Manastiri u Srbiji

Srpski manastiri nalaze se na putu Transromanike koji je Savet Evrope uvrstio u program „Glavni evropski putevi kulture“. U periodu od XI do XIII veka, evropska umetnost bila je inspirisana Rimom pa je pravac po tome dobio naziv romanika. S obzirom da je u srednjem veku crkva bila nosilac kulture, manastiri Srbije najočiglednije predstavljaju ovaj pravac u arhitekturi. Istovremeno sa ovim pravcem, dolazi do nastanka i procvata srpske države. Graditelji su često dolazili iz Italije i sa Jadranskog mora i sa sobom donosili zapadne uticaje koji su se na ovim prostorima mešali sa uticajima vizantijske umetnosti stvarajući specifičan stil.

Do manastira se dolazi iz Vršca u banatskoj ravnici prema Vršačkom Bregu a odatle do sela Mesić gde se na ulasku u samo selo sa leve strane pored puta nalazi ovaj manastir. Crkva je posvećena Sv.Jovanu Krstitelju. Po predanju manastir je osnovao 1225 god. monah Arsenije Bogdanović koga je Sveti Sava postavio za njegovog prvog igumana.
Mnogi nastanak manastira vezuju i za despota Jovana Brankovića.Prvi pisani podaci potiču iz Katastiga Pećke Patrijaršije 1660 god. i 1666 god. koji važi za veoma pouzdan izvor. Turci su dolaskom u Banat manastir spalili ali je obnovljen 1566.god.Za vreme austro-turskog rata 1716 god. manastir je ponovo stradao.Obnovljen je 1722 god.
a 1749 god. uz staru dobija i novu pripratu.Crkva je radjena u starom raškom stilu.Godine 1843 izgradjen je manastirski konak.
U to vreme arhimandrit je bio Vikentije Ljuština. Kao veoma obrazovan čovek svoga vremena 1790 god. osniva gimnaziju u Vršcu i to godinu dana pre osnivanja karlovačke gimnazije.Takodje je objavio monografiju o manastiru Mesić pod imenom:Kratka istorija opštežiteljnog manastira Mesić iz Temišvarskog Banata od 1225-1797 god.Freske u manastiru radjene su 1743 god. i relativno dobro su očuvane. Ispod se nalazi još stariji sloj fresaka koji nije ispitan.Kao i svi manastiri u Vojvodini uz crkvu je dogradjen zvonik u barok stilu.U novije vreme izgradjeni su sadašnji konaci.Manastir Mesič bio je jedno vreme sedište banatskih episkopa.Manastir je ženski i o njemu brinu monahinje.

Bio sam tamo, imam i sliku manastira na zidu sobe.

MANASTIR VOJLOVICA
sa crkvom Svetog Arhanđela Gavrila

Manastir se nalazi na putu Pančevo - Starčevo kada se podje prema rafineriji.
Ne postoji nikakav putokaz a manastir možete i da promašite ako ne gledate na levu strane
prema dimnjacima rafinerije.
Po predanju crkva je podignuta 1383 god od strane monaha koji su se doselili iz srpskih krajeva.
U manastiru postoji zapis iz 1799. koji navodi na to da je despot Stefan Lazarević obnovio
manastir 1405. Prvi pisanii podaci datiraju iz 1535 godine u zborniku.
Manastir Vojlovica bio je metoh starog manastira Vinča na Dunavu.
Manastir Vojlovica je više puta stradao ali je uporno obnavljan.Poslednji put je obnovljen 1981.god.
Stari ikonostas je radjen u 18 veku, manjih je dimenzija i sadrži oko 30 ikona sa starozavetnim
i novozavetnim likovima.Ikonostas je pozlaćen.U toku drugog svetskog rata u manastiru su bili
zatvoreni od strane nemaca srpski patrijarh Gavrilo Dožić i vladika žički Nikolaj Velimirović.
Manastir je aktivan i u njemu žive monasi.



MANASTIR U KIKINDI sa crkvom Svete Trojce


Kada udjete u grad iz pravca Zrenjanina idete do prvog semafora pa desno.Tu je i tabla.
Nastavite pravo do sledeće table i samog manastira sa desne strane pored groblja. Crkva posvećena Svetoj Trojici sa konakom podignuta je 1887 god.za vladavine Franje Josifa.To je zadužbina Melanije Nikolić rodjene Gačić, koja je manastiru poklonila i 300 jutara zemlje koja je kasnije oduzeta od strane države. Danas se nadaju da će im imovina biti vraćena.
Oltar je uradjen u baroknom stilu sa 8 fresaka i 8 medaljona.
Manastirski konak je obnovljen i dogradjen dok sama crkva treba temeljno da se obnovi.
U samoj crkvi sahranjena je Melanija Nikolić-Gačić kao i njena rodbina.
Manastir je aktivan, ženski i o njemu brinu monahinje.



MANASTIR SVETE MELANIJE RIMLJANKE
sa crkvom Rodjenja Presvete Bogorodice

Manastir se nalazi na severoistočnom obodu Zrenjanina u delu zvanom Vodice.Adresa je Šumice bb.Osnovao ga je episkop banatski dr.Georgije Letić 1935 god.Manastir je gradjen u vizantiskom stilu. Bio je prvi ženski manastir u banatskoj eparhiji. U sklopu starog manastirskog konaka iz 1935 god podignut je novi 1990 god. u moravskom stilu.
Ikonostas je radio vršački slikar Svetislav Vuković 1937 god. Iza crkve nalazi se mala kapela posvećena Svetoj Petki koju je 26.10.2004 osveštao Vladika bački Nikanor.
U sklopu manastira se nalazi još jedna mala kapelica. U manastiru se čuva staro prestono Jevandjelje iz 1663.god. kao i bakrotisk grčkog "Antimisa" načinjenog u Beču 1772 god.
Prva upraviteljica manastira bila je Petronija Savić rodjena sestra naučnika dr.Vase Savića. Manastir je aktivan, ženski i o njemu brinu monahinje.



MANASTIR HAJDUČICA sa crkvom
Svetog arhangela MIHAILA I GAVRILA

Na putu Zrenjanin-Vršac blizu mesta Plandište i Velika Greda nalazi se selo Hajdučica u kome je i istoimeni manastir, na 50 m od skretanja sa glavnog puta.

Crkva je posvećena Svetim Arhangelima.
Podignuta je 1939 god. kao zadužbina Olge S. Jovanović ćerke grofa Dundjerskog.

Dugo je crkva bila zapuštena sa starim konakom i oronulom ogradom da bi 2004 god bila završena obnova crkve.

Uz nju je novi manji konak i nova ograda.
Hajdučica je metoh manastira Hilandar.
U crkvi je i ikona trojeručice koja je pokon Hilandara,krst Gospodnji kao i ikona Bogorodice Shirshaja Nebes na delu oltara koji je ikonopisan.
Manastir je ujedno i parohijska crkva
o kojoj brine i održava službu mladi jerej Siniša Lakičin.
On će Vas veoma ljubazno primiti i o svemu informisati vezano za manastir.
Oslikavanje crkve je u toku.

Manastir je muški i aktivan je.

Zahvaljujemo se jereju Lakičinu na
slikama manastira pre obnove,manastira
noću i Bogorodice.



MANASTIR SREDIŠTE
sa crkvom u izgradnji

Iz Vršca se pored bolnice krene putem za Veliko Središte.Već nakon nekoliko kilometara pravog puta nailazite na oštru krivinu gde se put račva.
Prateći krivinu idete za Veliko Središte a pravo put Vas vodi do Malog Središta gde se i nalazi Manastir koji je u izgradnji.
Nalazi se na brdu i sa puta je veoma uočljiv.
Do sada je izgradjen konak, ulazna kapija,mala kapelica, zvonik i postavljeni su temelji za crkvu.
U manastiru trenutno boravi samo jedan monah i manastir je delimično aktivan do završetka gradnje.



MANASTIR BAVANIŠTE sa crkvom
Rođenja Presvete Bogorodice

Kada se iz Pančeva stigne u Bavanište put oštro
nastavlja desno za Kovin. Za manastir se nastavi
pravo, pored trafo stanice, oko 500 metara, do prve
male raskrsnice. Skrenete levo, a zatim uzanim
asfaltnim putem, kroz šumicu stižete posle 2 km.
Crkva Rodjenja Presvete Bogorodice potiče iz
15 veka. Ktitor je nepoznat. Sve do 18 veka
manastir nije diran da bi 1716 god bio razoren i
opljačkan od strane Turaka.
Manastirski zivot je opusteo a manastir nije
obnavljan delimično zbog postojeće zabrane
austrougarske carice Marije Terezije o izgradnji
i obnovi manastira po Srbiji.
Tek 1856 god. zahvaljujući milosti naroda manastir
sa crkvom je obnovljen.
Tada je podignuta kapela i priprata.
Druga velika obnova počela je 1997 god. i još traje.
Crkva je obnovljena skoro u celosti.
Uradjen je deo živopisa na kome se i dalje radi.
Sama crkva je podignuta na izvoru.
Izvor postoji i danas i osvećen je.
Manastir je muški i aktivan je.

Manastir Bodjani sa crkvom Vavedenja
Presvete Bogorodice i Tvrdjava Bač


Na severu Bačke oko desetak kilometara od Starog
Bača, podje se prema Vajskoj, pravo putem i dodje
do Bodjana i manastira sa leve strane. Ovaj manastir
sa crkvom posvećenoj Vavedenju Presvete
Bogorodice dugačak je 17 m a širok 6 m.
Zidovi su debljine 1 m. Fasada hrama je bez ukrasa.
Ktitor manastira je bio bogati trgovac Bogdan
uz dozvolu ugarskog kralja Matije Korvina.
Hram je izgradjen 1478 god a konačno završen 1722g.
Vise puta je rušen i obnavljan. Crkvu je oslikao 1737g.
Hristifor Žefarević. Bodjansko slikarstvo predstavlja
novinu u srpskom slikarstvu i nazvan je"prelazni
period". Ikonostas je u duborezu sa 39 ikona i
izradili su ga Vasilije Romanović i Jova Vasiljević
a radjen je izmedju 1745-1748 god. Konak je završen
1790 god. Nakon velike seobe Srba, Bodjani su jedno
vreme bili sedište episkopa. Početkom 18 veka u
manastiru je radila bogoslovska skola. U okviru
konaka nalazi se mala kapela sa izvorom na kome
se po predanju ktitor ovog manastira Bogdan
koji je imao bolesne oči, umio i ozdravio.
Iz zahvalnosti na tom mestu je podigao ovaj manastir
koji je prvobitno bio brvnara. Kompleks manastira ima
veliki i uredjen park. Manastir je muški i aktivan.



Manastir u Somboru
sa crkvom Svetog Arhidjakona Stefana


Do manastira u Somboru se dolazi iz ulice Vuka
Karadžića i skrene u Blagojevićevu - kod znaka.
Zatim se ide samo pravo oko 1 km i sa leve strane se nailazi na manastir.

Manastir Sv.Stefana nalazi se na severu Bačke.
Po želji i donatorstvu Stevana Konjovića započeta je
izgradnja manastira 1928 god a završena 1933 god.
Crkva je oslikana 1938 god.
Manastir je izgradjen u srpsko-vizantiskom stilu
sa dva tornja.
Freske je oslikao Vladimir Predojevic.
Ikonostas u crkvi je drven i naslikao ga je ruski slikar Boris Seljanko.
U prostoru oko zadužbine Stevana Konjovića nalazi se partizansko i crvenoarmijsko groblje.




MANASTIR KOVILJ sa crkvom
SVETIH ARHANGELA MIHAILA I GAVRILA


U blizini Novog Sada na Dunavu u mestu Kovilj nalazi se ovaj istoimeni manastir.Kada se sidje sa auto puta Beograd-Novi Sad i udje u Kovilj ide se do kraja sela i sa leve strane nailazite na manastir opasan zidom.Po predanju manastir je osnovao Sveti Sava u 12. veku i crkva je posvećena arhangelima Mihajlu i Gavrilu.
Ovo je danas jedna od najvećih crkava u Vojvodini.Gradjena je od kamena u raškom stilu sa elementima baroka.Osam stubova deli hram na tri dela.Na srednjem delu hrama nalaze se dve kupole,
spolja osmostrane a iznutra okrugle.Velike kalote pokrivaju srednji deo crkve što je u crkvama velika retkost. Današnji ikonostas je radio Aksentije Marodić 1871.god.u duhu italijanske renesanse.Prvobitni ikonostas radio je čuveni majstor Teodor Ilić-Češalj 1707.god.ali je on stradao u požaru. Crkva je stradala ravno šest puta.Tokom Drugog svetskog rata stradala je i manastirska riznica.Crkva je danas u veoma lošem stanju i zahteva temeljnu restauraciju.U sklopu manastira je mala kapelica posvećena Svetoj Petki kao i velika kapela posvećena Atonskim Svetiteljima na Svetoj Gori. Na mestu starog konaka zida se novi sa novim zvonikom.Do završetka novog zvonika zvona su sklonjena sem jednog koje je postavljeno u dvorištu radi obavljanja službe.
Manastir je aktivan, muški i o njemu brinu monasi.

MANASTIR SENJAK sa crkvom
VAVEDENJA PRESVETE BOGORODICE

Nalazi se u Beogradu u ulici Vasilija Gaćeše 8
Dolazi se iz Bulevara Vojvode Putnika i skreće kod table sa oznakom.
Crkva je podignuta 1936 godine i zadužbina je Perse R. Milenković.
Posvećena je Vavedenju Presvete Bogorodice a mala kapela u sklopu manastira posvećena je
Svetom Nikoli. Živopis u crkvi završen je 1985 ali je danas u dosta lošem stanju.
U crkvi se nalaze tri čudotvorne ikone i to: ikona Majke Božije,ikona Svetog Nikola i ikona
Svetog Nektarija. Manastir je ženski i aktivan je. O njemu brinu monahinje.






MANASTIR RAKOVICA sa crkvom
SVETOG ARHANGELA MIHAILA

Manastir se nalazi se u Beogradu u ulici Patrijarha Dimitrija 34 na Rakovičkom potoku desnoj pritoci Topčiderske reke.Dolazi se pored železničke stanice u Rakovici a onda skrene levo i prođe DMB servis.
Odmah iza servisa je Manastir, sa desne strane a izvor Svete Petke je levo.
Smatra se da je podignut u 14 veku na Avali a preseljen u 16 veku kada datiraju i prvi pisani podaci iz 1502 godine.Prema narodnom predanju ktitori manastira su bili kraljevi Milutin i Dragutin. A prema povelji iz 1701 ktitor je bio Radul I Crni zet kneza Lazara Hrebeljanovića. Manastir je više puta obnavljan.Knez Miloš Obrenović sagradio je konak 1822 god. a njegov sin knez Mihajlo Obrenović je 1862 god. obnovio manastir. O manastiru je još brinula i knjeginja Ljubica kao i Tomanija Obrenović supruga Jevrema Obrenovića ,Miloševog brata.Manastirski živopisi sačuvani su u fragmentima. Pored grobnice Jevrema i Tomanije Obrenovič i njihovo 11-oro dece u porti manastira sahranjeni su junaci Prvog srpskog ustanka kao i jedan od istaknutih vodja ustanka Vasa Čarapić. Preko puta manastira nalazi se kapela i izvor Svete Petke. Manastir je aktivan i u njemu žive monahinje.









MANASTIR RAJINOVAC sa crkvom
ROĐENJA PRESVETE BOGORODICE


U blizini Beograda kod mesta Begaljica blizu Grocke nalazi se ovaj manastir čije prvo
pismeno pominjanje datira iz 1528 god. Dolazi se iz pravca Grocke i skrene na drugom
skretanju za Begaljicu a zatim se samo prate oznake i vrlo brzo stiže.
Prvobitno je to bila crkva brvnara a kasnije u 18 veku izgradjena od čvrstog materijala.
Jedno vreme u manastiru su počivale mošti srpskog kralja Stevana Prvovenčanog.
Od starih ikona sačuvano je samo šest komada.
Njih je radio nepoznati ruski slikar.U porti manastira sahranjen je srpski knez
Stevan Andrejević pogubljen od strane Turaka.
U samom manastirskom kompleksu nalazi se i zidani zvonik i manastirska česma.
Manastir je aktivan i u njemu žive monahinje.






MANASTIR SLANCI sa crkvom
SVETOG PRVOMUČENIKA I ARHIĐAKONA STEFANA


Ne zna se pouzdano kada je podignut ali se pretpostavlja da je to bilo u 13 veku
i da ga je najverovatnije podigao kralj Dragutin. Više puta je rušen i obnavljan da bi poslednja obnova izvršena 1970. god.Manastir je posvećen svetom arhidjakonu Stefanu jednom od sedam djakona čuvene starohrišćanske crkve u Jerusalimu a koji je stradao zbog vere u Hrista.
Ovaj manastir je jedan od retkih koji je METOH manastira HILANDAR. To znači da se u manastiru Sveti Stefan pripremaju monasi koji će popunjavati bratstvo manastira Hilandar na Svetoj Gori.
Manastir se nalazi nadomak Beograda u Slancima-Veliko Selo
Dolazi se iz pravca Višnjice-Slanačkim putem samo pravo.Postoje oznake i nije ga teško pronaći.
Manastir je aktivan i u njemu žive monasi.







MANASTIR SVETOG ARHANGELA GAVRILA

Podignut u 18 veku na mestu gde je do tada stajala kao privremeni objekat, crkvica od dasaka.
Podigao ga je zemnski trgovac, sapundžija i veliki dobrotvor Teodor Apostolović
"sebi i svojim roditeljima za večan spomen".Na njegovu molbu Car je 1785 god. odobrio da
o svom trošku podigne pravoslavnu kapelu, s tim da se bogosluženje ne sme vršiti
svakodnevno već samo o velikim praznicima.Crkva je sagradjena 1786 god. a početkom
naredne bečki dvorski ratni savet dozvolio je da se u njoj održava nedeljno bogosluženje
pošto je Teodor Apostolović prihvatio da sam izdržava svešteno lice.
Crkva je izgradjena u baroknom stilu. Zvonik je dvospratan s tim što je drugi sprat dozidan 1840 god.koja je i označena krupnim reljefnim brojkama na fasadi.Crkva je obnovljena 1986.god.
Odlukom arhijereja proglašena je za manastir.Nalazi se u Zemunu u Gradskom parku

Manastir Bradača
sa crkvom Svetog Vavedenja

Manastir se nalazi u ataru sela Kule i Crljenca ispod planine Kozuh na putu Požarevac-Petrovac na Mlavi u šumovitom proplanku. Manastirkska crkva posvećena je Svetom Vavedenju. Utvrdjeno je da manastir potiče iz 14 veka ali nema podataka o ktitoru za koga se predpostavlja da je bio jedan od vlastelina toga doba. Najstariji pisani pomen potiče iz 16.veka kada je manastir bio živ i aktivan. Kada ga je krajem 17 veka posetio patrijarh Arsenije bio je pust i u ruševinama. Od tada pa sve do 19 veka nema pomena o manastiru. Prva velika obnova je uradjena 1990 god.tako da se može reći da je manstir bio više od 250 god u ruševinama. Za nastanak manastira vezuje se narodna legenda o mučenici Jelici koju su braća razapela konjima za repove. Na mestu gde je palo njeno telo sagrađena je crkva Zaova.
Tamo gde su ispale njene oči, sagrađena je crkva Sestroljin. Tamo gde je pala njena ruka sagrađen je manastir Rukumija, a tamo gde je pala njena donja vilica sa bradom, sagrađen je manastir Bradača.
Narodno predanje kaže da se čitava ova porodična tragedija dogodila u domu vlastelina Pavla Radića, kneza od Stiga, a braća Radići, kako je poznato, po osvajanju Braničeva od strane kneza Lazara bili su njegovii vazali i upravljali su Stigom.
Tragedija je opisana i u pesmi
"Bog nikom dužan ne ostaje"iz koje je ovaj stih:
Dva su bora naporedno rasla,
medju njima tankovrha jela,
to ne bila dva bora zelena,
ni medj njima tankovrha jela,
vec to bila dva brata rodjena,
jedno Pavle,a drugo Radule,
medju njima sestrica Jelica.
Manastir je sazidan u stilu moravske škole i osvećen je 1990.god kada je počela njegova obnova.Danas je manastir aktivan,muški i o njemu brinu monasi.



Manastir Vitovnica sa crkvom
Uspenja Presvete Bogorodice


U blizini Petrovca na Mlavi kod sela Melnice nalazi
se ovaj manastir, koga je podigao srpski kralj Milutin
Nemanjić za vreme svoje vladavine od 1282 do 1321g.
Kralj Milutin je bio veliki ktitor koji je podigao mnogo
manastira kao odraz svojih ubedjenja.
Prvi put se manastir pominje 1537 god. Krajem XVIII
veka dozidana je priprata. U manastiru Vitovnica
boravili su jedno vreme bežeći ispred Turaka monasi
manastira Ravanice. Poznat je manastirski pečat iz
1703 god. Za vreme Prvog srpskog ustanka manastir
je bio oštećen. Obnovljen je 1856 god, kada su
uradjene i freske. Poslednji put obnovljen je 1956 god.
Manastir je muški i o njemu brinu monasi.



Manastir Gornjak sa crkvom
Vavedenja Presvete Bogorodice
Idući na jug u zaledjini klisure zatičemo manastir Gornjak, na najlepšem mestu klisure, u pećini ispod litice Jezevca i Vukana. Zadužbina je Kneza Lazara a podignut je izmedju 1379-1381. godine. Bio je spaljen u vreme II sv. rata kada su izgorele sve dragocenosti: Povelja kneza Lazara, barjak cara Dušana i mnoge knjige. Manastir poseduje sveske iz XIV, XVII i XVIII veka. Obnovljen je 1847 godine. Zanimljiva je predstava na južnom stubu, blizu porte, na kome je Isus predstavljen kao dobar pastir kome je oko vrata čovek a ne jagnje.
Iz vremena Stefana Lazarevića je pronadjen pečat od tuča sa natpisom Nikodim, mitropolit smederevski i braničevski,1667.
U sredini pečata je bio lik Svetog Nikole, što bi značilo da je manastir posvećen ovom svecu. Sama klisura je dobila ime po vetru gornjaku koji tu stalno duva.

Legenda o nastanku imena Homolje
Poput Stefana, Homolje je posećivao i knez Lazar. Sagradio je na samom prilazu kotlini manastir Gornjak koji je njegova zadužbina. A samo Homolje je bilo granični predeo izmedju Lazara i bana Tvrtka Kotromanića.
Legenda kaže, u nekoj od poseta ljudi, stočari, vlasi prilaziše knezu, uz pozdrav uomulje! uomulje! (čoveče, čoveče!) - vlaški izraz. I taj naziv polu vlaho-latinski ostade za Homolje (Ljudi, ili skup ljudi) do danas....Zadnji put Lazar posećuje Homolje pre kosovskog boja skupljajući ratnike za odbranu. Legenda opet kaže da su se Homoljci odazvali i opasani kožnim kaiševima u kožucima sa šubarama na glavama jašući na brzim i otpornim stiškim konjima odjahali put Kosova, gde se pokazaše kao odani i dobri ratnici...


Legenda - Tišina kod Mlave
Sv.Grigorije(čija se grobnica nalazi u potkopini manastira Mitropolije) dozivao je preko reke svoje bratstvo.Hteo je nesto vazno
da prozbori.Huk i žuborenje nabujale Mlave ne dade mu da se čuje sa druge strane već je odnosio njegov glas.
Ljutit Sv. Grigorije prokle Mlavu da ućuti. Reka se na tom mestu ućuta, utiša se kao da se postidela.
Od tada ovo mesto se zove Tišina, nalazi se na samoj obali reke podno manastira, uzvodno.

Legenda o Hladnoj vodi
Na kapiji Homolja živela je starica Marta sa svojim jarićima.Homolje je poznato po jakoj zimi i velikom snegu.Jarice je privlačila
kamenita strana Gornjaka gde su mogli da brste grančice šiblja.Baba Marta je krenula za njima sve dublje u sneg.
Dodje do mesta Čvarnica gde je uhvatio mraz i sneg i ne mogase dalje.Baba tu izdahnu.Tu je izbio jak izvor hladne vode
pa se i danas tako zove.Jarići su nastavili u klisuru pa su i oni uginuli od mraza, danas se to mesto zove 9 roga.
Kada u mesecu martu padaju okrugla zrnca snega kaze se padaju Babini jarići.

Istorijski spomenici
Kroz Homolje je od vajkada prolazilo mnogo naroda, takodje, vodio je nekada stari rimski put VIA MILITARIS kao najbrzi spoj
istok-zapad, sever-jug. Na kapiji Homolja, na ulazu u klisuru, pošavši od donje Mlave, nalazese ostaci srednjevekovne crkve
Mitropolije. Posedovala je rezidenciju i 400 kaludjera koji su se bavili pisanjem i prepisivanjem rukopisa, a bili su u sastavu
manastira Manasije pri čuvenoj Resavskoj školi.To je bilo u doba Stefana Visokog i Djurdja Brankovicć docnije.
U neposrednoj blizini mitropolije nalazi se isposnica Blagoveštenje, o isposnici u kamenu se kaže da je u njoj boravio prepodobni
Sv Grigorije. Kapela je posvećena Sv.Nikoli u kojoj je grob Sv. Grigorija. Nakon Maričke i Kosovske bitke, pocinju seobe,
srpski narodi iz južnih zemalja nisu se zadržavali u Homolju niti moravskoj Srbiji, pošto je bila izložena napadima Turaka,
išli su dalje do Dunava i St.Andreje u negdašnjoj Austrougarskoj pa sve do Česke i Poljske.
U samoj klisuri, iznad mlave uzdiže se ostatak ili početna gradnja tvrdjave.Legenda kaze da je Prokleta Jerina tu
u neposrenoj blizini isposnice sačekivala Turke sa branom da ih potopi, ali oni nisu došli sa jugozapadne strane obalama
Morave već Jerini s ledja, iz pravca sadasnjeg Bora i Majdanpeka....






Manastir Zaova
sa crkvom Sv. Mihaila i Gavrila

Manastir Zaova nalazi se u prelepoj šumi blizu Velikog Sela.
Do manastira se dolazi iz Požarevca putem za Žabare.
Na nekih 20 km nalazi se tabla i skrene se desno solidnim ali
uzanim asfaltnim putem.
Manastir je na samom izlasku iz šume oko 1 km od glavnog puta. Postojanje manastira Zaova sa crkvom posvećenom arhistratizima Mihajlu i Gavrilu po legendi nastao je u doba Kneza Lazara a podignut je na grobu Jelice, sestre srpskih vlastelina Pavla i Radula.Legenda kaže da žena Pavlova nikako nije mogla da prihvati svoju zaovu Jelicu i u silnoj ljubomori ubila je svoje dete
za šta je optužila Jelicu.
Braća su poverovala u priču i kaznili su svoju sestru tako što su je rastrgli konjima.Saznavši kasnije istinu i pokajavši se na sestrinom grobu podigli su crkvu a kasnije i manastir Zaovu.
Ova legenda je zabeležena u narodnoj pesmi:
Bog nikom duzan ne ostaje.
Crkva Zaova je zidana u moravskom stilu bez kubeta i sa krstom u osnovi.Pored crkve nalazi se zvonik.
Manastir se prvi put pominje u turskim zapisima iz 1467 godine.
Više puta rusena obnovljena je za vreme Milosa Obrenovica.
Živopis i freske uradio je Živko Pavlović, 1849 god, za vreme vladavine Aleksandra Karadjordjevića, kao samouki slikar u ono vreme veoma tražen i cenjen a čiji je daleki potomak i slikarka
Milena Pavlović-Barili. Freske su očuvane u celosti .
U samoj crkvi se nalazi Jeličin grob koji je zazidan a iznad njega se nalazi freska koja predstavlja njeno rastrzanje sa četiri bela konja.Manastir je aktivan.
Pored manastira su dva izvora lekovite vode. Jedan je blizu a drugi je u šumi iznad.




Manastir Zlatenac
sa crkvom Sv.Vrača Kozme i Damjana

Manastir se nalazi na desnoj obali Velike Morave kod Svilajnaca 5 km.jugoistočno od Gložana. Narod veruje da je manastir podignut na svetom mestu, po predanju se veruje da ga je podigao despot Stefan Lazarević 1427god. Crkva je gradjena u moravskom stilu. U njemu su boravili učeni ljudi koji su pomagali prosvetiteljskom radu, čiji su centri bili u Manasiji i Ravanici. U isto vreme bio je i stecište monaha koji su bežali ispred Turaka iz južnih krajeva i sklanjali se u ovaj i obližnje manastire. Dolaskom Turaka i u ove krajeve, manastir je do temelja spaljen, ali narod je i dalje ovo mesto, nazvavši ga crkvine, poštovao kao svetilište. Nije poznato kada je manastir tačno porušen. Najverovatnija pretpostavka je da se to dogodilo neposredno posle velike seobe Srba 1690. godine. Za ovaj manastir vezuje se legenda o petorici braće,Tuti, Jakovu, Miljku,Tomi I Zlatku, koji su podigli pet manastira u monaškoj oazi Donje Resave, koja živi i danas otkrivajući nove detalje iz života ovog kraja. Manastir Zlatenac je više puta dizan od temelja (ili obnavljan): prvi put 1923/1924; drugi put 1952/1953; treći put 1966.god. i četvrti put 1983/1984.
U imanju manastira Zlatenac, nalazi se i prelepa, aktivna vodenica na Velikoj Moravi. Danas je manastir aktivan,ženski i o njemu brinu monahinje.
Tekst I slike Nenad Glišić




MANASTIR KOPORIN sa crkvom
SVETOG ARHIĐAKONA STEFANA

Na lepom i skrovitom mestu kod Velike Plane nalazi se manastir Koporin.
Do njega se stiže na sledeći način:
Kada se siđe sa auto puta odmah posle naplatne rampe postoji znak i skreće se levo i na prvom semaforu postoji putokaz sa oznakom Koporin desno a Pokajnica pravo.Solidnim putem oko 5 km dolazi se do sledeće table i skreće levo i ide se oko 4 km do nove table koja pokazuje levo dole. Samo 150 metara kroz šumu stiže se do ulaznih vrata ovog prelepog manastira. Podigao ga je u 15 veku Despot Stefan Lazarević u znak zahvalnosti zbog toga što je ostao živ u bitci kod Angore 1402 godine protiv Temerlana i povratka svoje sestre Olivere.Crkva je podignuta 1415 godine. Građena je u starom srpskom stilu. Freske su delimično očuvane i to: Veliki praznici,Stradanje Hristovo,Sveti ratnici i druge. Ispod ktitorskog portreta Despota Stefana koji je očuvan, 1976/77 pronađen je grob sa moštima Despota Stefana Lazarevića za koje se smatra da su tu bile sakrivene. Mošti se i dalje nalaze u hramu. Ćivot u kome se nalaze otvara se dva puta godišnje: 1 avgusta na dan smrti Despota i 15 avgusta na slavu hrama. Ikonostas je novijeg datuma. Manastir je više puta rušen a zadnji put je obnovljen 1880 godine.
Veliki zvonik je podignut 1976. Crkva je pokrivena ćeramidom koja je pravljena od originalnih uzoraka koji su otkriveni prilikom arheoloških istraživanja.
U sklopu hrama je i kapela u velikom manastirskom konaku posvećena Rodežestvu Presvete Bogorodice.
Ceo manastiriski kompleks ograđen je visokim zidom. Nedaleko od manastiriskih zidina nalazi se izvor lekovite vode, koji je takođe podigao Despot Stefan, na mestu gde mu je od lova ranjeni konj pao ali se povratio nakon što je napojen izvorskom vodom. Manastir je dobro održavan.Ženski je, aktivan je i o njemu brinu monahinje.



Manastir Manasija
sa crkvom Svete Trojice

Kod Despotovca na reci Resavi nalazi se ovaj
srednjevekovni manastir. Zadužbina je despota Stefana
Lazarevića, sina kneza Lazara. Podignut je izmedju
1407 i 1418 god.Bio je opasan visokim zidom sa 11 kula
koji je štitio manastirski kompleks od svog osnivanja
pa sve do velike seobe Srba.
Manasija je bila stecište umnih monaha gde se
negovala književnost i prepisivačka škola.
Odatle je nastala i resavska škola.Najveći domet
je imala u doba Konstantina Filozofa, biografa
despota Stefana. Osnova crkve je 46 m što je za
ono vreme bio graditeljski poduhvat.
Pripada moravskom silu iako je gradjena od tesanog
kamena. U priprati je sačuvan prvobitni kameni pod
uradjen od lepih kamenih ploča u crvenoj, zelenoj
i žutoj boji.Medjutim najveći ukras Manasije su njene
freske. Sačuvano ih je oko pola a radilo ih je više
slikara. Spadaju medju najlepše freske iz XV veka.
Izdvajaju se Sveti ratnici, proroci Gedeon, Avakum
i Zaharije kao i dva Arhanjdjela. Izdvaja se i ktitorska
freska Despota Stefana kako prinosi model hrama
Svetoj Trojici. Manastir je rušen više puta. Prva obnova
bila je 1799 god.a nov ikonostas uradjen je 1822 god.
Obnavljan je više puta i izgradjen je nov konak.
Manastir je zenski, aktivan je,o njemu brinu monahinje.



Manastir Miljkovo
sa crkvom Vavedenja Presvete Bogorodice

Nalazi se u ataru sela Gložane na desnoj obali Velike Morave Svilajnac-Gložane. Ranije se zvao Bukovica za koji se ne zna ko ga je podigao ali prvi pisani pomen Bukovice datira iz 1374.god.kada ga je knez Lazar darivao manastiru Ravanici. U tadasnjem manastiru Bukovica 1420.god.radila je manastirska prepisivačka škola. Manastir su srušili i spalili Turci posle Kočine krajine i tek 1787.god manastir obnavlja njegov ktitot Miljko Tomić po kome manastir dobija svoje drugo ime Miljkovo.Miljko je i u manastirskoj porti sahranjen.
Istorijski manastir se vezuje za Kočinu Krajinu i za Prvi srpski ustanak.1803.god.u manastiru se sastaju nahijske starešine i prave planove za ustanak.
U znak zahvalnopsti Miljkovo dobija od Vožda Karadjordja na poklon crkveno zvono na kome je pisalo:Liveno za vlade vrhovnog Vožda naroda serbskog Georgija Petrovića.Godine 1830. zvono je skinuto i odneto u Kragujevac gde je prvo zazvonilo u slobodnoj Srbiji. Odneto je kasnije u manastir Ravanicu a Miljkovo je kasnije od Kneza Miloša dobilo novo zvono.Manastir je u vise navrata obnavljan. U manastiru se čuva jedna od 7 kopija čudotvorne ikone Ahtirske Bogorodice i kurska ikona Majke Božije poznate po isceliteljstvu po molitvama.Manastir je aktivan,ženski i
o njemu brinu monahinje.





MANASTIR NIMNIK sa crkvom
Prenosa Moštiju Svetog Oca Nikolaja

Manastir Nimnik ili Stari Marijanski manastir nalazi se u hrastovoj šumi sela Kurjače.
Posvećen je prazniku prenosa moštiju Sv. oca Nikolaja ,koji se slavi 22/9.maja.
Do manastira se dolazi iz Požarevca putem za Veliko Gradište preko sela Majilovac.
Iz centra Majilovca skreće se levo prema selu Kurjače, 6 km do manastira solidnim putem. Postoje oznake kod svakog skretanja do samog manastira.Vreme nastanka Nimnika kao metoha starog manastira Ravanice prema povelji Kneza Lazara, datira pre 1389 god. odnosno kosovske bitke. Kao ktitor manastira navodi se vojvoda Kneza Lazara, Bogosav koji se pominje u narodnoj pesmi "Knez Bogosav i Starina Novak".
Za vreme Karadjordja,1813 god.od strane Turaka, manastir je bio opljačkan, spaljen i do
temelja srušen. Obnovio ga je Knez Miloš ,1825 god uz narodnu pomoć.Negde izmedju
1851-1852 u manastiru je bila škola u kojoj su predavali kaludjeri. Druga obnova bila je
1891.god.Manastir Nimnik ima dve kapele. Prva se zove Svetinja i nalazi se na grobu
devojčice koju su prema predanju ubili Turci zato što nije htela da im pokaže put za
manastir. Upitana ona im je na vlaškom odgovorila"nišću nimnik"- ne znam ništa.
Prema ovom predanju manastir je dobio ime Nimnik.Druga kapela se nalazi u
manastirskom konaku i posvećena je Pokrovu Presvete Bogorodice.Crkva manastira
Nimnik zidana je od kamena. Na njenoj fasadi se mogu videti uzidani ornamentisani
kameni blokovi koji potiću sa ruševina starog rimskog grada Viminacijuma koje se nalaze u blizini. Prema popisu iz 1851 god. crkva nije imala freske, već je unutrašnjost hrama bila omalterisana i okrećena sve do 1996 god. kada je počelo veliko renoviranje crkve i živopisanje koje je zavrešeno 1998.god. U svojoj dugoj prošlosti manastir Nimnik je skoro stalno bio u ulozi parohiske crkve. Godine 1936 manastir Nimnik pretvoren je u ženski manastir i takav je do današnjih dana. Aktivan je i o njemu brinu tri monahinje.




MANASTIR POKAJNICA sa crkvom
SVETOG OCA NIKOLAJA

Na 3 kilometra od Velike Plane nalazi se crkva brvnara Pokajnica. Do nje se stiže na sledeći način:
Kada se siđe sa auto puta odmah posle naplatne rampe postoji znak i skreće se levo i na prvom semaforu postoji putokaz sa oznakom Koporin desno a Pokajnica pravo do Starog Sela. U centru postoji tabla sa skretanjem desno do motela i manastira. Crkvu je 1818 godine uz novčanu pomoć Miloša Obrenovića i prekljinjanje Knjeginje Ljubice podigao knez smederevske nahije Vujica Vuličević u znak pokajanja zbog ubistva svog kuma Vožda Karađorđa.Priča se da je jula 1917 godine prilikom nošenja voždove glave sa mesta ubistva iz Radovanjskog luga,njegovog odela,sablje,ordena ruskog cara i voždovih bisaga sa 4000 dukata, Vujica seo da se odmori na proplanku gde poče da ga muči savest te sagleda težinu zločina. Pribra se i pokaja.Tako je i crkva dobila ime Pokajnica. Ovaj narodni srpski dragulj napravljen je od drveta. Crkva je kružne osnove sa tremom dograđenim 1880 kada je i prekrivena šindrom.Temelj je od lomljenog kamena a zidovi i prozori od tesanih hrastovih greda. Originalni ikonostas uradio je Konstantin zograf 1818 godine. Crkva je mogla pod naletom Turaka da se rasklopi i prenese na neko sigurnije mesto. U porti manastira se nalazi drvena zvonara i konak verovatno iz vremena gradnje crkve sa drvenim rešetkama na prozorima. Zvonik je sličan onima u Takovu i Orašcu ali dugo nije bio u funkciji jer turci nisu dozvoljavali da se čuju zvona. Do 1952 Pokajnica je bila parohijska crkva a sledeće godine je proglašena za muški manastir da bi 1992 zamenila status u ženski manastir i o njoj danas brinu monahinje.
Aktivan je.




U neraskidivoj vezi sa Pokajnicom je i Radovanjski lug do koga se stiže od motela i Pokajnice putem do mesta Radovanje oko 3 - 4 km. Postoji tabla za skretanje desno, pa put vodi oko 150 metara na dole, pored restorana Voždova koliba do luga.To je mesto gde je ubijen Vožd Karađorđe. Na mestu ubistva podignuta je crkva zahvalnica 1930 godine u kojoj se nalazi velika Voždova slika čije vas oči prate gde god da stanete.Crkvu je podigao srpski narod u znak zahvalnosti Karađorđu za podizanje ustanka protiv Turaka.Pored crkve je i grob gde je prvobitno bio sahranjen. Tu se nalazi veliko razgranato drvo,ploča i drveni krst.




Manastir Radošin
sa crkvom Svete Bogorodice

Manastir se nalazi u selu Radošin 17 km.od Svilajnca Manastir je sagrađen u srednjem veku. Ne zna se sa sigurnošću koje godine je sagrađen manastir, kao i ko je ktitor manastira.
Po jednom predanju prvobitni manastir je zadužbina Visokog Stefana, a po drugom manastir je sagradila Rada, sestra Miljkova, Zlatkova, Tomina, Jakovljeva i Tutina.
Priča se da su braća Miloš i Radoš bežali pred Turcima Miloš se nastanio na levoj rečnoj obali i tu je nastalo Miloševo, a Radošu je desna obala oivičena brdima bila pouzdanija i tu je nastao Radošin.
U blizini ima ostataka zidina srednjovekovnog grada. Arheološka istraživanja govore o činjenici da tadašnja crkva manastira, bila je impozantnih razmera, kao i o izuzetnom bogatstvu manastira. Kako predanje kaže, zvonik ovog manastira imao je velika zvona, koja kada su zvonila čula su se na 4 sata hoda od tog mesta. Prvobitni manastir je porušen od strane Turskog osvajača. Današnji izgled manastir je stekao tokom Drugog svetskog rata. Obnovljen je 1942. jer je seoski starešina predložio da je bolje popraviti crkvu nego ratovati.Manastir je aktivan, ženski i o njemu brinu monahinje.




Manastir Ravanica
sa crkvom Hristovog Vaznesenja


Na 11 km od Ćuprije nalazi se ovaj čuveni manastir koji
je podigao, kao svoju zadužbinu i grobnicu Knez Lazar
u periodu izmedju 1375-1381 god.
Kao uzor gradnje poslužili su svetogorski manastiri a
Ravanica je posle toga bila, takodje, uzor za gradnju
mnogih manastira. Pripada moravskom stilu.
Sama crkva ima 5 manjih i 1 centralnu kupolu a fasada
je radjena u dekorativnoj plastici sa više boja i rezanog
kamena, izmedju kojih je redjana opeka da deluje
ukrasno. Veoma su lepi ukrasi na prozorima kao i
rozete i venci na fasadama. Ceo kompleks je bio
opasan visokim bedemima sa sedam kula od kojih je
danas sačuvano malo. Sve očuvane freske nastale su
oko 1385 god. Veoma su lepe i čuveni su portreti
Kneza Lazara, Kneginje Milice i njihove dece Stefana
i Vuka. Uz njih se lepotom izdvajaju i Sveti ratnici sa
mačevima i štitovima i prelepim ratničkim uniformama.
Freske je radilo više majstora od kojih je sačuvan
potpis Konstantina. Izmedju pada srpske despotovine
1459 god i obnove Pećke patrijaršije manastir Ravanica
je doživeo opustelost, pljačke i razaranje. Zamišljen kao
grobnica Kneza Lazara dugo je bila bez mošti svoga
ktitora koje su bez glave, koja je u Carigradu, u
zbegovima od Turaka čuvane i nošene svuda po
tadašnjoj Srbiji, da bi se konačno iz Manastira Vrdnik
i Patrijaršije u Beogradu 1989 god na 600 god. od
Kosovske bitke bile vraćene u manastir Ravanicu
gde se i danas nalaze. Legenda kaže da će se Srbi
složiti i ratovi prestati kada se glava srpskog Kneza
Lazara spoji sa njegovim telom. Manastir je više puta
obnavljan. U modernom dobu obnova i konzervacija
započeti su 1956 god. i prakticno traju do danas.
Manastir je pod zaštitom
države. Za razliku od drugih manastira freske u
Ravanici su radjene na vlažnom malteru takozvanom
fresko tehnikom. To je razlog što su na mnogim
freskama danas boje izbledele.
Manastir je Ženski, aktivan je i o njemu brinu monahinje.




Manastir Rukumija
sa crkvom Svetog Nikole

Manastir se nalazi na putu Požarevac-Kostolac u selu Bradac. Skrene se kod putokaza a zatim ide levim putem kratko i levo do crkve. Zatim se tim putem nastavi i ide kroz šumo do brda. Na brdu se skrene desno i ide lošim putem polako na dole do manastira.
Ne zna se tačno kada je podignut ali se smatra da je to bilo u 14 veku. Prvi pisani pomen je u povelji Kneza Lazara izdatoj manastiru Ravanici. Više puta je rušen da bi ga prvi put obnovio knez Miloš Obrenović 1825 god. I za ovaj manastir se vezuje legenda o Jelici koja je bila oklevetana od strane zaove da je ubila svoje dete u kolevci. Ogorčeni muž i braća su za kaznu naredili da je rastrgnu konji. Predanje kaže da tamo gde je pala nevina Jelicina ruka tu podignut manastir Rukumija.
Manastir je zidan kamenom u jednostavnoj formi sa lepom polukružnom apsidom. U crkvi se nalazi grob svetog Martirija Sinaita. Freske je radio 1971 god Naum Andrić koje su stradale u požaru 1978 god. Poslednji ih restaurirao 1994 god.Aleksandar Točilov. Manastir Rukimija sa kivotom Martririja Sinaita u narodu važi kao isceliteljsko mesto u kome mnogi mole za spas i želje im budu uslišene prema kazivanju monaha i očvidaca.
Manastir se i danas uredjuje i dogradjuju konaci.
Manastir je aktivan, ženski i o njemu brinu monahinje.




Manastir Sisojevac
sa crkvom Hrtistovog preobraženja

Na 12 km od manastira Ravanice u mestu Sisojevac
na reci Crnici nalazi se ovaj manastir.
Ktitor je bio poznati monah Sisoje Sinait kome je
knjeginja Milica dala zemlju u okolini tadašnjeg
Paraćinova Brda. Izgradjen je krajem 14 veka.
Sam monah Sisoje sahranjen je u južnom delu crkve.
Po jednom predanju bio je rodjak kneza Lazara
i njegov duhovnik. Manastir je bio metoh
manastira Ravanice. Po predanju Turci su su napali
mesto na Djurdjevdan i pobili narod koji se sakupio
u crkvi. Jedna mlada devojka, da bi sačuvala svoju
čast skočila je u reku povukavši sa sobom i turke.
Na uspomenu na ovaj dogadjaj narod je reku
nazvao Crnica. Posle velike seobe Srba pod
Arsenijem Čarnojevicem monasi su se povukli i
manastir je opusteo. Na ostacima manastira
osamdesetih godina rekonstruisana je stara crkva,
konaci i zvonik. Nekada je manastir bio opasan
visokim zidovima i kulama.
Freske su nastale negde oko 1402 ali je samo
mali deo očuvan i konzerviran. Manastir je ženski.
Aktivan je i o njemu brinu monahinje.





Manastir Trška Crkva
sa crkvom Rodjenja Presvete Bogorodice


Na putu Žagubica - Petrovac na Mlavi kod sela Ribari,
na 4 km od Žagubice nalazi se ovaj srednjevekovni manastir. Nekada se tu nalazilo srednjevekovno naselje Trg po kome je crkva i dobila ime.
Trška crkva je najstariji crkveni spomenik u ovom delu Srbije. Prema predanju crkva je izgradjena jos u 9.veku ali na osnovu sačuvanih materijalnih ostataka
(grifona, prozora na apsidi i keramičkih sudova ugradjenih u zapadnu fasadu hrama) može se reći da je hram izgradjen krajem 13.veka negde oko 1274 god. i prvobitno je bio posvećen Sv.Nikoli.
Crkva je srušena i prva velika obnova bila je 1430 god u vreme vladavine despota Djurdja Brankovića i tada je crkva posvećena Rodjenju Bogorodice što je ostalo do današnjih dana.
O tome svedoči kamena ploča sa natpisom i druga iz 1483 god. Trška crkva je izgradjena u stilu raške škole.
Zidana je sigom i temeljima od peščara.
Na zapadnoj fasadi se nalaze sklupture uklesane u kamen od čega se izdvajaju krilati grifoni.
Skulpture grifona se danas još mogu videti u Studenici, Banji i Dečanima, najlepšim spomenicima raške škole. Grifon,od kojih severni drži u prednjim kandžama glavu ovna a u zadnjim glavu čoveka, dok južni drži glavu andjela, predstavljaju jevandjeliste Luku i Mateju.
U turskim popisima iz 1572 god manastir se vodi kao aktivan. Postoji lepo oblikovan portal izmedju narteksa
i središnjeg dela crkve.
Sadašnji izgled crkve potiče iz obnove koja je izvršena 1796 god. Posle II sv.rata manastir je bio opljačkan.
1953 god vršena je rekonstrukcija manastira i podignut je konak.
Noviji konak podignut je 1973.god i u njemu kapela Svetog Nikole.
Trška crkva je uvršćena u značajne istorijske spomenike.
Manastir je aktivan, ženski i o njemu brinu monahinje.



ManastirTomić
sa crkvom sa crkvom Svetog Tome

Manastir se nalazi u ataru sela Vojske u Resavi
Do manastira se dolazi od Svilajinca, preko Gložana i sela Vojska. Crkva je pravougaone osnove sa oltarskom apsidom na istoku i otvorenom spoljnom pripratom na zapadu.Pretpostavlja se da je gradjen u periodu vladavine despota Stefana Lazarevića, sina kneza Lazara ali se tačno vreme ne zna, kao ni ko je ktitor. Prvi pisani pomen je iz 1572.god iz turskog popisa gde se pominje. Kao i ostali manastiri, rušen je više puta. Narod ga je obnavljao te im je manastir služio dugo kao parohijska crkva. Nedavno su obnovljene dve manastirske zgrade. Skromna građevina crkve govori o skrominm materijalnim mogućnostima - obnovitelja, a i prvog ktitora - jer se obnova vršila na istim temeljima. Manastir je aktivan,muški i o njemu brinu monasi.
Slike preuzete sa sajta



Manastir Dobreš
sa crkvom Svetog Nikole

Na desnoj obali Velike Morave u ataru sela Gložane
oko 1,5 km.od manastira Miljkovo nalazi se ovaj mali manastir za koji se ne zna tačno vreme gradnje kao ni ko je ktirtor. U blizini se nalaze ruševine stare crkve od koje je sačuvan kameni zid sa oltarskim delom.
Iz toga se predpostavlja da je manastir sagradjen u srednjem veku u periodu vladavine Kneza Lazara.
Manastir je doživeo sudbinu mnogih srpskih svetinja toga doba i bio je srušen i opljačkan od strane turskih osvajača. Dugo je bio pust ali se zna da je od 1467 bio nastanjen monasima. Prvi pisani pomen je iz 1516 god.
Velika obnova manastira Miljkovo počela je 2003 god.
Manastir je danas aktivan, ženski i o njemu brinu monahinje.



Manastir Tuman
sa crkvom Svetog Arhangela Gavrila

Ovaj manastir u Braničevskoj eparhiji nalazi se u selu Tumane, desetak km od Golupca. Skrenete u Turiji kod putokaza na putu Požarevac - Kučevo i asfaltnim
putem do manastira.
Vreme nastanka manastira je neposredno pre Kosovske bitke a ktitor je Miloš Obilić koji ga je podigao u znak kajanja za nehotično ubistvo prilikom lova monaha Zosima Sinajita.
Na mestu na kome ga je sahranio podigao je prvobitnu crkvu i monahov grob se i danas nalazi tamo.
Prvobitna crkva je bila od kamena.
Današnja je podignuta na temeljima stare koja je stradala u Kočinoj krajini i Prvom srpskom ustanku.
Prvu veliku obnovu hrama uradio je knez Miloš Obrenovic. Freske u manastiru su novijeg datuma i potiču iz 19-og veka.
Legenda o nastanku imena manastira kaže da je Knez Lazar poslao po glasniku poruku Milošu Obiliću pred Kosovski boj koja je glasila "Tu mani, ostavljaj zidanje,
skupljaj Stižane i pohitaj na Kosovo da branimo zemlju" Tako je ovaj manastir narod nazvao Tumane.
Manastir je ženski i aktivan je.