Ko je trenutno na forumu
Imamo 147 korisnika na forumu: 0 Registrovanih, 0 Skrivenih i 147 Gosta :: 2 ProvajderiNema
Najviše korisnika na forumu ikad bilo je 359 dana Sub Okt 05, 2024 7:41 am
Zadnje teme
Kontrolni panel
Profil |
Članstvo |
Privatne poruke |
Ostalo |
Traži
Istorija naoruzanja
4 posters
Ideja forum :: NAUKA :: Militaria :: Vojna istorija
Strana 2 od 2
Strana 2 od 2 • 1, 2
Re: Istorija naoruzanja
Ovo sve što si nabrojao neznam u koju svrhu? Srbi su do sada vodili odbradbene ratove, tako i u poslednjim ratovima nisu smeli ni da uzlete sa avionima, a o raketama protivoklopnim i protivavionskim(ako imaju svrhu,jer su savremeni avioni nevidljivi) da i ne govorim.
Čekam samo da dođe nasa državna sekretarka i kaže bacite to smeće..
Pa za koji će vam jer, je već postalo starudija
Čekam samo da dođe nasa državna sekretarka i kaže bacite to smeće..
Pa za koji će vam jer, je već postalo starudija
Prince- Super član
- Broj poruka : 5401
Datum upisa : 22.05.2010
Godina : 58
Re: Istorija naoruzanja
Prince ::Ovo sve što si nabrojao neznam u koju svrhu? Srbi su do sada vodili odbradbene ratove, tako i u poslednjim ratovima nisu smeli ni da uzlete sa avionima, a o raketama protivoklopnim i protivavionskim(ako imaju svrhu,jer su savremeni avioni nevidljivi) da i ne govorim.
Čekam samo da dođe nasa državna sekretarka i kaže bacite to smeće..
Pa za koji će vam jer, je već postalo starudija
Ovaj topik (ili PDF) zove se istorija naoruzanja,a to nema ama bas nikakve
veze sa Srbima i njihoviom cuvenim odbrambenim ratovima.
Javnem se na topik ( jako me zanima da citam sta nas Digi pise o
istoriji naoruzanja),ali za 4-5 dana.
Fraya- Profi član
- Broj poruka : 2139
Datum upisa : 19.04.2010
Lokacija : suncana strana sokaka
Re: Istorija naoruzanja
Prince,promasio si temu
Fraya,spremam jos brdo podataka jer je ova tema neiscrpna...
Fraya,spremam jos brdo podataka jer je ova tema neiscrpna...
digitalmandrak- Supermoderator
- Broj poruka : 12500
Datum upisa : 22.03.2010
Lokacija : Kruska
Re: Istorija naoruzanja
Rogozanski IK-3
Rogožarski IK-3 je bio među najboljim lovačkim avionima proizvedenim u Kraljevini Jugoslaviji. Iako je neposredno pred početak Drugog svetskog rata spadao u sam vrh svetske lovačke avijacije, njegova proizvodnja i uvođenje u naoružanje kasnila je zbog kratkovidosti političkih i vojnih struktura zbog čega je u borbama tokom Aprilskog rata učestvovalo samo šest aviona ovog tipa. Uprkos tome IK-3 se pokazao kao ravnopravni protivnik u sukobu sa nemačkim Meseršmitima. Njegov prethodnik IK-2 je imao manje uspeha u borbama sa savremenijim avionima neprijatelja.
Razvoj
Lovački avion IK-3 nastao je tokom tridesetih godina 20. veka kao rezultat privatnog poduhvata inženjera Ljubomira Ilića, Koste Sivčeva i Slobodana Zrnića koji se timu priključio u fazi izrade statičkih proračuna i projektovanja konstrukcijskih rešenja.
Slobodan Zrnic,Ljubomir Ilic i Kosta Sivcev,konstruktori IK-3
Još dok su razrađivali radioničke crteže za IK-1, Ilić i Sivčev su već duboko bili zašli u razradu koncepcije novog lovca, koji je pripadao modernoj generaciji niskokrilaca sa uvlačećim stajnim trapom.
Pokazalo se da ovakva potpuno nova koncepcija lovca sa što je moguće doteranijom aerodinamičkom linijom, a pored toga i jakim motorom jedina može da obezbedi postizanje još većih brzina i moći penjanja, čime su lovci jedino mogli da odgovore na izazov brzih bombardera čiji su se prvi primerci tada već pojavljivali. Radilo se kao i kod IK-1, u privatnom aranžmanu i u punoj tajnosti.
U fazi izrade statičkih proračuna i projektovanja konstruktivnih rešenja, grupi se priključio i inženjer Slobodan Zrnić, koji je takođe pripadao generaciji naših konstruktora školovanih u Francuskoj.
Kokpit
Dokumentacija IK-3 je predata na usvajanje Komandi vazuhoplovstva polovinom 1936. god. ali je zbog nepoverenja u domaće konstruktore ugovor za izradu prototipa potpisan tek u martu 1937. god. Izrada prototipa poverena je fabrici aviona Rogožarski koja je imala velikog iskustva u izgradnji aviona drvene konstrukcije što je omogućavalo kvalitetnu izradu krila i stabilizatora IK-3 koji su izrađivani od lepenke.
Prvi prototip aviona IK-3 koji je poleteo u proleće 1938. godine bio je opremljen motorom na vodeno hlađenje Hispano Suiza 12Y-29, snage 920 KS i bio je naoružan sa jednim topom kalibra 20 mm, koji je tukao kroz glavčinu elise i sa dva mitraljeza FN-Brauning 7.92 mm iznad poklopca motora. Trup je bio napravljen od čeličnih cevi pokrivenih šper pločom i platnom, dok je konstrukcija krila bila drvena, pokrivena šper pločom sa zakrilcima metalne konstrukcije pokrivenim platnom i uvlačivim stajnim trapom. Avion je predstavljao kombinaciju karakteristika britanskog Hoker Harikena i nemačkog Meseršmita Me-109 ali je po svojim performansama i spoljašnjem izgledu najviše ličio na francuskog lovca Moran-Solnije MS.406 koji je imao isti motor kao IK-3 ali je postizao za oko 40 Km/h manju brzinu.
Prvi probni letovi izvršeni krajem maja 1938. godine pokazali su da su predviđanja konstruktora u pogledu osnovnih osobina aviona u potpunosti ostvarena. IK-3 je leteo maksimalnom brzinom od 527 Km/h što je za datu snagu motora predstavljalo odličan rezultat čak i u međunarodnim razmerama. U ispitivanju letnih karakteristika prototipa učestvovalo je pet probnih pilota i svi su dali pozitivnu ocenu. Na osnovu pozitivnih rezultata ispitivanja doneta je odluka da se počne sa serijskom proizvodnjom ali je ona stopirana kada se 19. januara 1939. godine, srušio prototip aviona IK-3 kojim je upravljao kapetan Pokorni. Kapetan Pokorni je suviše naglo izvodio avion iz strmog obrušavanja što je dovelo do iznenadnog popuštanja krila zbog preopterećenja aviona. Avion se srušio u reku, a pilot je poginuo. Posle nesreće Vrhovna komanda vazduhoplovstva je zahtevala da se sprovedu dodatna aerodinamička i statička ispitivanja i ispita uzrok nesreće. Istraga je pokazala da je do nesreće došlo zbog greške pilota i da konstrukcija zadovoljava predviđene zahteve čvrstoće. Zbog veće sigurnosti ipak su pojačani najopterećeniji delovi krila. Odluka o izradi prve serije je potvrđena, ali je bez potrebe izgubljeno nekoliko dragocenih meseci.
Novi serijski IK-3 donekle se razlikovao od protitipa. Serijski IK-3 imao je ugrađeno neprobojno vetrobransko staklo, klizni poklopac kabine sa dodatnim metalnim okvirima, bolje oblikovani zadnji deo trupa i češku verziju motora Hispano-Suiza, Avia H.S. 12Y. Prva serija od 12 aviona izrađena je takođe u Rogožarskom, i prvih šest IK-3 isporučeno je do kraja marta 1940. godine. Drugih šest predato je vojnom vazduhoplovstvu do kraja jula. Daljim programom serijske proizvodnje bilo je predviđeno da se u toku 1941. i 1942. godine izradi ukupno 48 aviona. U trenutku nemačkog napada, u fabrici je bila u izradi serija od dvadeset i pet IK-3 koja je trebalo da bude isporučena do kraja 1941. godine.
Konstruktorski tim Ilić, Sivčev, Zrnić, planirao je proizvodnju poboljšane verzije aviona IK-3. U tu svrhu isipitivana je mogućnost ugradnje jačeg motora. Prvobitno je planirano da se u avion ugradi motor Hispano-Suiza 12Y-51, snage 1.100 KS, ali je zbog pada Francuske ovaj motor postao nedostupan. Zbog toga je razmatrana mogućnost ugradnje nemačkog motora Dajmler-Benc DB 601A. U tom cilju jedan ovakav motor ugrađen je u britanski lovački avion Hoker Hariken koji je po licenci proizvođen u Jugoslaviji. Rezultati su bili izuzetni, ali je rat sprečio dalju realizaciju modernizacije IK-3. U isto vreme u jedan IK-3 ugrađen je britanski motor Rols-Rojs Merlin III snage 1.030 KS. Na ovom avionu, koji je po performansama bio ravan sa nemačkim Meseršmitom Me-109 E, tokom Aprilskog rata leteo je najuspešniji pilot JKRV, narednik Milisav Semiz, čiji je serijski IK-3 teško oštećen 7. aprila, prilikom sletanja na Zemunski aerodrom.
Dvanaest aviona IK-3 iz prve proizvodne serije raspoređeni su u 51. lovačku grupu iz sastava Šestog lovačkog puka Prve vazduhoplovne lovačke brigade. Tu su u potrebi bili Hoker Hariken i Meseršmit Me-109E3, i piloti su dali prednost IK-3 smatrajući da se bolje leti, uz to je održavanje aviona išlo lakše. Do početka Aprilskog rata jedan IK-3 izgubljen je u vazdušnoj nesreći koja se dogodila 6. septembra 1940. godine kada je poginuo kapetan Anton Ercigoj. Turska je uzimala u obzir da kupi linensu, ali je drugi svetski rat sprečio dalje planove.
Novi serijski IK-3 imao je i neke izmene u obliku prednjeg dela pilotske kabine, bolje oblikovan zadnji deo trupa i druga manja poboljšanja koja su doprinosila boljoj aerodinamici letelice i olakšavala održavanje aviona.
U trenutku nemačkog napada, u fabrici je bila u izradi serija od dvadeset i pet IK-3 koja je trebalo da bude isporučena do kraja 1941.
IK-3 BRANI BEOGRAD
Napad na Jugoslaviju je onemogućio dalji razvoj ovog aviona, koji je uglavnom trebalo da se sastoji u primeni motora povećane snage. Konstruktori su već uveliko bili razradili projekte za ugradnju poboljšane verzije hispano suiza 12Y-51 od 1100 K.S, ali je nemačka okupacija taj projekat onemogućila.Proračuni su pokazivali da bi ovi snažniji motori znatno povećali brzinu i moć penjanja, čime bi IK-3 došao u red vrhunskih lovaca drugog svetskog rata.
Svih dvanaest isporučenih lovaca IK-3 prve serije uključeni su u sastav 51. samostalne lovačke grupe koja je stacionirala na aerodromu pored samog Beograda. Njeni piloti uspeli su da do početka rata u potpunosti savladaju nove lovce, a isprobali su se i u fiktivnim vazdušnim borbama sa meseršmitima Me-109E, koji su se od 1939. nalazili u naoružanju jugoslovenskog vazduhoplovstva. Upoređenja su pokazala da je IK-3 pokretljiviji od Me-109, koji je bio nešto brži, na osnovu čega je razrađena i posebna taktika vazdušne borbe između ova dva lovca. Prilika za njenu proveru ukazala se vrlo brzo, već 6. aprila 1941. godine kada je Beograd napalo preko 480 nemačkih bombardera u pratnji oko 120 lovaca. Pored meseršmita iz sastava 6. puka, neprijatelju se suprotstavilo i šest IK-3 51. grupe koji su u tom trenutku bili ispravni. U neravnopravnim borbama koje su vođene tokom 6. i 7. aprila, jugoslovenski piloti su pokazali puno veštine i hrabrosti.
Tako je kapetan Savo Poljanec, koji je ranije vodio fiktivne borbe sa Me-109, sada prvo uspeo da obori nemački bombarder, a onda da se u borbi sa nemačkim lovcima Me-109F prilepi za repjednome od njih, da bi ga nad samim gradom i oborio. U daljoj borbi Poljančev avion je oštećen, a kada je krenuo na sletanje, nad samim aerodromom napao ga je jedan Bf-110 čije su granate oštetile avion i ranile pilota, iako teško oštećen IK-3 je uspešno sleteo. Slične vazdušne borbe vodili su i drugi jugoslovenski piloti IK-3 oborivši najmanje još četiri nemačka bombardera i lovca, Leteći na IK-3 poginuo je potporučnik Dušan Borčić, a teško je povređen Eduard Bamfić, koji je takođe napadnut na sletanju. Preostali IK-3 su sa drugim avionima 6. puka preleteli 7. aprila na aerodrom Veliki Radinci, gde su ih posade, zbog približavanja Nemaca spalile u zoru 11. aprila, ali po novim informacijama tj. slikama koje su se pojavile nedavno zarobljena su najmanje dva IK-3
Rogožarski IK-3 je bio među najboljim lovačkim avionima proizvedenim u Kraljevini Jugoslaviji. Iako je neposredno pred početak Drugog svetskog rata spadao u sam vrh svetske lovačke avijacije, njegova proizvodnja i uvođenje u naoružanje kasnila je zbog kratkovidosti političkih i vojnih struktura zbog čega je u borbama tokom Aprilskog rata učestvovalo samo šest aviona ovog tipa. Uprkos tome IK-3 se pokazao kao ravnopravni protivnik u sukobu sa nemačkim Meseršmitima. Njegov prethodnik IK-2 je imao manje uspeha u borbama sa savremenijim avionima neprijatelja.
Razvoj
Lovački avion IK-3 nastao je tokom tridesetih godina 20. veka kao rezultat privatnog poduhvata inženjera Ljubomira Ilića, Koste Sivčeva i Slobodana Zrnića koji se timu priključio u fazi izrade statičkih proračuna i projektovanja konstrukcijskih rešenja.
Slobodan Zrnic,Ljubomir Ilic i Kosta Sivcev,konstruktori IK-3
Još dok su razrađivali radioničke crteže za IK-1, Ilić i Sivčev su već duboko bili zašli u razradu koncepcije novog lovca, koji je pripadao modernoj generaciji niskokrilaca sa uvlačećim stajnim trapom.
Pokazalo se da ovakva potpuno nova koncepcija lovca sa što je moguće doteranijom aerodinamičkom linijom, a pored toga i jakim motorom jedina može da obezbedi postizanje još većih brzina i moći penjanja, čime su lovci jedino mogli da odgovore na izazov brzih bombardera čiji su se prvi primerci tada već pojavljivali. Radilo se kao i kod IK-1, u privatnom aranžmanu i u punoj tajnosti.
U fazi izrade statičkih proračuna i projektovanja konstruktivnih rešenja, grupi se priključio i inženjer Slobodan Zrnić, koji je takođe pripadao generaciji naših konstruktora školovanih u Francuskoj.
Kokpit
Dokumentacija IK-3 je predata na usvajanje Komandi vazuhoplovstva polovinom 1936. god. ali je zbog nepoverenja u domaće konstruktore ugovor za izradu prototipa potpisan tek u martu 1937. god. Izrada prototipa poverena je fabrici aviona Rogožarski koja je imala velikog iskustva u izgradnji aviona drvene konstrukcije što je omogućavalo kvalitetnu izradu krila i stabilizatora IK-3 koji su izrađivani od lepenke.
Prvi prototip aviona IK-3 koji je poleteo u proleće 1938. godine bio je opremljen motorom na vodeno hlađenje Hispano Suiza 12Y-29, snage 920 KS i bio je naoružan sa jednim topom kalibra 20 mm, koji je tukao kroz glavčinu elise i sa dva mitraljeza FN-Brauning 7.92 mm iznad poklopca motora. Trup je bio napravljen od čeličnih cevi pokrivenih šper pločom i platnom, dok je konstrukcija krila bila drvena, pokrivena šper pločom sa zakrilcima metalne konstrukcije pokrivenim platnom i uvlačivim stajnim trapom. Avion je predstavljao kombinaciju karakteristika britanskog Hoker Harikena i nemačkog Meseršmita Me-109 ali je po svojim performansama i spoljašnjem izgledu najviše ličio na francuskog lovca Moran-Solnije MS.406 koji je imao isti motor kao IK-3 ali je postizao za oko 40 Km/h manju brzinu.
Prvi probni letovi izvršeni krajem maja 1938. godine pokazali su da su predviđanja konstruktora u pogledu osnovnih osobina aviona u potpunosti ostvarena. IK-3 je leteo maksimalnom brzinom od 527 Km/h što je za datu snagu motora predstavljalo odličan rezultat čak i u međunarodnim razmerama. U ispitivanju letnih karakteristika prototipa učestvovalo je pet probnih pilota i svi su dali pozitivnu ocenu. Na osnovu pozitivnih rezultata ispitivanja doneta je odluka da se počne sa serijskom proizvodnjom ali je ona stopirana kada se 19. januara 1939. godine, srušio prototip aviona IK-3 kojim je upravljao kapetan Pokorni. Kapetan Pokorni je suviše naglo izvodio avion iz strmog obrušavanja što je dovelo do iznenadnog popuštanja krila zbog preopterećenja aviona. Avion se srušio u reku, a pilot je poginuo. Posle nesreće Vrhovna komanda vazduhoplovstva je zahtevala da se sprovedu dodatna aerodinamička i statička ispitivanja i ispita uzrok nesreće. Istraga je pokazala da je do nesreće došlo zbog greške pilota i da konstrukcija zadovoljava predviđene zahteve čvrstoće. Zbog veće sigurnosti ipak su pojačani najopterećeniji delovi krila. Odluka o izradi prve serije je potvrđena, ali je bez potrebe izgubljeno nekoliko dragocenih meseci.
Novi serijski IK-3 donekle se razlikovao od protitipa. Serijski IK-3 imao je ugrađeno neprobojno vetrobransko staklo, klizni poklopac kabine sa dodatnim metalnim okvirima, bolje oblikovani zadnji deo trupa i češku verziju motora Hispano-Suiza, Avia H.S. 12Y. Prva serija od 12 aviona izrađena je takođe u Rogožarskom, i prvih šest IK-3 isporučeno je do kraja marta 1940. godine. Drugih šest predato je vojnom vazduhoplovstvu do kraja jula. Daljim programom serijske proizvodnje bilo je predviđeno da se u toku 1941. i 1942. godine izradi ukupno 48 aviona. U trenutku nemačkog napada, u fabrici je bila u izradi serija od dvadeset i pet IK-3 koja je trebalo da bude isporučena do kraja 1941. godine.
Konstruktorski tim Ilić, Sivčev, Zrnić, planirao je proizvodnju poboljšane verzije aviona IK-3. U tu svrhu isipitivana je mogućnost ugradnje jačeg motora. Prvobitno je planirano da se u avion ugradi motor Hispano-Suiza 12Y-51, snage 1.100 KS, ali je zbog pada Francuske ovaj motor postao nedostupan. Zbog toga je razmatrana mogućnost ugradnje nemačkog motora Dajmler-Benc DB 601A. U tom cilju jedan ovakav motor ugrađen je u britanski lovački avion Hoker Hariken koji je po licenci proizvođen u Jugoslaviji. Rezultati su bili izuzetni, ali je rat sprečio dalju realizaciju modernizacije IK-3. U isto vreme u jedan IK-3 ugrađen je britanski motor Rols-Rojs Merlin III snage 1.030 KS. Na ovom avionu, koji je po performansama bio ravan sa nemačkim Meseršmitom Me-109 E, tokom Aprilskog rata leteo je najuspešniji pilot JKRV, narednik Milisav Semiz, čiji je serijski IK-3 teško oštećen 7. aprila, prilikom sletanja na Zemunski aerodrom.
Dvanaest aviona IK-3 iz prve proizvodne serije raspoređeni su u 51. lovačku grupu iz sastava Šestog lovačkog puka Prve vazduhoplovne lovačke brigade. Tu su u potrebi bili Hoker Hariken i Meseršmit Me-109E3, i piloti su dali prednost IK-3 smatrajući da se bolje leti, uz to je održavanje aviona išlo lakše. Do početka Aprilskog rata jedan IK-3 izgubljen je u vazdušnoj nesreći koja se dogodila 6. septembra 1940. godine kada je poginuo kapetan Anton Ercigoj. Turska je uzimala u obzir da kupi linensu, ali je drugi svetski rat sprečio dalje planove.
Novi serijski IK-3 imao je i neke izmene u obliku prednjeg dela pilotske kabine, bolje oblikovan zadnji deo trupa i druga manja poboljšanja koja su doprinosila boljoj aerodinamici letelice i olakšavala održavanje aviona.
U trenutku nemačkog napada, u fabrici je bila u izradi serija od dvadeset i pet IK-3 koja je trebalo da bude isporučena do kraja 1941.
IK-3 BRANI BEOGRAD
Napad na Jugoslaviju je onemogućio dalji razvoj ovog aviona, koji je uglavnom trebalo da se sastoji u primeni motora povećane snage. Konstruktori su već uveliko bili razradili projekte za ugradnju poboljšane verzije hispano suiza 12Y-51 od 1100 K.S, ali je nemačka okupacija taj projekat onemogućila.Proračuni su pokazivali da bi ovi snažniji motori znatno povećali brzinu i moć penjanja, čime bi IK-3 došao u red vrhunskih lovaca drugog svetskog rata.
Svih dvanaest isporučenih lovaca IK-3 prve serije uključeni su u sastav 51. samostalne lovačke grupe koja je stacionirala na aerodromu pored samog Beograda. Njeni piloti uspeli su da do početka rata u potpunosti savladaju nove lovce, a isprobali su se i u fiktivnim vazdušnim borbama sa meseršmitima Me-109E, koji su se od 1939. nalazili u naoružanju jugoslovenskog vazduhoplovstva. Upoređenja su pokazala da je IK-3 pokretljiviji od Me-109, koji je bio nešto brži, na osnovu čega je razrađena i posebna taktika vazdušne borbe između ova dva lovca. Prilika za njenu proveru ukazala se vrlo brzo, već 6. aprila 1941. godine kada je Beograd napalo preko 480 nemačkih bombardera u pratnji oko 120 lovaca. Pored meseršmita iz sastava 6. puka, neprijatelju se suprotstavilo i šest IK-3 51. grupe koji su u tom trenutku bili ispravni. U neravnopravnim borbama koje su vođene tokom 6. i 7. aprila, jugoslovenski piloti su pokazali puno veštine i hrabrosti.
Tako je kapetan Savo Poljanec, koji je ranije vodio fiktivne borbe sa Me-109, sada prvo uspeo da obori nemački bombarder, a onda da se u borbi sa nemačkim lovcima Me-109F prilepi za repjednome od njih, da bi ga nad samim gradom i oborio. U daljoj borbi Poljančev avion je oštećen, a kada je krenuo na sletanje, nad samim aerodromom napao ga je jedan Bf-110 čije su granate oštetile avion i ranile pilota, iako teško oštećen IK-3 je uspešno sleteo. Slične vazdušne borbe vodili su i drugi jugoslovenski piloti IK-3 oborivši najmanje još četiri nemačka bombardera i lovca, Leteći na IK-3 poginuo je potporučnik Dušan Borčić, a teško je povređen Eduard Bamfić, koji je takođe napadnut na sletanju. Preostali IK-3 su sa drugim avionima 6. puka preleteli 7. aprila na aerodrom Veliki Radinci, gde su ih posade, zbog približavanja Nemaca spalile u zoru 11. aprila, ali po novim informacijama tj. slikama koje su se pojavile nedavno zarobljena su najmanje dva IK-3
digitalmandrak- Supermoderator
- Broj poruka : 12500
Datum upisa : 22.03.2010
Lokacija : Kruska
Re: Istorija naoruzanja
Ruski mitraljez Maksim Model 1910
Prvi mitraljezi sistema Maksim su predstavljeni ruskim vojnim
stručnjacima u Sankt Petersburgu sredinom devedestih godina XIX veka.
Kao rezultat ovih demonstracija manji broj mitraljeza Vikers-Maksim
(Vickers-Maxim) su uvedeni u naoružanje ruske armije 1895. godine pod
zvaničnom oznakom “Mitraljez sistema Maksim Mod. 1895 (Pulemet sistema
Maksima obr. 1895. g.)” a isporučila ih je britanska firma Vikers. U to
vreme su ovi mitraljezi bili postavljeni na teškom lafetu sa točkovima i
štitom. Ulazili su u sastav artiljerije i bili su namenjeni za
naoružanje tvrđava u cilju odbijanja juriša.
Mitraljezi Maksim su
prvi put uvedeni u naoružanje pešadijskih divizija ruske armije 1901.
godine a od 1904. g. ovi mitraljezi su i proizvođeni serijski u Rusiji u
arsenalu u Tuli. Najpre su proizveđene samo cevi ali već od 1905. g.
proizvođeni su celi mitraljezi sa glatkim bronzanim hladnikom za vodu.
Ovi mitraljezi su imali masu od 31 kg (sa praznim hladnikom za vodu) bez
postolja, imali su teorijsku brzinu gađanja od 600 met/min i koristili
su staro oživalno zrno kalibra 7, 62 mm. Upotrebljeni su u
Rusko-japanskom ratu 1904-1905. g. gde se pokazalo, da premda raspolažu
zadovoljavajućom vatrenom moći, nemaju zadovoljavajuću pokretljivost
tako da predstavljaju lak cilj za protivnika. Zbog toga su se već tokom
borbenih dejstava pojavili olakšani i uprošćeni lafeti raznih modela
(naprimer na saonicama) koje su, po sopstvenoj inicijativi, od
materijala nađenog na ratištu izradili u samim jedinicama. Odmah po
završetku rata krenulo se u modernizaciju mitraljeza Maksim Mod. 1895.
Uskoro,
umesto masivnog i teškog postolja konsturisao je V. I. Sokolov lako
postolje sa točkovima koje je uvedeno u naoružanje 1908. godine. Ubrzo
je još prostije i lakše postolje konstruisao I. N. Kolesnikov koje je
takođe uvedeno u naoružanje.
Ruski konstruktori oružari P. P.
Tretjakov i I. A. Pastuhov su nastavili sa usavršavanjem Maksimovog
mitraljeza izvršivši preko 200 izmena u konstrukciji. Time su snizili
masu mitraljeza za 5,2 kg i poboljšali pouzdanost rada automatike.
Bronzani hladnik za vodu sa glatkim omotačem zamenjen je čeličnim
hladnikom sa rebrima po čemu će ovaj mitraljez postati opšte poznat.
Ovako usavršeni mitraljez sa postoljem Sokolova i Kolesnikova uveden je
zvanično u naoružanje ruske armije 1910. godine pod nazivom “Mitraljez
na postolju sistema Maksim Mod. 1910” (Stankovij pulemet sistema Maksima
obr. 1910 g.) .
Mitraljez Maksim Mod. 1910 je masovno korišćen
tokom Prvog svetskog rata i pokazao se kao solidno oruđe kao i inače svi
mitrljaezi maksimovog sistema. Kvalitet izrade je bio nešto lošiji od
onih izrađenih u nemačkim fabrikama ali je bio bolji od onih izrađenih u
Italiji. Balističke karakteristike su bile odlične zahvaljujući
šiljatom zrnu 7,62 mm mod. 1910. Jedino su nemački mitraljezi sa zrnom
7,92 mm SS i francuski mitraljezi sa zrnom D imali slične balističke
osobine. Sa druge strane francuski mitraljezi Sen Etjen i Hočkis su bili
znatno lošiji kao konstrukcije. Tako su, gledajući u celini, jedino
nemački mitraljezi Maksim MG 08 i možda britanski Vikersi bili
kvalitetnija oruđa dok su francuski i italijanski mitraljezi bili
lošiji. Ostali mitraljezi (kao srpski Maksim 7 mm Mod. 09) su bili tu
negde po borbenim karakteristikama. Tako je na primer, srpski Maksim,
imao sličnu konstrukciju, kvalitetniju izradu ali slabije balističke
osobine.
Mitraljezi Maksim Mod. 1910 su masovno korišćeni i u
Ruskom građanskom ratu (Oktobarskoj revoluciji) gde su naročito efikasno
upotrebljeni u konjičkim jedinicama u kojim su, radi bolje
pokretljivosti, postavljani na specijalnim kolima (tačankama) koje su
vukli konji. Proizvodnja ovih mitraljeza nije obustavljana za sve vreme
građanskog rata a nastavljena je i po njegovom završetku uz neprekidno
usavršavanje u cilju povećanja bojevih i eksploatacionih karakteristika i
pojednastovljenja tehnologije proizvodnje. Na bazi mitraljeza Maksim
konstruisani su i prvi sovjetski ručni mitraljez (puškomitraljez), prvi
avionski mitraljez i prvi protiv-avionski mitraljez.
Maksim kao PA mitraljez u Spanskom Gradjanskom Ratu
PA postolje sa 4 mitraljeza Maksim M 1910
Prva modernizacija mitraljeza Maksim Mod. 1910 izvedena je 1930. g. i
sastojala se između ostalog i u sledećem: postavljen je nov nišan,
omogućeno je gađanje jednom rukom, ugrađen je uređaj koji je pokazivao
stepen zategnutosti povratne opruge, postavljeni novi držači štita,
povećan otvor za sipanje vode itd.
Pošto je u to vreme bilo veoma
aktuelno gađanje na velikim daljinama kao i posredno gađanje, a što je
obezbeđivalo uvođenje u naoružanje novog teškog zrna Mod. 1930, bila je
predviđena i ugradnja na mitraljeze optičkih nišana i uglomera
kvadranta. Pored toga, tokom serijske izrade mitraljeza delovi od
obojenih metala su zamenjeni čeličnim a uložen je veliki napor na
uvođenju nove tehnologije izrade. Težak ručni rad koji je zahtevao
veliki broj kvalifikovanih radnika zamenjen je mašinskom obradom.
Naročito je bilo značajno usvajanje novog modifikovanog postolja čija je
izrada bila mnogo jeftinija i brža nego starog.
U 1931. g. S. V.
Vladimirov je konstruisao novo univerzalno tronožno postolje sa
točkovima koje je omogućivalo brz prelaz sa gađanja nadzemnih ciljeva na
gađanje vazdušnih ciljeva i obrnuto. Postolje Vladimirova je sačuvalo
niz opštih crta starog postolja Sokolova sa točkovima ali je dobilo
tronožac za gađanje vazdušnih ciljeva. Međutim, zbog velike mase (39 kg)
premda je usvojeno u naoružanje i ušlo u serijsku proizvodnju postolje
Vladimirova nikada nije ni najmanje istisnulo iz naoružanja postolje
Sokolova jer je proizvedeno u neuporedivo manjim količinama. Iste, 1931.
g. N. F. Tokarev je konstruisao protivavionsko postolje sa četiri
spojena mitraljeza Maksim Mod. 1910 postavljeno na teretnom vozilu
(kamionu) ili na specijalnoj platformi. Ova oruđa su masovno korišćena
tokom Drugog svetskog rata.
Crvenoarmejci u dejstvu sa Maksimom M 1910
Druga modernizacija je obavljena na početku Drugog svetskog rata.
Rešenjima Glavne artiljerijske uprave od 4. oktobra 1941. g. i Narodnog
komesarijata naoružanja SSSR od 12. oktobra 1941. g. zvanično su
usvojene izmene na mitraljezu koje su konstruisali inžinjeri I. E.
Lubenc i J. A. Kazarin iz Tulskog oružanog zavoda pod rukovodstvom
glavnog konstruktora zavoda A. A. Tronenkova. Na novoj verziji je
postavljen uprošćeni nišan koji nije imao spravu za unošenje bočne
popravke a ni skalu za lako zrno. Skala za teško zrno je bila
izgravirana za daljine do 2700 m sa podelom na svakih 100 metara. Naime,
ratno iskustvo je pokazalo da je maksimalna daljina gađanja mitraljeza
800 do 1000 metara a do tih daljina trajektorija lakih zrna se samo
neznatno razlikovala od trajektorije teških zrna tako da je mogao da se
koristi isti nišan bez ikakvih izmena. Mali otvor za nalivanje vode za
hladnik zamenjen je velikom otvorom koji je omogućavao korišćenje i
snega i leda u zimskim uslovima. Ovu izmenu su još ranije izvršili Finci
na svojim ruskim maksimima pa su na ugledu na njih a koristeći finske
mitraljeze zaplenjene u ratu 1939/40. godine to uradili i Sovjeti. Sa
postolja je skinut nosač optičkog nišana jer su mitraljezi stizali u
jedinice bez optičkog nišana koji praktično nikada nije stvarno ni
isporučen trupi.
I pored svih modernizacija neki osnovni nedostaci
mitraljeza Maksim Mod. 1910 nisu nikako mogli da se otklone. Naime i
pored toga što su njegove vatrene mogućnosti bile visoke njegova masa je
bila vrlo velika čak 66 kg (mitraljez sa postoljem) prazan a sa
redenikom sa 250 metaka i svih 76, 3 kilograma. U isto vreme masa
nemačkih mitraljeza MG 34 i MG 42 sa postoljem je bila svega oko 30
kilograma. Ovo je bilo od vrlo velikog značaja u manevarskom ratu kakav
je bio Drugi svetski rat. U to vreme mitraljezi su imali velike
neprijatelje u snajperima i minobacačima zbog čega su morali često da
menjaju vatrene položaje a to je bilo vrlo teško sa Maksimima. Pored
toga, zbog potrebe za čestim menjanjem vatrenih položaja Maksim je gubio
jedinu prednost (koju je imao zahvaljujući vodenom hlađenju) a to je
mogućnost dugotrajne neprekidne vatre bez zamene cevi u borbi. Vodeno
hlađenje je zahtevalo i često dosipanje vode što je ponekad bilo vrlo
teško ostvarljivo u borbi. Takođe, hladnik je bio vrlo osetljiv na
neprijateljsku streljačku i artiljerijsku vatru. Inače, Maksim je bio i
veoma složen za proizvodnju. Tako je za njegovu izradu bilo potrebno 700
radnih sati a za njegovo postolje još 170 radnih sati tj ukupno 870
radnih sati. U isto vreme za izradu ručnog mitraljeza (tj
puškomitraljeza po našoj klasifikaciji) Degtjarev DP bilo je potrebno
130 radnih sati i još 14 radnih sati za nogare ili 144 radnih sati
ukupno. Znači, da se za isto vreme za koje se proizvodio jedan Maksim
Mod. 1910 moglo proizvesti 6 ručnih mitraljeza DP.
Nedostaci
mitraljeza Maksim su bili poznati još tokom Prvog svetskog rata. Zbog
toga je Tuhačevski još 1925. g. tražio da se konstruiše novi mitraljez
ali je tek naređenjem [taba Crvene armije od 13. juna 1928. g.
Artiljerijski komitet 2. avgusta 1928. g. izdao taktičko-tehničke
zahteve za novi mitraljez na postolju. Jedini mitraljez koji je
odgovorio ovim zahtevima bio je mitraljez V. A. Degtjareva koji se
pojavio početkom 1930. godine. NJegova ispitivanja su započela krajem
1930. g. i trajala su, sa prekidima, sve do juna 1938. g. Razvoj
mitraljeza Degtjareva izlazi iz teme ovog rada pa navedimo ovde samo to
da je mitraljez rešenjem Komiteta odbrane, konačno uveden u naoružanje
22. septembra 1939. g. pod zvaničnom oznakom “7,62 mm mitraljez na
postolju Mod. 1939 – DS-39” (7,62 mm stankovÿy pulemet obr. 1939 g. –
DS-39 ili Degtæreva stankovÿy). Proizvodnja je započela juna 1940. g. u
Tulskom oružanom zavodu i već do kraja te godine broj proizvedenih
mitraljeza Degtjarev je premašio broj proizvedenih Maksima. Naime, kao
što smo rekli proizvodnja Maksima Mod. 1910 od 1910. g. nije prekidana.
Tako je, na primer, 1931. g. proizvedeno 16305 Maksima, 1934. g. – 4899 a
1938. g. ponovo 16094 mitraljeza Mod.1910. Uvođenjem u naoružanje
mitraljeza DS-39 ponovo je smanjena proizvodnja mitraljeza pa je 1940.
g. proizvedeno 6628 mitraljeza DS-39 i 4049 Maksima. Tokom 1941. g.
proizvedeno je nešto više mitraljeza i to 3717 DS-39 i 9691 Maksim. Te
godine je i obustavljena proizvodnja Degtjareva ali je ipak tokom 1942.
g. proizvedeno čak 55258 Maksima. Te 1942. g. je u maju objavljen
konkurs za novi mitraljez na postolju na kome je pobedio mitraljez
Gorjunova koji je rešenjem Državnog komiteta odbarne od 14. maja 1943.
g. usvojen u naoružanje pod zvaničnom oznakom “7,62 mm mitraljez na
postolju sistema Gorjunov Mod. 1943 – SG-43” (Stankovýy pulemet sistemÿ
Gorõnova obr. 1943 g. ili SG-43) i odmah je ušao u serijsku proizvodnju.
Ipak, do kraja rata novi mitraljez Gorjunova, ni izbliza nije uspeo da
potisne iz jedinica na frontu starog Maksima.
Mitraljezi Maksima
Mod. 1910 su masovno korišćeni ne samo u oba svetska rata i Ruskom
građanskom ratu već i u svim lokalnim ratovima u kojima je učestvovala
Crvena armija, kao i u [panskom građanskom ratu pa i u Korejskom i
Vijetnamskom ratu. Korišćen je u svim armijama Varšavskog ugovora kao i u
mnogim adrugim armijama širom sveta.
Jedinice NOVJ su dobile
mitraljeze Maksim Mod. 1910 u jesen 1944. godine i to oko 1000 komada.
Krajem četrdestih godina bilo ih je u JNA još uvek 950 a 1953. g. bilo
ih je 894 komada. Zbog velikog šarenila u naoružanju Generalštab JNA je
19. marta 1948. g. izdao naređenje za raspored celokupnog streljačkog
naoružanja gde je pored sovjetskog uzeto u obzir i trofejno “vodeći
računa da se sprovede unifikacija materijala u što je moguće većoj meri”
po kalibrima i modelima za sve jedinice zaključno do divizije,
samostalne brigade, puka i bataljona i to do punog formacijskog sastava
predviđenog u formacijama prema ratnom planu za 1948. g. sa popunom 1.,
2. i 7. armijske oblasti sa 50 do 60%, 3. armijske oblasti sa 65-75% i
5. armijske oblasti sa 65-70% predviđenog naoružanja. Kad su u pitanju
mitraljezi po tom naređenju mitraljezi Maksim Mod. 1910 su dodeljeni
poljskim divizijama 3. i 5. armijske oblasti a mitraljezi 7,9 mm MG-34 i
MG-42 poljskim i brdskim divizijama 2., 3., 5. i 7. armijske oblasti.
Mitraljezi 8 mm Breda dodeljeni su KNOJ-u. Mitraljezi Maksim Mod. 1910
ostali su u naoružanju jedinica JNA do 1957. g. kada su zamenjeni
domaćim mitraljezima 7,9 mm M-53. Interesantno je da su se pojedini
primerci mitraljeza Maksim Mod. 1910 zadržali u vojnim magacinima (na
primer u Mostaru) sve do izbijanja ratnih sukoba početkom devedesetih
godina dvadesetog veka.
Jugoslovenski mitraljezac sa Maksimom na Sremskom frontu
M1910 u naoruzanju jedinica JA 1945. godine
U popisu naoružanja od aprila 1946. g. u naoružanju Jugoslovenske armije
pored drugog protivavionskog naoružanja nalazili su se i dvocevni i
četvorocevni mitraljezi Maksim. No oni su vrlo brzo izbačeni iz
operativnog naoružanja a uskoro i iz ratne rezerve.
Mitraljez Maksim
Mod. 1910 je kao i drugi mitraljezi, imao pokretne i nepokretne delove. U
pokretne delove su spadali cev, saonik sa zatvaračem i ručicom,
povratna opruga i razvodnik a u nepokretne hladnjak, sanduk sa poklopcem
i pokrivkom povratnika, vrataoca, uvodnik u kome su smešteni delovi
razvodnika, nišan i delovi za okidanje sa osiguračem okidača. Ovaj
mitraljez nije imao regulator paljbe već samo osigurač okidača koga je
najpre trebalo isključiti pa onda potiskivati okidač tj obarač.
Rukohvati vrataoca su imali rezervoar za mazivo i svoje četkice.
Mitraljez se punio platnenim redenikom sa 250 metaka. Punjenje redenika
se vršilo pomoću specijalnog nizača a po potrebi ručno zašta je bila
potrebna daska ravnjača.
Izvor:Paluba Info
Prvi mitraljezi sistema Maksim su predstavljeni ruskim vojnim
stručnjacima u Sankt Petersburgu sredinom devedestih godina XIX veka.
Kao rezultat ovih demonstracija manji broj mitraljeza Vikers-Maksim
(Vickers-Maxim) su uvedeni u naoružanje ruske armije 1895. godine pod
zvaničnom oznakom “Mitraljez sistema Maksim Mod. 1895 (Pulemet sistema
Maksima obr. 1895. g.)” a isporučila ih je britanska firma Vikers. U to
vreme su ovi mitraljezi bili postavljeni na teškom lafetu sa točkovima i
štitom. Ulazili su u sastav artiljerije i bili su namenjeni za
naoružanje tvrđava u cilju odbijanja juriša.
Mitraljezi Maksim su
prvi put uvedeni u naoružanje pešadijskih divizija ruske armije 1901.
godine a od 1904. g. ovi mitraljezi su i proizvođeni serijski u Rusiji u
arsenalu u Tuli. Najpre su proizveđene samo cevi ali već od 1905. g.
proizvođeni su celi mitraljezi sa glatkim bronzanim hladnikom za vodu.
Ovi mitraljezi su imali masu od 31 kg (sa praznim hladnikom za vodu) bez
postolja, imali su teorijsku brzinu gađanja od 600 met/min i koristili
su staro oživalno zrno kalibra 7, 62 mm. Upotrebljeni su u
Rusko-japanskom ratu 1904-1905. g. gde se pokazalo, da premda raspolažu
zadovoljavajućom vatrenom moći, nemaju zadovoljavajuću pokretljivost
tako da predstavljaju lak cilj za protivnika. Zbog toga su se već tokom
borbenih dejstava pojavili olakšani i uprošćeni lafeti raznih modela
(naprimer na saonicama) koje su, po sopstvenoj inicijativi, od
materijala nađenog na ratištu izradili u samim jedinicama. Odmah po
završetku rata krenulo se u modernizaciju mitraljeza Maksim Mod. 1895.
Uskoro,
umesto masivnog i teškog postolja konsturisao je V. I. Sokolov lako
postolje sa točkovima koje je uvedeno u naoružanje 1908. godine. Ubrzo
je još prostije i lakše postolje konstruisao I. N. Kolesnikov koje je
takođe uvedeno u naoružanje.
Ruski konstruktori oružari P. P.
Tretjakov i I. A. Pastuhov su nastavili sa usavršavanjem Maksimovog
mitraljeza izvršivši preko 200 izmena u konstrukciji. Time su snizili
masu mitraljeza za 5,2 kg i poboljšali pouzdanost rada automatike.
Bronzani hladnik za vodu sa glatkim omotačem zamenjen je čeličnim
hladnikom sa rebrima po čemu će ovaj mitraljez postati opšte poznat.
Ovako usavršeni mitraljez sa postoljem Sokolova i Kolesnikova uveden je
zvanično u naoružanje ruske armije 1910. godine pod nazivom “Mitraljez
na postolju sistema Maksim Mod. 1910” (Stankovij pulemet sistema Maksima
obr. 1910 g.) .
Mitraljez Maksim Mod. 1910 je masovno korišćen
tokom Prvog svetskog rata i pokazao se kao solidno oruđe kao i inače svi
mitrljaezi maksimovog sistema. Kvalitet izrade je bio nešto lošiji od
onih izrađenih u nemačkim fabrikama ali je bio bolji od onih izrađenih u
Italiji. Balističke karakteristike su bile odlične zahvaljujući
šiljatom zrnu 7,62 mm mod. 1910. Jedino su nemački mitraljezi sa zrnom
7,92 mm SS i francuski mitraljezi sa zrnom D imali slične balističke
osobine. Sa druge strane francuski mitraljezi Sen Etjen i Hočkis su bili
znatno lošiji kao konstrukcije. Tako su, gledajući u celini, jedino
nemački mitraljezi Maksim MG 08 i možda britanski Vikersi bili
kvalitetnija oruđa dok su francuski i italijanski mitraljezi bili
lošiji. Ostali mitraljezi (kao srpski Maksim 7 mm Mod. 09) su bili tu
negde po borbenim karakteristikama. Tako je na primer, srpski Maksim,
imao sličnu konstrukciju, kvalitetniju izradu ali slabije balističke
osobine.
Mitraljezi Maksim Mod. 1910 su masovno korišćeni i u
Ruskom građanskom ratu (Oktobarskoj revoluciji) gde su naročito efikasno
upotrebljeni u konjičkim jedinicama u kojim su, radi bolje
pokretljivosti, postavljani na specijalnim kolima (tačankama) koje su
vukli konji. Proizvodnja ovih mitraljeza nije obustavljana za sve vreme
građanskog rata a nastavljena je i po njegovom završetku uz neprekidno
usavršavanje u cilju povećanja bojevih i eksploatacionih karakteristika i
pojednastovljenja tehnologije proizvodnje. Na bazi mitraljeza Maksim
konstruisani su i prvi sovjetski ručni mitraljez (puškomitraljez), prvi
avionski mitraljez i prvi protiv-avionski mitraljez.
Maksim kao PA mitraljez u Spanskom Gradjanskom Ratu
PA postolje sa 4 mitraljeza Maksim M 1910
Prva modernizacija mitraljeza Maksim Mod. 1910 izvedena je 1930. g. i
sastojala se između ostalog i u sledećem: postavljen je nov nišan,
omogućeno je gađanje jednom rukom, ugrađen je uređaj koji je pokazivao
stepen zategnutosti povratne opruge, postavljeni novi držači štita,
povećan otvor za sipanje vode itd.
Pošto je u to vreme bilo veoma
aktuelno gađanje na velikim daljinama kao i posredno gađanje, a što je
obezbeđivalo uvođenje u naoružanje novog teškog zrna Mod. 1930, bila je
predviđena i ugradnja na mitraljeze optičkih nišana i uglomera
kvadranta. Pored toga, tokom serijske izrade mitraljeza delovi od
obojenih metala su zamenjeni čeličnim a uložen je veliki napor na
uvođenju nove tehnologije izrade. Težak ručni rad koji je zahtevao
veliki broj kvalifikovanih radnika zamenjen je mašinskom obradom.
Naročito je bilo značajno usvajanje novog modifikovanog postolja čija je
izrada bila mnogo jeftinija i brža nego starog.
U 1931. g. S. V.
Vladimirov je konstruisao novo univerzalno tronožno postolje sa
točkovima koje je omogućivalo brz prelaz sa gađanja nadzemnih ciljeva na
gađanje vazdušnih ciljeva i obrnuto. Postolje Vladimirova je sačuvalo
niz opštih crta starog postolja Sokolova sa točkovima ali je dobilo
tronožac za gađanje vazdušnih ciljeva. Međutim, zbog velike mase (39 kg)
premda je usvojeno u naoružanje i ušlo u serijsku proizvodnju postolje
Vladimirova nikada nije ni najmanje istisnulo iz naoružanja postolje
Sokolova jer je proizvedeno u neuporedivo manjim količinama. Iste, 1931.
g. N. F. Tokarev je konstruisao protivavionsko postolje sa četiri
spojena mitraljeza Maksim Mod. 1910 postavljeno na teretnom vozilu
(kamionu) ili na specijalnoj platformi. Ova oruđa su masovno korišćena
tokom Drugog svetskog rata.
Crvenoarmejci u dejstvu sa Maksimom M 1910
Druga modernizacija je obavljena na početku Drugog svetskog rata.
Rešenjima Glavne artiljerijske uprave od 4. oktobra 1941. g. i Narodnog
komesarijata naoružanja SSSR od 12. oktobra 1941. g. zvanično su
usvojene izmene na mitraljezu koje su konstruisali inžinjeri I. E.
Lubenc i J. A. Kazarin iz Tulskog oružanog zavoda pod rukovodstvom
glavnog konstruktora zavoda A. A. Tronenkova. Na novoj verziji je
postavljen uprošćeni nišan koji nije imao spravu za unošenje bočne
popravke a ni skalu za lako zrno. Skala za teško zrno je bila
izgravirana za daljine do 2700 m sa podelom na svakih 100 metara. Naime,
ratno iskustvo je pokazalo da je maksimalna daljina gađanja mitraljeza
800 do 1000 metara a do tih daljina trajektorija lakih zrna se samo
neznatno razlikovala od trajektorije teških zrna tako da je mogao da se
koristi isti nišan bez ikakvih izmena. Mali otvor za nalivanje vode za
hladnik zamenjen je velikom otvorom koji je omogućavao korišćenje i
snega i leda u zimskim uslovima. Ovu izmenu su još ranije izvršili Finci
na svojim ruskim maksimima pa su na ugledu na njih a koristeći finske
mitraljeze zaplenjene u ratu 1939/40. godine to uradili i Sovjeti. Sa
postolja je skinut nosač optičkog nišana jer su mitraljezi stizali u
jedinice bez optičkog nišana koji praktično nikada nije stvarno ni
isporučen trupi.
I pored svih modernizacija neki osnovni nedostaci
mitraljeza Maksim Mod. 1910 nisu nikako mogli da se otklone. Naime i
pored toga što su njegove vatrene mogućnosti bile visoke njegova masa je
bila vrlo velika čak 66 kg (mitraljez sa postoljem) prazan a sa
redenikom sa 250 metaka i svih 76, 3 kilograma. U isto vreme masa
nemačkih mitraljeza MG 34 i MG 42 sa postoljem je bila svega oko 30
kilograma. Ovo je bilo od vrlo velikog značaja u manevarskom ratu kakav
je bio Drugi svetski rat. U to vreme mitraljezi su imali velike
neprijatelje u snajperima i minobacačima zbog čega su morali često da
menjaju vatrene položaje a to je bilo vrlo teško sa Maksimima. Pored
toga, zbog potrebe za čestim menjanjem vatrenih položaja Maksim je gubio
jedinu prednost (koju je imao zahvaljujući vodenom hlađenju) a to je
mogućnost dugotrajne neprekidne vatre bez zamene cevi u borbi. Vodeno
hlađenje je zahtevalo i često dosipanje vode što je ponekad bilo vrlo
teško ostvarljivo u borbi. Takođe, hladnik je bio vrlo osetljiv na
neprijateljsku streljačku i artiljerijsku vatru. Inače, Maksim je bio i
veoma složen za proizvodnju. Tako je za njegovu izradu bilo potrebno 700
radnih sati a za njegovo postolje još 170 radnih sati tj ukupno 870
radnih sati. U isto vreme za izradu ručnog mitraljeza (tj
puškomitraljeza po našoj klasifikaciji) Degtjarev DP bilo je potrebno
130 radnih sati i još 14 radnih sati za nogare ili 144 radnih sati
ukupno. Znači, da se za isto vreme za koje se proizvodio jedan Maksim
Mod. 1910 moglo proizvesti 6 ručnih mitraljeza DP.
Nedostaci
mitraljeza Maksim su bili poznati još tokom Prvog svetskog rata. Zbog
toga je Tuhačevski još 1925. g. tražio da se konstruiše novi mitraljez
ali je tek naređenjem [taba Crvene armije od 13. juna 1928. g.
Artiljerijski komitet 2. avgusta 1928. g. izdao taktičko-tehničke
zahteve za novi mitraljez na postolju. Jedini mitraljez koji je
odgovorio ovim zahtevima bio je mitraljez V. A. Degtjareva koji se
pojavio početkom 1930. godine. NJegova ispitivanja su započela krajem
1930. g. i trajala su, sa prekidima, sve do juna 1938. g. Razvoj
mitraljeza Degtjareva izlazi iz teme ovog rada pa navedimo ovde samo to
da je mitraljez rešenjem Komiteta odbrane, konačno uveden u naoružanje
22. septembra 1939. g. pod zvaničnom oznakom “7,62 mm mitraljez na
postolju Mod. 1939 – DS-39” (7,62 mm stankovÿy pulemet obr. 1939 g. –
DS-39 ili Degtæreva stankovÿy). Proizvodnja je započela juna 1940. g. u
Tulskom oružanom zavodu i već do kraja te godine broj proizvedenih
mitraljeza Degtjarev je premašio broj proizvedenih Maksima. Naime, kao
što smo rekli proizvodnja Maksima Mod. 1910 od 1910. g. nije prekidana.
Tako je, na primer, 1931. g. proizvedeno 16305 Maksima, 1934. g. – 4899 a
1938. g. ponovo 16094 mitraljeza Mod.1910. Uvođenjem u naoružanje
mitraljeza DS-39 ponovo je smanjena proizvodnja mitraljeza pa je 1940.
g. proizvedeno 6628 mitraljeza DS-39 i 4049 Maksima. Tokom 1941. g.
proizvedeno je nešto više mitraljeza i to 3717 DS-39 i 9691 Maksim. Te
godine je i obustavljena proizvodnja Degtjareva ali je ipak tokom 1942.
g. proizvedeno čak 55258 Maksima. Te 1942. g. je u maju objavljen
konkurs za novi mitraljez na postolju na kome je pobedio mitraljez
Gorjunova koji je rešenjem Državnog komiteta odbarne od 14. maja 1943.
g. usvojen u naoružanje pod zvaničnom oznakom “7,62 mm mitraljez na
postolju sistema Gorjunov Mod. 1943 – SG-43” (Stankovýy pulemet sistemÿ
Gorõnova obr. 1943 g. ili SG-43) i odmah je ušao u serijsku proizvodnju.
Ipak, do kraja rata novi mitraljez Gorjunova, ni izbliza nije uspeo da
potisne iz jedinica na frontu starog Maksima.
Mitraljezi Maksima
Mod. 1910 su masovno korišćeni ne samo u oba svetska rata i Ruskom
građanskom ratu već i u svim lokalnim ratovima u kojima je učestvovala
Crvena armija, kao i u [panskom građanskom ratu pa i u Korejskom i
Vijetnamskom ratu. Korišćen je u svim armijama Varšavskog ugovora kao i u
mnogim adrugim armijama širom sveta.
Jedinice NOVJ su dobile
mitraljeze Maksim Mod. 1910 u jesen 1944. godine i to oko 1000 komada.
Krajem četrdestih godina bilo ih je u JNA još uvek 950 a 1953. g. bilo
ih je 894 komada. Zbog velikog šarenila u naoružanju Generalštab JNA je
19. marta 1948. g. izdao naređenje za raspored celokupnog streljačkog
naoružanja gde je pored sovjetskog uzeto u obzir i trofejno “vodeći
računa da se sprovede unifikacija materijala u što je moguće većoj meri”
po kalibrima i modelima za sve jedinice zaključno do divizije,
samostalne brigade, puka i bataljona i to do punog formacijskog sastava
predviđenog u formacijama prema ratnom planu za 1948. g. sa popunom 1.,
2. i 7. armijske oblasti sa 50 do 60%, 3. armijske oblasti sa 65-75% i
5. armijske oblasti sa 65-70% predviđenog naoružanja. Kad su u pitanju
mitraljezi po tom naređenju mitraljezi Maksim Mod. 1910 su dodeljeni
poljskim divizijama 3. i 5. armijske oblasti a mitraljezi 7,9 mm MG-34 i
MG-42 poljskim i brdskim divizijama 2., 3., 5. i 7. armijske oblasti.
Mitraljezi 8 mm Breda dodeljeni su KNOJ-u. Mitraljezi Maksim Mod. 1910
ostali su u naoružanju jedinica JNA do 1957. g. kada su zamenjeni
domaćim mitraljezima 7,9 mm M-53. Interesantno je da su se pojedini
primerci mitraljeza Maksim Mod. 1910 zadržali u vojnim magacinima (na
primer u Mostaru) sve do izbijanja ratnih sukoba početkom devedesetih
godina dvadesetog veka.
Jugoslovenski mitraljezac sa Maksimom na Sremskom frontu
M1910 u naoruzanju jedinica JA 1945. godine
U popisu naoružanja od aprila 1946. g. u naoružanju Jugoslovenske armije
pored drugog protivavionskog naoružanja nalazili su se i dvocevni i
četvorocevni mitraljezi Maksim. No oni su vrlo brzo izbačeni iz
operativnog naoružanja a uskoro i iz ratne rezerve.
Mitraljez Maksim
Mod. 1910 je kao i drugi mitraljezi, imao pokretne i nepokretne delove. U
pokretne delove su spadali cev, saonik sa zatvaračem i ručicom,
povratna opruga i razvodnik a u nepokretne hladnjak, sanduk sa poklopcem
i pokrivkom povratnika, vrataoca, uvodnik u kome su smešteni delovi
razvodnika, nišan i delovi za okidanje sa osiguračem okidača. Ovaj
mitraljez nije imao regulator paljbe već samo osigurač okidača koga je
najpre trebalo isključiti pa onda potiskivati okidač tj obarač.
Rukohvati vrataoca su imali rezervoar za mazivo i svoje četkice.
Mitraljez se punio platnenim redenikom sa 250 metaka. Punjenje redenika
se vršilo pomoću specijalnog nizača a po potrebi ručno zašta je bila
potrebna daska ravnjača.
Izvor:Paluba Info
digitalmandrak- Supermoderator
- Broj poruka : 12500
Datum upisa : 22.03.2010
Lokacija : Kruska
Re: Istorija naoruzanja
Digi,tvoji nemacke kolege, a kojima je hobi istorija naoruzanja,
kazu da je taj Maksim proizveden u jako malom broju komada.
Tvrde ( a valjda su izvori tacni) da je caristicka vojska avgusta 1914
imala samo 4157 komada ovih mitraljeza.
Iz teksta koji si ti postavio nije bas vidljivo i razumljivo da su se prvi
pravili po licenci Vikersa, a onda je kasnije konstruisana i sopstvena
verzija.
kazu da je taj Maksim proizveden u jako malom broju komada.
Tvrde ( a valjda su izvori tacni) da je caristicka vojska avgusta 1914
imala samo 4157 komada ovih mitraljeza.
Iz teksta koji si ti postavio nije bas vidljivo i razumljivo da su se prvi
pravili po licenci Vikersa, a onda je kasnije konstruisana i sopstvena
verzija.
Fraya- Profi član
- Broj poruka : 2139
Datum upisa : 19.04.2010
Lokacija : suncana strana sokaka
Re: Istorija naoruzanja
Pa pise na pocetku...
Kao rezultat ovih demonstracija manji broj mitraljeza Vikers-Maksim
(Vickers-Maxim) su uvedeni u naoružanje ruske armije 1895. godine pod
zvaničnom oznakom “Mitraljez sistema Maksim Mod. 1895 (Pulemet sistema
Maksima obr. 1895. g.)” a isporučila ih je britanska firma Vikers
digitalmandrak- Supermoderator
- Broj poruka : 12500
Datum upisa : 22.03.2010
Lokacija : Kruska
Re: Istorija naoruzanja
Kasnije su ih proizvodili sami i vrsili razne modifikacije
digitalmandrak- Supermoderator
- Broj poruka : 12500
Datum upisa : 22.03.2010
Lokacija : Kruska
Strana 2 od 2 • 1, 2
Similar topics
» Istorija mode
» Istorija ratnih brodova i podmornica
» Potpisi poznatih ličnosti
» Check 123 i Europeana - kultura, umetnost, istorija...
» Istorija ratnih brodova i podmornica
» Potpisi poznatih ličnosti
» Check 123 i Europeana - kultura, umetnost, istorija...
Ideja forum :: NAUKA :: Militaria :: Vojna istorija
Strana 2 od 2
Dozvole ovog foruma:
Ne možete odgovarati na teme u ovom forumu
Čet Jun 27, 2024 12:11 am od Johnny-Azra
» Moje otkriće
Čet Jun 27, 2024 12:02 am od Johnny-Azra
» Sta pevusite ovih dana?
Čet Jun 27, 2024 12:01 am od Johnny-Azra
» Podseća me
Sre Jun 26, 2024 11:57 pm od Johnny-Azra
» Ne može da vam dosadi
Sre Jun 26, 2024 11:56 pm od Johnny-Azra
» Ne kvarite mi temu dok se opustam...
Sre Jun 26, 2024 11:54 pm od Johnny-Azra
» Poklanjam ti pesmu
Sre Jun 26, 2024 11:44 pm od Johnny-Azra
» Moj hit danas
Sre Jun 26, 2024 11:37 pm od Johnny-Azra
» Odavno nisam čuo/čula
Sre Jun 26, 2024 11:32 pm od Johnny-Azra
» Accessories
Sub Jun 22, 2024 12:09 pm od Iskra69
» Muzika koja u vama izaziva jezu..
Sre Maj 29, 2024 10:48 am od hanijbanij
» Muzika i igra Rusije
Pet Maj 10, 2024 2:51 pm od Davidova
» Sta je to sto ljude cini ljudima?
Sub Maj 04, 2024 9:05 pm od hanijbanij