavirint mitova” (Nikos Dayandas) koji istražuje ko je prvi otkrio Knosos, da li je tajanstvena građevina koju je “iskopao” engleski istraživač Artur Evans zaista bila kraljevska palata, ko je sedeo na “prestolu kralja Minoja”, kakvu je ulogu imao mit o Minotauru u iskopavanju i tumačenju tog čuvenog arheološkog lokaliteta i konačno, šta predstavlja lavirint.

Nemački film “Moć elemenata: vazduh” (Colville/Omphalius) nastavak je serijala BBC-ja o četiri klasična elementa prirode, a austrijski “Zvuci kamenog doba” (Petrus van der Let), koji je takođe na programu 23. marta, pokušava da odgonetne da li je čovek u praistoriji imao muzičke instrumente i da li je znao da na njima proizvodi zvukove. Italijanski dokumentarac “Žena u Pompejima” (Oreste Tartaglione) govori o bogatim gospođama, robinjama, prostitutkama, ženama iz različitih društvenih klasa i miljea koje su se nalazile u Pompeji fatalnih dana uoči erupcije.

Za 24. mart najavljen je jedini srpski film na Smotri – “Viminacium – imperija Srbije” Marijane Petrović – kratka filmska priča o nekadašnjem sjaju i propasti rimskog grada i vojnog logora Viminacijum, koja je skrenula pažnju ne samo lokalne, već i svetske javnosti.

Pretposlednjeg dana Smotre biće prikazan i slovenački film “Odiseja 5200 – točak koji je pokrenuo svet” Marka Kočevara o najstarijem točku sa osovinom, koji je otkriven u Ljubljanskoj močvari. Na programu je i hrvatski film “Histri u Istri” Marka Račana o istoimenom projektu Arheološkog muzeja Istre u okviru kojeg je organizovana izložba nalaza kojima je prikazana kultura gvozdenog doba Histra. U realizaciju projekta bili su uključeni saradnici raznih struka kako bi se što vernije oživeli arheološki ostaci koji označavaju prisutnost Histra u Istri od XII veka pre n.e. sve do pada njihovog glavnog grada Nezakcija početkom II veka pre n. e.

Biće prikazan i španski film “Putevima antičkog gvožđa” (Begoña Zubia Gallastegi, Iñaki Leturia Yurrita) o livnicama u Baskiji u kojima je od gvozdenog doba pa sve do XV veka liveno gvožđe.

Poslednjeg festivalskog dana na programu je poljski film “Grad potonulih bogova” (Zdzisław Cozac) koji prati arheološka istraživanja drevnog grada Volin na obali Baltičkog mora za koji se vezuju brojne legende, te dva italijanska filma o Katedrali u Aosti kroz vekove.

U samoj završnici biće prikazan nemački film “Velika igra. Arheologija i politika” (Thomas Tode, Rasmus Gerlach) o istoimenoj izložbi u Esenu, koja se bavila rasvetljavanjem veza arheologije i politike. Suprotno ranijim pretpostavkama, te dve oblasti bile su tesno povezane, jer su nacionalizam, imperijalizam, religija, vojska, ekonomija i želja muzeja za posedovanjem predmeta uticali su na vrstu ekspedicija i odabir arheoloških lokaliteta.

Narodni muzej organizuje 16. Smotru arheološkog filma u saradnji sa Kulturnim centrom Irana, Gete institutom, Italijanskim institutom za kulturu, Institutom Servantes, Helenskim fondom za kulturu, Austrijskim kulturnim forumom i poljskom ambasadom.

Ulaznice koštaju 200 dinara, a projekcije su od 19 sati.

Narodni muzej domaćin je te manifestacije od 1998. godine, kada ju je prvi put organizovao u saradnji sa organizatorima Festivala u Roveretu, časopisom Archeologia Viva i Italijanskim institutom za kulturu.

XVI Smotru najavili su na konferenciji za novinare 16. marta u Galeriji fresaka direktor Kulturnog centra Irana Mahmud Šalui, direktor Italijanskog instituta za kulturu Đanfranko Renda, urednik programa za kulturu Instituta Servantes Havijer Vakras, koordinatorka programa Gete instituta Sunčica Šido i PR Helenskog fonda za kulturu Gordana Radaković.

Tradicionalno, filmovi Smotre arheološkog filma gostovaće i u drugim gradovima u Srbiji.

Program 16. Smotre nalazi se u Kalendaru portala SEEcult.org.

D. Stefanović / SEEcult.org