Vesti iz sveta umetnosti

Finale nagrade OHO za 2015.



Izložba finalista nagrade Grupe OHO za 2015. godinu biće otvorena 15. maja u Centru i Galeriji P74 u Ljubljani, kada će biti poznato i ko je dobio to prestižno priznanje za mlade vizuelne umetnike u Sloveniji.

Ovogodišnji finalisti su Tia Avsec, Boris Beja, Ana Legčević, Lenka Đorojević i Matej Stupica, a pobednika će odabrati žiri koji čine vizuelni umetnik Goran Trbuljak iz Zagreba, kustoskinja Mestne galerije u Ljubljani Alenka Gregorič i istoričarka umetnosti Nina Skumavc iz P74.

Finalisti će se predstaviti novim, dosad neizlaganim radovima, na osnovu čega će stručna komisija odabrati dobitnika nagrade koja podrazumeva šestonedeljni boravak u umetničkoj rezidenciji u ISCP-u u Njujorku, samostalnu izložbu u Ljubljani 2016. godine i otkup umetničkog rada.

Tia Avsec, rođena 1990. godine, diplomirala je na Akademiji za likovnu umetnost i dizajn (ALUO), na smeru za vajarstvo, gde je nastavila i poslediplomske studije. U aktuelnim projektima bavi se prostornim postavkama, koje uključuju plišane igračke i video. Zanima je čovekov odnos prema životinjama. Dobitnica je Prešernove nagrade za studente 2014.

Boris Beja, rođen 1986. godine, diplomirao je na Fakultetu za prirodno-tehničke nauke i na ALUO u Ljubljani, takođe na smeru za vajarstvo. Samostalno i grupno izlagao je u Sloveniji, kao i u Berlinu i Trstu, a od 2014. godine je asistent umetničkog direktora Galerije Škuc u Ljubljani.

Ana Legčević, rođena 1984. godine, apsolventkinja je na ALUO u Ljubljani. Deluje u področju konceptualne umetnosti, instalacije i slikarstva. Učestvovala je na grupnoj izložbi “Transform” u Bukureštu i na izložbi “Pravočasno” u Galeriji Škuc.

Lenka Đorojević, rođena 1982. godine, diplomirala je na Akademiji za likovnu umetnost u Trebinju u Bosni in Hercegovini, a usavršavala se na Međunarodnoj letnjoj akademiji u Salcburhu. Magistrirala je 2013. na ALUO u Ljubljani. Samostalnim i kolektivnim projektima, intervencijama i istraživanjima predstavlja se u Sloveniji i inostranstvu. Između ostalog, suosnivačica je Društva za zvučno i vizuelnu umetnost OFFTIR.

Matej Stupica, rođen 1987. godine, takođe je diplomirao na ALUO u Ljubljani, na smeru za slikarstvo. Intermedijski je stvaralac, koji deluje u području vizuelne umetnosti i višemedijskih instalacija. Kao ilustrator, redovno objavljuje u subotnjem dodatku lista “Dnevnik” (Objektiv). Dobitnik je nagrade ALUO za 2008. godinu, kao i studentske Prešernove nagrade za slikarstvo 2011. Učestvovao je na više grupnih i samostalnih izložbi.

Nagrada Grupe OHO, čiju dodelu organizuje već deset godina Zavod P.A.R.A.S.I.T.E, namenjena je mladim vizuelnim umetnicima koji stvaraju u medijima slikarstva, vajarstva, fotografije, instalacija, performansa i novih medija.

Kriterijum za dodelu je inovativnost i kreativnost umetničkog dela koje je nastalo u poslednje dve godine.

Nagrada nosi ime čuvene neoavangardne Grupe OHO, a deo je šire evropske mreže YVAA (Young Visual Artist Award), koja je ustanovljena 2006. godine i povezuje producente i organizatorje srodnih nagrada za mlade umetnike u većini zemalja na prostoru bivše Jugoslavije, kao i u Češkoj, Slovačkoj, Bugarskoj i Albaniji.

Nagradu Grupe OHO za 2014. godinu dobio je Staš Kleindienst iz Ljubljane, a dosadašnji dobitnici su i: Sašo Sedlaček, Luiza Margan i Miha Presker, Mladen Stropnik, Ana Čigon, Maja Hodošček, Beli Sladoled, Tomaž Furlan i Veli Silver.

Zavod P.A.R.A.S.I.T.E. organizuje dodelu nagrade Grupe Oho u saradnji sa Fondacijom za civilno društvo u Njujorku i Fondom za međusobno razumevanje u Njujorku, a glavni sponzor je, kao i proteklih godina - KD Group d.d.

(SEEcult.org)

10. BINA



Jubilarna, 10. Beogradska internacionalna nedelja arhitekture (BINA) nudi od 7. do 30. maja u Kulturnom centru Beograda i drugim prostorima deset izložbi, međunarodnu konferenciju “Građani i građenje grada”, čija je tema aktuelna i povodom kontroverzi o projektu “Beograd na vodi”, te niz predavanja, tematskih šetnji, radionica za decu i mlade, prezentacija za stručnjake i izvođače, filmskih projekcija…

Konferencija 10. BINA, koja će biti održana 22. i 23. maja biti održana u Dvorani KCB-a, predstavlja rezime desetogodišnjih nastojanja te manifestacije da podstakne saradnju urbanih planera, arhitekta, građana i gradske uprave u projektima koji su posvećeni poboljšanju zajedničkog urbanog okruženja. Imajući u vidu aktuelnu praksu, organizatori žele da taj skup bude više od akademske debate o različitim metodama participacije građana i vidovima saradnje u građenju grada - ona nastoji da objasni ulogu stručnjaka i građana u borbi za ostvarivanje uslova za pravedni i održivi urbani razvoj.

Kao specijalani gosti jubilarne BINA, koji spajaju oblast umetnosti i arhitekture, najavljeni su srpsko-britanski tandem Mrđan Bajić i Ričard Dikon, koji će predstaviti zajednički projekat “Most na Kalemegdanu”, a u razgovoru sa stručnjacima iz oblasti arhitekture i arheologije, ali i predstavnicima gradskih vlasti, još jednom razmotriti mogućnosti realizacije zamisli da se izgradi pešački most koji bi spojio Kalemegdan sa priobaljem.

Izložbeni program 10. BINA u KCB-u, koji je i organizator, obuhvata šest izložbi, počev od postavke “Pogled sa prozora” (fotografije: Goran Basarić, koncept: Mirjana Milanović, dizajn postavke: Jelena Stefanović) koja prati život Bloka 61, jednog od amblematičnih blokova Novog Beograda.

U galeriji Podroom publika će moći da vidi tri postavke.

U okviru izložbe “Atlas imaginarnih mesta” kustoskinja prof dr. Jelena Todorović predstavlja radove studenta doktorskih studija Fakulteta tehničkih nauka u Novom Sadu koji su rezultat interdisciplinarnog istraživanja graničnih prostora književnosti i arhitekture. Kroz postavku “Godišnje nagrade za arhitekturu i arhitektonski i urbanistički konkursi”, BINA pod kustoskim vodstvom prof Darka Marušića ,kao i svake godine, prikazuje nagrađene, kao i radove sa arhitektonskih i urbanističkih konkursa iz prethodne godine.

Treća izložba u Podrumu “9” biće postavljena 22. maja, a bavi se dekonstrukcijom vizuelnog identiteta BINA-e, koji predstavlja kreativnu grafičku interpretaciju godišnje teme manifestacije. Na izložbi će biti prikazani objekti-makete pojedinačnih vizuala u periodu 2006-2014. u interpretaciji studenata master studija Arhitektonskog fakultetua u Beogradu.

KCB u Pop-up prostoru predstavlja od 22. maja izložbu “Weltastadt: Svetski grad” (autori: Matijs Betger, Tom Rinic i Angelika Fic) u produkciji Gete instituta, koja je rezultat višegodišnjeg internacionalnog projekta o modelima učešća građana u procesima u vezi sa donošenjem odluka, ali i neposrednim participativnim akcijama i intervencijama, koje utiču na budući izgled grada i život u njemu.

Ta izložba programski se naslanja na temu međunarodne konferencije.

Izložba na platou ispred KCB-a “BINA decenija” (autorke: Milica Milunović i Marija Kovljanić) predstaviće retrospektivu dostignuća i uticaja te kulturno-obrazovne manifestacije u protekloj deceniji.

U Galeriji Fakulteta likovnih umetosti, u organizaciji Austrijskog kulturnog foruma, na izložbi “Dovesti do završetka: Evolucija izgrađenog okruženja u Foralbergu” (kustos Volfgang Fil) publika će imati priliku da se upozna sa savremenom arhitektonskom produkcijom te austrijske pokrajine.

U saradnji sa organizacijom Grupa arhitekata, u Muzeju istorije Jugoslavije najavljena je izložba “Podižući zavesu” o arhitektonskim mrežama saradnje i uticaja, nastalih u zemljama Centralne Evrope u 20. veku. U produkciji Poljske fondacije za modernu umetnost, ta izložba rezultat je istraživačkog rada velikog broja saradnika iz više evropskih zemalja, a 2014. godine prikazana je u Veneciji, kao deo pratećeg programa Bijenala arhitekture.

U Kuli Nebojša biće postavljena “Maketa pešačke zone Novog Sada” - još jedan projekat studenata FTN (departmana za arhitekturu) u Novom Sadu, na čelu sa prof. Bojanom Tepavčevićem, dok će u Urbanističkom zavodu Beograda, u organizaciji Društva arhitekata Niša, biti postavljena izložba “100: Arhitektura Niša kroz vreme”.

Predavački program jubilarne BINA započinje predavanjem “Šta je arhitektura?” arhitekte i prof. Spasoja Krunića, koji će predstaviti svoj opus i arhitektonski kredo. Slede predavanja posvećena značajnim temama za struku – tretmanu ugrožene arhitektonske baštine, konkursima, urbanizmu Beograda...

Ovogodišnja novost je da su predavanja uvrštena u Program obuke kontinuiranog profesionalnog usavršavanja članova Inženjerske komore Srbije u oblasti Nacionalnog programa za 2015. godinu.

BINA tradicionalno nudi i tematske šetnje, koje vode arhitekte i istoričari umetnosti, u nameri da se građanima predstave neki manje dostupni ili skroviti delovi grada ili pojedini objekti. Ove godine na programu su: Ulica kralja Petra, Ženski rukopis u arhitekturi Beograda, Savske obale, Kosančićev venac, Palata SIV, Park prijateljstva, Aleje Novog groblja...

BINA se od početka posvećeno bavi i mladom generacijom, pa i ove godine značajan deo programa predstavljaju radionice namenjene deci i omladinikoje će biti održane u KCB-u, Dečjem kulturnom centru, FLU, na Trgu republike, Kolarčevoj zadužbini i FUD Megatrend.

Poseban segment radionica posvećenih usavršavanju arhitekata i izvođača biće organizovan u saradnji Tikkurila Kolor studijom i firmom Guardian.

BINA učestvuje i u manifestaciji “Noć muzeja” 16. maja, a pored izložbi, kao specijalan događaj te večeri nudi otvaranje Skandinavskog paviljona u dvorištu grafičkog odseka FLU, koji je razultat rada studenata i mentora BINA u periodu 2013-2015. U okviru Dečje ture “Noći muzeja”, od 17 do21 sat biće organizovane dve radionice kao deo izložbe “BINA decenija”.

Ulaz na sve programe BINA je besplatan.

Manifestaciju organizuju KCB i Društvo arhitekata Beograda, a pokrovitelji su: Ministarstvo kulture i informisanja Srbije, Inženjerska komora Srbije i gradski sekretarijati za kulturu i za sport i omladinu.

Festivalski sajt je bina.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.

(SEEcult.org)

 Okupacija Gugenhajma u Veneciji



Grupa umetnika i aktivista privremeno je okupirala 8. maja Pegi Gugenhajm kolekciju (PGC) u Veneciji, u nastavku akcije kojom se skreće pažnja na teške uslove u kojima se nalaze radnici angažovani za izgradnju ogranaka Gugenhajma, Luvra i drugih muzejskih "brendova" u Abu Dabiju.

Akcija oko 40 učesnika protesta, koji su nosili postere i zastave sa natpisom “Meet Workesr’s Demands” i drugim porukama o uslovima radnika u Abu Dabiju, trajala je od 10.30 do 13.30 sati, a za to vreme PGC je zatvorio vrata za redovnu publiku.

Okupacija PGC-a je zajednička akcija GULF-a (Gulf Ultra Luxury Faction) i organizacije Gulf Labor, koja je zvanični učesnik 56. Bijenala u Veneciji, a nedavno je organizovala sličnu, prvomajsku akciju u njujorškom Gugenhajmu. U zauzimanju venecijanskog Gugenhajma učestvuju i organizacije Sale Docks iz Venecije i Macao iz Milana – nezavisni umetnički prostor koji se bavi radničkim pravima umetnika od 2012.



Učesnici protesta prišli su PGC-u na Grand kanalu u dva brodića, ali nisu mogli da uđu u muzejsko zdanje, jer je kapija zatvorena pre nego što su pristali na obalu.

Bila je prisutna i policija, koja je samo posmatrala kako aktivisti bacaju flajere sa zahtevima na muzejski plato i okolinu.

Veliku pažnju, kako je preneo Hyperallergic, izazvao je u jednom trenutku brodić koji je izgledao kao naoružano vozilo, a bio je pun ljudi obučenih u crno, koji su izgledali kao specijalci. Ispostavilo se da nije reč o policajcima, već o učesnicima performansa “Machines of Loving Grace” (Harold de Bree i Mike Watson) koji je deo jedne od pratećih izložbi Bijenala “Jump into the Unknown”, otvorene u Palazzo Loredan dell’Ambasciatore.

U jednom trenutku su taksi-čamcem prišli i članovi ekipe paviljona UAE, koji su fotografisali celu akciju.

Zvaničnici Gugenhajma su u međuvremenu pristali da se sastanu sa predstavnicima demonstranata.

Okupacija PGC-a je prvi zvanični događaj u okviru učešća Gulf Labour-a na 56. Bijenalu - kako je za “Hyperallergic” izjavio profesor Njujorškog univerziteta Endrju Ros (Andrew Ross), koji se našao na naslovnim stranama u martu nakon što mu je zabranjeno da poseti Ujedinjene Arapske Emirate.



“Ovo je nastavak prošlonedeljne akcije (u Gugenhajmu u Njujorku) i naši zahtevi ostaju isti”, rekao je Ros, optužujući rukovodstvo Gugenhajma da je pre spremno da zatvori vrata za posetioce, nego da razgovara sa demonstrantima.

Prema rečima Rosa, akcijom se skreće pažnja i na 120-godišnju praksu finansijskog iskorišćavanja umetnika na Bijenalu u Veneciji.

“Izložbe kao što je Bijenale se potpuno odvijaju na račun neplaćenog ili nedovoljno plaćenog rada, a u slučaju jednog paviljona, od umetnika je čak traženo da plate da učestvuju”, izjavio je Ros.

Okupacija PGC-a je način i da se ukaže da muzeji kao što je Gugenhajm zapravo kopiraju velike svetske korporacije.

“Muzeji se ponašaju kao korporacije i to se reflektuje na globalu scenu, zbog čega treba reagovati i u Bilbaou i bilo gde drugde – sve dok ne odgovore na te akcije”, rekla je učesnica protesta iz kolektiva GULF.

Gulf Labor je pozvan da učestvuje na centralnoj izložbi 56. Bijenala umetnosti “Sve budućnosti sveta”, koju je osmislio ovogodišnji kustos Okvui Envezor (Okwui Enwezor). Taj kolektiv okuplja umetnike, kustose, arhitekte, pisce i druge kulturne radnike koji se bave aktivizmom kako bi osigurali poštovanje radničkih prava u sektoru u kojem se preklapaju savremena umetnost, prekarni rad i interesi globalnog kapitala, a posebno je u poslednjim akcijama fokusiran na područje Persijskog zaliva i Južne Azije.

Pegi Gugenhajm muzej je, inače, jedan od najposećenijih izložbenih prostora za vreme Bijenala u Veneciji, i posebno tokom trodnevnog vernisaža, koji okuplja umetnike, kustose, medije i druge aktere stručne javnosti.

U PGC-u je za 8. maj u večernjim satima zakazana i zvanična žurka američkog paviljona na 56. Bijenalu, a očekuje se i ambasador SAD u Italiji među gostima.

Fondacija Solomon R. Gugenhajm, koja rukovodi PGC-om i gradi muzejski ogranak u Abu Dabiju, vlasnik je i američkog paviljona u Veneciji, koji se nalazi u Đardinima i tradicionalno je jedan od najposećenijih.

(SEEcult.org)

Besplatno u muzeje Srbije



Većina muzeja u Srbiji otvara od 9. do 18. maja besplatno vrata posetiocima, u okviru novopokrenute manifestacije koju organizuju nacionalni muzeji pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i informisanja. Centralna tema je “Heroji kulturne baštine”, ali je program posvećen i važnim godišnjicama, kao i temama u vezi sa prirodom, naukom, tehnikom, modom…

Manifestacija “Muzeji Srbije, deset dana od 10 do 10” okuplja 64 muzejske i srodne institucije koje su na 110 lokacija u 37 gradova pripremile desetodnevni besplatan program za posetioce (od 10 do 22 sata).

Početak nove muzejske manifestacije označiće otvaranje izložbe “Umetnost kao otpor fašizmu” u Muzeju istorije Jugoslavije. Tu postavku otvoriće na Dan pobede ministar kulture Srbije Ivan Tasovac.

Osim 70 godina od završetka Drugog svetskog rata i pobede nad fasizmom, manifestacijom se obeležava i 60 godina od formiranja nove Evrope i Svetski dan muzeja, 18. maj.

U Beogradu, u kojem su dva najveća muzeja - Narodni i Muzej savremene umetnosti - zatvorena zbog rekonstrukcije, uglavnom ne učestvuju muzeji i galerije koji su najavili program za Noć muzeja 16. maja (od 17 sati do sat posle ponoći), koja se slavi i širom Evrope. Karte za beogradsku Noć muzeja, inače, koštaju 400 dinara.

U Beogradu u manifestaciji “Muzeji Srbije, deset dana od 10 do 10” učestvuju Arheološka zbirka Filozofskog fakulteta sa stalnom postavkom i izložbom “Beogradska mumija”, Vojni muzej (stalna postavka i izložba “Drugi srpski ustanak”), Galerija-legat Milice Zorić i Rodoljuba Čolakovića (izložba Miodraga Krkobabića), Galerija Prirodnjačkog muzeja (izložbe “Putovanje. Josif Pančić (1814-1888)” i “Dr Arčibald Rajs – prirodnjak”), Galerija fresaka (izložbe “Kosovo i Metohija. Zadužbine i darovi” i “Karika u lancu kontinuiteta”, tribina “Uloga kulture i muzeja u društvenom oporavku”, projekcije filmova, radionice, predavanja…), Galerija Haos (izložba francuskog umetnika Žan Le Gaka od 12. maja), Etnografski muzej (stalna postavka i izložbe “Glamur na ‘srpski način’: maturski balovi (1991-2014)” od 16. maja i “Heroji kulturne baštine – Muzej u Prištini” od 11. maja, “Stvarnost iluzije Miloja Markovića” do 14. maja, “Veliki rat i mali čovek”, “Stradanje Etnografskog muzeja u Prvom svetskom ratu”, te predavanja i javni razgovor na temu “Baština u opasnosti“ 17. maja), ZAPROKUL (izložbe “Tragom žičkih ikona” i "Crteži Nevene Maksimović”), Istorijski muzej Srbije (izložbe “Pogledaj ratu u oči. Rusija u I sv. ratu u filmskim hronikama, fotografijama i dokumentima” do 10. maja, “Krajnje odredište Aušvic– Holokaust u Srbiji” od 15. maja i “Natalija Obrenović u fondu Branka Stojanovića” od 18. maja), Jevrejski istorijski muzej (stalna postavka i izložba “Portreti naših oficira u nemačkim zaroblјeničkim logorima 1941”), Konak kneginje Ljubice (stalna postavka i izložba “Dodir Makedonije”), Konak kneza Miloša (stalna postavka i izložbe “Evo mene, eto vas... Sećanje kneza Miloša” i “Takovski krst i spomenica Drugog srpskog ustanka”, radionice i predavanja), Manakova kuća (stalna postavka i izložba “Telesnuće”), Muzej istorije Jugoslavije (izložba “Umetnost kao otpor fašizmu”), Muzej automobila (stalna postavka), Muzej Vuka i Dositeja (stalna postavka i izložba “Razaranjem nepobeđeno”od 12. maja, predavanja, koncert, radionice), Muzej Ive Andrića (stalna postavka), Muzej Paje Jovanovića (stalna postavka), Muzej pozorišne umetnosti (izložba “180 godina Knjaževsko srpskog teatra Kragujevac”, radionica, teatroteka, berza knjiga o pozorištu), Muzej primenjene umetnosti (stalna postavka, izložba “Tašnice”), PTT muzej (stalna postavka i izložba “160 godina od uvođenja telegrafskog saobraćaja u Srbiji”, radionice, predavanja), Salon MSUB (izložba Radoša Antonijevića do 11. maja, program “U nastajanju”) i Centralni institut za konzervaciju (obilazak atelјea i laboratorije za multidisciplinarna istraživanja).

U manifestaciji “Muzeji Srbije, deset dana od 10 do 10” u Aleksandrovcu učestvuje Zavičajni muzej Župe (stalna postavka i izložba "Lady of Aleksandrovac"), u Aranđelovcu Narodni muzej (stalna postavka i izložba "Kroz vasionu i vekove – Priča o Milutinu Milankoviću", predavanja, projekcije filmova), u Banji Koviljači Memorijalna galerija Bitke na Drini 1914. (stalna postavka), u Beloj Crkvi – Muzej (stalna postavka) i Istorijski arhiv (izložbe "Ruska emigracija u Beloj Crkvi između dva Svetska rata" i "Znameniti lјudi male varoši", radionice, performans, predavanja), u Boru Muzej rudarstva i metalurgije (stalna postavka i izložba “Čuvajte mi Jugoslaviju“, promocije knjiga, radionice...) i Galerija Bakar (stalna postavka i izložbe “Zapis o Boru" i "Otisak”), u Valjevu Narodni muzej (tematska izložba “Valјevo 1914-1915. godine” i posebni programi za Noć muzeja i Međunarodni dan muzeja).

U Vranju učestvuje Narodni muzej (stalna postavka i izložbe “Spomenici i spomen obeležja antifašizmu”, “Tradicionalni nakit od perli iz Gornje Pčinje”, “Tavanica sa oslikanom predstavom Takovskog ustanka iz 1881” i “Vranjski atelјei”, radionice, projekcije filmova, koncerti) i Muzej-kuća Bore Stankovića (stalna postavka), u Vrbasu Kulturni centar (stalna postavka Muzejske zbirke i izložbe “Crna Gora 1914-1918 kroz objektiv dr Bele Maćašovskog” i “Sećanja na Jovana Janiku Balaža i Osam tamburaša s Petrovaradina”, radionice, koncerti), Reformatorska crkva (predavanja, koncerti), Partizanska baza Centar (stalna postavka, predavanja), a u Zaječaru Narodni muzej (stalna postavka i izložba “Svedočim, samo...”), Radul begov konak (izložba “Rock momenti”, poseban program za Noć muzeja).

U Zrenjaninu učestvuje Narodni muzej (stalna postavka i izložbe “Pregled istorije Zrenjanina”, “Gde svi ćute one govore”, “Kolo srpskih sestara – poklonjena kolekcija“, poseban program za Noć muzeja), Salon Savremene galerije (izložba Dragoslava Stojanovića, 36. susret akvarelista), u Idvoru Zavičajni muzej Mihajla Pupina (stalna postavka i izložba “Mihajlo Pupin – stvaralačka koordinacija”), u Jagodini Muzej naivne i marginalne umetnosti (stalna postavka i izložba “55 godina MNMU"), u Kladovu Arheološki muzej Đerdapa (stalna postavka i izložba "1964-2014-2015: Pet decenija projekta Đerdap”), a u Knjaževcu Zavičajni muzej (stalna postavka i izložba slika i crteža Lazara Vozarevića, predavanja, projekcije filmova), Arheo-etno park u Ravni i Muzej Stare planine u Balta Berilovcu.

U Kraljevu učestvuje Narodni muzej (stalna postavka i izložbe 41. Dečji majski likovni salon, "Milorad Jović, prvi upravnik Narodnog muzeja u Kralјevu“ i "Moda šešira", promocije, koncerti, Noć muzeja), u Kruševcu Narodni muzej (stalna postavka i izložba “Zločini Vermahta”), Kuća Simića (stalna postavka i izložba “To su bili svatovi: venčanja, običaji, sećanja”, Umetnička galerija (izložba “Dokumenti – 1962–2012”) u Leskovcu Narodni muzej (stalna postavka, Međunarodna izložba grafika i izložba “Grnčarije”, radionice, koncerti), Gradska kuća (stalna postavka i izložba dečjih likovnih radova).

U Nišu učestvuju Galerija savremene umetnosti i Galerija Srbija (Muzej virtuelne imovine, multimedijalna izložba Dušana Todorovića), Galerija Paviljon (izložba Ivane Dragutinović Sokolovski i Elizabete Matorkić), Salon 77 (izložba crteža Vojislava Radovanovića), Narodni muzej (stalna postavka), Logor "12. februar" (predavanja, promocije knjiga, fotografije Davorina Dinića), Galerija Sinagoga (strip izložba, predavanje i radionica stripa, Smotra arheološkog filma), a u Novom Pazaru Muzej "Ras" (stalna postavka).

U Novom Sadu učestvuju Arhiv Vojvodine (izložba “Vojvodstvo Srbija i Tamiški Banat 1849–1861”), Galerija Matice srpske (stalna postavka i izložbe “Svetlost u mraku Prvog svetskog rata“ i "Rubensovi krugovi“, predavanja, poseban program za Noć muzeja), Poklon-zbirka Rajka Mamuzića (stalna postavka i izložba Radovana Jandrića), Muzej Vojvodine (stalna postavka i izložbe “Muzej za decu”, “Ala smo se naodmarali...”, “Druže Tito rat je završen” i “Radna etika i socijalna estetika”, poseban program na temu “Heroji baštine”), Muzej grada Novog Sada (stalna postavka i izložba “Oružje i oprema u Prvom svetskom ratu”), Zbirka strane umetnosti (stalna postavka i izložba “Živeo život – živela lјubav”, igranka-maskenbal za Noć muzeja), Muzej savremene umetnosti Vojvodine (izložba “WonderLab“, radionice), Pozorišni muzej Vojvodine, Galerija „Platoneum“ Ogranka SANU (izložba “Đorđe Lebović – svedok protiv svoje epohe”), Pokrajinski zavod za zaštitu prirode (štalna postavka i izložbe “Umetnička dela u oniksu”, “Priroda Srbije”, radionice, projekcije filmova), Spomen-zbirka Pavla Beljanskog (stalna postavka i izložbe “Dodirni i oseti: deset umetničkih dela iz kolekcije Pavla Belјanskog”, “Dela stara jedan vek: ratni slikari iz kolekcije Pavla Belјanskog”, “Gospodin Pavle Belјanski”, poseban program za Noć muzeja).

U Pančevu učestvuje Narodni muzej (stalna postavka i izložbe “Dr Mihovil Tomandl- zaštitnik kulturne baštine”, “Pančevo očima umetnika – omaž Jovanu Vitomirovu”, “Nezaboravlјene ličnosti: Olga Smederevac i Feodora Imrei Riči”, “U ime naroda!”), u Paraćinu Zavičajni muzej (stalna postavka i izložbe “Prezentacija arheoloških istraživanja na lokalitetu u Drenovcu i ‘Arheološke radionice” i “Kasnoantičko i srednjevekovno oružje”, radionice), u Petrovcu na Mlavi Zavičajni muzej (stalna postavka i izložba “Taj svetli srednji vek“, Noć muzeja), u Pirotu Muzej Ponišavlja (stalna postavka i izložba “Hećim Tana”, radionice, Noć muzeja), u Požarevcu Narodni muzej (stalna postavka i izožba “70 godina pobede“), u Priboju Zavičajni muzej (izložbe “Šest snova u dve noći”, “Tragom jarmovačkih rudara” i “Varoška moda u pribojskom kraju”), u Prijepolju – Muzej (stalna postavka i izložbe “I ovaj kamen zemlјe Srbije” i “Iz zbirke Istorijskog arhiva u Požarevcu”), Kuća Jusufagića (stalna postavka), Katolička crkva (stalna postavka), a u Prokuplju Narodni muzej Toplice (stalna postavka i izložba “Toplica u Drugom svetskom ratu“, predavanja, radionice), Galerija „Boža Ilić“ (Dve decenije Likovne kolonije “Boža Ilić”).

U Smederevu učestvuje Muzej (stalna postavka i izložba "Džinovi ledenog doba”), Galerija savremene umetnosti (izložba Đorđa Sokolovskog od 16. maja, uz performans Tatjane Ilić), u Sremskoj Kamenici Spomen-zbirka J.J. Zmaja (stalna postavka), u Sremskoj Mitrovici Muzej Srema (stalna postavka i izložbe “Muzej u očima deteta”, “Bitka na Legetu” i “Skeleti uživo”, predavanja), Stalna arheološka postavka (radionice, Noć muzeja), u Sremskim Karlovcima Zavičajna zbirka (stalna postavka i izložba “Modni ukus starih Karlovčana”), u Subotici Gradski muzej (stalna postavka i izložbe “U ogledalu vremena – srpsko građansko društvo na razmeđu vekova kroz Zbirku dr Jovana Milekića”, “Zbirka stakla Muzeja Slovenije 19-20. vek”, “The Nature of Art Nouveau“ i "Arhitektura i moda”, Noć muzeja), u Užicu Narodni muzej (stalna postavka) i izložbe Vasilija Vase Dolovačkog i domaćih radio aparata 1945-1965 iz kolekcije Dragana Jovičića, Noć muzeja), Hidrocentrala pod gradom, Jokanovića kuća, Spomen kompleks Kadinjača, u Čačku Narodni muzej (stalna postavka i izložba “Dva lica istoga“), u Šidu Galerija “Sava Šumanović“ (stalna postavka i izložba “Poslednja decenija – Sava Šumanović“, koncerti, predavanja, projekcije filmova), Muzej naivne umetnosti „Ilijanum“ (stalna postavka).

Manifestaciju “Muzeji Srbije, deset dana od 10 do 10” su podržali i Delegacija EU, beogradske i vojvođanske vlasti, kao i Muzejsko društvo Srbije i Nacionalni komitet Međunarodnog saveta muzeja.

Celokupan program nalazi se u Kalendaru portala SEEcult.org, odnosno OVDE.

(SEEcult.org)

Portreti i sećanja, na Sajmištu



Savez jevrejskih opština Srbije organizuje izložbu “Portreti i sećanja – Jevrejska zajednica Srbije pre Holokausta” koja će biti otvorena u nekadašnjem nemačkom paviljonu na Starom sajmištu 10. maja, na dan kada se obeležava sećanje na žrtve Holokausta u Beogradu.

U decembru 1941. godine nemačke okupacione snage osnovale su koncentracioni logor – Jevrejski logor Zemun (Semlin Judenlager) na Starom sajmištu, u prostoru na severnoj obali reke Save, tadašnjem obodu grada. Bio je to jedan od prvih koncentracionih logora u Evropi koji su nacisti otvorili sa namerom da služi za interniranje Jevreja.

U proleće 1942. godine u pokretnoj gasnoj komori – kamionu “dušegupka”, ubijeno je oko 7.000 Jevreja iz tog logora, uglavnom žena, dece i starijih osoba. Ugušeni logoraši su transportovani u Jajince, gde su njihova tela zakopana u masovnoj grobnici. Kada su Jevreji pobijeni, logor Semlin je pretvoren u Anhaltelager - prihvatni logor za političke zatvorenike, zarobljene partizane i radnike za prinudni rad.

Kroz taj logor je od maja 1942. do jula 1944. godine prošlo oko 32.000 zatvorenika.



Izložba “Portreti i sećanja”, čija je autorka Andrea Palašti, obuhvata više od hiljadu fotografija članova Jevrejske zajednice Srbije iz perioda pre Holokausta. Fotografije su prikupljene iz porodičnih albuma preživelih Holokausta i arhiva Jevrejskog istorijskog muzeja. Ti snimci, koji će prvi put biti prikazani zajedno u javnosti, ilustruju neverovatnu raznolikost ljudi, osobenost njihovih pojavljivanja, događaja, situacija i mesta. Nažalost, kako napominju organizatori, odnose se samo na delić zajednice koja je postojala pre Holokausta.



Samo nekoliko godina nakon što su te fotografije snimljene, nacisti i njihovi saradnici pokušali su da ubiju sve Jevreje u Srbiji. Šokantan kontrast između tih izvanredno životnih snimaka pre Holokausta i onoga što je usledilo provlači se kao nezaobilazan podtekst čitave izložbe.

Fotografije su prikupljenje u okviru inicijative Saveza jevrejskih opština Srbije da se oformi digitalna baza fotografija Jevrejske zajednice Srbije iz perioda pre Holokausta, i da se zabeleže sećanja preživelih o životima ljudi snimljenih na tim fotografijama.



Izložba će biti otvorena do 17. maja, kada će biti održano predavanje umetnice Gabrijele Nikolić, koja će predstaviti svoj rad “Jedan dan ima 52 života”. Tim radom oživljava sećanja na 52 člana njene porodice koji su stradali u Holokaustu, između ostalog, i u Jevrejskom logoru Zemun na Starom sajmištu.



Izložba “Portreti i sećanja” gostuje od februara 2015. godine u gradovima u Srbiji. Do sada je bila postavljena u Novom Sadu, Subotici i Zrenjaninu, a planirana su gostovanja u Šapcu (4-21. jun), Nišu i Kragujevcu (tokom septembra i oktobra).

U Beogradu će ponovo biit izložena u novembru u galeriji Progres (9-22.11), čime se njeno putovanje po Srbiji završava.

Autorka izložbe Andrea Palašti potpisuje i dizajn postavke i produkciju.

Autori pratećih tekstova su Ivana Vranešević (biografije) i dr Milovan Pisarri (istorijski pregled), a koordinatorka izložbe Ružica Dević.



Intervjuisani/fotografije ustupili: Aleksandar Ajzinberg, Teodor Ast, Jakica Altarac, Jozef Baruhović, Vladimir Babić, Josip Berger, Magda Berger, Jelisaveta Badrljica, Reli Berić, Klara Cabafi, Stevan Cobor, Matilda Čerge, Eva Čavčić, Hana Ćopić, Ela Delovska, Filip David, Dragan Dolić, Agnesa Eremija, Albert Eškenazi, Ivanka Fa, Dina Jelić, Marika Krpež, Borbala Igumanović, Vera Kovač, Ana Lazović, Marija Perčić, Šara Marija Papp, Eva Radovančev, Breda Kalef, Tanja Kraus, Radomir Nedić, Melanka Maksimović, Slobodanka Mihaljević, Nevena Maksimović, Milena Mučalov, Miodrag Pavlović, Bogdan Popović, Branka Milojević, Ela Popović, Ivan Prosen, Olivera Pavlović, Olivera Popović, Pavle Gajin, Bela Gajin, Zita Glavaški, Jakov Žarko Polak, Sado Porobić, Nada Karaičić, Boža Rafajlović, Vladimir Gospić, Rozita Levi, Hana Gašić, Josipa Miljanić, Rea Živković, Ružica Labudović, Branka Kovačević, Ildi Ivanji, Žuža Marinković, Miroslav Demajo, Mirjana Knežević i Nadežda Karović, Hajim Levi, Aleksandar Nećak, Aleksandar Lebl, Melanija Marinković, Eva Đorđević, Sofija Ristić, Jovan Đorđević, Vesna Fridman, Miroslav Grinvald, Jelisaveta Sablić, Nada Salzberger, Davor Salom, Andrija Sekelj, Flora Sokolović, Vladimir Stefanović, Judita Simić, Erne Švan, Milana Stajić, Hari Štajner, Edita Taševski, Drita Tutunović, Nikola Timar, Jelena Vidaković i Vesna Vukosavljević.

Projekat je finansijski podržan od Evropske unije, Ministarstva kulture i informisanja Srbije i Claims Conference.

Organizatori su posebno zahvalili Auto kući Rade Končar AD koja je dozvolila da izložba bude postavljena u nekadašnjem nemačkom paviljonu (Sajmište 29).

Izložba će biti otvorena od 11. do 17. maja od 10 do 17 časova.

(SEEcult.org)

https://vimeo.com/122359711

Nagrade 56. Bijenala umetnosti

http://www.seecult.org/vest/nagrade-56-bijenala-umetnosti

171 godina Narodnog muzeja



Narodni muzej u Beogradu, koji je u rekonstrukciji, obeležava 10. maja 171 godinu postojanja gostujućim izložbama “Svetlost u mraku Prvog svetskog rata” i “Rubensovi krugovi” u galeriji Matice srpske u Novom Sadu.

Izložba “Svetlost u mraku Prvog svetskog rata” predstavlja dela istaknutih protagonista impresionizma u Srbiji Nadežde Petrović, Mališe Glišića, Milana Milovanovića i Koste Miličevića iz kolekcija Narodnog muzeja u Beogradu, Muzeja savremene umetnosti u Beogradu i Muzeja grada Beograda.

Reč je o izložbi koju je Narodni muzej u Beogradu premijerno priredio 2014. povodom 170-godišnjice, a potom je gostovala i u MSURS u Banjaluci, čija je publika imala prvi put priliku da vidi dela začetnika impresionizma u srpskom slikarstvu koji su istovremeno bili i učesnici i žrtve Prvog svetskog rata.



U središtu izložbe “Rubensovi krugovi” je monumentalna kompozicija “Dijana se vraća iz lova”, a postavka obuhvata i dela flamanskih umetnika sa kojima je Rubens često sarađivao: "Portret devojčice" Kornelisa de Vosa, "Cveće" Jana Brojgela, "Portret Antonis van Dajka" nepoznatog umetnika i "Bitka konjanika" Sebastijana Vranksa.

Izložba je premijerno održana u Beogradu 2014. godine, a novosadska postavka dopunjena je delima domaćih umetnika koja su nastala kopiranjem Rubensovih slika, a nalaze se u kolekcijama Narodnog muzeja u Beogradu i Galerije Matice srpske. To su: "Tomirida sa Kirovom glavom" Stefana Gavrilovića i "Bahus" i crteži "Helena Furman" i "Poprsje čoveka sa bradom” Novaka Radonića.



Izložbe Narodnog muzeja u Galeriji Matice srpske, koje je otvorio ministar kulture Ivan Tasovac, organizovane su u okviru manifestacije “Muzeji Srbije, deset dana od 10 do 10” koja nudi do 18. maja besplatne programe u više od 60 muzeja i srodnih institucija u gradovima širom Srbije, a održava se pod pokrovitelјstvom Ministarstva kulture i informisanja Srbije, uz podršku Delegacije Evropske unije.

Ministar Tasovac je povodom Dana Narodnog muzeja obišao prethodno s novinarima građevinske radove na sanaciji i rekonstrukciji muzejske zgrade na Trgu republike u Beogradu, koja bi trebalo da bude ponovo otvorena za javnost u maju 2016. godine.

Izložbe Narodnog muzeja u Galeriji Matice srpske biće otvorene do 5. jula, a obuhvataju kustoska vođenja, autorska i stručna tumačenja, predavanja i kreativne radionice za decu.

Dugoočekivana sanacija i rekonstrukcija Narodnog muzeja u Beogradu počela je u decembru 2014. godine, a u februaru su vrata muzejske zgrade zatvorena za posetioce zbog nastavka radova u unutrašnjosti.

Otvaranje Narodnog muzeja planirano je za 10. maj 2016. godine - do kada odbrojava i digitalni sat koji je Ministarstvo kulture postavilo na tom zdanju, kao i na zgradi Muzeja savremene umetnosti na Ušću, koja je takođe zatvorena zbog rekonstrukcije.

Ponovno otvaranje Narodnog muzeja, osnovanog 1844. godine ukazom tadašnjeg ministra prosvete Jovana Sterije Popovića, obećao je i premijer Aleksandar Vučić prilikom izbora vlade na čijem je čelu u aprilu 2014.

“Obećavam da će ova Vlada Srbije konačno obnoviti Narodni muzej na Trgu Republike, koji na sramotu svih nas stoji zatvoren deceniju”, rekao je Vučić u ekspozeu, dodajući da ga je, kao roditelja, stid što u Srbiji žive deca koja nisu imala prilike da vide Narodni muzej.

Do sada se odustalo od dva projekta rekonstrukcije Narodnog muzeja – arhitekte Milana Rakočevića i potom Vladimira Lojanice, a u vreme bivšeg ministra kulture Bratislava Petkovića najavljeno je jeftinije i brže rešenje sanacije.

(SEEcult.org)

Veličković u Grafičkom



Grafički kolektiv predstavlja od 11. maja crteže slikara Vladimira Veličkovića iz kolekcije porodice Banićević, nastale od 1962. do 1998. godine.

Izložbu će otvoriti istoričarka umetnosti Irina Subotić, u prisustvu Veličkovića, istaknutog umetnika i akademika koji od sredine 60-ih živi i radi u Parizu.

Prepoznavši etički i estetski potencijal umetnosti Veličkovića, Bosiljka i Dušan Banićević, mladi par iz Beograda, započeli su misiju pasioniranog kolekcioniranja crteža tog autora. Njihova izuzetna zbirka danas ima dvadesetak crteža koji obuhvataju nekoliko stvaralačkih faza jedne od najmarkantnijih ličnosti savremene domaće i svetske umetničke scene.

Veličković više od pet decenija u svojim slikama, crtežima, grafikama i objektima projektuje ekstremne vizije tragične smrti, osujećenog bega i stanja egzistencijalnog grča. Intuitivno oko umetnika neprestano prati pojave koje deformišu telo naše planete. Prateći dosledno negovanje poetike užasa, gotovo da je moguće osetiti vremensku dimenziju paklenih muka čije se trajanje beznadežno perpetuira u večnost. Mračna u izrazu, ta dela dovoljno pronicljivom duhovnom oku otkrivaju lucidnu poruku nade, naveo je Grafički kolektiv povodom izložbe.



Ekspresivnost linije u Veličkovićevim crtežima, kako je istaknuto, dovedena je do maksimuma u širokom rasponu kvalitativnih identiteta: gipka linija udova, oštra linija sečiva, preteća linija kandže i kljuna, ritmička linija mahnitog pokreta, neraspletivo klupko linija anksiozosnosti i/ili smrtnog tremora. Crteži s početka 60-ih godina pokazuju uticaj studioznog dijaloga sa delima starih majstora i sveže pouke iz radionice Krste Hegedušića, kao i osetnu bliskost sa grupom Medijala. U narednim delima umetnik otvara vrata pandemonijuma u kojem se osmeh dopadljivosti gasi, a svaki pokret lica se iskrivljuje u bolnu grimasu krika.



Rođen 1935. godine, Veličković je diplomirao 1960. na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu. Bio je saradnik Majstorske radionice Krste Hegedušića (1962-1963) u Zagrebu, a od 1963. izlaže samostalno i na kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu, dok od 1966. živi u Parizu.

Predstavljao je Jugoslaviju 1972. na 35. Bijenalu u Veneciji.

Dobitnik je brojnih značajnih nagrada i priznanja u zemlji i inostranstvu.

Član je Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU), Francuske akademije i Makedonske akademije nauka i umetnosti (MANU).

Odlikovan je najvišim francuskim priznanjem u oblasti kulture i umetnosti (Commandeur dans l’Ordre des Arts et des Lettres i ordena Légion d'Honneur).

Bio je profesor (1983-2000) na École nationale supérieure des beaux-arts u Parizu.

Osnivač je Fonda za crtež “Vladimir Veličković” i nagrade za mlade umetnike koju, u saradnji sa Galerijom Haos, dodeljuje svake godine mladim umetnicima od sredstava koje dobija na osnovu priznanja za doprinos nacionalnoj kulturi.

Izložba Veličkovića u Galeriji Grafičkog kolektiva biće otvorena do 23. maja.

(SEEcult.org)

 Veče Boba Vilsona u JDP-u



Slavni pozorišni reditelj Robert Vilson, jedan od predvodnika avangardnog i eksperimentalnog teatra, održaće 13. maja predavanje u Jugoslovenskom dramskom pozorištu (JDP) u Beogradu na kojem će predstaviti svoj impresivan estetski univerzum koji je beogradska publika počela da upoznaje još 70-ih.

Gostovanje Boba Vilsona na Sceni “Ljuba Tadić” JDP-a prvo je u seriji predavanja “Majstorsko pismo: Veče sa…”. Na kraju tročasovnog predstavljanja Vilsona (na engleskom jeziku), publika će kroz seriju pitanja i odgovora biti u mogućnosti da dalje istraži njegov stvaralački opus, najavilo je JDP.

Pozorišni radovi Boba Vilsona obuhvataju širok izbor i nekonvencionalan spoj umetničkih medija (ples, pokret, dizajn svetla, skulpturu, muziku i tekst), a vizuelni scenski opus estetski je upečatljiv i pun emocionalnog naboja, zbog čega je naišao na odobravanje i publike, i kritike širom sveta.

“Njujork tajms” proglasio je Vilsona "predvodnikom u svetu eksperimentalnog teatra i istraživača koji suvereno vlada scenskim vremenom i prostorom”.

Vilsonov rad beogradska publika poznaje još od početka 70-ih, zahvaljujući prevashodno Jovanu Ćirilovu, a između ostalog, imala je priliku da nedugo nakon svetske premijere među prvima u Evropi vidi i njegovu legendarnu operu “Ajnštajn na plaži” na muziku Filipa Glasa, koja je otvorila novu epohu u savremenom pozorištu i pozorišnoj muzici.

Vilson je, nakon školovanja na Univerzitetu u Teksasu i Pret Institutu u Bruklinu, osnovao sredinom 60-ih u Njujorku performans-kolektiv Škola za ptice Berd Hofman, i razvio prepoznatljiv autorski rukopis. Na listi Vilsonovih umetničkih saradnika su brojni umetnici i muzičari, kao što su: Hajner Miler, Tom Vejts, Suzan Zontag, Lori Anderson, Vilijem Barouz, Lu Rid i Džesi Norman.

Vilson je obeležio naše doba i insceniranjem remek-dela svetske klasike, kao što su: Beketov komad “Posljednja Krapova traka” ili Bihnerov “Vojcek”, Pučinijeva opera “Madam Baterflaj”, Debisijeva “Peleas i Melisanda” ili Brehtova/Vajlova “Opera za tri groša”, La Fontenove “Basne”, Homerova “Odiseja”...

Skrenuo je svetsku pažnju i režijom biografske predstave Marine Abramović “Život i smrt Marine Abramović” (The Life and Death of Marina Abramović), koja je imala svetsku premijeru 2011. godine na Mančesterskom međunarodnom festivalu, a nastala je na muziku dueta Entoni i Džonsons, uz učešće Abramovićeve, američkog filmskog glumca Viljema Dafoa, kao i Pjevačke družine Svetlane Spajić, tradicionalne vokalne umetnice iz Srbije.

Vilson se istakao i vizuelnim opusom – njegovi crteži, slike i skulpture predstavljeni su na brojnim samostalnim i grupnim izložbama, a deo su i privatnih kolekcija, i muzeja širom sveta.

Vilson je dobitnik i niz nagrada, među kojima je i Zlatni lav Venecijanskog bijenala, nagrada “Lorens Olivije”, “Primo Ibi” (dva puta)… Bio je nominovan i za Pulicerovu nagradu, a izabran je za člana Američke akademije umetnosti i književnosti, dok ga je Francuska nagradila odlikovanjem Commandeur des Arts et des Lettres.

Osnivač je i umetnički direktor Centra Votermil, ogledne radionice (laboratorije) za scenske i izvođačke umetnosti u Votermilu, u državi Njujork. Centar Votermil je globalna zajednica umetnika koja počiva na zajedničkom životu i radu unutar impresivne kolekcije artefakata, svojevrsne Vilsonove umetničke zbirke. Centar nudi stvaralačko utočište nadolazećoj, budućoj generaciji umetnika, promovišući njihov rad posredstvom mreže međunarodnih institucija koje podržavaju nove interdisciplinarne pristupe umetnosti.

Neki od najpoznatijih svetskih umetnika učestvovali su u programima Centra Votermil: Triša Braun, Dejvid Bern, Lusinda Čajlds, Filip Glas, Izabel Iper, Žana Moro, Lu Rid, Miranda Ričardson, Dominik Sanda, Suzan Zontag, kao i sam Bob Vilson. Pozorišta i muzeji širom sveta prihvatili su na desetine projekata koji su prvobitno razvijeni u Centru Votermil.

Predavanje Vilsona u JDP-u finansira Ministarstvo kulture i informisanja Srbije.

(SEEcult.org)

Pozorište kapitalističke surovosti



Eksperimentalna predstava “Judin poljubac” - poslednji čin “Pozorišta kapitalističke surovosti”, koja razmatra uslove rada u umetnosti i isprepletenost ličnog i političkog, biće izvedena 14. maja u Magacinu u Kraljevića Marka.

U okolnostima “mutiranog srpskog robovlasničkog postkapitalizma”, razmatrana je ideja Bertolda Brehta da je jedina prava umetnost ona koja nije plaćena i koju rade umetnici koji nisu plaćeni.

Eksperiment je trajao 24 radna sata i bio je inspirisan Borhesovom pripovetkom “Mrtvac” i fenomenom izdaje.

U tom završnom činu publika će videti rezultate metoda Edvarda Gordona Krega koji je primenjen na primerima izdaja koje su lično proživele učesnice eksperimenta.

Koristeći se javnim govorom i plesom, umetnici preispituju isprepletenost ličnog i političkog, kao i uslove rada u umetnosti.

Reditelj je Uroš Jovanović, a eksperimentatorke: Biljana Kosmogina, Olja Nikolić Kia, Marija Obradović, Ivana Ranisavljević, Nada Milošević i Nataša Milojević.

Predstava počinje u 21 sat u Magacinu, a ulaz je besplatan.

(SEEcult.org)

Policijska zabrana Uelbekove predstave u Dubrovniku



Festival Dubrovačke letnje igre odustao je od predstave “Elementarne čestice” Mišela Uelbeka (Michel Houellebecqa) u Kuparima, na osnovu policijske procene bezbednosti.

Predstava “Elementarne čestice” trebalo je da bude premijerno izvedena na 66. Dubrovačkim letnjim igrama, ali su organizatori saopštili da je policija procenila da bi izvođenje te predstave na plaži u Kuparima, u režiji Ivice Buljana, bio bezbednosni rizik.

“Na osnovu pisanog zahteva Dubrovačko-neretvanske županije za procenu rizika postavljanja predstave Mišela Uelbeka ‘Elementarne čestice’ u sklopu 66. Dubrovačkih letnih igara, u julu 2015. u Kuparima, Ministarstvo unutrašnjih poslova Republike Hrvatske je nakon izvršene procene utvrdilo da bi izvođenje iste predstavljalo sigurnosni rizik”, navedeno je u kratkom saopštenju.

Direktorka Dubrovačkih letnjih igara Ivana Medo Bogdanović saopštila je da će postupiti “po zakonima Republike Hrvatske”, odnosno izmeniti program.

Pozorišna adaptacija Uelbekovog romana “Elementarne čestice” trebalo je da bude središnja dramska premijera 66. Dubrovačkih letnjih igara, a njeno izvođenje bilo je planirano na plaži u Kuparima.

Mišel Uelbek, jedan od najkontroverznijih i ujedno najpopularnijih francuskih savremenih pisaca, napisao je roman “Elementarne čestice” (1998) kao priču o dva polubrata, koji predstavljaju zapravo dve hemisfere autorove ličnosti. Roman je ujedno i priča o krizi današnje civilizacije.

Uelbek je za roman “Elementarne čestice” dobio “Prix Novembre” i proglašen je “nihilističkim klasikom”.

Uelbek je od početka ove godine u posebnom fokusu javnosti zbog romana “Pokoravanje”, koji predviđa da će Francuskom već 2022. godine vladati muslimanski predsednik i da će ta zemlja polako prihvatiti islamski način života. Roman “Pokoravanje” objavljen je istog dana kada se dogodio teroristički napad na “Šarli Ebdo” u Parizu, a sam pisac bio je na naslovnoj strani tog satiričnog časopisa uoči masakra.

Roman “Pokoravanje” je objavljen i na srpskom jeziku nedugo nakon francuskog, u izdanju Booke.

(SEEcult.org)

22. Međunarodni festival pozorišta za decu



Subotica ponovo postaje svetski centar umetnosti za decu od 17. maja, kada na sceni „Jadran“ Narodnog pozorišta počinje 22. Međunarodni festival pozorišta za decu, koji će i ove godine predstaviti u takmičarskom programu neke od najrelevantnijih predstava za decu iz 15 zemalja iz celog sveta, uz raznovrstan prateći programima na ulicama i trgovima.

Biće otvorene i tri izložbe, održana lutkarska radionica za decu, promovisana izdanja autora iz zemlje i regiona, prikazan zanimljiv filmski program, održana naučna konferencija...

Za učešće u takmičarskom programu vladalo je i ove godine veoma veliko interesovanje: prijavljena je čak 201 predstava iz 52 zemlje.

Selektor Slobodan Marković odabrao je 18 predstava iz 15 zemalja koje će biti odigrane na tri različite lokacije (Dečje pozorište Subotica, Narodno pozorište – scena „Jadran“ i Pozorište "Deže Kostolanji") u okviru takmičarskog programa.



Predstave dolaze iz Meksika, Nemačke, Norveške (prvi put na festivalu), Indije, Rusije, Italije, Poljske, Slovenije, Grčke, Hrvatske, Japana, Rumunije, Crne Gore, Mađarske i Srbije.

Među njima su, između ostalih, i predstave iz Meksika - "Pesma šamana" (Pozorište lutaka La kukarača, Halisko), Nemačke - "Don Kihot" (Teatar smeha, Frankfurt na Odri), Norveške - "Sivi čovek sa šibicama" (Mačkino pozorište lutaka, Tonsberg), Indije - "O Rami" (Zadužbina za lutkarsku umetnost Kat-Katha, Nju Delhi), Italije - Pinokio (Teatar Cahes, Skandiči - Firenca), Rusije - "Umka" (Pozorište Severna scena, Novi Urengoj), Mađarske - "Knjiga o džungli" (Pozorište lutaka Harlekin, Eger), Slovenije - "Životinjska farma" (Pozorište lutaka Ljubljana) i Crne Gore - "Čarobnjak iz Oza" Jagoša Markovića (Gradsko pozorište Podgorica).

U konkurenciji za nagrade su i tri predstave iz Srbije - “Snežna kraljica” Dečjeg pozorišta iz Subotice, u režiji Todora Valova, “Čardak ni na nebu ni na zemlji”, Pozorišta lutaka “Pinokio” iz Beograda, u režiji Stevana Bodrože, te “Kako je otkriveno letenje” Pozorišta mladih iz Novog Sada, u režiji Emilije Mrdaković.



Selektor i direktor Festivala Slobodan Marković uručiće na svečanom otvaranju nagrade za životno delo „Mali princ“ Minji Suboti, poznatom domaćem kompozitoru za decu, fotografu, autoru i voditelju kultne televizijske emisije “Muzički tobogan” i mnogih drugih, kao i bugarskom književniku i pozorišnom piscu za decu Panču Pančevom.

Subota će svečano i otvoriti 22. Festival, a prisutnima će se obratiti i ambasador i šef Delegacije Evropske unije u Srbiji Majkl Devenport, zatim gradonačelnik Subotice Jene Maglai, podsekretar Pokrajinskog sekretarijata za kulturu i javno informisanje Radoslav Petković, kao i savetnik predsednika Srbije za kulturu Radoslav Pavlović. Na ceremoniji otvaranja nastupiće Dečji crkveni hor „Sveti Toman Melod“ iz Subotice, pod dirigentskom palicom Isidore Ane Stokin, te vokalna grupa „Zlatovez“ (učenice odseka za tradicionalno pevanje Muzičke škole u Subotici u klasi profesorke Tamare Štricki Seg).

Festival će dodeliti: Gran pri za najbolju predstavu u celini; specijalnu nagradu za originalnost i fantaziju (opciono); nagradu za najbolju režiju; nagradu za najbolju scenografiju; nagradu za najbolju originalnu muziku; nagradu za najbolje estetsko i tehnološko rešenje lutaka; i nagrade za glumačko/animatorsko majstorstvo (pet ravnopravnih nagrada). O nagradama će odlučivati petočlani međunarodni žiri sačinjen od istaknutih svetskih pozorišnih umetnika i teatrologa.



U fokusu 22. Međunarodnog festivala pozorišta za decu u Subotici je mađarsko lutkarstvo i pozorišno stvaralaštvo za decu, koje će, u saradnji sa Pozorišnim institutom i muzejem Mađarske iz Budimpešte i Pozorišnim muzejem Vojvodine iz Novog Sada, biti predstavljeno kroz izložbu lutaka, skica i plakata mađarskih umetnika u Subotici i naučni skup na temu prošlosti, sadašnjosti i budućnosti mađarskog lutkarstva, na koju će se posebno osvrnuti Geza Balog, autor knjige „Lutkarstvo u Mađarskoj“.

Izložba „100 godina – 100 lutaka“, čije su autorke Ester Pap i Emeše Štencel, obuhvata sto lutaka iz fundusa Pozorišnog instituta i muzeja Mađarske.

Tokom Festivala biće održana i naučna konferencija “Postmodernа dezintegrаcijа pozorišne umetnosti“ koja je deo sedmog Međunarodnog foruma za istraživanje pozorišne umetnosti, višegodišnjeg projekta koji za osnovni cilj ima da promoviše promišljanje pozorišne umetnosti namenjene deci i mladima, s posebnim naglaskom na lutkarstvo.

Svi festivalski programi su besplatni za posetioce.

Festival se održava pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture Srbije, Pokrajinskog sekretarijata za kulturu Vojvodine, Grada Subotice i Delegacije EU u Srbiji, u izvršnoj produkciji Otvorenog univerziteta u Subotici.

Prošle godine Gran pri je osvojila predstava “Boribon i Anipani” u režiji Edine Elinger i izvođenju Budimpeštanskog pozorišta lutaka. Nagrada za najbolju režiju dodeljena je Kati Čato za predstavu "Lenka" u izvođenju Pozorišta lutaka Bjalistok iz Poljske, dok je nagrada za najbolje estetsko i tehnološko rešenje lutaka dodeljena Robertu Smoliku za predstavu "Pekara Mišmaš" Mini teatra Ljubljana, kojom je 21. Festival pozorišta za decu i otvoren.

Festivalski sajt je lutfestsubotica.net, a program se nalazi i u Kalendaru portala za kulturu SEEcult.org.

(SEEcult.org)

12. Noć muzeja u Srbiji



Noć muzeja biće održana 16. maja u Beogradu i još 55 gradova u Srbiji, a delimično se poklapa s programom novopokrenute manifestacije “Muzeji Srbije, deset dana od 10 do 10”, koja omogućava besplatan ulaz u 64 muzejske i srodne institucije u četrdesetak gradova.

U Beogradu će biti održana 12. Noć muzeja, a ulaz na više od 60 lokacija od 17 časova do jedan sat posle ponoći košta 400 dinara, odnosno 450 na dan manifestacije.

Novina u odnosu na dosadašnja izdanja te manifestacije, koja je deo Evropske noći muzeja, jeste to što prvi put ima programski savet (arhitekta i akademik Brana Mitrović, istoričarka umetnosti prof. dr Lidija Merenik, vajar i prof. Mrđan Bajić, istoričar Milan Tlačinac i arheolog Marko Popović), ali i konkurenciju u vidu besplatnog programa koji od 10 do 22 sata nude institucije koje učestvuju u manifestaciji “Muzeji Srbije”, organizovane pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i informisanja.

Za razliku od te nacionalne manifestacije, u Noći muzeja učestvuju i pojedini bioskopi, Novo groblje, ZOO vrt, medijske kuće… a program je najavljen na ukupno više 70 lokacija, koje nude više od 120 sadržaja.

U ponudi je desetak tematskih tura (istorijska, savremena, muzička, radionice, dečja, nauka i tehnika, arhitektura i neispričane priče).

Budući da je zemlja-partner Noći muzeja Austrija, na nekoliko mesta u gradu spojiće se austrijsko i balkansko nasleđe sa najnovijim umetničkim tendencijama.

Iz Austrije gostuje grupa Eintagsmuseum, koja će oživeti legendarni klub Akademija i pretvoriti ga u jedinstveni “muzej na jedan dan”. Takođe, umetnici Saša Tkačenko iz Srbije i Andreas Fogaraši iz Austrije dočaraće u novoj zgradi Muzeja grada Beograda u Resavskoj vizije doživljaja urbanih prostora kroz izložbu “Staze i tragovi” (Tracks and Traces).

Za razliku od ostalih gradova u Srbiji, u Beogradu samo nekoliko učesnika Noći muzeja učestvuje ujedno i u nacionalnoj manifestaciji “Muzeji Srbije” – na primer Muzej automobila.

Premijerno u Noći muzeja svoja vrata otvoriće prvi privatni, porodični muzej u Srbiji – Dom Jevrema Grujića. Uz bogatu kolekciju umetničkih dela, poput slika Paje Jovanovića ili Uroša Predića, to zdanje sagrađeno je 1896. godine za istaknutog državnika i kolekcionara, čuva i pušku Hajduk Veljka Petrovića, ali i najstariju sačuvanu venčanicu u Srbiji... Decenijama kasnije na tom mestu je otvorena kultna “Diskoteka kod Laze”, prva na Balkanu, u kojoj su plesali svojevremeno i Alen Delon, Mariza Berenson i Omar Šarif.

Noć muzeja biće i u znaku lika i dela Nikole Tesle, čiji muzej otvara izložbu “Moji izumi” koja će genijalnost velikog naučnika predstaviti kroz štampane medije – biografiju i brojne stručne i popularne članke koje je objavljivao tokom 1919. Biće izloženi i do sada neobjavljeni Teslini tekstovi o Prvom svetskom ratu, kao i njegove prepiske s glavnim urednikom i izdavačem kultnog časopisa “Elektrikal eksperimenter”.

Akcenat Noći muzeja ove godine i na otkrivanju manje poznatih prostora i njihovih priča, a među njima je i Novi bioskop Zvezda, koji su u novembru 2014. okupirali filmski radnici i aktivisti. U Noći muzeja posetioci će moći da iskuse deo svakodnevnog opstanka u tom bioskopskom prostoru “Beograd filma”, čije će stare i devastirane kancelarije postati izložbeni eksponati. Unutar soba posetioci će imati priliku da se upoznaju sa procesom privatizacije “Beograd filma”, koji je nekada imao 14 aktivnih bioskopa, a kao atrakcija je najavljen i obilazak prostorija u kojima su aktivisti boravili i živeli proteklih šest meseci. Takođe, moći će u “sobi za doprinos” da i sami predlože kako mogu da utiču na dalji razvoj tog prostora.

U hodniku Zvezde biće izloženi predlozi dizajna za plakate i ulaznice koji su rezultat konkursa za vizuelni identitet tog bioskopa, koji će u Sali prikazati kratke filmove o primerima različitih sličnih okupacija u Evropi i svetu. Na letnjoj sceni najavljena je radionica za decu.

Muzej nauke i tehnike, u saradnji sa studentima Fakulteta primenjenih umetnosti, predstavlja u novootvorenoj Galeriji “Aleksandar Despić” industrijski dizajn, dok će u Naučnom centru eksponati oživeti na jednu noć i s posetiocima proveravati vekovima stare naučne istine i zakone.

Jugoslovenska kinoteka predstaviće legendarne poljupce koji su obeležili filmsku umetnost, a manje romantični posetioci imaće priliku da sami obrade filmsku traku, razviju negative i pozitive, isprobaju rasvetu ili projektovanje filmova.

Kuća legata predstaviće Milenka Šerbana, a prvi put učestvuje i Legat Petra Lubarde, koji je nedavno otvoren na Dedinju.

I Dvorski kompleks na Dedinju učestvuje u Noći muzeja, a izložbom fotografija “Nemi svedok epohe” dočaraće kako su izgledali današnji prostori u vreme kralja Aleksandra, kralja Petra II, Tita, pa i Slobodana Miloševića.

U jeku burnih reakcija povodom rehabilitacije četničkog vođe Dragoljuba Draže Mihailovića, u Dvorskom kompleksu posetioci će imati priliku da pogledaju izložbu “General Mihailović – prvi borac za slobodu u okupiranoj Evropi”.

Nedaleko odatle, u parku Fakulteta likovnih umetnosti na Senjaku posetioci će moći da vide skulpture koje su, sticajem čudnih okolnosti, stigle u Beograd 30-ih godina 20. veka kao deo privatne kolekcije porodice Veljković. Reč je o replikama skulptura čuvenih vajara, a nastale su u Francuskoj i Italiji krajem 19. veka.

Obližnji Muzej afričke umetnosti približiće posetiocima tajanstveni kontinent kroz murale koje kreiraju umetnici naroda Igbo, Gurunsi, Ndebele i Basoto. Zainteresovani će moći da se upoznaju s tradicijom oslikavanja zidova kuća, a na kraju i da prisustvuju koncertu grupe Shira u'tfila.

Pokazujući kako se muzeji kriju i na najneobičnijim lokacijama, ponekad na mestima i u zdanjima pored kojih svakodnevno prolazimo, Noć muzeja ove godine, na jednu noć, omiljenu beogradsku pijacu Zeleni venac pretvara u muzej na otvorenom. Stotine godina običaja najvećih gradskih pijaca oživeće pred posetiocima dok budu pazarili na mericu ili na kantar, uz ćaskanje o omiljenim delikatesima sa brojnim poznatim ličnostima.

Noć muzeja nudi i posebnu “Dečju turu”, u okviru koje će Umetnički paviljon “Cvijeta Zuzorić” biti pretvoren u “Dečji paviljon” sa “ludom čajankom” iz “Alise u zemlji čuda”, predstavljanjem nesvakidašnjih običaja vezanih za Bele poklade, kao i “Lego grada” napravljenog od omiljenih kockica za igru. Malo pozorište “Duško Radović” provešće mališane iza svojih kulisa, Beogradska filharmonija i Zadužbina Ilije M. Kolarca upoznaće ih sa muzikom na nov način, a pripremljene su i brojne radionice namenjene mališanima i njihovim pratiocima na čak 12 lokacija.

U Parobrodu, u saradnji s najstarijom autentičnom beogradskom parfimerijom “Sava”, posetioci će moći da upoznaju parfem inspirisan manifestacijom Noć muzeja, nazvan “Beogradska noć”. Parobrod će ugostiti i Foto muzej, nezaobilaznu lokaciju za sve ljubitelje fotografije, uspomena i zanimljivih svedočanstava istorije.

Muzej nauke i tehnike - Muzej srpskog lekarskog društva podsetiće na kobni maj 1903. godine - postavkom ispletenom oko metaka koji su promenili tok srpske istorije kada su pogodili kneza Mihaila, a pola veka kasnije i kralja Aleksandra i kraljicu Dragu.

O vrućim prolećnim temama inspirisanim “Crvenim banom” biće reči u Vukovoj zadužbini, gde će moći da se vidi i prvo izdanje te knjige.

Samo u Noći muzeja za posetioce će biti otvorena Doktorova kula, prva psihijatrijska bolnica na Balkanu, koja je nekada nosila naziv “Dom za s’uma sišavše”.

Noći muzeja se pridružuje i Zoološki vrt, koji će najmlađim ljubiteljima životinja pružiti priliku za druženje u Bebi Zoo vrtu.

Jedna karta za Noć muzeja košta te večeri 450 dinara, a kao i do sada, važi za po jedan ulazak na sve lokacije u Beogradu.

Uz podršku Direkcije za javni prevoz grada Beograda, ulaznica će na dan manifestacije važiti i kao putna isprava na svim linijama gradskog prevoza od 16 sati do ponoći, a deca do pet godina, uz pratnju roditelja, ne plaćaju ulaznicu.

Brojni programi biće održani u Noći muzeja i u gradovima širom Srbije, u kojima veći broj institucija učestvuje ujedno i u manifestaciji “Muzeji Srbije”.

Šabac će u Noći muzeja biti pretvoren u svojevrsni vremeplov, uz pomoć kojeg će posetioci moći da se prošetaju kroz prethodne decenije, ali i vekove. Narodni muzej Šabac priređuje izložbu odeždi, posuda i relikvija koje se koriste tokom službe u pravoslavnom hramu. U duhu maja, meseca poznatog po maturama, Šabačka gimnazija odaće počast svim maturantima na nesvakidašnji način.

Obrenovac, koji je prošle godine bio simbol katastrofalne poplave – zbog koje je i Noć muzeja bila odložena, sada učestvuje programom u Biblioteci “Vlada Aksentijević” koji će dočarati kulturni život tog grada 70-ih i 80-ih godina 20. veka, a Udruženje građana Perilo Zabrežje donosi atraktivan “Zabreški grad” – istorijski muzej na otvorenom.

Noć muzeja u Leskovcu proteći će u znaku najmlađih stanovnika - Istorijski arhiv predstaviće dosad neviđenu zbirku fotografija i dokumenata o dečjim domovima, a kao posebno iznenađenje najavljeno je učešće “najmlađeg kustosa u Srbiji” – 15-godišnjeg Nikole Milovića koji će predstaviti svoju postavku “Kući u ratu” o životu tipične srpske porodice za vreme svetskih ratova.

Ivanjica učestvuje programom “People’s Republic of Ivanjica” koji čine neobične postavke na neočekivanim lokacijama, koje će dočarati taj grad kroz sva životna doba jednog građanina – od rađanja, preko odrastanja, snova, iluzija, uspomena...

Prvi put u Noći muzeja učestvuje Negotin - izložbom radova Dušana Stefanovića i modnom revijom koja će dočarati običaje Vlaha u negotinskom kraju, uz svu raskoš i bogatstvo tradicionalnih nošnji spojenih sa visokom modom.

Poput Negotina, Noći muzeja priključuje se i Kosovska Mitrovica u kojoj Gradski muzej, Fakultet tehničkih nauka, KC Zvečan, Filozofski i Fakultet umetnosti pokazuju da je uz malu pomoć umetnosti moguće suprotstaviti se sukobima i ratovima.

Zahvaljujući Muzeju u Smederevu, posetioci će moći da se upoznaju sa “Džinovima Ledenog doba” - paleontološkom izložbom koja u taj grad dovodi stepske bizone i mamute, džinovskog jelena, runastog nosoroga... Najmlađi muzej u Srbiji, Narodni muzej Veliko Gradište predstaviće i jednu od najmlađih umetnosti - kroz svet stripa posetioci će prošetati uz brojne radionice, izložbe i predavanja, a prvi put u istoriji devete umetnosti biće predstavljen i etno strip.

Centralna postavka Narodnog muzeja Valjeva je “Treća dimenzija prošlosti – pogled iz budućnosti”, a u posetioci imaju priliku da obiđu i tematsku izložbu o Valjevu kao jedinstvenom “gradu-bolnici”, koja se osvrće na ratom zahvaćene 1914. i 1915. godinu.

Gradski muzej Sombor otvoriće novu stalnu postavku “Likovne jeseni”, dok će u Kulturnom centru “Laza Kostić” biti otvorena izložba reljefa i skulptura čuvenog Kazumasa Mizokamija.

Narodni muzej Zrenjanin je pripremio izložbe, uključujući etnološku “Kolo srpskih sestara”, te kamerne postavke, radionice, predavanja i koncert.

Na nekoliko lokacija širom Požarevca, ustanove kulture, predvođene Narodnim muzejem, predstaviće istoriju tog grada od praistorijskih, antičkih i viminacijumskih dana, preko 19. veka do savremenih umetničkih praksi. Istorijski arhiv Niš prvi put će izložiti retke i značajne knjige iz bogate zbirke, a program Zdrava tvrđava u tom gradu će kroz niz radionica i izložbi upoznati najmlađe sa ekološkim problemima.

Sponzor Noći muzeja već šest godinu je kanal Viasat History je sponzor manifestacije, a prijatelj je Mobilna telefonija Srbije. Tradicionalni sponzori manifestacije su Coca-Cola, Alpha banka i Graphix.

Noć muzeja realizuje se i uz podršku Delegacije Evropske unije u Srbiji, koja je pomogla i manifestaciju “Muzeji Srbije”.

Održavanje prošlogodišnje Noći muzeja bilo pomereno za tri nedelje usled velikih poplava koje su u maju zadesile Srbiju i susedne zemlje u regionu. Prvobitni datum iskorišćen je za prikupljanje humanitarne pomoći, u potom je 11. Noći muzeja učestvovalo više od 200 muzeja, galerija, biblioteka i ostalih kulturnih institucija u 50 gradova i opština u Srbiji.

Manifestacija je deo Evropske noći muzeja čijoj se inicijativi priključila 2006. godine.

Na sajtu Noći muzeja aktiviran je i servis “Moja staza” koji omogućava posetiocima da lakše isplaniraju svoju šetnju, a na raspolaganju je i besplatna aplikacija za android Noć muzeja 2015.

(SEEcult.org)

53. SAPDV



Stara Pazova domaćin je 53. Susreta amaterskih pozorišnih društava Vojvodine (SAPDV) koji je počeo 16. maja predstavom “Živi bič” Mila Urbana, u režiji Anjičke Balaž i izvođenju Slovačkog pozorišta VHV.

Na 53. SAPDV, koji je otvorio glumac Irfan Mensur, do 24. maja biće izvedeno ukupno sedam takmičarskih predstava iz Iriga, Sivca, Kruščića, Crvenke, Kule i dve iz grada domaćina, u izboru novosadskog reditelјa Tibora Vajde, selektora Zavoda za kulturu Vojvodine. Vajda je sastavio repertoar 53. SAPDV nakon što je video 16 predstava koje su mu predložili selektori zonskh smotri Srema, Južne i Severne Bačke i Banata, održanih tokom aprila.

U programu je bila i predstava iz Šida, ali je Amatersko pozorište “Branislav Nušić” iz Šida otkazalo učešće.

Amatersko pozorište “Stevan Sremac” iz Crvenke učestvuje Molijerovim “Uobraženim bolesnikom”, u režiji Jovana Grujića, Dramski studio Doma kulture “Velimir Sandić Velјko” iz Sivca prikazaće “Život u tesnim cipelama” Dušana Kovačevića, u režiji Ane Ilić, a Dramski studio “Luča” iz Kruščića, koji inače naselјavaju kolonisti i njihovi potomci iz Crne Gore (Mojkovca i Kolašina), priseća se 70-godišnjice dolaska Crnogoraca u Vojvodinu predstavom “Velika drama” Siniše Kovačevića, u reditelјskoj postavci Dejana Cicmilovića. Glumci Centra za kulturu iz Kule izvešće “Ljubavno pismo” Koste Trifkovića, u režiji Dragana Ostojića, glumca i reditelјa iz Kikinde.

KUD “Zmaj” iz Iriga učestvuje dramom “Branka” koju je prema motivima “Šećerne vodice” Leona Kovke postavila na scenu Sanela Milošević.

Iz Stare Pazove, pored “Živog biča”, učestvuje i dramska sekcija KUD “Branko Radičević” predstavom “Večera budala” Fransisa Vebera, u režiji Aeksandera Bakoa. To amatersko ostavrenje na premijeri i reprizi pratilo prepuno gledalište lokalnog pozorišta sa 420 sedišta, što se retko događa, pa je tako ta predstava dobila i reklamne slogane: “Zašto je na večeri budala uvek puna sala? i “Što uradi Saša Bako - to ne može svako”.

Prvi put se na SAPDV dešava da je selektor, koji je predstave doveo na taj festival, istovremeno i član žirija, u kojem su još i glumica u penziji Sonja Stipić iz Novog Sada i reditelj Aleksandar Volić iz Beograda.

Žiri će proglasiti najuspešnija pojedinačna i kolektivna ostvarenja i odabrati tri predstave za Republički festival dramskih amatera Srbije koji će sredinom juna biti održan u Kuli.

Prateći program obuhvata, između ostalog, izložbu plakata i fotografija proteklih petnaestak izdanja SAPDV-a, kao i projekcije filmova.

Od kako je u junu 1961. godine u Kikindi odigrana prva predstava na tek pokrenutom SAPDV, u režiji Miroslave Mire Banjac, do sada je izvedeno u konkurenciji više od 480 predstava, od kojih je oko 300 bilo na srpskom, a ostale na jezicima nacionalnih manjina (najviše na mađarskom, pa na slovačkom, rusinskom i rumunskom).

Do sada su dva SAPDV (43. i prošlogodišnji, 52.) održana bez predstava na nekom od jezika nacionalnih manjina, što je bio jedan od glavnih razloga za utemelјenje te manifestacije 1961.

SAPDV je najpre održavan u Kikindi, čiji je domaćin decenijama bilo Amatersko narodno pozorište iz tog severnobanatskog grada, a nakon što je 1993. dobilo profesionalni status, Susret tri godine nije održvan. SAPDV je obnovljen 1996. godine, zahvalјujući pre svega entuzijazmu kulturnog pregaoca Pavela Domonjija - u to vreme istaknutog pokrajinskog fukcionera, čiju je inicijativu svesrdno podržala Opština Stara Pazova.

SAPDV se održava pod pokrovitelјtvom Opštine Stara Pazova, u organizaciji Zavoda za kulturu Vojvodine.

B. Rakočević / SEEcult.org

Najbolji slovenski muzeji 2015.



Muzej istorije Jugoslavije (MIJ) iz Beograda i još nekoliko muzeja sa prostora bivše Jugoslavije osvojili su nagrade Živa za 2015. godinu, a glavna je pripala Muzeja Lava Tolstoja – Jasnoj Poljani u Rusiji.

MIJ je dobio specijalnu nagradu Živa za efikasno korišćenje resursa, a nagrade su dodeljene i Muzejima i galerijama Ljubljane (Slovenija) za liderstvo, Tiflološkom muzeju u Hrvatskoj za otvorenost i atraktivnost za posetioce, Pomorskom muzeju Crne Gore u Kotoru za naraciju, Muzeju antičkog stakla u Zadru za kreativnost, te Muzeju makedonske borbe u Skoplju za posebnu interpretaciju.

Na svečanosti Foruma slovenskih kultura na Univerzitetu kulture i umetnosti u Sankt Peterburgu, direktorka MIJ Neda Knežević istakla je da je ta nagrada “motivacija za sve muzeje da ispune svoju ulogu u savremenom okruženju, postanu društveno odgovorni i utiču na lokalnu zajednicu da kreiraju mesta za otvoren dijalog i razmenu ideja”, saopštio je MIJ.



Kako je naveo žiri, teme kojima se bavi MIJ izuzetno je teško interpretirati u savremenom društvu, ali je taj muzej “uspeo da usvoji niz različitih modela komunikacije, koji se baziraju na muzejskoj kolekciji, sa odličnim rezultatima”.

Za nagradu Živa bilo je 14 nominovanih muzeja.

Nagrada Živa ustanovljena je na inicijativu stručnjaka Foruma slovenskih kultura 2012. godine sa željom da se prepozna izvrsnost u sektoru pokretne i nepokretne kulturne baštine, promovišu najbolje prakse kulturnog nasleđa i podstiče razmena znanja i iskustva, kao i novih primera inicijative.

Slovenska boginja Živa (Żiwia, Siva, Sieba, Razivia) predstavlja princip života, mladosti, lepote, blagosti, vitalnosti i plodnosti, a to su i atributi koji bi trebalo da opisuju slovensko nasleđe.

Nagradu, pored diplome, čini skulptura u terakoti boginje Žive, rad slovenačke umetnice Ljubice Ratkajec Kočica (2014).

Glavnu nagradu Živa 2014. godine dobila je Galerija Matice srpske iz Novog Sada, a specijalna priznanja dobili su i Muzej savremene umetnosti Republike Srpske, Nacionalni tehnički muzej u Pragu, Regionalni istorijski muzej Ruse u Bugarskoj, Njegošev muzej – Biljarda u Crnoj Gori i Etnografski muzej u Ljubljani.

Forum slovenskih kultura je međunarodna organizacija osnovana 2004. godine u cilju očuvanja i razvoja kulturnih vrednosti, tradicija i kulturnih sadržaja na prostoru zemalja u kojima se govori slovenskim jezicima. Misija Foruma slovenskih kultura je povezivanje slovenskog kulturnog miljea, promovisanje slovenske kulture, nauke i umetnosti i njihova realizacija u savremenom globalnom društvenom kontekstu.

Među zemljama članicama su: Bugarska, Bosna i Hercegovina, Belorusija, Hrvatska, Makedonija, Rusija, Slovenija, Srbija, Ukrajina, Crna Gora, Češka, Poljska i Slovačka.

(SEEcult.org)

Majska izložba grafike



Majska izložbe grafike beogradskog kruga biće otvorena 25. maja u Galeriji Grafičkog kolektiva, uz dodelu nagrade Veliki pečat, a predstaviće radove čak 117 autora različitih generacija i poetskih diskursa.

Postavka obuhvata i značajna i zrela istraživanja u oblasti grafike, čiji su autori laureati nagrade Veliki pečat (Miodrag Rogić, Slobodan Knežević, Ranka Lučić Janković, Jelena Sredanović, Milica Žarković), kao i radove veterana te smotre (Žarko Smiljanić, Slobodan Stojilović, Mario Điković, Velimir Matejić), ali i mladih autora koje nova stvaralačka energija i generacijski elan pozicioniraju na savremenoj umetničkoj sceni Srbije (Maja Simić, Bojan Otašević, Jana Oršolić), saopštio je Grafički kolektiv.

Među učesnicima su i Alan Bećiri, Roberto Gianinetti, Šemsa Gavrankapetanović, Slavica Dragosavac, Amber Kaiser, Iva Kalšan, Branimir Karanović, Vesna Opavski, Ana Prodanović, Nikola Radosavljević, Simonida Radonjić, Halil Tikveša, Ivana Flegar, Gala Čaki…



Dominantno prisustvo grafičara novosadske, banjalučke i beogradskih akademija osnaženo je nekolicinom radova gostuju-umetnika iz Amerike, Meksika, Italije i Danske. U tom kontekstu, kako je navela kustoskinja Grafičkog kolektiva Ljiljana Ćinkul, može se reći da regionalna grafička produkcija uspešno prati savremena svetska strujanja u toj oblasti, kao i da se globalni socijalno-politički problemi i opšta klima današnjeg vremena reflektuju na umetnike i stvaralaštvo generalno.



Majska izložba grafike već sedmu deceniju održava lidersku ulogu u predstavljanju aktuelnosti na recentnoj grafičkoj sceni, o čemu svedoči i broj autora (117) koje je odabrala selekciona komisija. Grafički kolektiv održavanjem te izložbe nastavlja kontinuirano negovanje autorskih stavova, idejnih koncepcija, kao i tehničkih dometa i inovacija u mediju umetničke grafike.

Tradicionalno, na otvaranju Majske izložbe grafike biće dodeljena nagrada Veliki pečat Grafičkog kolektiva, koja je ustanovljena 1963. godine i predstavlja jedno od najstarijih i najrelevantnijih priznanja za grafičku umetnost u Srbiji.

Žiri za nagradu Veliki pečat 2015. godine čine: grafičari Branimir Karanović i Vladimir Milanović i istoričarka umetnosti Dragana Palavestra.

Među dosadašnjim laureatima nagrade Veliki pečat su: Halil Tikveša, Vladimir Veličković, Stojan Ćelić, Bogdan Kršić, Boško Karanović, Bora Iljovski i drugi autori bez kojih je nezamisliva istorija moderne umetnosti u Srbiji.

Izložba će biti otvorena u Galeriji Grafičkog kolektiva do 13. juna.

(SEEcult.org)

Prezentacija UNESKO katedre



Univerzitet umetnosti u Beogradu predstavlja 27. maja u Kolarčevoj zadužbini master programa UNESKO katedre za kulturnu politiku i menadžment u kulturi, uz poziv zainteresovanima da saznaju više o tom programu, uslovima upisa i prednostima studiranja kroz razgovor sa profesorima i studentima.

Zainteresovani za društveni aktivizam i kulturu, kao i svi koji žele da nauče kako se pišu projekti i postanu deo međunarodnog okruženja u oblasti kulturne politike i menadžmenta, imaju priliku da saznaju na prezentaciji detalje studiranja na tom master progrаmu Univerziteta umetnosti u Beogradu i Univerziteta Lion 2.

Kulturna politika i menаdžment u kulturi (interkulturаlizаm i medijаcijа nа Bаlkаnu) je međunarodni interdisciplinarni master progrаm Univerziteta umetnosti u Beogradu i Univerziteta Lion 2, a održava se na engleskom jeziku.

Akreditovan u Francuskoj i Srbiji, i podržan od brojnih univerzitetа, profesionаlnih orgаnizаcijа i eksperаtа iz cele Evrope, progrаm je stekаo međunаrodni ugled i titulu UNESCO kаtedre, zbog čega privlаči studente iz celog svetа.

Direktori programa su prof. dr Milena Dragićević Šešić i prof. dr Jacques Bonniel.

Rokovi za prijavu su 24. jun i 18. septembar.

Više informacija moguće je naći na sajtu Univerziteta umetnosti u Beogradu ili potražiti od koordinatora programa preko adrese coordinator@arts.bg.ac.rs

Prezentacija će biti održana na Kolarcu 27. maja u 18 časova (Sala Josif Pančić).

(SEEcult.org)

60. Sterijino pozorje



Jubilarno, 60. Sterijino pozorje u Novom Sadu predstavlja od 26. maja do 3. juna novi pregled domaćeg dramskog stvaralaštva i pozorišne produkcije, kojim selektorka Marina Milivojević Mađarev ujedno postavlja i pitanje sudbine dramskog pisca u Srbiji, posebno savremenih autora.

Nakon što je odgledala gotovo sto predstava, Marina Milivojević Mađarev je za takmičarsku Selekciju nacionalne drame i pozorišta odabrala devet, od kojih su dve zasnovane na savremenom tumačenju dela Branislava Nušića, kome je bilo posvećeno i 59. Pozorije, povodom 150-godišnjice rođenja. Za program “Krugovi” odabrane su tri predstave iz Slovenije i Hrvatske, takođe nastale prema delima klasika iz tih zemalja – Ivana Cankara i Miroslava Krleže.

Početak jubilarnog Pozorja u Srpskom narodnom pozoristsu (SNP) u Novom Sadu biće u znaku Jovana Sterije Popovića, a nakon prologa koji je u duhu vremepolova osmislio Hadži Zoran Lazin, festival će svečano otvoriti dramski umetnik Predrag Ejdus.

Zahvaljujući Jugoslovenskoj kinoteci, publika će videti i dokumentarni film Milana Tokina o Steriji Popoviću iz 1956. godine, u režiji Miodraga Nikolića. I izložba “Pozorijanski vremeplov” podsetiće na istorijat tog festivala, počev od Prvih jugoslovenskih pozorišnih igarakoje su 1956. godine održane povodom 150 godina od rođenja i stogodišnjice smrti Sterije, rodonačelnika srpske dramaturgije. Postavka obuhvata i izložbe festivalskih plakata, fotografija predstava i časopisa “Scena”, povodom 50-godišnjice njegovog izlaženja.

Festivalski program otvara Centar za kulturu Tivat predstavom “Providenca” o kompleksnom fenomenu osećanja ljubavi koju je, prema tekstu Stevana Koprivice, režirao Egon Savin.

U selekciji Marine Milivojević Mađarev, publika 60. Pozorja videće i predstave “Zmajeubice” Milene Marković, u režiji Ive Milošević i produkciji Jugoslovenskog dramskog pozorišta iz Beograda o zanosu i stradanju mladosti u brutalnom kapitalističkom svetu, “Život stoji, život ide dalјe” Filipa Vujoševića, u režiji Jelene Bogavac i izvođenju Bitef teatra iz Beograda o sudbini glumaca u uslovima primene tržišne ekonomije u domenu kulture, te “Doktor Nušić” po komediji “DR” Branislava Nušića, adaptaciji i režiji Kokana Mladenovića i koprodukciji Kruševačkog pozorišta i Narodnog pozorišta Sombor, koja dosledno prebacuje Nušićevo delo u savremeni društveni kontekst koristeći principe brehtovskog pozorišta.

Nušićevo delo u savremenom kontekstu nudi i predstava “Mister Dolar”, u režiji Snežane Trišić i izvođenju Narodnog pozorišta u Subotici, koja postavlja pitanje gde se i oko čega se okuplјa današnja samozvana društvena elita, ko su njeni članovi i kako su došli na pozicije na kojima su. Tu je i “Urnebesna tragedija” Dušana Kovačevića, u režiji Velјka Mićunovića i izvođenju Crnogorskog narodnog pozorišta iz Podgorice o sukobima u porodici koju čine bivši komunisti i pripadnici građanske opcije, te “Kazimir i Karolina” Edena fon Horvata, u režiji Snežane Trišić i izvođenju Atelјea 212 iz Beograda, koja objedinjuje čitav niz pitanja koja tište savremeno društvo: Šta se dogodi sa običnim čovekom kada ostane bez posla? Može li lјubav da preživi bez novca? Šta se događa sa društvom u kome su pojedinci sabijeni u obespravlјenu masu?

Selekcija Nacionalne drame i pozorišta obuhvata i eksperimentalnu predstavu “Ibzenov Neprijatelј naroda kao Brehtov poučni komad” Zlatka Pakovića u produkciji Centra za kulturnu dekontaminaciju iz Beograda, koja kroz ideološko-estetsku prizmu Brehtovih poučnih komada povlači paralelu između njegovog i Ibzenovog aktivizma i dovodi ih u kontekst savremenog srpskog društva.

U selekciji je još jedva vaniinstitucionalna predstava iz Beograda – “Dok nas smrt ne razdvoji” Mire Furlan, u režiji Predraga Mikija Manojlovića i produkciji Radionice integracije, koja govori o sporom, tegobnom i ponižavajućem umiranju žene koja poslednje dane provodi prikovana za krevet uz svoju pomajku, takođe teško bolesnu i vezanu za krevet.

Selektorka 60. Sterijinog pozorja odabrala je za program “Krugovi” predstavu “Kralј Betajnove” Ivana Cankara, u režiji Eduarda Milera i koprodukciji Drame Slovenskog narodnog gledališča iz Ljubljane i SNG-a iz Maribora, koja dokazuje aktuelnost tog klasika slovenačke moderne dramske književnosti, budući da se brutalna akumulacija kapitala rukovodi danas istim principima kao i u Cankarevo vreme, a svaki pokušaj individualne pobune samleven je u interesnoj sprezi politike, kapitala, crkve i sudstva.

Biće izvedene i dve predstave Miroslava Krleže - “Vučjak”, u režiji Ivice Bulјana i produkciji Hrvatskog narodnog kazališta iz Zagreba, te “Kristofor Kolumbo”, u režiji Renea Medvešeka i izvođenju Zagrebačkog kazališta mladih (ZKM).

Netakmičarski program “Kako nas drugi vide” nudi klasik Dušana Kovačevića “Balkanski špijun”, u režiji Cujošija Sugijame (Tsuyoshi Sugiyama) i izvođenju Teatra “A La Place” iz Tokija, te “Prst obarač metak pištolј” (Finger Trigger Bullet Gun) Nenada Prokića, u režiji Džejmsa Jarkera (James Yarker) i produkciji Stan’s Cafea iz Birmingema, koja se bavi temom Prvog svetskog rata.

Kao poseban gost Pozorja najavljena je predstava “Hotel Kosovo” Nenada Todorovića i izvođenju Srpske drame Narodnog pozorišta Priština, sa sedištem u Gračanici. Tom predstavom je, posle 15 godina, Srpska drama dobila scenu u Gračanici, a govori o lutanju i stradanju povratnika na Kosovo, o tome kako snovi malog čoveka nestaju u mehanizmu birokratije, politike i novca.

Marina Milivojević Mađarev je predložila taj komad za prateći program 60. Pozorja kao vid “podrške umetnicima da istraju u svojoj misiji”, navedeno je u obrazloženju njene selekcije.

U čast nagrađenih biće izvedena predstava “Violinista na krovu” Džozefa Štajna, u režiji Atile Bereša i koprodukciji Srpskog narodnog pozorišta i Novosadskog pozorišta (Újvidéki Színház).

Festivalski sajt je pozorje.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.

(SEEcult.org)

Najbolje amaterske predstave Vojvodine



Predstava “Velika drama” Siniše Kovačevića, koju je na scenu Dramskog studija “Luča” u Kruščiću postavio Dejan Cicmilović, pobedila je na 53. Susretu amaterskih pozorišnih društava Vojvodine (SAPDV), koji je održan od 16. do 24. maja u Staroj Pazovi i Šidu.

Uz pobedničku predstavu, Vojvodinu će na 57. Republičkom festivalu dramskih amatera Srbije, koji će biti održan u junu u Kuli, predstavljati i drugoplasirana predstava na 53. SAPDV – “Večera budala” Fransisa Vebera u izvođenju KUD “Branko Radičević” iz Stare Pazove, u režiji Aleksandera Bakoa, kao i “Ljubavno pismo” Koste Trifkovića, u režiji Dragana Ostojića i produkciji Kulturnog centra Kula, koja je završila na trećem mestu.

U konkurenciji sedam predstava, nagrada za scenografiju dodeljena je Anjički Balaž i kolektivu predstave “Živi bič” Mila Urbana, koju je ona i režirala, a Slovačko pozorište VHV iz Stare Pazove ju je izvelo 16. maja na otvaranju 53. SAPDV.

Za najboljeg glumca proglašen je Nikola Bulatović – za ulogu u “Velikoj drami”.

Dodeljeno je i pet ravnopravnih diploma za najbolja glumačka ostvarenja, kao i nagrade za najbolje epizode, debitantske uloge, muziku, svetlo, scenski pokret…

Odluke je većinom glasova doneo žiri koji su činili reditelj Saša Volić iz Beograda, penzionisana glumica Sonja Stipić iz Novog Sada i reditelj u penziji Tibor Vajda iz Novog Sada, koji je bio i selektor SAPDV.

Iako je 53. SAPDV trebalo da bude održan samo u Staroj Pazovi, Cvetan Aničić iz Šida je svoju predstavu “Cigani” sa više od 60 učesnika igrao u svom mestu, pred članovima žirija, pošto mu organizatori nisu odobrili termin 23. maja, kada je jedino mogao da sakupi tako brojan ansambl.

Pravila su prekršena i kada je članica žirija Sonja Stipić na predstavu “Živi bič”, u režiji Anjičke Balaž, inače jedine rediteljke amaterke na SAPDV, poslala svoju kćerku, takođe glumicu iz Novog Sada Jovanu Stipić kao zamenu. U svojstvu v.d. članice žirija, ona je učestvovala i u razgovoru posle te predstave.

Sonja Stipić je posredno podržala i predlog člana žirija Saše Volića da treće mesto pripadne predstavi “Ljubavno pismo”, dok je Tibor Vajda bio za predstavu “Živi bič”.

Branko Rakočević / SEEcult.org

Opstajanje u besmislu



Jubilarno, 60. Sterijino pozorje u Novom Sadu svečano je otvoreno 26. maja u Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu besedom dramskog umetnika Predraga Ejdusa, koji je istakao vitalnost pozorišne umetnosti uprkos novim medijima, kao i snagu energije koja se stvara između umetnika i gledalaca, a osvrnuo se i na krizu u zemlji i teško stanje u kulturi, ocenjujući da su pozorišta “postala socijalne ustanove, a umetnici doslovno ekonomski ugrožena kategorija stanovništva”.

“U atmosferi obesmišljene kulturne politike, Sterijino pozorje, kao jedna od najznačajnijih i najrelevantnijih pozorišnih institucija, opstaje i dokazuje da kod nas ipak postoje talentovani i obrazovani stvaraoci. U prilog činjenici da se pozorišna tradicija kod nas ukorenila govori i to što ovaj festival traje 60 godina i promoviše Sterijino pozorje kao instituciju od izuzetnog kulturnog i društvenog značaja. Svi mi koji mu godinama prisustvujemo, osećamo neku čudnu groznicu iščekujući da počnu najuzbudljivije i najbolje predstave”, rekao je Ejdus.

Prema njegovim rečima, ekonomska depresija dovela je do svekolikih posrnuća – morala i empatije, kao i do ogromne usamljenosti, beznađa i dezorijentacije ljudi.

“Mnoge oblasti ekonomskog, društvenog i kulturnog života su u krizi. Državne institucije kulture tavore u pogubljenim kriterijumima vrednosti. Političke elite u takozvanim tranzicionim vremenima kulturu, pa i pozorište, polako ali sigurno osiromašuju, onemogućavaju njegovu transformaciju i negativnom selekcijom rukovodećih kadrova srozavaju njegove umetničke vizije”, rekao je Ejdus, posebno ukazujući na teško stanje u pozorištima i nezavidan socijalni položaj umetnika.

Ejdus je naveo u besedi i da pozorišno stvaralaštvo ponekad izgleda kao nemoguća misija zbog “nepredvidljivih političkih, ideoloških, kulturoloških, estetskih i drugih ograničenja”. Ali, i pored toga, kako je istakao, ono opstaje hiljadama godina kao večna vatra.

“Dokle god plamičak tinja, pozorište postoji i živi. Pozorišni čin je neka vrsta zavere. U njemu učestvuju umetnici koji, uprkos svemu, od krhkih ideja, nadahnuća i emocija stavaraju nešto što bi trebalo da ushiti, da zamisli, uzbudi pa, ako hoćete, i da ogorči onog koji je u sali. Gledalac, usamljen tokom predstave, postaje jedinka koja se razlikuje od mase koja je ušla u teatar. Javna usamljenost glumca i gledaoca stvara tu magičnu iluziju pozorišnog čina”, naveo je Ejdus, uveren i da magija pozorišnog čina, koja se stvara između glumaca i poblike, predstavlja “ono večno u toj najefemernijoj umetnosti”.

“Danas, u eri tiranije digitalnih medija, naša umetnost izgleda pomalo anahrona i prevaziđena. U vremenu kada je sve pojednostavljeno i banalizovano, pozorište polako postaje umetnost bivšeg vremena, a slično je i sa literaturom na koju se oslanja. No, bilo je već takvih trenutaka u istoriji teatra ali ta umetnost je, uprkos krizama, doživljavala renesansu uvodeći nove estetike, teme, tehnologije, uvek sa ciljem da tog usamljenog gledaoca zamisli, opusti, iznenadi i da u njemu izazove katarzu koju on može da doživi samo tokom pozorišnog čina”, naveo je Ejdus i istakao da se trenutak istine, prepoznavanja i poistovećivanja gledalaca i glumaca duboko urezuje u sećanje i jednih i drugih.

Takmičarska Selekcija nacionalne drame i pozorišta počela je predstavom “Providenca” Centra za kulturu Tivat, koju je, prema tekstu Stevana Koprivice, režirao Egon Savin.

U selekciji Marine Milivojević Mađarev, publika će videti još osam takmičarskih predstava, od kojih su dve osavremenjene verzije dela Branislava Nušića – “Doktor Nušić” u adaptaciji i režiji Kokana Mladenovića i koprodukciji Kruševačkog pozorišta i Narodnog pozorišta Sombor, te “Mister Dolar”, u režiji Snežane Trišić i izvođenju Narodnog pozorišta u Subotici.

Snežana Trišić je i rediteljka predstave “Kazimir i Karolina” Edena fon Horvata, u izvođenju Atelјea 212 iz Beograda

Publika će videti i predstavu “Zmajeubice” Milene Marković, u režiji Ive Milošević i produkciji Jugoslovenskog dramskog pozorišta iz Beograda, zatim “Život stoji, život ide dalјe” Filipa Vujoševića, u režiji Jelene Bogavac i izvođenju Bitef teatra iz Beograda, “Urnebesna tragedija” Dušana Kovačevića, u režiji Velјka Mićunovića i izvođenju Crnogorskog narodnog pozorišta iz Podgorice, “Ibzenov Neprijatelј naroda kao Brehtov poučni komad” Zlatka Pakovića u produkciji Centra za kulturnu dekontaminaciju iz Beograda, te komad “Dok nas smrt ne razdvoji” Mire Furlan, u režiji Predraga Mikija Manojlovića i produkciji Radionice integracije.

U žiriju 60. Pozorja su Branka Krilović (predsednica), Olga Dimitrijević, Darko Lukić, Milivoje Mlađenović i Igor Bojović.

Netakmičarski program “Kako nas drugi vide” nudi dve predstave - klasik Dušana Kovačevića “Balkanski špijun”, u režiji Cujošija Sugijame (Tsuyoshi Sugiyama) i izvođenju Teatra “A La Place” iz Tokija, te “Prst obarač metak pištolј” (Finger Trigger Bullet Gun) Nenada Prokića, u režiji Džejmsa Jarkera (James Yarker) i produkciji Stan’s Cafea iz Birmingema, koja se bavi temom Prvog svetskog rata.

Za program “Krugovi” selektorka je odabrala tri predstave iz Slovenije i Hrvatske, takođe nastale prema delima klasika iz tih zemalja – Ivana Cankara i Miroslava Krleže.

Predstava “Kralј Betajnove” Cankara, u režiji Eduarda Milera, koprodukcija je Drame Slovenskog narodnog gledališča iz Ljubljane i SNG-a iz Maribora. Krležin “Vučjak”, u režiji Ivice Bulјana, izvešće Hrvatsko narodno kazalište iz Zagreba, a “Kristofor Kolumbo”, u režiji Renea Medvešeka - Zagrebačko kazalište mladih (ZKM).

Poseban gost 60. Sterijinog Pozorja je predstava “Hotel Kosovo” Nenada Todorovića i izvođenju Srpske drame Narodnog pozorišta Priština, sa sedištem u Gračanici.

U čast nagrađenih biće izvedena predstava “Violinista na krovu” Džozefa Štajna, u režiji Atile Bereša i koprodukciji Srpskog narodnog pozorišta i Novosadskog pozorišta (Újvidéki Színház).

Prošle godine, na 59. Sterijinom pozorju, predstava “Neoplanta” Novosadskog pozorišta, u režiji Andraša Urbana, nastala prema istoimenom romanu Lasla Vegela, proglašena je najboljom, a trijumf je ostvarila i bečka predstava “Princip (Mali mi je ovaj grob)”, za koju je Biljana Srbljanović nagrađena za najbolji savremeni dramski tekst, a Mihal Zadara za režiju.

Festivalski sajt je pozorje.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org

(SEEcult.org)

Jubilej Milice Zajcev



Udruženje baletskih umetnika Srbije (UBUS) svečano će obeležiti 28. maja u Narodnom pozorištu u Beogradu 60 godina profesionalnog rada Milice Zajcev, kritičarke, istoričarke i publicistkinje umetničke igre, čime započinje i seminar o kritičkim praksama u toj oblasti..

Učenica Nine Kirsanove i Mileta Jovanovića, balerina Makedonskog narodnog teatra i baletski pedagog, Milica Zajcev je završila Filozofski fakultet, a od 1955. godine posvetila se pisanoj reči o Terpsihorinoj umetnosti. Bila je stalni kritičar listova "Borba", "Naša borba" i "Danas", kao i saradnica gotovo svih listova periodike na temu pozorišta u Srbiji i regionu. Sarađuje i sa internacionalnim baletskim časopisima "Ballet today", "Dance magazine", "Ballet rewiew", kao i sa jedinim domaćim časopisom za umetničku igru “Orhestra”.

Milica Zajcev je igru uspela da dočara i približi i televizijskim gledaocima kao autorka i voditeljka TV serijala “Na vrhovima prstiju”, “Iz istorije baleta”, “Baletske nade”, “Koreograf” i “Igra što život znači”. Takođe, promovisala je tu umetnost i u radijskom etru, kao autorla serija “Slušamo balet” i “Beogradski koreografi”.

Članica je UBUS-a, Udruženja kritičara i teatrologa Srbije, Nezavisnog udruženja novinara Srbije i Međunarodne federacije novinara, kao i beogradske sekcije CID UNESCO.

Dobitnica je Sterijine nagrade za teatraologiju za knjigu “Igra život znači 1”, što je jedina nagrada za teatrolgiju u oblasti umetničke igre do sada.

UBUS je 2005. godine dodelilo Milici Zajcev Priznanje za životno delo, a 2006. plaketu za doprinos Festivalu koreografskih minijatura, koji će ove godine biti održan 19. put od 5. do 13. juna. Milici Zajcev dodelјeno je i posebno priznanje za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi, a dobitnica je i Srebrenjaka Narodnog pozorišta kao priznanja za predanu saradnju sa “Pozorišnim novinama”.

U izdanju UBUS-a, objavljene su njene knjige “Igra što život znači III“ i „Igra odraz vremena sadašnjeg – hronika igračkih događanja na beogradskim alternativnim scenama (1960 -2007)”.

UBUS obeležavanjem jubileja profesionalnog rada Milice Zajcev (u 13 sati u foajeu II galerije Narodnog pozorišta), započinje edukativni seminar “Kritičke prakse u oblasti umetničke igre II” u okviru 19. Festivala koreografskih minijatura.

Seminar obuhvata predavanja, radionice i diskusije, a kao i 2014. godine, kada je pokrenut, cilj je da zainteresuje mlade, svestrane i obrazovane lјude za buduću generaciju kritičara u oblasti umetničke igre, kao i da profesionalcima iz sveta umetničke igre približi kritičke prakse, a lјudima od pera poeziju pokreta.

Radionice bazirane na takmičarskom i revijalnom festivalskom programu vodiće 8. i 12. juna Jelena Kajgo, dramaturg i kritičarka umetničke igre, član žirija kritike FKM-a i moderator celog seminara.

Seminar obuhvata i predavanja plesne kritičarke Milice Cerović (30. maj, 12 sati) i pozorišnog kritičara i profesora FDU Ivana Medenice (4. jun, 16 sati) u Muzeju Narodnog pozorišta.

Za 14. jun najavljena je završna debata i diskusija polaznika sa afirmisanim kritičarima, urednicima i novinarima.

(SEEcult.org)

Fričov hit otvara 49. BITEF



Beogradski internacionalni teatarski festival (BITEF) biće otvoren predstavom “Murmel Murmel” svetskim hitom čuvenog reditelja Herberta Friča, u produkciji berlinskog Folksbine am Roza Luksemburg plac, saopštio je Bitef teatar.

Knjigu-dramski tekst “Murmel Murmel” izdao je Diter Rot 1973. godine, a Frič ju je koristio kao dramski predložak na pozorišnoj audiciji ranih 80-ih godina 20. veka. Na toj audiciji je i dobio ulogu, pa se obavezao da će tu dramu jednom postaviti na scenu.

Prilika se ukazala 2012. godine kada je predstava po Rotovom tekstu premijerno izvedena u Foksbine sa velikim uspehom.

Uoči 49. BITEF-a, predstava “Murmel Murmel” gostovaće krajem avgusta na Edinburškom međunarodnom festivalu.

Frič je radio kao reditelj u mnogim nemačkim pozorištima, a među njegovim poznatim režijama su inscenacije Harmsa, Molijera, Beketa, Geca, Hamsuna, Šekspira, Ibzena, Gogolja, Direnmata…

Paralelno radi kao multimedijalni umetnik, razvio je foto tehniku za trodimenzionalne analogne distorzije koju je i patentirao.

*Foto: Thomas Aurin

(SEEcult.org)

Ostavka Aje Jung u UO Bitef teatra



Direktorka Beogradskog festivala igre (BFI) Aja Jung podnela je 19. juna neopozivu ostavku na mesto člana Upravnog odbora Bitef teatra, navodeći kao razlog nezadovoljstvo njegovim radom i odnosom prema njenim inicijativama.

U pismu direktoru Bitef teatra Milošu Latinoviću, Aja Jung je navela da podnosi neopozivu ostavku “nakon niza bezuspešnih pokušaja” da stupi u kontakt sa njim, kao i posle višemesečne pauze u radu UO čije je sastanke pokušavala da inicira.

“Odluke se očigledno donose i bez mog učešća, ili jednostavno UO nema nikakvog uticaja u njihovom donošenju. Iz tog razloga smatram da ne postoji svrha mog prisustva na papiru, kao ni mogućnost da u ovim uslovima, sa svojim iskustvom, angažovanjem i kontaktima, na bilo koji način budem od koristi ustanovi i manifestaciji čiji ste Vi direktor. U više navrata sam Vam predstavila svoje predloge, sa idejom i ciljem unapređenja rada. Međutim, moji predlozi se nisu razmatrali, dok sastanaka UO nije bilo. S tim u vezi, ne vidim razlog mog prisustva, ali ni mogućnost da doprinesem i predstavim rezultate u obavljanju funkcije za koju sam izabrana od strane Skupštine grada Beograda”, navela je Aja Jung, direktorka Beogradskog festivala igre (BFI).

Aja Jung je kratko pismo o ostavci uputila i gradskom sekretaru za kulturu Vladanu Vukosavljeviću i njegovoj zamenici Gordani Predić.

Bitef teatar je, uz udruženja dramskih i baletskih umetnika Srbije, oštro reagovao krajem marta povodom odluke BFI-ja da ustanovi nagradu “Jovan Ćirilov” koja nosi ime osnivača i dugogodišnjeg selektora Beogradskog internacionalnog teatarskog festivala (BITEF).

Nagrada BFI-ja “Jovan Ćirilov” dodeljena je slavnom koreografu Jiržiju Kilijanu, a BFI je povodom burnih reakcija u javnosti saopštio da su te oštre polemike bile korisne i odredile dalju odgovornost tog festivala prilikom pažljivog izbora laureata.


(SEEcult.org)

57. Festival amaterskih pozorišta Srbije



Kula je jubilarni, 50. put domaćin Republičkog festivala amaterskih pozorišta Srbije, koji se održava 57. put od 19. do 27. juna, a počeo je predstavom “Ljubavno pismo” Koste Trifkovića, u režiji Dragana Ostojića i izvođenju Kulturnog centra Kula.

Osim iz te bačke varoši, na 57. Republičkom festivalu učestvuju i trupe iz Prokuplјa, Gornjeg Milanovca, Beograda, Smederevske Palanke, Stare Pazove i Kruščića.

Varoško pozorište “Histrion” iz Prokuplјa učestvuje predstavom “Bliži nebu” Želјka Hubača, u režiji Zorana Cvetkovića, Milanovačko pozorište izvodi “Jednočinke” Antona Pavloviča Čehova, u režiji Branka Kneževića, KOT Teatar pri KUD “Dimitrije Koturović” iz Beograda izvešće “Sumnjivo lice” Branislava Nušića, u režiji Slobodana Ž. Jovanovića, a Gradsko pozorište iz Smederevske Palanke “Tetovirane duše” Gorana Stefanovskog, u režiji Fuada Tabučića. Dramski studio KUD “Branko Radičević” iz Stare Pazove učestvuje komedijom “Večera budala” Fransisa Vebera, u režiji Aleksandra Bakoa, Pozorište “Janko Veselinović” iz Bogatića i AP Doma kulture Prnjavor pripremili su “Putujuće pozorište Rikoti” Alfreda Baldučija, u režiji Ivana Tomaševića, a Dramski studio “Luča” iz Kruščića izvešće “Veliku dramu” Siniše Kovačevića, u režiji Dejana Cicmilovića – najbolju predstavu na nedavno održanim 53. Susretima amaterskih pozorišnih društava Vojvodine u Staroj Pazovi koja je, uz tri kolektivne, dobila i sedam diploma za najuspešnija pojedinačna ostvarenja. Time je ušla u istoriju festivala dramskih amatera Vojvodine, pokrenutog 1961. godine.

Predstave u Kuli ocenjivaće žiri koji čine teatrolog Miroslav Radonjić iz Novog Sada, glumac Srpskog narodnog pozorišta Radoje Čupić iz Novog Sada i reditelj Nemanja Savković iz Beograda, a odabraće tri najbolјe predstave i dodeliti diplome za najuspešnija individualna ostvarenja.

U čast pobednika, Fakultet umetnosti Priština sa sedištem u Zvečanu izvešće dramu “Porodične priče” Bilјane Srblјanović, u režiji Milana Plećaša i Nemanje Savkovića.

U okviru pratećeg programa, u Gradskoj galeriji otovrena je izložba slika Pavla Blesića uz poetsko-muzički program “Panonski kanconijer”.

Kula je, inače, jubilarni, 50. put domaćin Republičkog festivala dramskih amatera, na osnovu odluke Saveza amaterskih pozorišnih društava Srbije koji je u gradu Svetozara Markovića odlučio u proleće 1966. godine sa delegatima Skupštine opštine Kula da ta bačka varoš postane prestoni grad pozorišnih amatera Srbije. U Kuli je tako pre pola veka - u junu 1966. godine, održan osmi Republički festival amaterskih pozorišta Srbije.

I ovogodišnji pokrovitelј Republikog festivala je Opština Kula, koja je obezbedila sav potreban novac u iznosu od milion dinara, a organizatori su Savez amatera Srbije, KPZ Kula i lokalni Kulturni centar.

B. Rakočević / SEEcult.org

Počeo 42. INFANT



Internacionalni festival alternativnog i novog teatra – INFANT svečano je otvoren 25. juna u Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu nemačkom predstavom “Prošlost”, a do 30. juna predstaviće nesvakidašnje produkcije iz Nemačke, Hrvatske, Slovenije i Srbije.

Predstava “Prošlost”, u produkciji Konstance Makras i Dorkiparka, istražuje veštine pamćenja, ili ars memoriae, u okviru kojih su sećanja naročito snažno povezana sa fizičkim lokacijama, prostorima i arhitekturom. Polazna tačka je grad kao konkretna geografska lokacija, kao sidro za sećanje, mentalna slika i okvir. Predstava je rezultat tesne saradnje sa švajcarsko-italijanskim kompozitorom Oskarom Bjankijem, čija muzika kombinuje kolektivno i individualno sećanje i slavi zvuk kao fizičko, ponekad muskulozno, mesto.

Festival je otvorio filmski i pozorišni glumac Branislav Trifunović, a posetiocima se obratio i nedavno imenovani v. d. direktor KCNS-a Bojan Panaotović, koji je rekao da je vreme u kojem živimo - vreme kiča, te da je stoga neophodno oslanjati se na ljude iz kulture i proverenog integriteta – kako bi se prevazišao kult nasilja i agresivnosti koji se danas pojavljuje.

Trifunović je rekao da mu se, kada razmišlja o INFANT-u, nameće reč “hrabrost”. “Hrabrost da u Srbiji, koja je na marginama, pokušate ulepšati i poboljšati stvarnost. I to je hrabrost koja nas u teškim vremenima vodi ka plemenitim delima”, rekao je Trifunović.



Uoči svečanog otvaranja 42. INFANT-a, na Tribini mladih Kulturnog centra Novog Sada otvorena je i izložba beogradske dramske Družine A, takozvanog Pozorišta Radeta Markovića, koje je osnovano 1961. godine.

U nastavku festivalskog programa, 26. juna na sceni “Jovan Đorđević” SNP-a gostuje Zagrebačko kazalište mladih predstavom “Hamlet”, a 27. juna na programu je predstava “Moje nagrade”, koprodukcija Narodnog pozorišta u Beogradu i Kulturnog centra Pančeva, dok će na kamernoj sceni biti izvedena predstava Sanje Krsmanović Tasić i Hleb teatra “O s(a)vesti”, koja govori o ubijenoj beogradskoj novinarki Dadi Vujasinović.

U završnici vikenda u Brod teatru na programu je “Dogvil” u produkciji Miksera, SKC-a Novi Sad i Fast Forward, a publika će potom videti na kamernoj sceni SNP-a i “Balerine” Foruma za novi ples i SKC-a Novi Sad.

Za 29. jun najavljena je predstava “Mrtvac dolazi po dragu” Prešernovog gledališča Kranj i Mestnog gledališča Ptuj, te “Nije to crvena, to je krv!” Teorije koja Hoda – TkH, u režiji Bojana Đorđeva.

U završnici, u čast nagrađenih, nastupiće Via negativa iz Slovenije predstavom “Manipulacije”, dok će Bitef teatar izvesti “Kratku priču o antihristu”.

Festivalski sajt je infant.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.

(SEEcult.org)