Crnacka duhovna muzika

Gospel (koji na engleskom jeziku znaci jevandjelje) je naziv za stil religiozne muzike koja je nastala u crnackim crkvama SAD 1930-ih, a u sirem smislu se primenjuje i na religioznu muziku koju su komponovali i izvodili i belci s americkog Juga.

Crnacki i belacki gospel dele zajednicki izvor u metodistickim himnama, a povremeno su crnci i belci pevali iste pesme - ali je stroga podela na crnacke i belacke crkve dovela do ostre podele na crni i beli gospel, koja postoji i danas usprkos velikih napora za integracijom.

Gospel muzika - u obe tradicije - se odlikuje izvodjacima koji je izvode iskljucivo u verske svrhe. No, s vremenom su se pojavili gospel umetnici koji ga koriste u svetovnom kontekstu, ponekad cak i u nocnim klubovima. Zahvaljajući tome, gospel je s vremenom stekao znacajan uticaj na americku zabavnu muziku i doprineo stvaranju novih muzickih stilova kao je npr. soul.

Mahalia Jackson bila je američka pevačica. Rođena je 1911. godine u Nju Orleansu, u siromašnoj porodici. Od najranijeg detinjstva bila je privržena baptističkoj veri i kao šesnaestogodišnjakinja počela je da peva po crkvama. Ali, budući da je od nečeg morala da živi, radila je po kućama kao služavka. Erl Hajns, džez pijanista i vođa orkestra, čuo je Mahalijino pevanje u crkvi i predložio joj da nastupa sa njegovim orkestrom. Ona je to odlučno odbila jer se već opredelila za duhovnu muziku.
Kao pevačica gospela, crnačke duhovne pesme, tridesetih godina 20. veka, snimila je veliki broj ploča, ali, ti snimci nisu naišli na veliki odziv publike. Popularnost je stekla tek desetak godina kasnije. Tako je 1946. godine potpisala ugovor s "Apolom", a snimci pesama "Move on up a little higher" (1947) i "Silent night" prodati su u više od dva miliona primeraka.

Bio je to početak uspešne karijere tokom koje je izvorna čistota Mahalijinog pevanja ponekad bila žrtvovana zahtevima tržišta. Godine 1950. Mahalija Džekson nastupila je u Karnegi holu i zatim krenula na turneju po Evropi. Učestvovala je i na Njuportskom džez festivalu 1958. godine, ali je potom donela odluku da peva isključivo u baptističkim crkvama. Tu odluku ipak nije sasvim sprovela u delo.
Nažalost, slavna pevačica bila je još od najranijeg detinjstva gotovo neprekidno bolesna. U zrelim godinama najviše od srca. Posle dugog boravka u bolnici, umrla je 27. januara 1972. godine.

Mahalija Džekson pevala je uz pratnju pijanistkinje Mildred Fols. Zanimljivo je da je najveći pevački uzor ove kraljice gospela, kako su je nazivali, bio italijanski tenor Enriko Karuzo.

Njen glas imao je veoma širok opseg, bio je vrlo topao , sposoban za snažne kontraste. Repertoar Mahalije Džekson gotovo u potpunosti bio je sastavljen od crnačkih duhovnih pesama, uglavnom sporog tempa. Kad je to bilo potrebno, uspevala je i da dočara živahnost svinga protkanog izražajnim vibratom. Smatra se da je glas Mahalije Džekson bio jedan od najlepših glasova muzike američkih crnaca.