Dogodilo se na današnji dan

  31. jul

1489. - Španski moreplovac Kristofer Kolumbo (Cristiforo Colombo) je na trećem putovanju u Novi svet otkrio ostrvo koje je nazvao Trinidad.
1556. - Umro je Ignasio de Lojola (Ignacio, Loyola), osnivač katoličkog jezuitskog reda 1534, španski oficir i sveštenik. Sastavio je ustav jezuitskog reda i priručnik pod nazivom "Duhovne vežbe za vladavinu nad samim sobom".
1648. - U borbi s Turcima poginuo je proslavljeni srpski junak iz Ravnih Kotara Vuk Mandušić, uz Stojana Jankovića i Iliju Smiljanića najomiljeniji junak narodne uskočke epike.
1658. - Veliki mogul Aurangzeb proglasio se carem u Indiji.
1789. - Ruske i austrijske trupe, pod komandom grofa Aleksandra Suvorova i vojvode od Koburga (Coburg), pobedile su tursku vojsku kod Fokšanija u Rumuniji.
1849. - U bici kod Šegešvara poginuo je veliki mađarski pesniki revolucionar Šandor Petefi (Sandor Petoefi), jedan od vođa nacionalnog pokreta 1848. Otac mu je bio Srbin Stevan Petrović, a Šandorovo kršteno ime bilo je Aleksandar. Smatra se najtalentovanijim i najboljim mađarskim lirskim pesnikom 19. veka i snažno je uticao na južnoslovenske pesnike, posebno na Đuru Jakšića i Jovana Jovanovića Zmaja ("Petefijeve pesme", "Apostol", "Vitez Janoš").
1886. - Umro je mađarski kompozitor, pijanista i dirigent Franc List (Franz Liszt), muzičar romantizma, pijanistički virtuoz, koji je izgradio modernu klavirsku tehniku i znatno uticao na razvoj evropske muzike 19. veka ("Sonata h-mol", simfonije "Faust", "Dante", "Mađarske rapsodije").
1912. - Rođen je američki ekonomista Milton Fridman (Friedman),dobitnik Nobelove nagrade za ekonomiju 1976. Stvorio je novu kvantitativnu teoriju novca i bio pobornik ideje da je čvrsta monetarna politika osnova stabilne ekonomije.
1914. - Ubijen je francuski političar i istoričar Žan Žores (Jean Jaures), jedan od osnivača Francuske socijalističke partije (1902) i osnivač i urednik "Imanitea", kasnije lista francuskih komunista.
1919. - U Nemačkoj je donet Vajmarski ustav, kojim je ukinuta carevina i uspostavljena republika. Nemački car Vilhelm II (Wilhelm) abdicirao je u novembru 1918. nakon kapitulacije Nemačke u Prvom svetskom ratu.
1941. - Nemački maršal Herman Gering (Hermann Goering) dao je pismenu direktivu šefu policije Rajnhardu Hajdrihu (Reinhard Heydrich) da sačini nacrt plana za istrebljenje evropskih Jevreja ("konačno rešenje").
1944. - Kao pilot savezničkog aviona u Drugom svetskom ratu nad Mediteranom je poginuo francuski pisac Antoan de Sent Egziperi (Antoine, Saint Exupery), autor "Malog princa", jedne od najčitanijih knjiga u svetu.
1954. - Italijanska ekspedicija koju je predvodio Ardito Desio,prva je osvojila vrh Godvin Ostin, poznat kao K2, na Karakorumu, drugi najviši planinski vrh na svetu (8611 m).
1964. - Američki vasionski brod bez ljudske posade "Rendžer 7" emitovao je prve snimke tamne strane Meseca.
1965. - Rođena je škotska književnica Džoan Rouling (Joanne Rowling), autorka bestselera o dečaku Hariju Poteru (Harry Potter), koji su prevedeni na 31 jezik i prodati u desetinama miliona primeraka.
1969. - Papa Pavle VI stigao je u Ugandu, u prvu papsku posetu Africi.
1971. - Američki astronauti Dejvid Skot (David Scott) i Džejms Irvin (James Irwin), članovi misije "Apolo 15", drugog dana boravka na Mesecu proveli su više od šest časova u vožnji lunarnim vozilom ("moon buggy"). To je bila prva vožnja po tlu Meseca.
1991. - Predsednici SSSR-a i SAD Mihail Sergejevič Gorbačov i Džordž Buš (George Bush) potpisali su u Moskvi sporazum o ograničenju nuklearnog oružja velikog dometa (START).
1993. - Napadom Izraela na jug Libana, tokom kojeg je ubijeno 140 ljudi, a 500.000 izbeglo prema severu zemlje, prekinuto je jednonedeljno primirje na Bliskom istoku.
1994. - Savet bezbednosti UN odobrio je upotrebu sile u Haitiju,čime je dozvoljena vojna intervencija, koju su protiv vojnog režima predvodile SAD, i omogućen povratak na vlast izbeglog predsednika Žana Bertrana Aristida (Jean Bertrand Aristide).
1997. - Umro je bivši vijetnamski car Bao Daj (Dai), poslednjimonarh Vijetnama, koji je kao marioneta vladao zemljom pod francuskom kolonijalnom upravom. Posle četiri decenije u izbeglištvu, umro je u vojnoj bolnici u Parizu u 83. godini.
2001. - Umro je bivši portugalski predsednik Francisko KostaGomes (87). Gomesa je na funkciju predsednika postavila revolucionarna hunta, pet meseci nakon aprilske pobune 1974. kojom je okončana 50-godišnja desničarska diktatura.
2002. - Na osnovu sporazuma vlada BiH i Hrvatske u Karlovcu je osuđen bivši lider cazinskih Muslimana Fikret Abdić na 20 godina zatvora, za ratne zločine u periodu 1993-1995. u tadašnjoj Autonomnoj Pokrajini Zapadna Bosna.
2003. - Austrijanac Feliks Baumgartner (Felix) prvi je padobranom preleteo Lamanš, padajući brzinom većom od 200 kilometara na sat.
2003. - Ministar odbrane Srbije i Crne Gore Boris Tadić doputovaou Izrael. To je prva poseta ministra odbrane u istoriji dve zemlje.
2003. - Haški tribunal osudio je bosanskog Srbina Milomira Stakića na duživotni zatvor zbog zločina protiv čovečnosti nad nesrbima u Prijedoru i okolini 1992. On je prvi optuženik kome je taj sud izrekao doživotni zatvor.
StatCounter - Free Web Tracker and Counter

  1. avgust

-10. - Rođen je rimski car i istoričar Klaudije, koji je 41. nasledio Kaligulu. Tokom njegove vladavine južna Engleska je postala rimska provincija, izgrađen veliki akvadukt, proširena luka Ostija. Vladao je pod velikim uticajem svojih žena Mesaline i Agripine, koja ga je, prema predanju, otrovala pečurkama da bi obezbedila presto za svog sina iz prethodnog braka Nerona.
1291. - Tri kantona Uri, Untervalden i Švic sklopili su savez zaodbranu od Habsburgovaca, koji je bio osnova za stvaranje Švajcarske konfederacije.
1560. - Škotski parlament je ukinuo papsku jurisdikciju i odobrio kalvinističku veroispovest, čime je osnovana Škotska crkva.
1714. - Umrla je engleska kraljica Ana (Anne), poslednji monarh izdinastije Stjuart (Stenjart), tokom čije su vladavine ujedinjene Engleska i Škotska i stvorena Velika Britanija (1707). Nasledio ju je Džordž I iz hanoverske dinastije.
1774. - Britanski hemičar Džozef Pristli (Joseph Priestley) otkrio jeplin koji je nazvao "dephlogisticated air", kasnije poznat kao kiseonik.
1778. - U nemačkom gradu Hamburgu otvorena je prva štedionica u svetu.
1793. - Francuska je, kao prva zemlja u svetu, uvela metričkisistem mera.
1798. - U bici kod Abukira, blizu Aleksandrije, britanska flota admirala Horacija Nelsona (Horatio) uništila je francusku flotu pod komandom admirala Fransoa Brijesa (Francois Brueys). Posle tog poraza Napoleonova vojska u Egiptu ostala je odsečena od Evrope.
1806. - Na Mišarskom polju kod Šapca, srpski ustanici pobedili su Turke. To je bila najveća pobeda Karađorđeve vojske u Prvom srpskom ustanku.
1810. - Rođen je italijanski državnik grof Kamilo Benso Kavur(Camillo, Cavur), prvi ministar predsednik ujedinjene Italije (1861). Zaslužan je za oslobođenje Italije od Austrije i njeno ujedinjenje pod Savojskom dinastijom.
1813. - U Beču je izašao prvi broj "Novina serbskih", prvog srpskog dnevnog lista. List su pokrenuli Dimitrije Davidović i Dimitrije Frušić, a ugašen je 1822. zbog problema sa štamparijom.
1834. - Ropstvo je zabranjeno u celoj Britanskoj imperiji: u britanskim kolonijama oslobođeno je više od 770.000 robova.
1860. - Od rana zadobijenih u atentatu u Kotoru, koji je izvršio emigrant Todor Kadić, umro je crnogorski knez Danilo Petrović, naslednik vladike Njegoša i prvi svetovni vladar Crne Gore (1852). Proslavio se pobedom nad Turcima u bici na Grahovu 1. maja 1858.
1894. - Japan je objavio rat Kini zbog spora dveju zemalja oko Koreje.
1914. - Četiri dana nakon što je Austro-Ugarska objavila rat Srbiji, Nemačka je objavila rat Rusiji, Francuska je proglasila opštu mobilizaciju, a Italija je proklamovala neutralnost. Svetski rat postao je neizbežan.
1921. - Skupština Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca donela je Zakon o zaštiti države na osnovu kojeg je zabranjen rad Komunističkoj partiji, a njenim poslanicima u Skupštini (58) poništeni mandati.
1936. - Adolf Hitler otvorio je u Berlinu XI olimpijske igre.
1944. - U Varšavi, jednom od glavnih središta poljskog pokreta otpora, izbio je ustanak protiv nemačke okupacije. Nakon dvomesečnih borbi Nemci su savladali ustanike i veliki broj otpremili u koncentracione logore.
1955. - Umro je srpski pisac Stanislav Vinaver, jedna od najistaknutijih ličnosti beogradskog modernističkog pokreta posle Prvog svetskog rata, autor Manifesta ekspresionizma ("Mjeća", "Varoš zlih volšebnika", "Čuvari sveta", "Evropska noć").
1958. - Jordanski kralj Husein (Hussein) poništio je federaciju Jordana sa Irakom.
1960. - Benin (Dahomej) je proglasio nezavisnost od Francuske.
1966. - U Kini je počeo XI plenum Komunističke partije na kojem je doneta odluka o "kulturnoj revoluciji", koja je trajala narednih 10 godina.
1973. - Umro je nemački državnik Valter Ulbriht (Walter Ulbricht), prvi sekretar Jedinstvene radničke partije Nemačke (1950). Od 1960. do 1971. bio je predsednik Državnog saveta Istočne Nemačke.
1975. - Državnici 35 zemalja, među kojima i predsednik SFRJugoslavije Josip Broz Tito, potpisali su u Helsinkiju završni dokument Konferencije o evropskoj bezbednosti i saradnji.
1994. - Predsednik Nemačke Roman Hercog (Herzog) izrazio ježaljenje Poljacima zbog patnji koje su pretrpeli tokom nemačke okupacije u Drugom svetskom ratu.
2000. - Ekstremisti u Kašmiru izvršili su sedam napada u kojima je oko 90 ljudi ubijeno a više desetina ranjeno. Većina žrtava bili su hinduski hodočasnici.
2001. - Britanski premijer Toni Bler (Tony Blair) započeo zvaničnu posetu Argentini. To je bila prva poseta jednog britanskog premijera toj zemlji od Foklandskog rata 1982.
2004. - U požaru u supermarketu u trgovinskom centru u Asunsionu, prestonici Paragvaja, poginulo je preko 400 ljudi, a na stotine ih je povređeno.
2005. - Umro je saudijski kralj Fahd (84) koji je vladao Saudijskom Arabijom od 1982. godine. Za njegovog nasledika imenovan je njegov polubrat, princ Abdulah (82).
2006. - Kubanski predsednik Fidel Kastro privremeno je preneovlast na svog brata Raula, zbog bolesti. Kastro se na čelu Kube nalazi od revolucije 1959. godine.

3.avgust 1963.
Rodio se frontmen Metalike,Dzejms Hetfild

  7. avgust

1830. - Francuska skupština izabrala je Luja Filipa (Louis Philippe) za kralja Francuske, nakon što je Šarl X bio prisiljen da abdicira u Julskoj revoluciji. Novi kralj je postao poznat kao "kralj građanin".
1834. - Umro je francuski pronalazač Žozef Mari Žakar (Joseph Marie Jacljuard), koji je 1801. izumeo mehanički tkački razboj, nazvan po njemu "Žakarova mašina".
1858. - Kraljica Viktorija (Victoria) je za prestonicu britanskog dominiona Kanade odabrala Otavu.
1859. - Rođen je srpski glumac Ilija Stanojević, poznat kao Čiča-Ilija, najpopularniji komičar svog vremena. Napisao je komediju "Dorćolska posla", a sa Jankom Veselinovićem komediju s pevanjem "Potera".
1876. - Rođena je holandska igračica Margareta Gertruda Zele (Margaretha Geertruida Zelle), poznata kao Mata Hari. Pod sumnjom da je nemački špijun, Francuzi su je streljali u oktobru 1917. Ime Mata Hari, koje znači "jutarnje oko", uzela je dok je živela na Javi pre Prvog svetskog rata.
1895. - Otvorena je prva međunarodna izložba moderne umetnosti u Veneciji, koja se otada održava svake druge godine (Bijenale).
1912. - Rusija i Japan su potpisali sporazum o podeli interesnih sfera u Mongoliji i Mandžuriji.
1938. - Umro je ruski pozorišni glumac, teatrolog i reditelj Konstantin Stanislavski, osnivač Hudožestvenog teatra u Moskvi 1898.
1942. - Iskrcavanjem američkih pomorsko-desantnih snaga na ostrvo Gvadalkanal, u grupi Solomonskih ostrva, počela je savežnička ofanziva na Pacifiku u Drugom svetskom ratu.
1947. - Ekspedicija norveškog etnologa Tora Hejerdala (Thor Heyerdahl) na splavu "Kon Tiki" stigla je, nakon 101 dana plovidbe od Perua, na arhipelag Tuamotu u Polineziji.
1947. - Nick Ross, Broadcaster
1957. - Umro je američki filmski glumac Oliver Hardi (Hardy), koji je sa partnerom Stenom Lorelom (Stan Lorel) (Stenlio i Olio) igrao u preko 100 filmskih komedija snimljenih između 1926. i 1950.
1959. - Američki satelit Eksplorer 6 lansiran je iz Kejp Kaneverala. To je bio prvi satelit koji je poslao fotografije Zemlje iz svemira.
1960. - Kubanski premijer Fidel Kastro (Castro) objavio je odluku o nacionalizaciji svih američkih kompanija na Kubi.
1960. - Obala Slonovače je proglasila nezavisnost od Francuske.
1964. - Proglašena je Narodna Republika Kongo.
1989. - Umrla je srpska pozorišna rediteljka Mira Trailović, osnivač avangardnog beogradskog pozorišta "Atelje 212" (1956) i BITEF-a (Beogradski interencionalni teatarski festival). Kao reditelj predstavila je beogradskoj publici prvi put najznačajnija imena svetske pozorišne avangarde - Joneska, Sartra, Olbija, kao i popularni hipi-mjuzikl "Kosa".
1990. - Afrički nacionalni kongres Nelsona Mandele odustao je, posle 29 godina, od oružane borbe protiv vlasti bele manjine u Južnoj Africi, a zauzvrat je vlada te zemlje prihvatila razgovore o okončanju sistema aparthejda.
1995. - Najmanje 20 ljudi poginulo je u ekspoloziji bombe koju je u zgradi vlade u Kolombu, u Šri Lanki, aktivirao jedan tamilski pobunjenik, bombaš-samoubica.
1996. - U Atini su se sastali predsednici Srbije i Hrvatske Slobodan Milošević i Franjo Tuđman i postigli dogovor o normalizaciji odnosa SR Jugoslavije i Hrvatske. Sporazum je ozvaničen 23. avgusta.
1997. - Kambodžanski ministar inostranih poslova Ung Huot je formalno preuzeo dužnost prvog premijera, zamenivši zbačenog princa Norodoma Ranarita (Ranariddh).
1997. - Ilegalna organizacija kosovskih Albanaca Oslobodilačka vojska Kosova preuzela je odgovornost za niz oružanih napada na policijske stanice na Kosovu i pozvala je Albance u pokrajini da podrže oružanu pobunu protiv srpske vlasti.
1998. - U eksploziji dva automobila-bombe u američkim ambasadama u Keniji i Tanzaniji poginulo je najmanje 215 ljudi u Najrobiju i 11 u Dar es Salamu, a ranjeno je više od 5.000 ljudi. Odgovornost je preuzela do tada nepoznata grupa Islamska armija za oslobođenje svetih mesta.
1999. - U Brčkom, u Bosni i Hercegovini, održan je "Rok maraton 99" na kojem su se prvi put od raspada bivše SFRJ i time uzrokovanog rata, okupile rok grupe iz bivših jugoslovenskih republika. Koncert je najavljen kao "skup visokog rizika", ali incidenata nije bilo.
2000. - Na Korzici ubijen je iz zasede osnivač glavne gerilske grupe na tom ostrvu Žan-Mišel Rosi i njegov saradnik Žan-Klod Fratači.
2000. - Grupa američkih i švajcarskih naučnika saopštila je otkriće devet novih planeta koje se kreću u orbiti izvan našeg sunčevog sistema, što je od značaja za napore naučnika da otkriju život na nekom drugom mestu u kosmosu.
2001. - Filipinska vlada i muslimanska separatistička grupa, Islamski oslobodilački front Moro potpisali su primirje, što je korak napred u pravcu okončanja borbi koje traju dekadama u južnim Filipinima.
2002. - Međunarodni monetarni fond (MMF) dodelio je 30 milijardi dolara Brazilu, u cilju sređivanja ekonomske situacije u toj zemlji. To je najveća finansijska pomoć koju je MMF dao nekoj državi.
2003. - Sud u Dablinu osudio je lidera Prave IRA-e, odmetničke frakcije Irske republikanske armije (IRA) Majkla Mekevita na 20 godina zatvora za organizovanje bombaškog napada u gradu Oma u Severnoj Irskoj u avgustu 1998. kada je poginulo 29 osoba, a više stotina povređeno.

  8. avgust

117. - Umro je rimski imperator Marko Ulpije Trajan, poslednji rimski car koji je vodio osvajačke ratove. Tokom njegove vladavine, od 98. godine, Rimsko carstvo je najviše proširilo svoje teritorije, a istoričari su procenili da je u njemu tada živelo oko 70 miliona stanovnika.
843. - U Verdenu su franački vladari - car Lotar I, kralj Ludvig Nemački i kralj Karlo II Ćelavi, sklopili ugovor kojim je franačka država podeljena na tri dela: zapadni i srednji (kasnije Francuska) i istočni (kasnije Nemačka).
1217. - Krunisan je prvi srpski kralj Stefan Nemanjić (Prvovenčani). Krunu, koju je dobio od pape Honorija III (1216-1227), u Srbiju su doneli papski izaslanici.
1567. - Španski vojvoda od Albe stigao je kao vojni guverner u Holandiju sa 10.000 španskih i italijanskih vojnika. Njegova vladavina (do 1573) zapamćena je po teroru nad holandskim stanovništvom i po intenzivnom delovanju španske inkvizicije.
1786. - Francuski alpinista, doktor Mišel Gabrijel Pakar (Michel Gabriel Pachard) i njegov nosač Žak Balma (Jacques Balmat) osvojili su prvi u svetu najviši vrh Alpa i zapadne Evrope, Mon Blan (4807).
1815. - Francuski car Napoleon I Bonaparta (Bonaparte) krenuo je u izgnanstvo na britansko ostrvo Sveta Jelena u Atlantskom okeanu, gde je proveo poslednjih šest godina života.
1832. - Rođen je srpski pisac i slikar Đura Jakšić, najveći liričar srpskog romantizma i jedan od najdarovitijih srpskih slikara 19. veka. Pored poezije, koja je najvrednija u njegovom književnom opusu, pisao je pripovetke i herojske poeme ("Na Liparu", "Ponoć", "Padajte braćo", "Otadžbina", "Seoba Srbalja", "Stanoje Glavaš").
1883. - Rođen je meksički revolucionar Emilijano Zapata (Emiliano Zapata), koji je od 1910. kao vođa meksičkih seljaka stvarao burnu istoriju Meksičke revolucije pod parolom "Zemlja i sloboda". Ubijen je iz zasede u aprilu 1919.
1900. - U Bruklinu (Masačusets) počeo je prvi teniski turnir "Dejvis kup". Pobednici dvodnevnog takmičenja bili su Amerikanci.
1905. - Umro je srpski istoričar i sveštenik Ilarion Ruvarac, začetnik kritičkog istorijskog istraživanja i veliki protivnik nenaučnog prilaza istoriji i oslanjanja na narodnu tradiciju kao istorijski izvor.
1918. - Počela je Amijenska operacija (u severnoj Francuskoj), završna ofanziva savezničkih trupa protiv Nemačke u Prvom svetskom ratu.
1919. - Rođen je italijanski filmski producent Dino de Laurentis, koji je značajno doprineo svetskom uspehu italijanske kinematografije posle Drugog svetskog rata. Dobitnik je Oskara za filmove "Gorki pirinač" i "Ulica", kao najbolje inostrane filmove. 1919 - Mirovna konferencija Avganistana i Indije završena je potpisivanjem mira u Ravalpindiju.
1941. - Na Kosmaju je u Drugom svetskom ratu iz zasede ubijen srpski revolucionar Branko Krsmanović, španski borac, član Glavnog štaba Narodnooslobodilačkog pokreta Srbije i organizator prvih partizanskih jedinica u Šumadiji.
1945. - Londonskim sporazumom Velike Britanije, ŠSR-a, SAD i Francuske, kojem se kasnije priključilo još 19 zemalja, osnovan je Međunarodni vojni sud za suđenje nacističkim ratnim zločincima, na osnovu kojeg je vođen Nirnberški proces.
1963. - U spektakularnoj "Velikoj pljački voza", grupa kriminalaca upala je u poštanski voz između Glazgova i Londona i opljačkala 2,6 miliona funti. Svih 15 učesnika "pljačke stoleća" uhapšeno je i 1964. osuđeno na 25 do 30 godina zatvora. Jedan od glavnih aktera, Roni Bigs, uspeo je da pobegne iz zatvora i sa plenom otputuje u Brazil, gde je živeo do maja 2001, kada se sam predao Skotland jardu.
1967. - Ministri inostranih poslova Indonezije, Malezije, Singapura, Tajlanda i Filipina su u Bangkoku potpisali sporazum o osnivanju političko-ekonomske grupacije ASEAN (Udruženje zemalja Jugoistočne Azije), kojoj su kasnije pristupili Bruneji i Vijetnam.
1974. - Predsednik SAD Ričard Nikson (Richard Nidžon) objavio je, obraćajući se naciji preko televizije, da podnosi ostavku zbog umešanosti u aferu Votergejt.
1990. - Irak je, sedam dana posle okupacije, anektirao Kuvajt, kao svoju 19. provinciju. Predsednik SAD Džordž Buš (George Bush) poslao je trupe u Saudijsku Arabiju, a vojna akcija koja je usledila nazvana je "Pustinjska oluja".
1994. - Lideri Jordana i Izraela otvorili su prvi drumski granični prelaz i time potvrdili prestanak 46-godišnjeg neprijateljstva.
1996. - U vodenim bujicama koje su se iznenada sručile u turistički kamp u Pirinejima, u Španiji, noseći automobile i šatore, poginulo je najmanje 67 ljudi.
2000. - Od eksplozije bombe u stanici metroa ispod Puškinovog trga, u centru Moskve, poginulo je 12 osoba, a 53 su teško ranjene.
2004. - Umro je legendarni "borac protiv požara" na naftnim poljima, Red Ader (Adair), neustrašivi Teksašanin koji je gasio požare na naftnim izvorima širom sveta.
2005. - U Argentini je uhapšen Milan Lukić, haški optuženik za zločine protiv čovečnosti u višegradskom kraju (BiH) i izručen Tribunalu u Hagu. Lukić je u Beogradu osuđen u odsustvu na 20 godina zatvora zbog ratnog zločina otmice i ubistva 16 građana muslimanske nacionalnosti iz Sjeverina (Srbija) 1992. godine.

  10. avgust

1519. - Magelanov peti brod isplovio je na put oko sveta.

1809. - Ekvador je objavio nezavisnost od Španije. Ekvador je inače postao španska kolonija još 1534. godine, kada su španski konkvistadori Pizaro i Almagro uništili državu Inka.

1878. - Srpski knez Milan Obrenović izdao je ukaz o "ustrojstvu Vojnog muzeja", radi prikupljanja i čuvanja trofeja iz ratne istorije. Muzej je smešten u prepravljenu džamiju na platou Gornjeg grada Beogradske tvrđave na Kalemegdanu. Ondašnja štampa pisala je o tome da "je Vojni muzej ponos Beograda, da su njegove istorijske zbirke pobudile veliko interesovanje u narodu i da je tako uređen da može poslužiti kao primer".

1878. - Rođen je srpski kompozitor i muzički posac Isidor Bajić, nastavnik muzike u Srpskoj gimnaziji, horovođa i organizator muzičkog života u Novom Sadu, autor vokalnih i klavirskih dela i scenske muzike. Posebnu pažnju posvetio je obradi srpske narodne muzike, a bavio se i teorijom muzike. Dela: opera "Knez Ivo od Semberije", zbirka solo pesama "Pesme ljubavi", horske pesme "Sokoli", "Ej, ko ti kupi", "Zračak viri", "Iz srpske gradine".

1913. - U Bukureštu su Grčka, Rumunija, Srbija i Crna Gora potpisale s poraženom Bugarskom ugovor o miru, kojim je okončan Drugi balkanski rat i precizirane granice Bugarske prema Rumuniji i Srbiji. Granice između Srbije i Crne Gore i Crne Gore i Grčke utvrđene su posebnim sporazumom. Drugi balkanski rat počeo je krajem juna 1913. napadom Bugarske bez objave rata na Srbiju i Grčku. Uzrok rata bilo je neslaganje saveznika oko podele teritorija oslobođenih u Prvom balkanskom ratu od Turaka, posebno insistiranje Bugarske da dobije celu Makedoniju. Bukureštanskim mirom Makedonija je podeljena između Bugarske, Grčke i Srbije.

1948. - Premijerno je prikazana na američkoj televiziji Ej-Bi-Si (ABC) čuvena emisija "Skrivena kamera" Alena Fanta.

1983. - Umro je srpski filmski režiser Vojislav Nanović, jedan od pionira jugoslovenskog filma posle Drugog svetskog rata. Snimio je niz dokumentarnih i osam igranih filmova, uključujući "Tri koraka u prazno", "Ciganku" i "Čudotvorni mač".

1988. - Ujedinjene Nacije objavile su da se procenjuje da u Aziji živi oko tri milijarde ljudi.

  11. avgust

1456. - Umro je ugarski vojskovođa Janoš Hunjadi (Janos Hunyadi). Kao erdeljski vojvoda uspešno je ratovao protiv Turaka, a 1456. doprineo je razbijanju turske opsade Beograda. Neposredno posle toga umro je od kuge u Zemunu. U srpskim narodnim pesmama spominje se kao Sibinjanin Janko.
1707. - Švedska i Pruska potpisale su sporazum "Večna alijansa" kojim su se obavezale na međusobnu vojnu ispomoć u slučaju napada treće zemlje.
1712. - Ugovorom u Argauu, kojim je garantovana dominacija protestantskih nad rimokatoličkim kantonima, okončan je građanski rat u Švajcarskoj.
1858. - Rođen je holandski lekar Kristijan Ajkman (Christiaan Eijkman), dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1929, pronalazač uzroka bolesti beri-beri. Nobelovu nagradu je dobio za otkriće vitamina B.
1863. - Uspostavljen je protektorat Francuske u Kambodži.
1919. - Umro je američki industrijalac škotskog porekla Endru Karnegi (Andrew Carnegie, koji je veliko bogatstvo uložio u dobrotvorne svrhe, većinom u osnivanje javnih biblioteka u SAD i Velikoj Britaniji. Karnegijeva zadužbina je 1926. sa 100.000 dolara pomogla izgradnju Univerzitetske biblioteke u Beogradu.
1935. - U Nemačkoj su počele masovne demonstracije nacista protiv Jevreja.
1935. - Princ Husein (Hussein) proglašen je za kralja Jordana pošto je njegov otac Talal svrgnut s prestola zbog senilnosti.
1954. - Formalnim proglašnjem mirovnog sporazuma, u Indokini je okončan rat koji su više od sedam godina protiv francuske kolonijalne vlasti vodili Vijetnam, Laos i Kambodža. Francuska i SAD su potom u Savetu bezbednosti UN vetom sprečile prijem Severnog i Južnog Vijetnama u svetsku organizaciju.
1956. - U automobilskoj nesreći poginuo je američki slikar Džekson Polok (Jackson Pollock), začetnik i najistaknutiji predstavnik apstraktnog eksresionizma.
1960. - Afrička država Čad stekla je nezavisnost od Francuske.
1966. - Sporazumom potpisanim u Džakarti okončana su trogodišnja neprijateljstva Indonezije i Malezije.
1969. - Predsednik Zambije Kenet Kaunda (Kenneth) nacionalizovao je rudnike bakra, ključnu privrednu delatnost, koja je donosila više od 50 odsto nacionalnog prihoda.
1990. - Partija Slobodnih demokrata (FDP) zapadno nemačkog ministra inostranih poslova Hansa Ditriha Genšera (Hans Dietrich Genscher) ujedinila se sa istočnonemačkim liberalima, formirajući prvu svenemačku političku partiju od podele Nemačke posle Drugog svetskog rata.
1996. - Umro je češki dirigent i kompozitor Rafael Jeronim Kubelik (Jeronym) koji je sa 20 godina, 1934, debitovao kao dirigent Češke filharmonije. Otišao je u izbeglištvo kada su komunisti došli na vlast 1948, a u domovinu se vratio 1990. da bi dirigovao koncertom kojim je otvoren Praški prolećni muzički festival.
1999. - Potpuno pomračenje sunca videlo se u delovima Evrope, Bliskog istoka i Azije. Videlo se i iz Srbije.
2000. - Banka Japana je po prvi put za 10 godina podigla kamate i time bez presedana odbila vladin zahtev da povećanje odloži.
2000. - Mađarski zarobljenik iz II svetskog rata Andraš Tamaš (75), koji je bio zatvoren u ruskoj psihijatrijskoj bolnici i zaboravljen 50 godina, vratio se u domovinu.
2002. - Katolički nadbiskup Emanuel Milingo od Zambije koji se u maju venčao sa Marijom Sung u Crkvi ujedinjenja, pristao je da poništi brak, uprkos upozorenju Vatikana da će biti ekskomuniciran iz katoličke crkve.
2003. - Pod pritiskom SAD predsednik Liberije Čarls Tejlor (Charles Taylor) podneo je ostavku i napustio zemlju, zatraživši azil u Nigeriji. Tu zemlju već 14 godina potresa građanski rat.
2003. - NATO je preuzeo komandu nad 5.000 vojnika međunarodnih mirovnih snaga u Kabulu (Avganistan). To je prva akcija Alijanse izvan Evrope od osnivanja NATO 1949. godine.

  12. avgust

1450. - Englezi su u Stogodišnjem ratu predali Francuzima lučki grad Šerbur čime je francuski kralj Šarl VII (Charles) završio osvajanje Normandije.
1503. - Rođen je danski kralj Kristijan III (Christian). Na presto je došao 1534. tokom građanskog rata protestanta i katolika. Kao pobornik Reformacije, ustanovio je Luteransku crkvu u Danskoj.
1687. - Austrijska i mađarska vojska pod komandom Ludviga Vilhelma Badenskog (Ludwig Wilhelm von Baden) pobedila je u odlučujućoj bici kod Mohača tursku vojsku Mohameda IV (Mohammed).
1759. - Ruske trupe generala Saltikova i austrijske pod Landonom porazile su u bici kod Kunersdorfa u Sedmogodišnjem ratu prusku armiju, koju je predvodio kralj Fridrih II Veliki (Friedrich). Drezden je pao u austrijske ruke.
1813. - Austrija je objavila rat Napoleonu.
1827. - Umro je engleski slikar, bakrorezac i pisac Vilijam Blejk (William Blake), pesnik intuicije i mašte. Književnu slavu stekao je zbirkama "Pesme iskustva" i "Pesme nevinosti", a kao slikar poznat je po 21 ilustraciji za "Knjigu o Jovu" i ilustracijama Čoserovih (Chauser) "Kanterberijskih priča".
1848. - Umro je engleski inženjer i pronalazač Džordž Stivenson (George Stephenson). Razvio je i unapredio konstrukciju parne lokomotive, a njegova lokomotiva "Rokit" vukla je 1825. prvi putnički voz u svetu na pruzi Stokton-Darlington. U Njukastlu je 1823. osnovao prvu fabriku lokomotiva.
1849. - Austrijska vojska uz pomoć Rusije ugušila je Mađarsku revoluciju, a nacionalni lider Lajoš Košut (Lajos Kossuth) napustio je zemlju.
1881. - Rodjen je Sesil B. de Mil (Cecil B. De Mille), holivudski filmski producent i režiser.
1887. - Pronalazač Tomas Edison snimio je po prvi put ljudski glas.
1898. - Potpisivanjem protokola, kojim je Španija ustupila SAD-u Kubu i Portoriko, završen je Špansko-američki rat. SAD su istovremeno anektirale Havaje.
1900. - Umro je austrijski velemajstor Vilhelm Štajnic (Wilhelm Steinitz), prvi zvanični svetski šampion u šahu. Titulu svetskog prvaka osvojio je 1886. pobedom nad Johanesom Cukertortom (Johannes Zukertort) rezultatom 10:5, uz pet remija. Objavio je 1889. "Udžbenik modernog šaha".
1914. - Velika Britanija je u Prvom svetskom ratu objavila rat Austro-Ugarskoj.
1914. - Počela je Cerska bitka, završena 20. avgusta pobedom srpske vojske nad austrougarskom. To je bila prva srpska i prva saveznička pobeda u Prvom svetskom ratu.
1922. - Umro je irski političar Artur Grifit (Arthur Griffith), jedan od osnivača nacionalnog republikanskog pokreta Šin Fejn 1905. Godine 1921. predvodio je delegaciju koja je sa Velikom Britanijom zaključila sporazum o nezavosnosti Irske, a 1922. izabran je za prvog predsednika Irske Republike.
1925. - Rođeni su britanski blizanci Noris i Ros Mekverter (Norris, Ross McWhirter), koji su osnovali Ginisovu knjigu rekorda. Rosa je 1975. ubio pripadnik Irske republikanske armije.
1944. - Proradio je prvi naftovod pod morem kojim je ispod Lamanša nafta isporučivana savezničkim snagama u Francuskoj. Kroz naftovod je dnevno prolazilo 700 tona nafte.
1949. - Rodjen je Mark Nofler (Knopfler), rok guitarista, osnivač grupe Dajr Streits (Dire Straits).
1954. - Rodjen je Pat Meteni (Metheny), džez gitarista.
1955. - Umro je nemački pisac Tomas Man (Thomas Mann), dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1929. Po dolasku nacista na vlast u Nemačkoj 1933. emigrirao je u Švajcarsku, a 1939. u SAD ("Čarobni breg", "Budenbrokovi", "Doktor Faustus", "Smrt u Veneciji").
1955. - Umro je Ian Flemming, engleski pisac koji je stvorio lik Džejmsa Bonda (James Bond) u svojim romanima o 'najvećem svetskom agentu', na osnovu njih su snimljeni prvi filmovi o Bondu.
1969. - SAD su lansirale u svemir Echo, prvi svetski telekomunikacioni satelit.
1970. - U okviru "nove istočne politike" nemački kancelar Vili Brant ((Willy Brandt) potpisao je u Moskvi sporazum kojim su se Zapadna Nemačka i SSSR odrekle sile u međusobnim odnosima i priznale postojeću granicu između dve nemačke države.
1976. - Pripadnici libanske desnice, nakon jednomesečne opsade i žestokih borbi, osvojili su palestinski logor Tel-El Zatar.
1978. - Japan i Kina potpisali su u Pekingu sporazum o miru i prijateljstvu.
1982. - Umro je američki filmski i pozorišni glumac Henri Fonda (Henry). Igrao je u više od 80 filmova, a Oskar je dobio za ulogu u svom poslednjem filmu "Na zlatnom jezeru".
1984. - U Los Anđelesu su završene 23. Olimpijske igre na kojima je učestvovalo 140 zemalja. Reprezentacija SFR Jugoslavije osvojila je sedam zlatnih medalja, četiri srebrne i sedam bronzanih.
1985. - U avionskoj nesreći "Boinga 747" japanske kompanije "Jal" na planini Osutaka u blizini Tokija, preživelo je samo četvoro od 524 putnika i članova posade.
1992. - SAD, Kanada i Meksiko postigli su sporazum o stvaranju jedinstvene zone slobodne trgovine, čime je stvoren najveći svetski trgovinski blok.
2000. - U Barencovom moru je potonula ruska nuklearna podmornica Kursk, nakon dve eksplozije prouzrokovane kvarom. U ovoj nesreći poginulo je svih 118 članova posade.
2001. - Kralj Kambodže Norodom Sihanuk parafirao je zakon kojim je ustanovljen specijalni kambodžanski sud "međunarodnog karaktera" za suđenje bivšim vođama Crvenih Kmera za zločine protiv čovečnosti, koje su počinili tokom vladavine od 1975. do 1979.
2001. - Više od 11.000 stanovnika japanskog ostrva Okinava evakuisano je pre demontiranja američke bombe teške 36 kilograma, preostale iz II svetskog rata.

  13. AVGUST

1521. - Španski osvajač Ernan Kortes zauzeo je i razorio, nakon tromesečne opsade, asteški grad Tenočtitlan (Meksiko Siti).
1624. - Francuski kralj Luj XIII postavio je za prvog ministra kardinala Rišeljea.
1792. - Francuski revolucionari su uhapsili članove kraljevske porodice, tri dana nakon ukidanja monarhije i zbacivanja kralja Luja XVI.
1814. - Holanđani su ustupili Velikoj Britaniji Rt Dobre Nade.
1820. - Rođen je britanski muzikolog Džordž Grov, autor "Rečnika muzike i muzičara" (4 knjige 1879-89).
1826. - Umro je francuski lekar Rene Teofil Jasint Lenak, koji je 1819. izumeo stetoskop.
1863. - Umro je francuski slikar Ežen Delakroa, predstavnik romantizma u francuskom slikarstvu. Ilustrovao je Geteovog (Goethe) "Fausta" i napisao "Dnevnik" u kojem je izložio zapažanja o umetnosti ("Danteova barka", "Ulazak krstaša u Carigrad", "Na barikadama 28. jula 1830.").
1868. - U Peruu i Ekvadoru je počela serija zemljotresa u kojima je poginulo oko 25.000 ljudi.
1871. - Rođen je nemački revolucionar Karl Libkneht, jedan od osnivača i vođa Komunističke partije Nemačke. Kao poslanik u Rajhstagu istupao je protiv nemačkog i međunarodnog imperijalizma i jedini je glasao protiv ratnih kredita u decembru 1914. Bio je jedan od vođa Novembarske revolucije u Nemačkoj 1918, ali je posle gušenja revolucije uhapšen i u januara 1919. ubijen zajedno s Rozom Luksemburg.
1888. - John Logie Baird, Scottish born television pioneer
1899. - Rođen je engleski filmski režiser Alfred Džozef Hičkok. Proslavio se kriminalističkim filmovima i filmovima strave, koji su postali klasika u tom žanru ("Ptice", "Psiho", "39 stepenica", "Sever-severozapad").
1902. - Rođen je nemački inženjer Feliks Vankl, izumitelj rotacionog motora, koji je po njemu dobio naziv. Prvu ideju za taj motor patentirao je 1929, a 1939. avion Mešeršmit 209 sa eksperimentalnim Vanklovim motorom postigao je svetski rekord u brzini.
1910. - Umrla je engleska medicinska sestra Florens Najtingel, koja je u Krimskom ratu (1853-56) organizovala prvu ekipu za negu ranjenika, a potom osnovala prvu školu za bolničarke.
1912. - Umro je francuski kompozitor Žil Masne, autor više od 20 opera ("Manon", "Verter", "Don Kihot").
1913. - Rođen je kiparski arhiepiskop Makarios III, vođa pokreta za nezavisnost Kipra od Velike Britanije i prvi predsednik te mediteranske zemlje od 1960. do smrti 1977. Bio je i jedan od istaknutih lidera pokreta nesvrstanih zemalja.
1914. - Francuska je u Prvom svetskom ratu objavila rat Austro-Ugarskoj.
1923. - Mustafa Kemal Ataturk, postao je prvi predsednik Turske. Tokom vladavine do smrti 1938. sproveo je radikalne reforme u zemlji približivši Tursku Evropi.
1927. - Rođen je kubanski revolucionar i državnik Fidel Ruz Kastro, pod čijim je vođstvom na Kubi svrgnuta diktatura Fulhensija Batiste i izvedena socijalistička revolucija.
1961. - Vlasti Istočne Nemačke zatvorile su granicu između Istočnog i Zapadnog Berlina kod Brandenburške kapije i počele izgradnju 155 kilometara dugačkog zida prema granici sa Zapadnom Nemačkom, koji je u narednih 38 godina bio simbol podeljene Nemačke i hladnoratovski simbol podeljenog sveta. Zid je probijen u novembru 1989, nakon čega se Nemačka ponovo ujedinila.
1964. - U Velikoj Britaniji izvršene poslednje smrtne kazne vešanjem dvojice zatvorenka u Liverpulu i Mančesteru, osuđenih na smrt zbog ubistva.
1993. - Više od 120 ljudi je poginulo kada se u Tajlandu srušio šestospratni hotel.
1998. - Švajcarske banke i jevrejske grupe postigle su sporazum kojim je predviđena suma od milijardu i 250 miliona dolara kompenzacije za žrtve holokausta u Drugom svetskom ratu.
2001. - Politički lideri Makedonaca i Albanaca potpisali su u Ohridu mirovni sporazum kojim su okončani višemesečni sukobi ove dve etničke zajednice u Makedoniji.
2003. - Libija i porodice žrtava bombaškog napada na Pan Am-ov avion nad jezerom Lokerbi postigli su dogovor o nadoknadi štete u visini od 2,7 milijardi dolara. U eksploziji tog aviona stradalo je 270 ljudi.

  14. AVGUST

1385. - Pobedom u bici kod Alžubarote, Portugalci su sprečili pokušaj invazije kralja Kastilje Huana I (Juan), čime je osigurana nezavisnost Portugala.
1457. - Gutenbergova štamparija u Majncu izdala je prvu štampanu knjigu u boji. "Majnciški psaltir" bio je štampan u crvenoj i crnoj boji.
1777. - Rođen je danski fizičar Hans Kristijan Ersted (Christian Oersted), osnivač nauke o elektromagnetizmu. Otkrio je magnetski učinak električne struje i po njemu je nazvana jedinica za jačinu magnetskog polja u elektormagnetskom CGS sistemu (Oe).
1784. - Na ostrvu Kodijak pored Aljaske osnovana je prva ruska kolonija. SAD su od Rusije 1867. kupile Aljasku za 7,2 miliona dolara.
1867. - U pokušaju da stvori veliki balkanski savez protiv Otomanskog carstva, knez Srbije Mihailo Obrenović sklopio je ugovor sa Grcima.
1893. - U Francuskoj su, prvi put u svetu, uvedene registarske tablice za motorna vozila.
1900. - Snage evropskih velesila, SAD i Japana, zauzele su Peking,čime je okončan "Bokserski ustanak" u Kini. Cilj ustanka je bio proterivanje stranaca iz Kine i domaćih hrišćana kao eksponenata stranih ugnjetača.
1920. - U Beogradu je potpisan ugovor o stvaranju "Male Antante", vojno-odbrambenog saveza Čehoslovačke i Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca protiv restauracije Habsburgovaca i revizionističkih težnji Mađarske posle Prvog svetskog rata. Savezu je 19. avgusta pristupila i Rumunija.
1934. - U prvi nacistički koncentracioni logor Dahau, kod Minhena, stigli su prvi zatvorenici, protivnici režima Adolfa Hitlera. Kasnije je, u Drugom svetskom ratu u tom logoru ubijeno 70.000 zatočenika iz okupirane Evrope.
1941. - Britanski premijer Vinston Čerčil (Njinston Churchill) ipredsednik SAD Frenklin Rozevelt (Franklin Roosevelt) potpisali su "Atlantsku povelju", kojom su se založili za pravo svakog naroda da izabere vlast u svojoj zemlji i da se izjašnjava o teritorijalnim promenama. Ta povelja kasnije je uključena u Povelju UN.
1945. - Japan je prihvatio savezničke zahteve za bezuslovnu kapitulaciju, čime je okončan Drugi svetski rat. Kapitulacija je potpisana 2. septembra na američkom bojnom brodu "Misuri" u Tokijskom zalivu.
1947. - Formirana je država Pakistan, nastala po završetku britanske vladavine u regionu i podele azijskog potkontinenta na islamski Pakistan i Indiju naseljenu pretežno Hindusima. Pakistan je bio podeljen na dva dela, Zapadni i Istočni, koji je kasnije postao nezavisna država Bangladeš.
1949. - U Zapadnoj Nemačkoj su održani prvi izbori posle Drugogsvetskog rata. Konrad Adenauer je postao prvi kancelar Zapadne Nemačke.
1956. - Umro je nemački pisac Bertolt Breht (Brecht), jedan od najvećih dramskih autora i teoretičara pozorišta 20. veka. Svetsku slavu stekao je "Prosjačkom operom", za koju je muziku napisao nemački kompozitor Kurt Vajl (Weill). Po povratku u Nemačku 1949, koju je napustio 1933. kada su nacisti došli na vlast, osnovao je u tadašnjem Istočnom Berlinu čuveno pozorište "Berlinski ansambl" ("Kavkaski krug kredom", "Majka hrabrost").
1969. - Vlada Velike Britanije odobrila je ulazak britanskih trupa u Severnu Irsku da bi sprečila eskalaciju sukoba između katolika i protestanata.
1970. - SFR Jugoslavija i Vatikan obnovili su pune diplomatske odnose posle 18-godišnjeg prekida.
1980. - Počeo je štrajk radnika u poljskom brodogradilištu u Gdanjsku. Radnički protesti ubrzo su se proširili na celu zemlju i doveli do velikog društvenog preokreta u Poljskoj, a značajno su uticali i na promene u ostalim komunističkim zemljama istočne Evrope.
1986. - U Pakistanu je izbila pobuna protiv vlasti predsednika Zije ul Haka (Zia ul-Halj). Nekoliko ljudi je ubijeno, a lider opozicije Benazir Buto (Bhutto) je uhapšena.
1988. - Umro je italijanski konstruktor sportskih automobila Enco Ferari (Enzo Ferrari).
1996. - Južnoafrička Nacionalna partija, nosilac politike aparthejda u Južnoj Africi, u parlamentu je prešla u opozicione klupe, posle 48 godina.
2000. - Ruska pravoslavna crkva proglasila je za svece poslednjeg ruskog cara Nikolaja Drugog Romanova i članove njegove porodice, koji su ubijeni tokom Oktobarske revolucije, 1918. godine.
2000. - Savet bezbednosti UN doneo je rezoluciju o formiranju posebnog suda za zločine počinjene tokom građanskog rata u Sijera Leoneu.
2004. - U 93. godini umro je poljski pisac i nobelovac Česlav Miloš (Czeslanj Milosz), koji je skoro 30 godina proveo u egzilu. Zbirka eseja o totalitarizmu "Zarobljeni um" donela mu je svetsku slavu i priznanje.

  15. AVGUST

1057. - Ubijen je škotski kralj Magbet (Macbeth), koji je 17godina ranije osvojio presto ubivši tadašnjeg škotskog kralja Dankana (Duncan). Magbetova vladavina inspirisala je Šekspira (Shakespeare) da napiše jednu od svojih najpoznatijih drama
1534. - Španski monah Ignasio de Lojola (Ignacio, Loyola) osnovaoje u Parizu rimokatolički jezuitski red, kojeg je papa Pavle III priznao šest godina kasnije.
1688. - Rođen je pruski kralj Fridrih Vilhelm (Friedrich Wilhelm), koji je tokom vladavine (1713-40) centralizovao administraciju i formirao jaku i disciplinovanu vojsku, pa se smatra utemeljivačem pruskog militarizma.
1769. - U Ajačiju, na Korzici, rođen je francuski vojskovođa icar Napoleon Bonaparta (Bonaparte), čiji su ratni uspesi omogućili političku i ekonomsku prevlast Francuske nad većim delom Evrope. Nakon poraza kod Vaterloa 1815. prognan je na ostrvo Sveta Jelena u Atlantskom okeanu gde je umro 1821.
1771. - Rođen je škotski pisac Volter Skot (Walter Scott), autoristorijskih romana "Rob Roj", "Ajvanho", "Veverli". Skupljao je i narodne pesme i pisao epove iz istorije Škotske. Izdao je u engleskom prevodu i srpsku narodnu pesmu "Hasanaginica".
1834. - Britanski parlament usvojio je zakon o kolonizaciji Južne Australije.
1888. - Rođen je engleski pukovnik Tomas Edvard Lorens (Thomas Edward Lawrence), arheolog, istraživač, pisac i ratnik. Postao je poznat kao "Lorens od Arabije", kada je u Prvom svetskom ratu (1917-18) poveo Arape u rat protiv Turske.
1914. - Prolaskom broda "Ankon" otvoren je Panamski kanal, prokopdug 81,6 kilometara, koji u najužem delu srednje Amerike spaja Atlantski i Tihi okean. Kanal je zvanično otvoren tek u julu 1920.
1916. - U Bici na Somi u Prvom svetskom ratu prvi put je upotrebljen britanski tenk poznat kao "Veliki Bili".
1918. - SAD su prekinule diplomatske odnose sa Rusijom, nakon uspostavljanja boljševičke vlasti.
1944. - Iskrcavanjem savezničkih trupa u južnoj Francuskoj u Drugom svetskom ratu počela je operacija "Dragon", čime je otvoren drugi front nakon iskrcavanja saveznika u Normandiji u junu.
1945. - Koreja je oslobođena od japanske kolonijalne vlasti nakon kapitulacije Japana u Drugom svetskom ratu. Poluostrvo je zatim podeljeno na komunistički sever i kapitalistički jug.
1947. - Stupio je na snagu akt o nezavisnosti Britanske Indijekojim su, posle 180 godina kolonijalne vladavine Velike Britanije, formirane Indijska Unija i Pakistan.
1948. - Južna Koreja je postala nezavisna država pod nazivom Republika Koreja, a za predsednika je izabran Singman Ri (Syngman Rhee).
1950. - U zemljotresu u severoistočnoj indijskoj državi Asampoginulo je više od hiljadu ljudi.
1960. - Proglašena je nezavisnost afričke države Kongo-Brazavil, koji je od 1886. bio francuska kolonija pod nazivom Srednji Kongo.
1962. - Probijen je drumski tunel ispod Mon Blana, kojim jefrancuski grad Šamoni povezan sa italijanskom dolinom Aoste.
1965. - Koncert Bitlsa u Njujorku okupio je 55.600 ljudi, čime jepostavljen svetski rekord u broju posetilaca i zaradi na pop koncertu.
1971. - Bahrein je stekao nezavisnost nakon 150 godina britanske kolonijalne vlasti.
1975. - U vojnom puču je ubijen predsednik Bangladeša šeik Mudžibur Rahman (Mujibur), prvi premijer nakon sticanja nezavisnosti u januaru 1972.
1990. - Predsednik Mihail Sergejevič Gorbačov vratio jesovjetsko državljanstvo Aleksandru Solženjicinu, dobitniku Nobelove nagrade za književnost, koji je 1974. pod pritiskom vlasti prinuđen da emigrira na Zapad.
1994. - U Sudanu je uhapšen i izručen Francuskoj jedan od najpoznatijih svetskih terorista Iljič Ramires Sančes (Illich Ramirez Sanchez), poznat kao "Karlos Šakal" (Carlos).
1995. - Japan je, 50 godina nakon završetka Drugog svetskog rata,prvi put jasno izrazio žaljenje zbog ratnih akcija u regionu.
1996. - Nakon četiri godine ponovo je otvoren sarajevski aerodromza komercijalne letove. Na aerodrom su tokom rata u Bosni (1992-95) sletali samo službeni avioni i avioni sa humanitarnom pomoći.
1998. - U jednom od najtežih terorističkih napada u Severnoj Irskoj tokom gotovo 30 godina nasilja, u eksploziji automobila-bombe u mestu Omag, poginulo je 29 ljudi.
2000. - Američki predsednik Bil Klinton svečano je predao rukovodeću funkciju u Demokratskoj partiji potpredsedniku Alu Goru.
2001. - Potpukovnik Vojske Republike Srpske Dragan Jokić dobrovoljno se predao Međunarodnom sudu za ratne zločine koji ga je osumnjičio za ratne zločine počinjene nad Muslimanima u Srebrenici u julu 1995.
2001. - Makedonski parlament odobrio je dolazak 3.500 vojnika NATO u cilju razoružanja albanskih ekstremista.
2002. - Policija u Zimbabveu počela je da hapsi bele farmere kojisu se oglušili o vladino naređenje da napuste svoju zemlju kako bi ona bila dodeljena crncima bezemljašima.
2005. - Posle 38 godina izraelske okupacije zvanično je počelaevakuacija jevrejskih naselja u pojasu Gaze, što će omogućiti formiranje palestinske države.

  17. avgust

1743. - Mirom u Abou, kojim je Rusiji pripao južni deo Finske,okončan je rusko-švedski rat (1741-43).
1753. - Rođen je češki slavista Jozef Dobrovski (Josef Dobrovsky), najznačajnija ličnost češkog narodnog preporoda, autor gramatike češkog jezika i "Udžbenika staroslavenskog jezika" (1822), prve naučne gramatike staroslavenskih jezika.
1786. - Rođen je američki nacionalni junak i političar Dejvi Kroket (Davy Crockett), član Kongresa SAD od 1827. do 1831. i od 1833. do 1835. Poginuo je u martu 1836. braneći tvrđavu Alamo od Meksikanaca.
1786. - U Potsdamu je umro pruski kralj Fridrih II Veliki(Friedrich der Grosse), koji je tokom vladavine od 1740. do smrti stvorio od Pruske evropsku silu. Nasledio ga je Fridrih Vilhelm II.
1850. - Danska je prodala Velikoj Britaniji sva utvrđenja ivlasnička prava nad Zlatnom obalom u Africi.
1879. - Osnovana je Francuska kompanija za izgradnju Panamskogkanala na čelu sa Ferdinandom de Lesepsom (Lessepes). Kompanija je bankrotirala 1889. izazvavši veliki politički skandal u Francuskoj, a gradnju kanala nastavile su SAD, nakon što su 1902. otkupile francusku koncesiju, dotad izvršene radove i znatan deo opreme za 40 miliona dolara i osnovale Zonu Panamskog kanala (1903).
1887. - Rođen je Karlo I, poslednji austrijski car (1916-18) iugarsko-hrvatski kralj (1916-19), naslednik Franca Jozefa I. Nakon neuspelih pokušaja da u toku Prvog svetskog rata sklopi separatni mir i monarhiju reformiše u federalnu državu, bio je prinuđen da se odrekne prestola i emigrira u Švajcarsku.
1896. - Džorž Karmak (George Carmack) otkrio je zlato u pritocireke Klondajk u Kanadi, izazvavši jednu od najmasovnjih "zlatnih groznica".
1908. - Umro je srpski pisac Radoje Domanović, majstor političkesatire, koja u njegovim najboljim pripovetkama ("Stradija", "Vođa", "Danga") doseže nivo univerzalne kritike ljudske naravi i društvenih institucija.
1941. - Nemci su u Drugom svetskom ratu obesili na Terazijama ucentru Beograda tela petorice srpskih rodoljuba.
1943. - Savezničke snage uspostavile su, u Drugom svetskom ratu,kontrolu na Siciliji.
1945. - Vođa indonežanske borbe za nezavisnost Ahmed Sukar noproglasio je nezavisnost Indonezije od Holandije i osnivanje jedinstvene Republike Indonezije. Holandija je priznala suverenitet Indonezije tek 1949, nakon četvorogodišnjeg indonežansko-holandskog rata.
1960. - Afrička država Gabon stekla je nezavisnost od Francuske.
1962. - Čuvari Berlinskog zida ranili su 18-godišnjeg Petera Fehtera (Peter Fechter) kada je pokušao da pobegne preko Berlinskog zida i pustili ga da umre od gubitka krvi. Taj slučaj postao je simbol tragedije do koje je dovelo podizanje zida između Istočne i Zapadne Nemačke, a dvojica čuvara optuženi su u julu 1996. za ubistvo bez predumišljaja.
1976. - U zemljotresu koji je izazvao ogromne talase, nafilipinskom ostrvu Mindanao poginulo je oko 8.000 ljudi.
1985. - U eksploziji automobila-bombe u hrišćanskom delu Bejruta poginulo je 60 i povređeno sto ljudi.
1987. - Nemački ratni zločinac Rudolf Hes (Heš), zamenik Adolfa Hitlera, izvršio je samoubistvo u 93. godini u berlinskom zatvoru Špandau, u kome je izdržavao kaznu doživotne robije na koju je osuđen u Nirnberškom procesu 1946.
1988. - Od eksplozije bombe podmetnute u vojni avion poginuo jepakistanski diktator, general Mohamed Zija ul Hak (Mohammed Zia, Hack). Sa predsednikom Pakistana poginuo je i ambasador SAD u Islamabadu Arnold Rafel (Raphel).
1990. - Nakon najave Srpskog nacionalnog veća da će raspisati referendum o autonomiji Srba u Hrvatskoj, specijalne snage hrvatske policije napale su policijske stanice u srpskim opštinama Obrovac i Benkovac. Srbi su odgovorili podizanjem barikada na saobraćajnicama, čime je počela pobuna Srba u Kninskoj krajini.
1996. - Sa kosmodroma u Bajkonuru u vasionu je poletela prva Francuskinja, Klaudija Andre Dešaj (Claudie, Deshays), koja je potom provela 16 dana u naučnoj misiji na ruskoj svemirskoj orbitalnoj stanici "Mir".
1999. - U najtežoj prirodnoj katastrofi u istoriji Turske, uzemljotresu sa epicentrom kod grada Izmit, 150 kilometara zapadno od Istanbula, poginulo je više od 30.000 ljudi.
2001. - Nezadovoljna radom vlade Srbije, Demokratska stranka Srbije donela je odluku da povuče svoje predstavnike iz vlade. Bio je to početak ozbiljne krize u Demokratskoj opoziciji Srbije (DOS) koja je izbornom pobedom u septembru 2000. srušila desetogodišnji režim Slobodana Miloševića.
2004. - Umro je Žerard Suzej (Gerard Souzay) jedan od najvećih francuskih baritona.
2005. - Umro je bolivijski fotograf Fredi Alborta (Fredy) koji je 1967. snimio čuvenu fotografiju ubijenog legendarnog gerilskog vođe Če Gevare (Che Guevara).

  18. AVGUST

1649. - Turski sultan Ibrahim je smenjen i ubijen. Nasledio ga je Muhamed IV.
1708. - Britanci su zauzeli Sardiniju.
1805. - Srbi su na brdu Ivankovac kod Ćuprije, u jednoj odnajvećih bitaka tokom Prvog srpskog ustanka, prvi put potukli tursku vojsku.
1812. - Napoleon Bonaparta (Bonaparte) je u bici kod Smolenskaporazio rusku vojsku i nastavio da napreduje prema Moskvi.
1830. - Rođen je Franc Jozef I (Franz Josef), austrijski car od 1848, a od 1867. car Austro-Ugarske monarhije do smrti u septembru 1916. Godine 1878. okupirao je, a potom anektirao Bosnu i Hercegovinu. Atentat na njegovog bratanca nadvojvodu Franca Ferdinanda u Sarajevu 1914. iskoristio je kao povod da objavi rat Srbiji, što je bio i povod početku Prvog svetskog rata.
1831. - Rođen je srpski kompozitor, pijanista i horovođa Kornelije Stanković, poznat po zapisima i harmonizacijama srpskog crkvenog pojanja, koje je dotada bilo sačuvano samo usmenom tradicijom. Izdao je šest svezaka "Srpskih narodnih pesama", koje je harmonizovao za hor, za glas i klavir, ili samo za klavir.
1850. - Umro je francuski pisac Onore de Balzak (Honore, Balzac),čije se opsežno delo "Ljudska komedija", sastavljeno od oko 100 romana, smatra svojevrsnim dokumentom francuskog društva u prelomnim godinama njegove istorije ("Evgenija Grande", "Čiča Gorio", "Izgubljene iluzije", "Seljaci", "Rođaka Beta").
1896. - Francuska je okupirala Madagaskar i proglasila gakolonijom. Madagaskar je nezavisnost stekao 1960.
1897. - Rođen je crnogorski slikar Milo Milunović, član Srpske akademije nauka i umetnosti, jedan od osnivača i prvih predavača na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu (1937). Posle Drugog svetskog rata osnovao je Umetničku školu u Cetinju.
1914. - Nemačka je objavila rat Rusiji; presednik SAD Vudro Vilson (Woodronj Wilson) je proklamovao neutralnost SAD u Prvom svetskom ratu.
1933. - Rođen je američki filmski režiser poljskog porekla Roman Polanski, dobitnik Oskara za film "Kineska četvrt". Proslavio se filmom "Nož u vodi" posle čega je otišao iz Poljske u SAD i postao jedan od najpoznatijih režisera ("Rozmarina beba", "Makbet", "Tesa").
1948. - U Beogradu je potpisana Dunavska konvencija, kojom jedogovoreno da u upravljanju Dunavom i njegovom plovidbom učestvuju samo priobalne zemlje. Osnovana je i Dunavska komisija sa sedištem u Budimpešti.
1954. - Džejms Vilkins (James Wilkins) je postao prvi crnac uameričkoj istoriji koji je učestvovao u zasedanju vlade SAD. Sednici je prisustvovao kao pomoćnik ministra rada, jer su ministar i njegov zamenik bili odsutni.
1960. - U Ilinoisu u SAD plasirana je na tržište prva oralna pilula za kontracepciju "Enovid 10".
1990. - Jugoslavija je treći put postala svetski prvak u košarcina 11. svetskom šampionatu u Argentini. Prvi put je osvojila titulu 1970. u Ljubljani, a drugi put 1978. u Manili.
1993. - SAD su optužile Sudan da podržava međunarodni terorizami isključile tu zemlju iz najvećeg broja programa američke pomoći.
1999. - U Tel Avivu u 56. godini umro je vodeći izraelski dramskipisac Hanoh Levin (Hanoch). Majstor igre rečima hebrejskog jezika i alegorije napisao je 34 dramska dela od kojih je najpoznatije "Kraljica od Batuba".
2000. - Indijansko pleme za koje se verovalo da je nestalo pre 80 godina, locirano je u džunglama amazonske države Akre u Brazilu.
2001. - U velikim požarima, posle višenedeljne suše u državi Vašington, izgorilo je vise od 37.200 hektara širom istočnog dela zemlje.

  19. AVGUST

14. - Umro je rimski državnik Oktavijan Avgust, prvi rimski car, usvojeni sin Gaja Julija Cezara. Tokom vladavine od 31. p.n.e uveo je novi oblik vladavine i administracije poznat kao principat (centralizacija vlasti), a Rimsko carstvo je u njegovo vreme doživelo procvat u kulturi i umetnosti ("Zlatni vek").
636. - Arapi su u bici kod Jarmuka u Siriji pobedili vizantijsku vojsku i potom osvojili sve persijske oblasti koje je držala Vizantija.
1587. - Sigismund III, sin švedskog kraqa Džona III i Katarine Jagelo, postao je kralj Poljske. Nakon očeve smrti (1592) pripala mu je i švedska kruna. Njegovo nastojanje da stvori uniju Poljske i Švedske izazvalo je rat između dve države, a posle poraza Sigismundove vojske 1598. bio je primoran da se odrekne nasledstva na švedski presto.
1601. - Ubijen je rumunski nacionalni junak Mihajlo Hrabri, gospodar Vlaške od 1593, a kasnije Transilvanije (1599) i Moldavije (1600). Uz pomoć rimsko-nemačkog cara Rudolfa oslobodio je zemlju od Turaka. Ubijen je po nalogu carskog generala Baste.
1691. - Austrijanci pod komandom Ludviga Badenskog (Ludwig) potukli su Turke kod Slankamena i naneli im teške gubitke. U bici je poginuo i veliki vezir Mustafa Ćuprilić.
1819. - Umro je škotski inženjer i fizičar Džejms Vat (James Watt), pronalazač parne mašine 1765. Uveo je jedinicu za merenje snage, koju je nazvao "konjska snaga" (horse power) i koja se nije znatnije razlikovala od kasnije uvedene KS. U Sohou kod Birmingena osnovao je 1782. prvu fabriku parnih mašina.
1871. - Rođen je američki pilot i konstruktor aviona Orvil Rajt (Orville Wright), koji je 1903. sa bratom Vilburom (Wilbur), u avionu njihove izrade, izveo prvi let u istoriji vazduhoplovstva.
1878. - Posle žestokih uličnih borbi austrougarske trupe ušle su u Sarajevo i uspostavile svoju upravu. Odlukom Berlinskog kongresa 13. jula, Austro-Ugarska je dobila pravo da na 30 godina okupira Bosnu i Hercegovinu, a 1908. ju je anektirala.
1883. - Rođena je francuska modna kreatorka Gabrijela "Koko" Šanel (Gabrielle Coco Chanel), koja je gotovo šest decenija suvereno vladala pariskom visokom modom.
1910. - U Cetinju je puštena u rad prva električna centrala u Crnoj Gori. Svečano puštanje u rad centrale upriličeno je povodom krunisanja kralja Nikole, a služila je za osvetljenje Dvora, Zetskog doma, glavne cetinjske ulice i nekoliko kuća viđenijih Crnogoraca.
1929. - Umro je ruski koreograf i režiser Sergej Pavlovič Đagiljev, osnivač grupe "Ruski balet", koja je s izuzetnim uspehom nastupala od 1909. do 1929. Posebno oduševljenje izazivale su njegove izvedbe baleta "Posvećenje proleća" i "Žar ptica" Igora Stravinskog.
1936. - Pripadnici Frankove civilne garde streljali su u Granadi, na početku Španskog građanskog rata, Federika Garsiju Lorku (Federico Garcia Lorca), jednog od najvećih španskih pesnika. Pripadao je grupi pesnika koja je u špansku poeziju unela novi, moderan izraz ("Ciganski romansero", "Pesnik u Njujorku").
1942. - Britanske i kanadske trupe izvele su desant na francusku luku Đep, gde su, uz velike gubitke, razorili nemačke vojne objekte. Od oko 6.000 savezničkih vojnika, više od 4.000 je poginulo, raweno ili zarobljeno.
1945. - U Vijetnamu je pod rukovodstvom Ho Ši Mina (Chi Minh) i oslobodilačkog pokreta "Vijetmin" počela "avgustovska revolucija" protiv francuskih kolonijalnih trupa.
1946. - Rođen je američki državnik Bil Klinton (Bill Clinton), koji je kao kandidat Demokratske stranke bio predsednik SAD 1992. i ponovo 1996. Prethodno je bio guverner Arkanzasa.
1953. - U vojnom udaru, uz podršku SAD zbačen je iranski premijer Mohamad Mosadek (Mohammad Mossadeq), a šah Mohamad Reza Pahlavi vratio se iz egzila u Italiji da preuzme vlast.
1960. - Pilot američkog špijunskog aviona "U-2" koji je oboren iznad sovjetske teritorije, Geri Pauers (Gary Powers) osuđen je na 10 godina zatočeništva. Pauers se spasio iskakanjem iz aviona, ali je potom uhapšen i osuđen, a 1962. je razmenjen za jednog sovjetskog špijuna.
1973. - Džordž Papadopulos (George Papadopoulos) je postao prvi predsednik Grčke.
1977. - Umro je Gručo Marks, (Groucho Marx), jedan od trojice braće Marks, filmskih komičara.
1979. - Ruski kosmonauti Vladimir Ljakov i Valerij Rjumin vratili su se na Zemlju vasionskim brodom "Sojuz 34" posle rekordnih 175 dana provedenih u svemiru.
1991. - U Sovjetskom Savezu je izveden državni udar kojim su pristalice tvrde linije pokušale da zbace sa vlasti Mihaila Gorbačova, tvorca sovjetske "glasnosti" i "perestrojke". Ključnu ulogu u suzbijanju udara odigrao je tadašnji predsednik Rusije Boris Jeljcin, koji je potom postao Gorbačovljev glavni politički rival.
1991. - U Sovjetskom Savezu je izveden državni udar kojim su pristalice tvrde linije pokušale da zbace sa vlasti Mihaila Gorbačova, tvorca sovjetske "glasnosti" i "perestrojke". Ključnu ulogu u suzbijanju udara odigrao je tadašnji predsednik Rusije Boris Jeljcin, koji je potom postao Gorbačovljev glavni politički rival.
1995. - U saobraćajnoj nesreći na Igmanu, blizu Sarajeva, poginuli su izaslanik SAD za bivšu Jugoslaviju Robert Frejžer (Frasure) i trojica njegovih saputnika.
1996. - Šest ruskih, francuskih i američkih kosmonauta susrelo se na ruskoj kosmičkoj stanici "Mir", uključujući Klaudiju Andre Dešaj (Claudie, Deshays), prvu Francuskinju u kosmosu, koja je tog dana na rusku kosmičku stanicu stigla ruskom raketom "Sojuz-U".
1999. - Ispred zgrade Skupštine SR Jugoslavije u Beogradu održan je jedan od najvećih opozicionih mitinga na kojem su zatražene demokratske promene u Srbiji i smenjivanje predsednika SR Jugoslavije Slobodana Miloševića.
2000. - Posmrtni ostaci, za koje se veruje da potiču od 14 Amerikanaca koji su proglašeni nestalim u Korejskom ratu, vraćeni su američkim vojnim vlastima.
2003. - U bombaškom napadu na sedište Ujedinjenih nacija u Bagdadu (Irak) 23 lica je poginulo, među kojima i izaslanik UN za Irak Seržo Vjeiro de Melo. Odgovornost za napad preuzela je teroristička organizacija Osame bin Ladena Al Kaida.

  21. AVGUST

1690. - Austrijski car Leopold I doneo je ukaz, poznat kao "Privilegij" kojim su Srbi na teritoriji Austrije dobili određene povlastice. "Privilegij" je garantovao slobodu vere, upotrebu Julijanskog kalendara i pravo izbora arhiepiskopa i drugih sveštenika.
1780. - Rođen je slovenački slavista Jernej Bartol Kopitar. Za srpsku kulturu značajan je kao pomagač i zaštitnik Vuka Stefanovića Karadžića kojeg je podstakao da skuplja narodne umotvorine i da napiše gramatiku i rečnik srpskog jezika.
1897. - Engleski lekar Ronald Ros (Roš) otkrio je vrstu komaraca koji prenose malariju što je bilo presudno za suzbijanje bolesti koja je uzrokovala smrt miliona ljudi. Ros je jedan od prvih dobitnika Nobelove nagrade za medicinu (1902).
1911. - Italijanski konobar Vićenco Peruđa (Vicenzo Perruggia) ukrao je iz pariskog muzeja "Luvr" sliku "Mona Liza" Leonarda da Vinčija. Slika je pronađena i vraćena u muzej 1913. godine.
1941. - Umro je Rabindranat Tagore (Rabindranath), indijski pisac i filozof, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1913. ("Gradinar", "Gitandžali").
1944. - U Dambarton Ouksu kod Vašingtona počela je konferencija predstavnika SSSR, SAD, Velike Britanije i Kine o osnivanju četiri glavna organa UN - Saveta bezbednosti, Generalne skupštine, Međunarodnog suda pravde i stalnih sekretarijata.
1958. - Umro je srpski kompozitor i dirigent Stevan Hristić, jedan od osnivača Muzičke akademije u Beogradu, šef Beogradske filharmonije, dirigent u Narodnom pozorištu, direktor Opere, član Srpske akademije nauka i umetnosti i prvi predsednik Savez kompozitora Jugoslavije (balet "Ohridska legenda", opera "Suton", scenska muzika).
1959. - Bagdadski pakt, vojno-politički savez između Turske, Velike Britanije, Irana i Pakistana, pod vodstvom SAD, koji je stupio na snagu 1955, promenio je naziv u CENTO pakt (Central Treaty Organizasion) nakon što se Irak povukao iz saveza.
1960. - Džomo Kenijata (Jomo Kenuyatta), nacionalni lider Kenije pušten je iz zatvora nakon devet godina robije na koju su ga osudile britanske vlasti pod optužbom da je vođa nacionalističke organizacije Mau Mau. Po povratku u Najrobi postao je predsednik Kenijske afričke nacionalne unije, a nakon proglašenja nezavisne Republike Kenije (12. decembra 1964) postao je predsednik i premijer.
1964. - Umro je italijanski političar Palmiro Toljati (Togliatti), jedan od osnivača Komunističke partije Italije 1921. i njen generalni sekretar od 1927. do 1964. godine. Koncepcijom "italijanskog puta u socijalizam" radikalno je raskinuo sa staljinističkom verzijom socijalizma.
1968. - Trupe članica Varšavskog pakta, izuzev Rumunije, okupirale su Čehoslovačku. Oko 200.000 vojnika zauzelo je sve značajne punktove u zemlji. Time je ugušeno "Praško proleće", pokušaj Komunističke partije ČSR sa Aleksandrom Dubčekom na čelu da reformiše sistem. Ovom okupacijom ustoličen je princip "ograničenog suvereniteta" istočnoevropskih komunističkih zemalja.
1975. - SAD su ukinule 12-godišnju zabranu izvoza na Kubu, ali je embargo na direktnu trgovinu Kube i SAD ostao na snazi.
1983. - Vođa filipinske opozicije Benjino Akino (Benigno Aljuino) ubijen je po izlasku iz aviona na aerodromu u Manili prilikom povratka iz trogodišnjeg izbeglištva u SAD. Ubistvo je organizovao filipinski diktator Ferdinand Markos uklonivši tako najozbiljnijeg protivkandidata na izborima 1984. godine.
1990. - Na centralnom gradskom trgu u Pragu 100.000 ljudi prvi put je slobodno obeležilo godišnjicu invazije Varšavskog pakta na Čehoslovačku (1968).
1991. - Masa demonstranata sukobila se u Moskvi sa specijalnim jedinicama koje su napale zgradu ruskog parlamenta. Demonstranti su razbijali prozore na zgradi KGB, Ljubjanki i srušili spomenik Feliksu Đeržinskom. Nakon 60 sati provedenih u kućnom pritvoru na Krimu, sovjetski predsednik Mihail Gorbačov vratio se u Moskvu i preuzeo kontrolu nad državom nakon neuspelog državnog udara pristalica tvrde struje sovjetskih komunista.
1991. - Latvija je proglasila nezavisnost od Sovjetskog Saveza.
1991. - Hrvatske vlasti počele su blokadu kasarni JNA u Hrvatskoj i uskratile im snabdevanje strujom, hranom i vodom. U narednim danima eskalirali su sukobi između JNA i hrvatske vojske u mnogim delovima Hrvatske.
1993. - Mirovne snage UN ušle su, prvi put nakon dva meseca, u muslimanski deo Mostara (BiH), gde su zatekle 55.000 ljudi na ivici gladi. Borbe između hrvatskih i muslimanskih snaga u Mostaru počele su u maju 1993. godine.
1999. - Načelnik Generalštaba Vojske Jugoslavije general armije Dragoljub Ojdanić izjavio je da su u agresiji NATO-a na SR Jugoslaviju živote izgubila 524 pripadnika VJ, a da se 37 vode kao nestali.
2000. - Slovenački plivač Martin Strel, koji je pod motom "Za mir, prijateljstvo i čiste vode" plivao Dunavom od izvorišta u Nemačkoj do ušća u Crno more, oborio je rekord i ušao u Ginisovu knjigu sa više od 2.900 preplivanih kilometara. Strel je u taj pohod krenuo 25. juna.
2000. - Predsednik Demokratske Republike Kongo, Loran Kabila proglasio je privremenu skupštinu, prvo zakonodavno telo od kad je on preuzeo vlast, u maju 1997. godine.
2001. - Arhiva Nacionalne bezbednosti, istraživačke organizacije sa sedištem u SAD, objavila je dokument koji pokazuje da su zvaničnici SAD znali za umešanost vlade Ruande u genocid 1994. godine, kada su Huti ubili oko 800.000 Tutsija. Mnoge zapadne zemlje su tada odbile da intervenišu.
2002. - Nekada najtraženiji palestinski terorista na svetu, Abu Nidal, izvršio je samoubistvo u Iraku, gde je u poslednje vreme ilegalno boravio.
2003. - Specijalno tružilaštvo u Beogradu podiglo je optužnicu protiv 44 lica koja su direktno ili indirektno povezana sa ubistvom srpskog premijera Zorana Đinđića.
2005. - Bivši poljski predsednik general Vojčeh Jeruzelski izvinio se, prvi put posle gotovo četiri decenije, što je naredio poljskim vojnicima da učestvuju u intervenciji Varšavskog pakta u Čehoslovačkoj 1968. godine.

  22. AVGUST

1485. - U bici sa trupama Henrija VII (Henry) kod Bosvorta poginuoje engleski kralj iz dinastije Jork, Ričard III (Richard). Time je okončan "Rat dveju ruža", a Henri VII postao je prvi kralj dinastije Tjudor (Tudor). Ričard III je glavni junak istoimene Šekspirove (Shakespeare) tragedije.
1567. - Španski vojvoda od Albe Fernando Alvares de Toledo(Alvarez) započeo je, kao vojni namesnik Holandije, vladavinu poznatu kao "Albin teror", čime je rasplamsao oslobodilački rat, okončan oslobađanjem od Španije (1581) i potom osnivanjem Holandije.
1642. - U Engleskoj je počeo građanski rat između pristalica krune i parlamenta, posle izjave kralja Čarlsa I Stjuarta (Charles Stuart) da su članovi parlamenta izdajnici. Rat je okončan 1645. porazom kralja, koji je na osnovu presude revolucionarnog suda pogubljen 1649.
1854. - Rođen je Milan Obrenović, srpski knez (1872-82) i kralj(1882-89). Za vreme njegove vladavine Srbija je stekla međunarodno priznanje (na Berlinskom kongresu 1878). U spoljnoj politici oslanjao se na Austro-Ugarsku sa kojom je sklopio Tajnu konvenciju 1881. Zapamćen je kao autokrata, a za njegovu ličnost vezani su brojni skandali po evropskim prestonicama koje je posećivao.
1859. - Zbog ratnih neuspeha, finansijskog sloma i policijskognasilja u svim krajevima Habsburške monarhije, car Franc Jozef (Franz Josef) smenio je svemoćnog ministra unutrašnjih poslova Aleksandra Baha (Alexander Bach), poznatog po sprovođenju apsolutističke i centralističke politike ("Bahov apsolutizam").
1862. - Rođen je francuski kompozitor Klod Debisi (Claude Debussy), tvorac muzičkog impresionizma i jedan od utemeljivača moderne muzike ("Popodne jednog fauna", "Nokturno").
1864. - Potpisana je Ženevska konvencija o zaštiti ranjenika za vreme trajanja ratnih dejstava, koja je bila uvod u osnivanje Međunarodnog crvenog krsta.
1883. - U Parizu je umro ruski pisac Ivan Sergejevič Turgenjev, jedan od prvih ruskih pisaca čija su dela prodrla na Zapad. Za života je uživao mnogo veći ugled u francuskim nego u ruskim književnim krugovima. Autor je romana "Očevi i deca", "Lovački zapisi", "Uoči novih dana", "Prolećne vode".
1904. - Rođen je kineski državnik Deng Sisijan (Xixian), poznat kao Deng Sjaoping (Xiaoping), pokretač privrednih reformi i ekonomskog uspona Kine krajem 20. veka. Na čelu Kine bio je od 1978, povukao se 1990. zadržavši presudan uticaj na kinesku politiku do smrti u januaru 1997.
1910. - Japan je anektirao Koreju nakon pet godina protektorata nad tom zemljom.
1914. - Austro-Ugarska je u Prvom svetskom ratu objavila rat Belgiji.
1941. - Nemačke trupe su u Drugom svetskom ratu počele opsadu Lenjingrada. Bitka za grad je okončana u februaru 1944. pobedom Crvene armije. Tokom opsade poginulo je ili umrlo od gladi 620.000 stanovnika Lenjingrada.
1942. - Umro je ruski baletski igrač, koreograf i pedagog Mihail Mihajlovič Fokin, koji je novim izrazom značajno uticao na reformu klasičnog baleta u 20. veku.
1958. - Umro je francuski pisac Rože Marten di Gar (Roger Martindu Gard), dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1937. ("Žan Boroa", "Porodica Tibo" (11 knjiga, objavljenih između 1922. i 1940).
1971. - Predsednika Bolivije generala Huana Hosea Toresa Gonsalesa (Juan Jose Torres Gonzalez) u vojnom udaru oborio je pukovnik Ugo Banser Suares (Hugo Banzer Suarez).
1978. - Umro je predsednik Kenije Džomo Kenijata (Jomo Kenyatta), jedan od najistaknutijih afričkih boraca protiv kolonijalizma, predsednik Kenijskog afričkog saveza koji je 1963. izborio nezavisnost zemlje od Velike Britanije, zatim premijer, a od 1964. šef države.
1991. - Predsednik Sovjetskog Saveza Mihail Gorbačov ukinuo je vanredno stanje i smenio članove pučističkog komiteta. Ministar unutrašnjih poslova Boris Pugo izvršio je samoubistvo. Predsednik Rusije Boris Jeljcin dobio je dopunska punomoćja od vanredne sednice Vrhovnog Sovjeta Ruske Federacije.
1991. - Nakon što je 25. juna Hrvatska proglasila nezavisnost od jugoslovenske federacije, predsednik Hrvatske Franjo Tuđman uputio je pismeni zahtev Predsedništvu SFR Jugoslavije da se JNA povuče u kasarne najkasnije do 31. avgusta.
1995. - Parlament Etiopije je izabrao Negasa Gidadu za šefadržave pod novim imenom Savezna Demokratska Republika Etiopija.
1996. - Konferencija 61 države u Ženevi o razoružanju okončana je neuspešno pošto je Indija blokirala sporazum o sveobuhvatnoj zabrani nuklearnih proba.
2001. - Umro je britanski astronom i matematičar Fred Hojl(Hoyle), jedan od najvećih naučnika 20. veka. S Tomasom Goldom (Thomas) i Hermanom Bandijem postavio je teoriju o konstantnoj gustoći svemira (steady-state theory, 1948). Pored naučnih dela namenjenih popularizaciji astronomije, pisao je i romane naučne fantastike ("Crni oblak", "A kao Andromeda").
2002. - Slika venecijanskog majstora Ticijana, vredna više od petmiliona funti (7,6 miliona dolara) pronađena je u plastičnoj kesi na ulici u Londonu, sedam godina nakon što je ukradena iz kuće Longlit u zapadnoj Engleskoj.
2003. - U 91 godini umro je Džon Lensdejl (John Lansdale), bivši šef bezbednosne i obaveštajne službe Projekta Menhetn, koji je tokom Drugog svetskog rata, u Los Alamosu (SAD) napravio prvu atomsku bombu.

  23. AVGUST

1305. - U Londonu je obešen Vilijam Volas, vođa Škota u borbi protiv Engleza.
1514. - Turski sultan Selim I pobedio je u bici kod Čaldirana persijskog šaha Ismaila, potom je osvojio Siriju (1516).
1754. - Rođen je Luj XVI (Louis), francuski kralj od 1774. Nakon izbijanja Francuske revolucije 1789. doveden je sa porodicom iz Versaja u Pariz. U septembru 1792. Žirondinski konvent svrgnuo ga je sa prestola, u decembru iste godine osuđen je na smrt pod optužbom za izdaju. U januaru 1793. je pogubljen na giljotini.
1775. - Kralj Engleske Džordž II (George) proglasio je američke koloniste, koji su u aprilu počeli borbe za nezavisnost američkih država, pobunjenicima i unajmio 20.000 nemačkih plaćenika da se obračunaju s njima. Američki rat za nezavisnost završen je pobedom kolonija 1783.
1821. - Meksiko je proglasio nezavisnost od Španije.
1839. - Na početku Opijumskog rata sa Kinom, Velika Britanija je zauzela Hongkong.
1863. - Umro je ruski glumac Mihail Semjonovič Ščepkin, najznačajniji umetnik tadašnjeg ruskog i svetskog pozorišta, koji je bio uzor generacijama glumaca.
1864. - Rođen je grčki državnik Elefterios Venizelos (Eleutherios). Kao premijer (1910-33) reformisao je radničko i agrarno zakonodavstvo i reorganizovao kopnenu armiju i ratnu mornaricu. Sklopio je Balkanski savez i ušao u Prvi balkanski rat protiv Turske 1912.
1912. - Rođen je američki filmski glumac, režiser i baletski igrač Džin Keli, jedna od najznačajnijih ličnosti u istoriji mjuzikla. Uspešno je spajao klasični balet sa modernom igrom ("Amerikanac u Parizu", "Ples na kiši", "Poziv na igru" i "Helo, Doli!").
1914. - Japan je objavio rat Nemačkoj u Prvom svetskom ratu.
1926. - Umro je američki glumac italijanskog porekla Rudolf Valentino, najpopularnija filmska zvezda početkom 20. veka. Njegova iznenadna smrt u 31. godini izazvala je masovnu histeriju, posebno ženske publike. Proslavio se u nemim filmovima ulogama zavodnika, stekavši milione obožavateljki ("Četiri jahača apokalipse", "Dama s kamelijama", "Šeik", "Šeikov sin", "Krv i pesak", "Mladi radža").
1939. - Ministri inostranih poslova Nemačke i SSSR Joahim fon Ribentrop (Joachim von Ribbentrop) i Vjačeslav Mihajlovič Molotov potpisali su u Moskvi sporazum o nenapadanju, kojim je Hitleru otvoren put da napadne Poljsku.
1942. - Počela je bitka za Staljingrad, najveća bitka u Drugom svetskom ratu. Završena je 2. februara 1943. katastrofalnim porazom Nemaca i njihovih saveznika, koji je označio prekretnicu Drugog svetskog rata na evropskom ratištu.
1944. - Rumunija je, u Drugom svetskom ratu, prekinula savezništvo sa Hitlerovom Nemačkom i pridružila se Saveznicima. Kralj Mihail I objavio je rat Nemačkoj i naredio da se uhapsi pronacistički lider Jon Antonesku (Ion Antonescu).
1944. - Savezničke trupe su u Drugom svetskom ratu oslobodile francuski grad Marsej.
1945. - Privremena Narodna skupština Demokratske Federativne Jugoslavije donela je Zakon o agrarnoj reformi i kolonizaciji, kojim je oduzet "višak" zemlje i poljoprivredne imovine seljacima, crkvama i manastirima i tzv. nezemljoradnicima.
1962. - Američki telekomunikacioni satelit "Telstar" emitovao je prvi televizijski prenos između SAD i Evrope.
1973. - Pljačkaš banke u Stokholmu uzeo je četvoro ljudi za taoce. Tokom šest dramatičnih dana između pljačkaša i zarobljenika razvilo se prijateljstvo koje je kasnije opisano i analizirano kao "Stokholmski sindrom".
1979. - Prvak Boljšoj baleta Aleksandar Godunov zatražio je i dobio politički azil u SAD.
1989. - Umro je srpski vajar Nebojša Mitrić koji je na reljefima ovekovečio mnoge glumce i znamenite ličnosti. Njegovo poslednje delo je krst na hramu Svetog Save na Vračarskom platou u Beogradu.
1990. - Sovjetska republika Jermenija objavila je nezavisnost, a Estonija je počela pregovore o odvajanju od tadašnjeg SSSR-a.
1992. - Oko 200 mladih neonacista je u prisustvu stotina oduševljenih pristalica napalo hostel za izbeglice u nemačkom gradu Rostok i sukobilo se sa policijom.
1996. - Ministri inostranih poslova SR Jugoslavije i Hrvatske Milan Milutinović i Mate Granić potpisali su u Beogradu, u Palati federacije, sporazum o normalizaciji odnosa. Sporazumu je prethodio susret predsednika Srbije i Hrvatske Slobodana Miloševića i Franje Tuđmana, 7. avgusta u Atini.
1996. - U Beogradu je otvorena kancelarija za vezu haškog Međunarodnog suda za ratne zločine počinjene na prostoru bivše Jugoslavije. Kancelarija je otvorena na osnovu sporazuma koji su vlasti SRJ i predstavnici UN, posle višemesečnih pregovora, potpisale u Njujorku.
1999. - Ruski kosmonaut Sergej Avdejev postavio je, boraveći u svemirskoj stanici "Mir" 712 dana, novi rekord u neprekidnom boravku u svemiru.
1999. - Umro je marokanski kralj Hasan Drugi (70).
2000. - Avion "erbas A320" kompanije "Galf er" sa 135 putnika i osam članova posade srušio se u vode Zaliva, na pet kilometara severno od obale Bahreina. Uzrok pada bio je požar u jednom od motora. U udesu nije bilo preživelih.
2001. - Japanski sud doneo je odluku da centralna vlada mora da plati odštetu od 375.000 dolara petnaestorici Korejanaca koji su odmah po završetku Drugog svetskog rata preživeli eksploziju na japanskom brodu.
2003. - Džon Gogan (John Geoghan), ražalovani bostonski sveštenik i centralna figura u seks skandalu koji je potresao Katoličku crkvu, prebijen je na smrt u zatvoru, u kome je od 2002, kada je osuđen zbog seksualnog zlostavljanja maloletnika.

  24. AVGUST

79. - U erupciji vulkana Vezuv nestali su rimski gradovi Pompeja, Herkulanum i Stabija, a hiljade ljudi je poginulo. Pompeja je dobro očuvana ispod vulkanskog pepela i lave, pa je ostala kao svedočanstvo o životu i kulturi Rimljana tog vremena.
410. - Vizigotski kralj Alarik ušao je u Rim i nakon tri dana pljačke nastavio ka južnoj Italiji sa namerom da pređe u Afriku, ali je na tom putu umro.
1572. - U noći praznika Svetog Vartolomeja u Parizu je otpočeo pokolj hugenota (francuski protestanti), u kojem je do septembra pobijeno oko 70.000 ljudi širom Francuske. Smatra se da je nalog za pokolje u "Vartolomejskoj noći" dala Katarina Mediči (Catherine de Medicis), majka francuskog kralja Šarla IDž (Charles) u dogovoru s papom Grgurom XIII.
1814. - Britanci su u drugom anglo-američkom ratu zauzeli Vašington i spalili i razorili grad.
1872. - Rođen je engleski pisac i karikaturista Maks Birbum (Max Beerbohm), majstor satire i ironije ("Zulejka Dobson", "Božićnji venac", "Srećni licemer").
1893. - Požar u južnom delu Čikaga ostavio je bez domova 5.000 ljudi.
1899. - Rođen je argentinski pisac Horhe Luis Borhes (Jorge, Borges), jedan od najvećih pisaca 20. veka, koji je presudno obeležio hispano američku literaturu i snažno uticao na mnoge pisce u celom svetu ("Univerzalna istorija beščašća", "Maštarije", "Devet eseja o Danteu").
1914. - Završena je Cerska bitka u kojoj je srpska vojska pod komandom Stepe Stepanovića potukla austrougarsku i odnela prvu savezničku pobedu u Prvom svetskom ratu. Stepa Stepanović je dobio čin vojvode.
1922. - Arapske zemlje su na sastanku u Nablusu odbacile odluku Društva naroda da Velikoj Britaniji poveri mandat za Palestinu.
1929. - Rođen je vođa Palestinske oslobodilačke organizacije (PLO) Jaser Arafat (Yasser), koji se posle dugogodišnje terorističke aktivnosti opredelio za rešavanje palestinsko-izraelskog sukoba pregovorima. Zajedno s Abu Džihadom osnovao je 1964. Fatah, koji je postao najjača frakcija u okviru PLO. Pet godina kasnije izabran je za predsednika Izvršnog komiteta PLO.
1936. - U staljinističkim čistkama streljan je ruski revolucionar Lav Borisovič Rozenfeld (Kamenjev), pošto je prethodno na montiranom procesu proglašen "neprijateljem naroda". Bio je jedan od glavnih lidera Sovjetske Rusije posle Oktobarske revolucije 1917. Posthumno je rehabilitovan.
1954. - Predsedik SAD Dvajt Ajzenhauer (Dwight Eisenhonjer) potpisao je akt o stavljanju van zakona američke Komunističke partije.
1954. - Predsednik Brazila Žetulio Vargas (Getulio) izvršio je samoubistvo tokom teške političke krize u zemlji, do koje je došlo zbog pokušaja ubistva istaknutog opozicionara Karlosa Laserde (Carlos Lacerda).
1968. - Francuska je izvela prvu probu hidrogenske bombe u južnom Pacifiku i postala peta nuklearna sila u svetu.
1975. - Smrtna presuda šefu grčke vojne hunte Georgiosu Papadopulosu (Papadopoulos) i još dvojici vođa vojnog udara 1967. zamenjena je doživotnom robijom.
1976. - Dvojica sovjetskih kosmonauta su se spustila na Zemlju posle 48 dana provedenih u njenoj orbiti, tokom kojih su u specijalnoj kosmičkoj laboratoriji izveli niz opita.
1989. - Premijer Poljske postao je Tadeuš Mazovjecki (Tadeusz Mazovnjiecki), prvi nekomunistički premijer u zemljama sovjetskog bloka od 1940.
1991. - Parlament Ukrajine proglasio je nezavisnost od SSSR.
1991. - Predsednik SSSR Mihail Sergejevič Gorbačov dao je ostavku na mesto šefa Komunističke partije i zatražio da Centralni komitet donese odluku o raspuštanju partije osnovane pre 93 godine, koja je u tom trenutku imala 16 miliona članova.
1994. - Izrael i Palestinska oslobodilačka organizacija su postigli sporazum da Palestinci na okupiranoj Zapadnoj obali dobiju autonomiju u oblastima obrazovanja, zdravstva, poreske politike, socijalne zaštite i turizma.
1998. - Hiljade angolskih vojnika ušlo je u Kongo da pomogne trupama predsednika Lorana Kabile (Laurent) u borbi protiv pobunjenika predvođenih pripadnicima plemena Tutsi.
2003. - U 93. godini umro je Vilfred Teziger (Wilfred Thesiger), čovek koji je prešao pustinje Arabije na kamili i ucrtao na mape kretanja Maršanskih Arapa u Iraku.

25. AVGUST

325. - U Nikeji je završen Prvi vaseljenski crkveni sabor, koji je sazvao rimski car Konstantin Veliki. Nikejski sabor osudio je različite jeresi, posebno aleksandrijskog sveštenika Arija, uspostavio doktrinu o "svetom trojstvu" i reformisao Julijanski kalendar.
1270. - Umro je francuski kralj Luj IX (Louis), koji je tokom vladavine od 1226. ojačao dotad slabu kraljevsku vlast i predvodio Šesti i Sedmi krstaški rat.
1530. - Rođen je ruski car Ivan IV Vasiljevič, poznat kao Ivan Grozni. Nadimak Grozni dobio je zbog grubog načina na kojim je suzbijao samovolju boljara. Osnovao je grad Arhangelsk i pripojio Sibir Rusiji, a za njegove vladavine počela je da radi prva štamparija u Rusiji (1553).
1718. - Francuski iseljenici u Americi, u Luizijani su osnovali grad Nju Orleans, po francuskom vojvodi od Orleana.
1744. - Rođen je nemački pisac, filozof i protestantski teolog Johan Gotfrid von Herder. Svojim delom uticao je na nemački romantizam, posebno na mladog Getea i književni pokret "Šturm und drang". U zbirku "Glasovi naroda u pesmama" uvrstio je i četiri srpske narodne pesme među kojima je "Hasanaginica" u Geteovom prevodu.
1819. - Rođen je američki detektiv škotskog porekla Alen Pinkerton (Allan), koji je 1850. osnovao Nacionalnu detektivsku organizaciju "Pinkerton".
1822. - Umro je engleski astronom nemačkog porekla Vilijam Heršel (William Herschel). Otkrio je 1781. planetu Uran, što mu je obezbedilo članstvo, a potom i položaj predsednika u Londonskom kraljevskom društvu.
1825. - Urugvaj je objavio nezavisnost od Španije.
1839. - U Užicu je osnovana gimnazija. Tu gimnaziju pohađali su neki od prvaka socijalističkog pokreta u Srbiji krajem 19. i početkom 20. veka, Radovan Dragović, Dimitrije Tucović i Dušan Popović i druge istaknute ličnosti kao što su Ljubomir Davidović i Milan Predić.
1842. - U Kragujevcu su ustavobranitelji predvođeni Tomom Vučićem Perišićem podigli bunu seljaka nezadovoljnih povećanjem poreza i oborili sa vlasti kneza Mihaila Obrenovića. Vučić je potom, kao "predvoditelj naroda", u Beogradu za kneza proglasio Aleksandra Karađorđevića. Mihailo Obrenović ponovo je bio knez Srbije od 1860. do 1868, kada je ubijen u Košutnjaku.
1867. - Umro je engleski fizičar i hemičar Majkl Faradej (Michael Faraday), koji je 1831. otkrio zakon elektromagnetske indukcije, a 1883. dva osnovna zakona elektrolize.
1875. - Kapetan Metju Veb (Matthew Webb) je postao prvi čovek koji je preplivao kanal Lamanš.
1900. - Umro je nemački filozof poljskog porekla Fridrih Niče (Friedrich Nietzche). Otac nihilizma, filozofije života bez svrhe i značaja, umro je mentalno bolestan i paralizovan od sifilisa. Njegovo delo značajno je uticalo na filozofiju 19. i 20. veka ("Tako je govorio Zaratustra", "S onu stranu dobra i zla", "Volja za moć", "Slučaj Vagner", "Sumrak idola", "Antihrist", "Ljudsko, odviše ljudsko").
1921. - SAD su potpisale s poraženom Nemačkom mirovni ugovor, čime je formalno okončano ratno stanje dveju država u Prvom svetskom rata.
1930. - Rođen je škotski filmski glumac Šon Koneri (Sean Connery) koji se proslavio filmovima o tajnom agentu Džejmsu Bondu snimanim prema pričama engleskog pisca Jana Fleminga (Ian).
1940. - Britansko ratno vazduhoplovstvo je u Drugom svetskom ratu bacilo prve bombe na Berlin. Do završetka rata 1945. na Berlin je palo oko 80.000 tona savezničkih bombi.
1944. - Savezničke snage su oslobodile Pariz u Drugom svetskom ratu.
1961. - Predsednik Brazila Žanio Kvardos (Janio Cuadros) je posle samo sedam meseci na tom položaju neočekivano podneo ostavku, navodeći kao razlog neidentifikovane "okultne snage".
1964. - Kenet Kaunda (Kenneth) je postao prvi predsednik Zambije.
1965. - Snežna lavina koja se sručila s glečera u švajcarskim Alpima zatrpala je 108 ljudi.
1972. - Kina je prvi put upotrebila veto u Savetu bezbednosti UN i usprotivila se prijemu Bangladeša u svetsku organizaciju.
1989. - Posle 12 godina i šest milijardi pređenih kilometara, američki vasionski brod bez ljudske posade "Vojadžer 2" dospeo je do planete Neptun i njenog satelita Triton i poslao na Zemlju snimke tih nebeskih tela.
1999. - Na osnovu tajne optužnice Haškog tribunala za zločine protiv čovečnosti, u Beču je uhapšen načelnik Generalštaba Vojske Republike Srpske general-pukovnik Momir Talić. Uhapšen je u sali u kojoj je u toku bio seminar o vojnoj doktrini.
2000. - U Beogradu je nestao Ivan Stambolić, bivši predsednik Predsedništva Srbije, blizak prijatelj predsednika Srbije i SR Jugoslavije Slobodana Miloševića krajem osamdesetih kada je Milošević počinjao svoju političku karijeru, a potom jedan od njegovih najvećih kritičara. Telo ubijenog Stambolića pronađeno je 28.marta 2003.godine na Fruškoj Gori.
2001. - Mete-Marit Tjesem Hojbi, samohrana majka i bivša kelnerica, udala se u Oslu za norveškog prestolonaslednika, princa Hakona.
2003. - U Ruandi su održani prvi višestranački predsednički izbori od sticanja nezavisnosti 1962. i skoro deset godina od genocida u toj zemlji u kojem je život izgubilo više stotina hiljada ljudi. Na tim izborima pobedio je dotadašnji predsednik Ruande Pol Kagame (bivši vođa pobune plemena Tutsi).
2003. - U eksploziji dva automobila bombe u Bombaju, finansijskom centru Indije, poginulo je 52, a povređeno najmanje 150 osoba.
2004. - Južnoafrička policija uhapsila je Marka Tačera (Thatcher), sina bivše britanske premijerke Margaret Tačer, zbog sumnje da je umešan u puč u Ekvatorijalnoj Gvineji. U dogovoru sa tužiocima Tačer je priznao krivicu, nakon čega je osuđen na četiri godine uslovno i 500.000 dolara kazne, čime je izbegao zatvor.

26. AVGUST

-55. - p.n.e. - Rimski konzul Gaj Julije Cezar (Caius Iulius Caesar) iskrcao se na tlo Engleske sa 10.000 vojnika Sedme i Desete rimske legije.
1576. - Umro je venecijanski slikar Ticijan Večeli (Tiziano Veccelli). Raskošan kolorit i veština upotrebe nove uljane tehnike učinili su ga jednim od najvećih majstora renesanse ("Venera Urbinska", "Bahanal", "Jupiter i Antiopa").
1664. - Umro je španski slikar Fransisko de Surbaran (Francisco, Zurbaran), jedan od najznačajnijih umetnika španskog baroknog slikarstva.
1770. - Rođen je nemački filozof Georg Vilhelm Fridrih Hegel (Wilhelm Friedrich), najznačajniji i najuticajniji predstavnik nemačke idealističke filozofije ("Fenomenologija duha", "Filozofija istorije", "Nauka logike", "Estetika", "Filozofija religije").
1789. - Parlament Francuske usvojio je Deklaraciju o pravima čoveka i građanina.
1813. - U bici kod Drezdena Napoleon Bonaparta (Bonaparte) je sa 130.000 vojnika porazio udružene austrijske, ruske i pruske snage od 200.000 ljudi.
1828. - Urugvaj je zvanično postao nezavisna država na osnovu mirovnog ugovora sklopljenog u Rio de Žaneiru posle okončawa rata između Brazila i Argentine.
1884. - Rođen je američki filmski producent poreklom poljski Jevrejin Šmuel Gelbfiš (Shmuel Gelbfisz), poznat kao Semjuel Goldvin (Samuel Goldwyn), jedan od pionira filmske industrije. Osnovao je 1923. filmsku kompaniju "Semjuel Goldvin Prodakšns", koja se 1924. udružila s još dve filmske kuće u kompaniju "Metro-Goldvin-Majer".
1890. - Rođen je američki slikar i fotograf Emanuel Radinski (Emmanuel), poznat kao Men Rej (Man Ray), koji je 1915. sa francuskim vajarom i slikarom Marselom Dišanom (Marcel Duchamp) osnovao dadaizam.
1907. - Kralj Srbije Petar I Karađorđević položio je kamen temeljac za zgradu parlamenta u Beogradu po projektu arhitekte Jovana Ilkića. Gradnja je trajala gotovo 30 godina, a prvo zasedanje skupštine Jugoslavije u njoj održano je 20. oktobra 1936.
1908. - Rođen je američki državnik Lindon Bejnz Džonson (Lyndon Baines Johnson), potpredsednik SAD od 1960, predsednik od 1963, nakon ubistva Džona Kenedija (John Kennedy). Na izborima 1964. ponovo je izabran za predsednika, pošto je pobedio republikanca Barija Morisa Goldvotera (Barry Morris Goldwater).
1910. - U Skoplju je rođena misionarka Majka Tereza, koja je u Kalkuti 1950. osnovala družbu "Sestre misionarke ljubavi". Oko 2000 redovnica raznih nacionalnosti posvetile su se siromašnim, bolesnim i umirućim ljudim (posebno gubavcima) u Indiji i na svim kontinetima. Dobitnik je Nobelove nagrade za mir 1979. Umrla je u septembru 1997. u 87. godini.
1916. - Italija je u Prvom svetskom ratu objavila rat Nemačkoj a Rumunija Austro-Ugarskoj.
1920. - Prvi put je ženama dato pravo glasa u SAD.
1921. - Velika Britanija je postavila Fejsala (Faisal), sina Šerifa Huseina (Sherif Hussein), vođe arapskih pobunjenika protiv Turaka, za kralja Iraka.
1928. - U Parizu je potpisan Brajan-Kelogov pakt kojim su se zemlje potpisnice odrekle rata kao sredstva nacionalne politike i rešavanja međudržavnih sukoba i obavezale da će sporna pitanja rešavati mirnim putem. Među 63 države potpisnice bila je i Kraljevina Jugoslavija.
1940. - Britanska avijacija bombardovala Berlin po prvi put u Drugom svetskom ratu.
1945. - Američke trupe su na kraju Drugog svetskog rata počele iskrcavanje na tlo Japana.
1946. - Francuska i Laos su zaključili sporazum kojim je Laos postao kraljevina pod francuskom dominacijom.
1975. - U zatočeništvu je umro zbačeni car Etiopije Haile Selasije I (Selassie), koji je 1928, posle smrti Menelika II, imenovan za regenta i kralja, a za cara krunisan 1930. Svrgnut je u vojnom udaru 1974. Postoje sumnje da je ubijen nekoliko dana pre nego što je zvanično objavljena njegova smrt.
1981. - Vasionska sonda Vojadžer (Voyager) prošla najbližu tačku do planete Saturn, na svom putovanju ka planeti Uran.
1990. - SAD su proterale 36 od 55 službenika ambasade Iraka u Vašingtonu.
1991. - Moldavija je proglasila nezavisnost od SSSR.
1992. - U Londonu je završena dvodnevna Međunarodna konferencija o bivšoj Jugoslaviji, na kojoj su predstavnici bosanskih Srba prihvatili da teško naoružanje stave pod kontrolu UN.
1995. - Izrael i PLO su u Kairu potpisali sporazum o proširenju palestinske autonomije i na Zapadnu obalu. Autonomija je dotad bila predviđena samo za oblast Gaze.
1999. - Umro je Helder Kamara (Helder Camara), bivši brazilski katolički nadbiskup, poznati borac za ljudska prava. Dobitnik više međunarodnih nagrada za mir umro je u 90. godini.
2000. - U Moskvi je u požaru izgoreo televizijski toranj Ostankino, jedan od simbola grada. Toranj, visok preko petsto metara, sagrađen je 1967. prema planovima arhitekte Nikolaja Nikitina.
2001. - U izraelskom raketnom napadu na Zapadnu obalu ubijen je lider Narodnog fronta za oslobođenje Palestine Abu Ali Mustafa.
2002. - Sud u Tokiju doneo je odluku kojom se priznaje da je Japan tokom II svetskog rata bio umešan u biološki rat u Kini, kao i da je vršio eksperimente nad kineskim ratnim zarobljenicima, što japanska vlada nikada nije zvanično potvrdila.
2004. - Vrhovni sud u Čileu odlučio je da oduzme imunitet bivšem diktatoru Augustu Pinočeu (Pinochet), u sklopu istrage o Planu Kondor (programu južnoameričkih diktatora u sklopu kojeg su od 1970-1980. likvidirani njihovi politički protivnici). Pinoče je bio na vlasti 17 godina.

28. AVGUST

Danas je hrišćanski praznik Velika Gospojina, odnosno Uspenje Presvete Bogorodice. Marija je posle rođenja Isusa Hrista živela 48 godina, a prema hrišćanskim knjigama, na dan njene smrti sišao je s neba Hristos i pozvao je k sebi. Trećeg dana posle sahrane, aposotol Toma otvorio je njen grob, ali u njemu nije bilo tela, što je značilo da se "uspela na nebo". Među pravoslavnim Srbima, taj dan se praznuje kao krsno ime nekih rodova, zavetni dan nekih naselja, a negde se održavaju litije. Na Veliku Gospojinu se beru lekovite trave i odlazi na izvore koji imaju lekovito dejstvo.
430. - Umro je biskup Aurelije Avgustin (Aurelius Augustinus),Sveti Avgustin, jedan od najznamenitijih crkvenih učitelja. Napisao je oko 90 dela od kojih je najpoznatije "O Božijoj državi". Imao je niz sledbenika, a u katoličkoj crkvi postoji više redova i kongregacija nazvanih po biskupu Avgustinu.
1619. - Ferdinand II postao je rimsko-nemački car. Njegova vladavina je obeležena borbom protiv protestantizma, što je podstaklo širenje Tridesetogodišnjeg rata.
1645. - Umro je holandski pravnik, pisac i humanista Hugo Grocijus(Grotius), osnivač škole prirodnog prava i nauke o međunarodnom pravu. Njegovo delo "O pravu plena" (De jure praedae), napisano 1604-05, a izdato 1868. smatra se početkom samostalnog razvoja nauke o međunarodnom pravu.
1749. - Rođen je nemački pisac Johan Volfgang Gete (Johann Wolfgang Goethe), jedna od najznačajnijih i najuticajnijih ličnosti nemačke i svetske književnosti. Pored književnosti, gde se ogledao u gotovo svim rodovima, bavio se i filozofijom, prirodnim naukama, slikarstvom i državničkim poslovima u Vajmaru ("Faust", "Verter", "Vilhelm Majster", "Ifigenija na Tauridi" "Egmont").
1849. - Austrijske trupe pod komandom Johana Jozefa Radeckog(Johann Joseph Radetzky) savladale su otpor Danijela Manina i zauzele Veneciju, koja je u martu 1848. proglasila nezavisnost. Austrijska vlast održala se do 1866. kada je područje Venecije pripojeno Kraljevini Italiji.
1850. - U Vajmaru je prvi put izvedena opera Riharda Vagnera(Richard Wagner) "Loengrin". Orkestrom je dirigovao Franc List (Franz Liszt).
1910. - Na svečanoj sednici Narodne skupštine u Cetinju,kneževina Crna Gora je proglašena kraljevinom, a knez Nikola I Petrović kraljem.
1916. - Nemačka je u Prvom svetskom ratu objavila rat Rumuniji, aItalija Nemačkoj.
1922. - Radio stanica WEAF u Njujorku emitovala je, prvi put usvetu, reklamni oglas koji je trajao 10 minuta.
1944. - Poslednji nemački vojnici u Marseju u Francuskoj predalisu se u Drugom svetskom ratu Saveznicima; oslobođen je Tulon.
1960. - Umro je pisac Sima Pandurović, jedan od najznačajnijih pesnika srpske moderne sa početka 20. veka ("Posmrtne počasti", "Dani i noći", "Tamne ispovesti")
1963. - Borac za ljudska prava Martin Luter King (Luther) održaoje pred 200.000 učesnika protestnog "Marša slobode" na Vašington čuveni govor pod nazivom "I have a dream".
1975. - Francuska je poslala vojsku i policiju na Korziku dauguše demonstracije na kojima je tražena autonomija. Francuzi su kupili Korziku od Đenove 1768. i od tada je deo francuske države izuzev perioda 1794-96, kada je ostrvo bilo pod britanskom okupacijom. Šezdesetih godina 20. veka ojačao je pokret za autonomijom.
1987. - Umro je američki filmski režiser Džon Hjuston (John Huston), jedan od najistaknutijih američkih sineasta 20. veka ("Malteški soko", "Blago Sijera Madre", "Afrička kraljica").
1990. - Irak je proglasio okupirani Kuvajt 19. provincijom Iraka.
1991. - Umro je bivši poglavar Srpske pravoslavne crkve patrijarh German. Kao Hranislav Đorić zamonašio se 1951. u manastiru Studenica, a za crkvenog poglavara je izabran 1958, posle smrti patrijarha Vikentija. Nakon što se razboleo na njegovo mesto je 2. decembra 1990. izabran patrijarh Pavle.
1994. - Na referendumu u Republici Srpskoj 94 odsto bosanskih Srbaizjasnilo se protiv prihvatanja mirovnog plana Kontakt grupe za Bosnu i Hercegovinu.
1995. - Od eksplozije granate na sarajevskoj pijaci Markale poginulo je 37, a ranjeno 85 ljudi. Predstavnici UN u Sarajevu optužili su bosanske Srbe za masakr civila, a dva dana kasnije avioni NATO bombardovali su postrojenja Vojske Republike Srpske.
2001. - Ministarstvo unutrašnjih poslova Srbije saopštilo je daje iz masovnih grobnica u Srbiji iskopano više od 340 leševa za koje se pretpostavlja da su žrtve rata na Kosovu 1999. godine.

29. avgust

1189. - Dubrovnik je sklopio ugovor sa bosanskim banom Kulinom kojim se Dubrovčanima daje sloboda trgovanja u Bosni bez ikakvih ograničenja i nameta. Ugovor je jedan od najstarijih sačuvanih dokumenata u regionu.
1521. - Turci su pod komandom sultana Sulejmana II Veličanstvenog osvojili Beograd i proglasili ga za sedište Smederevskog sandžaka. Beograd je postao pogranična tvrđava iz koje je turska vojska napadala Ugarsku i Austriju.
1526. - U bici kod Mohača turska vojska pod komandom Sulejmana IIVeličanstvenog pobedila je trupe mađarskog kralja Ludvika II (Ludwik), koji se prilikom povlačenja utopio u reci. Ugarska država se raspala na tri dela: jedan je potpao pod Turke, drugim je zavladao ugarski vladar Ivan Zapolja, a treći je došao pod vlast Habsburga, koji su nakon Zapoljine smrti 1540. preuzeli ugarski presto.
1619. - Rođen je francuski državnik Žan Batist Kolber (Jean Baptiste Colbert), ministar finansija kralja Luja XIV (Louis) od 1661, koji je merkantilističkom politikom učinio Francusku evropskom privrednom silom.
1632. - Rođen je engleski filozof Džon Lok (John Locke), jedanod utemeljivača empirizma i liberalističke filozofije, čije je delo presudno uticalo na razvoj evropske filozofske i društveno-političke misli ( "Ogled o ljudskom razumu", "Pisma o toleranciji", "Dve rasprave o vladi", "Vaspitanje").
1756. - Napadom na Saksoniju, pruski kralj Fridrih II (Friedrich)je otpočeo Sedmogodišnji rat, prvi oružani sukob svih evropskih sila koji se potom preneo na ratišta u Aziji i Severnoj Americi. Završen je 10. februara 1763. mirom u Parizu.
1820. - U Oportu u Portugaliji je počela građanska revolucija koja je prisilila kralja Žoaoa VI (Joao) da 1821. donese liberalni ustav, kojim su ukinuti inkvizicija i privilegije feudalaca.
1825. - Portugalija je priznala nezavisnost Brazila pod carem Pedrom I.
1842. - Završen je prvi Opijumski rat između Kine i Velike Britanije sporazumom o miru u Nankingu, prema kojem je Kina morala da otvori svoje luke za evropsku trgovinu pod eksteritorijalnom režimu, a Hong Kong da prepusti Britancima.
1871. - Rođen je francuski državnik Alber Lebren (Albert Lebrun), predsednik Francuske od 1932. do 1940. Kao poslednji predsednik Treće republike, posle nacističke okupacije u Drugom svetskom ratu bio je prisiljen da vlast preda marionetskoj vladi maršala Anrija Filipa Petena (Henri Philippe Petain).
1885. - Nemački inženjer Gotlib Dajmler (Gottlieb Daimler)patentirao je prvi motocikl.
1915. - Rođena je švedska glumica Ingrid Bergman, koja jesvetsku slavu stekla filmovima snimljenim u SAD. Dobitnik je tri Oskara za filmove - "Plinsko svetlo", "Anastasija" i "Kazablanka".
1943. - U pobuni protiv nemačke okupacije Danska je u Drugom svetskom ratu potopila svoju flotu od 30 ratnih brodova i nekoliko podmornica.
1944. - Na zahtev izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije kralj Petar II Karađorđević posebnim ukazom oduzeo je komandu generalu Draži Mihajloviću i pozvao vojsku da se stavi pod komandu Josipa Broza Tita. Kraljeva odluka objavljena je preko radija 12. septembra.
1945. - Trupe SAD pod komandom generala Džordža Maršala (George Marshall) počele su u Drugom svetskom ratu iskrcavanje na tlo poraženog Japana.
1949. - SSSR je u tajnosti izveo prvu eksploziju atomske bombe.Vest o tome objavile su 22. septembra SAD, Velika Britanija i Kanada.
1960. - Jordanski premijer Haza el Madžali poginuo je u eksploziji podmetnute bombe sa još 10 ljudi, za šta su optuženi teroristi iz Sirije.
1965. - Američki vasionski brod "Džemini V", sa astronautima Gordonom Kuperom (Cooper) i Čarlsom Konradom (Charles Conrad) spustili su se u Atlantik nakon rekordnih osam dana provedenih u žemljinoj orbiti.
1975. - Umro je irski državnik Emon de Valera (Eamon), učesnik irskog ustanka 1916, jedan od lidera Šin Fejna. Kao premijer (1937-48) rešio je sporazumno mnoga sporna ekonomska, politička i vojna pitanja. Predsednik Republike Irske bio je od 1959. do 1973.
1978. - Predsednik CK kineske Komunističke partije Hua Kuo-Fengposetio je Rumuniju, Jugoslaviju i Iran. To je označilo prekid izolacije Kine iz međunarodnih aktivnosti, koja je počela odlukom o "kulturnoj revoluciji" u toj zemlji u avgustu 1966.
1991. - Sovjetski parlament je suspendovao Komunističku partiju izamrzao njene bankovne račune, pod optužbom da je bila umešana u pokušaj državnog udara (19-22. avgusta).
1995. - Pod snažnim međunarodnim pritiskom, rukovodstva SR Jugoslavije i Republike Srpske dogovorila su se o formiranju jedinstvene delegacije koja će učestvovati u mirovnom procesu u Bosni, a predsednik Srbije Slobodan Milošević ovlašćen je da pregovara u ime cele delegacije.
1996. - Ruski avion "Tupoljev 154", koji je prevozio rudare naudaljeno arktičko ostrvo, udario je u jedan planinski vrh u Norveškoj. U toj najtežoj avionskoj nesreći na norveškom tlu poginuli su svi putnici i članovi posade (141).
1997. - Ubistvo 300 ljudi u jednom alžirskom selu jedno je odnajgorih krvoprolića koje su izvršili islamisti u toj zemlji.
1999. - Stanovnici Istočnog Timora su, uprkos strahu od nasilja,izašli na istorijski referendum, na kojem se 99 odsto izjasnilo za odvajanje od Indonezije.
2001. - Vrhovni sud SAD osudio je trojicu direktora jedne elektronske firme iz okruga Marin (Kalifornija) za ilegalnu prodaju opreme Indiji, koju bi ona mogla upotrebiti za pravljenje nuklearnog oružja.
2003. - U eksploziji automobila bombe ispred džamije Imam Ali uiračkom gradu Nadžafu poginulo je najmanje 80 osoba, među kojima i lider muslimanskih šiita, ajatolah Mohamed Bakir al-Hakim.
2003. - U Francuskoj je u prve dve nedelje avgusta, tokom talasa velikih vrućina umrlo 11.435 osoba. Od velikih vrućina koje su zahvatile Evropu tog meseca umrlo je blizu 20.000 ljudi.
2005. - U naletu uragana Katrina koji je pogodio južne države SAD najviše je stradao grad Nju Orleans, u kome je život izgubilo 1.330 osoba.

1. septembar
1666. - Počeo je veliki požar u Londonu u kojem je stradalo 80% ovog grada.

1832. - Rođen je srpski istoričar i sveštenik Ilarion Ruvarac, osnivač srpske kritičke istorijske škole, član Srpske kraljevske akademije. Obavio je pionirski posao kritičkog istorijskog istraživanja, suzbijajući nenaučne postupke u proučavanju srpske istorije. Napadao je neznanje i šarlatanstvo i bio rezervisan prema narodnom predanju kao istorijskom izvoru. Bio je profesor i rektor Bogoslovije u Sremskim Karlovcima, a od 1882. arhimandrit fruškogorskog manastira Grgeteg. Dela: "Odlomci o grofu Đorđu Brankoviću i Arseniju Crnojeviću patrijarhu", "O knezu Lazaru", "Montenegrina", "O pećkim patrijarsima", "Kraljice i carice srpske".

1889. - Na skupštini u Nišu delegati iz svih jugoslovenskih krajeva pod jurisdikcijom Srpske pravoslavne crkve osnovali su Udruženje pravoslavnih sveštenika.

1923. - U snažnom zemljotresu koji je potresao Tokio i Jokahomu poginulo je 106.000 ljudi.

1928. - Albanija je postala kraljevina sa kraljem Zoguom na čelu.

1939. - Nemačka je napala Poljsku i zauzela njen zapadni deo, što je dva dana kasnije prouzrokovalo objavu rata Nemačkoj od strane Engleske i Francuske i početak Drugog svetskog rata.

1941. - U nacističkoj Nemačkoj svi Jevreji su morali da nose oznaku - žutu zvezdu.

1945. - Skupština Srbije donela je Zakon o uspostavljanju Autonomne pokrajine Vojvodine i Autonomne Kosovsko-metohijske oblasti.

1961. - U Beogradu je počela Prva konferencija šefova država i vlada nesvrstanih zemalja kojoj su prisustvovali predstavnici 25 zemalja i 40 antikolonijalnih i oslobodilačkih pokreta. Posle šest dana rada, skup je usvojio dokumente o principima nesvrstavanja kao nezavisnog vanblokovskog činioca.

1968. - 27-godišnji kapetan libijske vojske, Moamer el Gadafi, izveo je vojni udar u kojem je svrgnuo sa prestola libijskog kralja Idrisa I. Nakon toga, Gadafi je došao na čelo Libije.

1971. - Katar je dobio nezavisnost od Velike Britanije.

1985. - Sedam decenija nakon što je Titanik potonuo, američko-francuska ekspedicija locirala je njegovu olupinu na oko 400 milja zapadno od Nju Faundlenda u Severnom Atlantiku.

2. SEPTEMBAR

-31. - U velikoj pomorskoj bici kod Akcijuma u Jonskommoru Oktavijan je pobedio flotu rimskog vojskovođe Marka Antonija i egipatske kraljice Kleopatre.
1666. - U požaru koji je četiri dana harao Londonom, vatrenastihija je gotovo uništila grad. Stradale su mnoge građevine među kojima i katedrala Svetog Pavla.
1752. - Na osnovu odluke britanskog parlamenta, u Velikoj Britaniji i njenim kolonijama Julijanski kalendar zamenjen je Gregorijanskim. Drugi septembar bio je poslednji dan po Julijanskom kalendaru.
1807. - Britanska mornarica je bombardovala Kopenhagen kako bisprečila Napoleona Bonapartu (Bonaparte) da protiv Britanaca upotrebi dansku flotu.
1829. - Sklopljen je Jedrenski mir između Rusije i Otomanskog carstva, kojim su se Turci obavezali da Srbiji vrate šest nahija oslobođenih u Prvom srpskom ustanku i da priznaju autonomiju Grčke.
1838. - Rođena je havajska kraljica Liliuokalani, poslednji suveren Havaja, od 1891. do 1893, pre nego su ta pacifička ostrva 1898. anektirale SAD.
1866. - Na Kritu je izbila pobuna protiv Turaka i proglašeno je ukidanje turske vlasti i ujedinjenje sa Grčkom, ali je autonomija uspostavljena tek 1897. uz intervenciju evropskih sila, a Londonskim sporazumom 1913. Krit je postao deo Grčke.
1872. - U Hagu je počeo Peti kongres Prve internacionale na kojemje odlučeno da se sedište Internacionale premesti u SAD, gde su postojali uslovi legalnog delovanja. Zbog frakcijskih borbi, na konferenciji u Filadelfiji 15. jula 1876, doneta je odluka o raspuštanju te prve masovne međunarodne organizacije radničke klase osnovane 1864. u Londonu.
1898. - U bici kod Omdurmana anglo-egipatske trupe pod komandom Horacija Kičinera (Horatio Kitchener) pobedile su vojsku mahdista, posle čega su Britanci zauzeli sve strateške ključne položaje u Sudanu.
1910. - Umro je francuski slikar Anri Ruso (Henri Rousseau), zvan "Carinik", jedan od najpoznatijih slikara naivaca. Njegovo slikarstvo postalo je cenjeno tek nakon njegove smrti, kada je nastala prava jagma za njegovim slikama koje su dospele i u Luvr i druge velike svetske zbirke.
1930. - Avionom "Znak pitanja" francuski piloti Diedon Kost(Diedonne Coste) i Moris Belont (Maurice Bellonte) završili su prvi let bez prekida između Evrope i SAD.
1937. - Umro je francuski istoričar i pedagog Pjer de Kuberten (Pierre, Coubertin), inspirator i osnivač modernih olimpijskih igara, koje su prvi put održane u Atini 1896. Osnovao je Međunarodni olimpijski komitet, Olimpijski muzej i institut u Lozani.
1945. - Proglašena je Demokratska Republika Vijetnam sa predsednikom Ho Ši Minom (shi Minh).
1945. - Na palubi američkog ratnog broda "Misuri" u Tokijskom zalivu, Japanci su zvanično potpisali bezuslovnu kapitulaciju u Drugom svetskom ratu.
1973. - Umro je britanski pisac Džon Ronald Ruel Tolkin (John,Reuel Tolkien), autor trilogije "Gospodar prstenova" i romana "Hobit".
1989. - Tokom demonstracija protiv aparthejda u Kejptaunu, u Južnoj Africi, policija je uhapsila više od 400 demonstranata.
1996. - Vlada Filipina je potpisala mirovni ugovor sa muslimanskimpobunjenicima, posle 24-godišnjeg građanskog rata na južnom ostrvu Mindanao, tokom kojeg je poginulo 125.000 ljudi.
1996. - Lideri tri opozicione partije - Srpskog pokreta obnove, Demokratske stranke i Građanskog saveza Srbije, potpisali su u Beogradu sporazum o formiranju koalicije "Zajedno", koja je odnela pobedu na lokalnim izborima u novembru, čime je uzdrmana dotada neprikosnovena vlast Slobodana Miloševića.
2001. - Na Kipru je umro južnoafrički kardiolog Kristijan Bernar (Cristian Barnard), koji je 1967. izvršio prvo uspešno presađivanje srca.

3. SEPTEMBAR

301. - Osnovana je državica San Marino, najstarija republika koja jos uvek postoji od osnivanja i jedna od najmanjih na svetu. Nju je, po predanju, osnovao Sveti Marin, koji je bio kamenorezac sa ostrva Raba, u Jadranskom moru (Hrvatska).
1189. - U Vestmisterskoj palati u Londonu je krunisan engleski kralj Ričard Prvi (Richard I) poznat kao "Ričard lavljeg srca" (Richard "the Lionhearted").
1658. - Umro je od upale pluća Ser Oliver Kromvel (Cromwell), britanski političar, poznat pod nadimkom Lord Zaštitnik (Protector).
1783. - Potpisivanjem mirovnog ugovora u Parizu, izmedju predsavnika SAD i Velike Britanije, okončan je američki rat za nezavisnost.
1939. - Velika Britanija i Francuska su objavile rat Nemačkoj, time je počeo Drugi svetski rat.
1943. - Savezničke trupe su izvršile invaziju na italijansko kopno u Drugom svetskom ratu.
1967. - U Švedskoj je promenjen zakon o saobraćaju i promenjena je strana kojom se vozi, od leve na desnu, u skladu sa većinom evropskih zemalja.
1976. - Američka svemirska sonda Viking 2 je izvršila uspešno spuštanje na Mars.
1994. - SSSR i Kina su potpisali ugovor po kojem obe zemlje prestaju sa usmeravanjem svojih nuklearnih oružja jedna prema drugoj.
1997. - Dogodila se avionska nesreća u Kambodži u kojoj se vijetnamski Tupoljev TU-134 srušio na aerodromu u Pnom Penu. Nastradalo je 64 putnika i članova posade.
2004. - U ruskom gradu Beslanu, u republici Severnoj Osetiji, krvavo je okončana opsada škole u kojoj su naoružani muslimanski ekstremisti, čečenski teroristi, zauzeli školu u kojoj je bilo preko 1200 učenika i nastavnika. Prema zvaničnom izveštaju, 344 civila je poginulo, od njih 186 dece, a stotine su ranjeni.
2006. - Američka teniska legenda, Andre Agasi (Agassi), je završio svoju bogatu tenisku karijeru, izgubivši u trećem krugu US Open turnira od Bekera (Becker).